ALLES WIEDER GUT Musicbanda Franui - bozar
←
→
Transkription von Seiteninhalten
Wenn Ihr Browser die Seite nicht korrekt rendert, bitte, lesen Sie den Inhalt der Seite unten
KLARA Sun 25.3 FESTIVAL 2018 ALLES WIEDER GUT Florian Boesch baritone Musicbanda Franui Jonas Dahlberg video main partners artistic partners funding partners festival car
index program 4 toelichting 7 clé d’écoute 10 program notes 13 artist biographies 15 sung texts 19 “Nu hebben we onze zanger gevonden: Florian Boesch. Een man die snapt waar het ons om gaat, namelijk een lied zo brengen dat je hoort waar het over gaat.” Andreas Schett Klarafestival Café Share your Klarafestival Whether it’s chatting about the concert or experiences now on simply relaxing over drinks, the Klarafestival Facebook & Instagram Café, next to the Henry Le Bœuf Hall, is the #klarafestival18 place to be. Klarafestival Café’s opening hours: festival supplier the café opens one hour before the Klarafestival concerts at BOZAR and closes at the latest at 1:00 a.m.
program ALLES WIEDER GUT Florian Boesch baritone Jonas Dahlberg video Musicbanda Franui FRANZ SCHUBERT 1797-1828 ››Die Vögel, D 691 (1820) ››Heidenröslein, D 257 (1815) ››Trockne Blumen, from Die schöne Müllerin, D 795 (1823) GUSTAV MAHLER 1860-1911 ››Die zwei blauen Augen von meinem Schatz, from Lieder eines fahrenden Gesellen (1883-1885) ROBERT SCHUMANN 1810-1856 ››Es fiel ein Reif, from Romanzen und Balladen, ‘Tragödie’, op. 64/3 (1841-1847) GUSTAV MAHLER 1810-1856 ››Ging heut’ morgen übers Feld, from Lieder eines fahrenden Gesellen (1883-1885) co-production Klarafestival, BOZAR broadcast on Klara on 29.3 presentation by Sander De Keere, outfit by Café Costume & Noeuds PAP’S flowers provided by Daniël Ost chocolates provided by Neuhaus CD’s provided by La Boîte à Musique 4
program JOHANNES BRAHMS 1833-1897 ››Die Sonne scheint nicht mehr, from 49 Deutsche Volkslieder, WoO 33 (1893-1894) ROBERT SCHUMANN ››In der Fremde, from Liederkreis, op. 39 (1840) GUSTAV MAHLER ››Wenn mein Schatz Hochzeit macht, from Lieder eines fahrenden Gesellen (1883-1885) ROBERT SCHUMANN ››Der arme Peter, from Romanzen und Balladen, op. 53 (1840) Der Hans und die Grete In meiner Brust Der arme Peter wankt vorbei FRANZ SCHUBERT ››Du bist die Ruh’, D 776 (1823) JOHANNES BRAHMS ››Da unten im Tale, from 49 Deutsche Volkslieder, WoO 33 (1893- 1894) FRANZ SCHUBERT ››Abendstern, D 806 (1824) JOHANNES BRAHMS ››Über die Heide, from 6 Lieder, op. 86 (1877-ca. 1882) 5
program FRANZ SCHUBERT ››Am Tage aller Seelen, D 343 (1816) GUSTAV MAHLER ››Ich hab’ ein glühend Messer, from Lieder eines fahrenden Gesellen (1883-1885) ››Ich bin der Welt abhanden gekommen, from Rückert-Lieder (1901- 1902) Music (re)composed and arranged by Markus Kraler and Andreas Schett after songs by Franz Schubert, Robert Schumann, Johannes Brahms and Gustav Mahler. concert without intermission the concert is expected to end at 18:45 with the support of 6
toelichting N ALLES WIEDER GUT “War alles, alles wieder gut!”, zingt Vooral in het liedgenre bleven Florian Boesch aan het eind van componisten tot en met Gustav Mahler Mahlers lied Die zwei blauen Augen teruggrijpen op romantische poëzie uit von meinem Schatz. De titelproductie de vroege 19e eeuw. De Duitse term van Klarafestival 2018 raakt aan het Lied dekt veel ladingen, maar meestal hart van deze festivaleditie. ‘Alles verwijst hij naar een literair-poëtisch en wieder gut’ drukt het verlangen naar muzikaal genre dat ontstaan is tijdens een betere wereld uit, net als in het de Duitse romantiek. Doorgaans gaat lied van Mahler. Eerder dan een het om een muziekstuk voor solostem bevestigend antwoord geldt ‘Alles en piano waarin poëzie en muziek met wieder gut’ als een wens. Na de elkaar lijken te versmelten. Componisten berustende laatste zin van Die zwei als Schubert, Schumann en Brahms blauen Augen von meinem Schatz, werden getroffen door de poëzie van hun eindigt de muziek dan ook eerder tijdgenoten. Het genre, dat beknoptheid aarzelend, als een open vraag… paart aan een grote emotionele kracht, werd voor hen een bron van onuitputtelijke ‘Rond 1800 deed de romantiek haar zeggingskracht. Uiteraard heeft het intrede in de Europese cultuur. Deze romantische lied tussen Schubert en stroming, waarin natuur, mystiek en Mahler wel een ontwikkeling doorgemaakt. vergankelijkheid verheerlijkt werden Alles wieder gut van Franui biedt een mooi als aanklacht tegen het onttoverende inkijkje in het verloop daarvan. rationalisme van de verlichting, drukte zijn stempel op Duitstalig Europa. Eerst Kenmerkend voor het romantische lied vooral in de literatuur, maar de muziek is de nadruk op de natuur als positieve kwam daar al gauw bij. “Geen wonder”, tegenhanger van de mensenwereld, maar aldus E.T.A. Hoffmann, die muziek in ook als verlengstuk van het gevoelsleven 1809 “de meest romantische van alle van de romantische held. De afkeer van kunsten” noemde. Als abstracte en zakelijkheid en rationalisme komt tot uiting daardoor mystieke en tegelijkertijd hevige in een verheerlijking van het volkse. In het gevoelens teweegbrengende kunstvorm romantische lied wordt het eenvoudige sloot muziek inderdaad wonderwel op het volkslied veredeld door verheven, romantische levensgevoel aan. Waar het romantische thema’s, zoals eenzaamheid, romantische in de Duitse literatuur na 1830 het noodlot en oneindig liefdesverlangen. een beetje uit de mode raakte, bleef de Bij Schubert, die aan de basis lag van het aantrekkingskracht onder componisten genre van het Lied, en Schumann komen onverminderd groot. expressieve harmonische wendingen 7
toelichting N – bijvoorbeeld die op de woorden “wovon en emoties nog stralender of grimmiger so nass?” in Schuberts Trockne Blumen te verklanken dan met een piano mogelijk – des te meer uit de verf dankzij de is. Het instrumentarium van Franui, dat eenvoudige, volkse muziek. De essentie het ene moment als een jazzband, dan van Schubert, zoals musicologe Brigitte weer als een klezmerorkest en even François-Sappey het prima heeft verwoord, makkelijk als een Tiroolse fanfare klinkt, is dat hij het Lied in alle eenvoud radicaal sluit wonderwel op Mahlers klankwereld veranderd heeft, terwijl aan de andere aan, net als de arrangementen van kant van de Alpen het belcanto een Markus Kraler en Andreas Schett. De revolutionaire opmars maakte. In Brahms’ vergankelijkheid die in de door bas-bariton Da unten im Tale, gezongen in een Florian Boesch gezongen liederen tot Alpendialect, is het volkse nog sterker uiting komt, wordt visueel versterkt door aanwezig. Dat volkse komt ook tot uiting de filmbeelden van Jonas Dahlberg. Hierin in de eenvoudige, strofische vorm, vol verdwijnt een slaapkamer langzaam in het muzikale herhaling. niets. Kenmerkend voor het Het programma opent met het lichtvoetige Schubertlied Die Vögel, romantische lied is de waarin vogels lachen om het menselijke nadruk op de natuur als tekort. Het volgende Schubertlied Heidenröslein is weliswaar geïnspireerd positieve tegenhanger van door de komische Papageno-figuur uit de mensenwereld, maar Mozarts Zauberflöte, maar achter de vrolijke melodie gaat een hoop ellende ook als verlengstuk van schuil. De roos die niet geplukt wil worden, het gevoelsleven van de symboliseert het meisje dat de liefde van de jongen afwijst, met verdriet als gevolg. romantische held. Ook Die schöne Müllerin, waaruit Trockne Blumen komt, beschrijft de evolutie van De piano is traditioneel het vaste een mens, beginnend bij verliefdheid en begeleidingsinstrument voor romantische eindigend met een catastrofe. liederen, maar wanneer Mahler rond 1900 In het merendeel van de zijn Lieder eines fahrenden Gesellen daaropvolgende liederen komt deze en Rückert-Lieder (met onder meer het thematiek voor. De teksten gaan beroemde Ich bin der Welt abhanden overwegend over een eenzame man gekommen) schrijft, kiest hij voor wiens liefde niet wordt beantwoord. orkestbegeleiding. Het orkest, door Mahler Bloemen symboliseren zijn onstilbare vooral kamermuzikaal benut, biedt de verlangen, maar uiteindelijk zullen het mogelijkheid om voortdurend te schakelen de bloemen op zijn graf zijn. Slechts tussen muzikale stijlen en om de natuur in de paradijselijke, maar tegelijkertijd 8
toelichting N meedogenloze natuur is de man nog natuur de vertroosting te vinden waarnaar op zijn plek. Dat is precies ook het hij op zoek was. Terwijl een treurmars onderwerp van Mahlers eerste liedbundel weerklinkt, legt hij zich ten ruste onder met orkestbegeleiding, Lieder eines een lindeboom. Wanneer hij overmeesterd fahrenden Gesellen. De muzikale ideeën wordt door de slaap komt hij, voor de en esthetiek van de cyclus gaan terug eerste keer, tot een perfecte harmonie op het beeld van de geliefde vrouw: een met de wereld die hem omringt. Maar gedroomde, onbereikbare schoonheid. De terugkeren naar de menselijke wereld dolende held, een populair archetype bij is onmogelijk, evenals aards geluk. romantische auteurs, wordt gekweld door Verlossing kan slechts de dood bieden. zijn existentiële angsten. Hij doorkruist prachtige landschappen, met als enige Naar Kasper van Kooten, naar aanleiding van gezelschap zijn teleurgestelde liefde, Holland Festival 2017 om uiteindelijk te midden van diezelfde 9
clé d’écoute N F E ALLES WIEDER GUT « War alles, alles wieder gut! », Dans le genre du lied en particulier et chante Florian Boesch à la fin du lied jusqu’à Gustav Mahler, les compositeurs de Mahler Die zwei blauen Augen continuent de puiser leur inspiration dans von meinem Schatz. La production la poésie romantique du début du XIXe centrale du Klarafestival 2018 touche siècle. Le terme allemand Lied recouvre au cœur de cette édition. Tout comme de nombreuses significations, mais fait dans le lied de Mahler, « Alles wieder généralement référence à un genre gut » illustre l’aspiration à un monde littéraire, poétique et musical apparu meilleur. Plutôt qu’une réponse durant la période romantique allemande. affirmative, « Alles wieder gut » Aujourd’hui, il désigne une pièce de résonne comme un souhait. Après musique pour voix solo et piano dans cette dernière phrase réconfortante de laquelle poésie et musique semblent Die zwei blauen Augen von meinem ne plus faire qu’un. Des compositeurs Schatz, la musique se termine en point comme Schubert, Schumann et Brahms d’interrogation, telle une question sans ont été touchés par la poésie de leurs réponse… contemporains. Ce genre, qui allie concision et grand pouvoir émotionnel, Le romantisme fait son entrée dans a été pour eux une inépuisable source la culture européenne vers 1800. Ce d’expression. Entre Schubert et Mahler, courant, glorifiant la nature, la mystique le lied romantique a bien sûr connu une et le caractère éphémère de la vie en certaine évolution. Alles wieder gut de réaction au rationalisme cartésien du Franui nous en offre un bel aperçu. courant des Lumières, a marqué de son empreinte l’Europe germanophone, avant tout en littérature, mais assez rapidement en musique également. « Ce n’est pas Le programme s’ouvre étonnant », selon E.T.A. Hoffmann qui, en avec le lied badin de Schubert 1809, décrivait la musique comme « le plus romantique de toutes les arts ». En effet, en Die Vögel, dans lequel les tant que forme artistique abstraite et donc oiseaux se moquent de la triste éveillant des sentiments à la fois mystiques et intenses, la musique était totalement en condition des humains. phase avec les sentiments romantiques. Si le romantisme était quelque peu en perte de vitesse dans la littérature allemande d’après 1830, son attrait restait considérable pour les compositeurs. 10
clé d’écoute F Le lied romantique se caractérise Celui-ci, utilisé principalement comme par l’importance qu’il donne à la nature orchestre de musique de chambre, offre comme pendant positif du monde des la possibilité de passer en permanence êtres humains, mais également comme d’un style musical à un autre et d’évoquer prolongement des sentiments du héros le côté radieux ou sombre de la nature et romantique. Le rejet du pragmatisme des émotions de manière encore plus forte s’exprime par une apologie du caractère qu’avec un simple piano. L’instrumentation populaire. Dans le lied romantique, le de Franui, sonnant tour à tour comme simple chant populaire est magnifié par un groupe de jazz, un orchestre klezmer de grands thèmes romantiques comme ou même une fanfare tyrolienne, s’inscrit la solitude, la fatalité et le désir amoureux admirablement bien dans l’univers sonore éternel. Chez Schubert, qui est à l’origine de Mahler, tout comme les arrangements du genre du lied, et Schumann, les de Markus Kraler et Andreas Schett. La modulations harmoniques expressives – fragilité de la vie évoquée dans les lieder comme par exemple celle survenant sur interprétés par le baryton-basse Florian les mots « Wovon so nass ? » dans Trockne Boesch est accentuée visuellement par Blumen de Schubert – sont d’autant plus les images de Jonas Dahlberg, qui font perceptibles que la musique est simple lentement disparaître une chambre à et populaire. Comme l’a magnifiquement coucher dans le néant. formulé la musicologue Brigitte François- Sappey, l’essence de Schubert réside Le programme s’ouvre avec le lied dans le fait qu’il a radicalement changé badin de Schubert Die Vögel, dans l’art du lied en toute simplicité, alors lequel les oiseaux se moquent de la triste même que de l’autre côté des Alpes, le condition des humains. Le lied suivant, de belcanto connaissait une progression Schubert également, Heidenröslein, est révolutionnaire. Dans Da unten im Tale certes inspiré du personnage comique de Brahms, chanté dans un dialecte alpin, de Papageno dans la Flûte enchantée de l’aspect populaire est encore davantage Mozart, mais derrière la joyeuse mélodie présent et s’exprime également par sa se cache une grande misère. Cette rose forme strophique simple assortie de qui ne veut pas être cueillie symbolise nombreuses répétitions. la jeune fille rejetant l’amour du jeune homme, avec pour conséquence une Traditionnellement, l’instrument grande tristesse. Die schöne Müllerin, d’accompagnement du lied romantique dont fait partie Trockne Blumen, décrit lui par excellence est le piano, mais lorsque aussi l’évolution de la vie d’un être humain Mahler écrit ses Lieder eines fahrenden commençant par le sentiment d’amour et Gesellen et les Rückert-Lieder (contenant se terminant par une catastrophe. entre autres le célèbre Ich bin der Welt Cette thématique se retrouve dans abhanden gekommen) vers 1900, il opte la plupart des lieder suivants. Les textes pour un accompagnement d’orchestre. traitent essentiellement d’un homme 11
clé d’écoute F solitaire dont l’amour ne trouve pas de paysages avec pour seul compagnon son réponse. Les fleurs, qui symbolisent son amour déçu, pour finalement trouver le désir insatiable, se retrouveront finalement réconfort qu’il cherchait au beau milieu de sur sa tombe. Ce n’est que dans la nature cette même nature. Tandis que résonne à la fois paradisiaque et impitoyable, que une marche funèbre, il s’allonge sous un l’homme est à sa place. C’est d’ailleurs tilleul pour se reposer. Une fois vaincu par précisément le sujet du premier recueil de le sommeil, il se retrouve pour la première lieder de Mahler avec accompagnement fois en harmonie parfaite avec le monde d’orchestre, Lieder eines fahrenden qui l’entoure. Mais le retour au monde des Gesellen. Les idées musicales et humains, tout comme le bonheur sur terre, l’esthétique du cycle reprennent l’image de est impossible. Seule la mort lui offrira la la femme désirée, d’une beauté imaginaire rédemption. et inaccessible. Le héros désemparé, archétype récurrent chez les auteurs D’après Kasper van Kooten, à l’occasion du romantiques, est tiraillé par ses angoisses Holland Festival 2017 existentielles. Il traverse de magnifiques 12
program notes E ALLES WIEDER GUT “War alles, alles wieder gut!”, sings poetry from the early nineteenth century, Florian Boesch at the end of Mahler’s particularly in the Lieder genre. The lied Die zwei blauen Augen von German term Lied has many different meinem Schatz. Klarafestival 2018’s meanings but usually refers to a literary- title production is at the heart of this poetic and musical genre from the German festival edition. ‘Alles wieder Gut’ Romantic period. It usually manifests itself expresses the longing for a better as a musical piece for solo voice and world, just like in Mahler’s lied. piano in which poetry and music seem to Rather than an affirmative answer, blend together. Composers like Schubert, ‘Alles wieder Gut’ is a wish. After the Schumann and Brahms were moved by resigned final line of Die zwei blauen the poetry by their contemporaries. The Augen von meinem Schatz, the music genre, which pairs conciseness to great ends rather hesitantly, like an open emotional power, became a source of question... endless eloquence. Romantic Lieder of course evolved in the period between ‘Romanticism made its appearance Schubert and Mahler. Franui’s Alles wieder in European culture around 1800. This gut offers a good insight into the course of movement, which glorified nature, this evolution. mysticism and mortality as an indictment of the demystifying rationalism of the Romantic Lieder have a characteristic Enlightenment, had a considerable emphasis on nature, as a positive influence on German-speaking Europe. complement to the human world, but also Its effect was chiefly on German-language as an extension of the Romantic hero’s literature to begin, but soon spread to emotional life. Aversion to objectivity and its music too. This is hardly surprising rationalism is reflected in the glorification according to E.T.A. Hoffmann, who of the vernacular. Simple vernacular songs described music in 1809 as “the most are elevated by exalted, Romantic themes, romantic of all arts”. Being an abstract and such as loneliness, fate and an infinite consequently mystical art form that induces yearning for love. Schubert, who laid the strong feelings, music does indeed fit well foundations for the Lied, and Schumann’s into Romanticism’s attitude towards life. expressive harmonic twists - for example Whilst Romanticism went out of fashion in on the words “wovon so nass?” [translation: German literature after 1830, its attraction What has drenched you so?] in Schubert’s to composers remained undiminished. Trockne Blumen [translation: Withered Composers up to Gustav Mahler flowers] - are expressed more clearly continued to set music to Romantic thanks to the simple, vernacular music. 13
program notes E The essence of Schubert, in the fine from Mozart’s Zauberflöte, but a great deal words of musicologist Brigitte François- of woe is concealed behind the cheerful Sappey, is that he radically simplified themelody. The rose which does not want Lied, while on the other side of the Alps, to be picked, symbolises the girl who the belcanto was making a revolutionary rejects the boy’s love, resulting in so much rise. The vernacular is even more evident sorrow. Also, Die schöne Müllerin, of which in Brahms’s Da unten im Tale, sung in a Trockne Blumen is part, describes the kind of Alpine dialect. It is also reflected evolution of a human being, starting with in the simple, strophic form, full of musical falling in love and ending in catastrophe. repetition. This theme appears in most of the ensuing Lieder. The texts are mostly about The piano is traditionally the a lonely man whose love is unrequited. instrument that accompanies Romantic Flowers symbolise his insatiable desire, Lieder, but Mahler chose an orchestral but they will eventually be on his grave. accompaniment around 1900 when he It is only in the at once heavenly and wrote his Lieder eines fahrenden Gesellen brutal nature that man is where he and Rückert-Lieder (which includes the belongs. That is precisely also the topic famous Lied Ich bin der Welt abhanden of Mahler’s first collection of Lieder gekommen). The orchestra, which Mahler with orchestral accompaniment called chiefly uses in a chamber music form, is Lieder eines fahrenden Gesellen. The able to constantly switch between musical musical ideas and aesthetic of the cycle styles and give expression to nature and are based on the image of the adored emotions even more radiantly or grimly woman: a illusory, unattainable beauty. than a piano. Franui’s instrumentation, The wandering hero, a popular archetype which sounds like a jazz band one amongst romantic authors, is being moment, then like a klezmer orchestra tormented by his existential fears. He or just as easily a Tyrolean brass band, travels through beautiful landscapes, with suits Mahler’s soundscapes extraordinarily the disappointment of his frustrated love well. As do the arrangements by Markus as sole companion, only, ultimately, to find Kraler and Andreas Schett. The mortality the solace he was looking for in that same expressed in the Lieder sung by baritone nature. With a funeral march playing in the Florian Boesch is visually enhanced by background, he lies down under a lime Jonas Dahlberg’s film footage – a bedroom tree. When he is overpowered by sleep, slowly disappearing into nothingness. he is for the first time at perfect harmony with the world around him. But returning to The programme opens with the light- the human world is impossible, as is earthly hearted Schubert Lied Die Vögel, in which happiness - death is the only salvation. birds laugh at human shortcomings. The next Schubert Lied, Heidenröslein, is Based on Kasper van Kooten, for Holland inspired by the comic figure Papageno Festival 2017 14
artist biographies N F E Florian Boesch bariton De Oostenrijkse bariton Florian Boesch (°1971) kreeg zijn eerste zanglessen van zijn grootmoeder, de bekende Weense sopraan Ruthilde Boesch. Later studeerde hij bij Robert Holl in Wenen. In 2003 maakte Boesch zijn operadebuut als Papageno in Mozarts Die Zauberflöte bij de Opera van Zürich. Sindsdien was hij te zien in diverse producties, uiteenlo- pend van barokrepertoire tot 20e-eeuws werk. Hij zong onder meer in Händels Radamisto onder René Jacobs, in Mozarts Così fan tutte onder Adam Fischer en vertolkte de rol van Zebul in Händels oratorium Jephtha. In het Theater an Florian Boesch © Lukas Beck der Wien werkte hij mee aan scenische uitvoeringen van Schuberts Lazarus en Händels Messiah. Als concertzanger des œuvres du XXe siècle. Il a entre autres werkte Boesch samen met toporkesten als chanté dans Radamisto de Händel sous la het Koninklijk Concertgebouworkest, de direction de René Jacobs, dans Così fan Wiener en Berliner Philharmoniker en het tutte de Mozart sous la baguette d’Adam Gewandhausorchester Leipzig. Als lied- Fischer, et a incarné le rôle de Zebul dans zanger treedt Boesch op met verschillende l’oratorio Jephtha de Händel. Au Theater pianisten, waaronder Roger Vignoles, an der Wien, il a collaboré à des interpréta- Malcolm Martineau en Christian Koch. tions scéniques du Lazare de Schubert et du Messie de Händel. Comme chanteur Le baryton autrichien Florian Boesch de concert, Florian Boesch a travaillé (1971) a pris ses premiers cours de chant avec d’excellents orchestres comme le avec sa grand-mère, la célèbre soprano Koninklijke Concertgebouworkest, les viennoise Ruthilde Boesch. Il a ensuite orchestres philharmoniques de Vienne étudié chez Robert Holl à Vienne. En 2003, et de Berlin et le Gewandhausorchester Florian Boesch fait ses débuts à l’opéra Leipzig. Dans le domaine du lied, Boesch dans le rôle de Papageno dans La flûte se produit avec différents pianistes, dont enchantée de Mozart à l’opéra de Zurich. Roger Vignoles, Malcolm Martineau et Depuis, il a participé à des productions très Christian Koch. diverses allant du répertoire baroque à 15
artist biographies N F E The Austrian baritone Florian Boesch (°1971) was given his first singing lessons by his grandmother, the famous Viennese soprano Ruthilde Boesch. He later studied under Robert Holl in Vienna. In 2003, Boesch made his opera debut as Papageno in Mozart’s Die Zauberflöte at the Zurich Opera. Since then, he has performed in various productions, ranging from baroque repertoire to twentieth-cen- tury works. He sang in Handel’s Radamisto conducted by René Jacobs, in Mozart’s Così fan tutte conducted by Adam Fischer and performed at the Dutch National Opera in the role of Zebul in Handel’s oratorio Jephtha. In the Theater an der Wien, he worked on scenic performances Jonas Dahlberg of Schubert’s Lazarus and Handel’s © Per-Anders Allsten/Moderna Museet Messiah. As a concert singer, Boesch has collaborated with leading orchestras such as the Royal Concertgebouw Orchestra, bewegingsprocessen in architectonische the Vienna and Berlin Philharmonic and ruimtes laat zien. Naast videokunst houdt Leipzig’s Gewandhaus Orchestra. As a hij zich bezig met fotografie, boekpro- Lieder singer, Boesch has performed with jecten en kunst in de openbare ruimte. various pianists, including Roger Vignoles, In 2012 ontwierp hij het decor voor een Malcolm Martineau and Christian Koch. productie van Verdi’s Macbeth in het Grand Théâtre van Genève. Dahlbergs werk werd tentoongesteld in heel Europa en Azië. Het was onder meer te zien Jonas Dahlberg in het Leeum Samsung Museum of Art Seoul (2007), de Kunsthalle Wien (2008), het Kunstmuseum Stuttgart (2009), de video Galerie Nordenhake (2010, 2008, 2006, 2004), de Lisbon Architecture Triennale Jonas Dahlberg (°1970) is beeldend (2010), de New Orleans Biennial (2011) en kunstenaar. De afgelopen vijftien jaar het Kunstmuseum Bonn (2013). Dahlberg ontwikkelde hij een reeks videowerken, woont en werkt in Stockholm. waarin hij met schaalmodellen en experi- mentele filmtechnieken extreem langzame 16
artist biographies N F E Jonas Dahlberg (1970) est artiste visuel. 2006, 2004), Lisbon Architecture Triennale Au cours des quinze dernières années, (2010), New Orleans Biennial (2011) and the il a développé une série de vidéos dans Kunstmuseum Bonn (2013). Dahlberg lives lesquelles il filme des mouvements extrê- and works in Stockholm. mement lents dans des espaces architect- oniques à l’aide de modèles réduits et de techniques cinématographiques expéri- Musicbanda mentales. Outre l’art vidéo, il se consacre également à la photographie, à des projets Franui de livres et à des réalisations artistiques dans l’espace public. En 2012, il a conçu le décor d’une production de Macbeth de Verdi au Grand Théâtre de Genève. Son Franui is vernoemd naar een alpen- travail a été exposé dans toute l’Europe weide nabij Innervillgraten, het Oost- ainsi qu’en Asie. On a entre autres pu l’ad- Tiroolse dorp waar het merendeel van de mirer au Leeum, Samsung Museum of Art leden van het tienkoppige gezelschap de Séoul (2007), à la Kunsthalle de Vienne opgroeide. Sinds de oprichting in 1993 (2008), au Kunstmuseum de Stuttgart speelt de ‘musicbanda’ in vrijwel onge- (2009), à la Galerie Nordenhake (2010, wijzigde bezetting en was zij te horen 2008, 2006, 2004), lors de la Triennale op internationaal gerenommeerde podia d’architecture de Lisbonne (2010), de la als het Wiener Konzerthaus, het Weense Biennale de la Nouvelle-Orléans (2011) et Burgtheater, de Philharmonie Köln en de au Kunstmuseum de Bonn (2013). Jonas Elbphilharmonie in Hamburg. Ook is Franui Dahlberg réside et travaille à Stockholm. een graag geziene gast op festivals als de Salzburger Festspiele, de Bregenzer Jonas Dahlberg (°1970) is a visual artist. Festspiele, de Ruhrtriennale en het Holland Over the past fifteen years, he has deve- Festival. Buiten zijn concertprogramme- loped a series of video works that focus on ring is Franui actief in muziek- en thea- extremely slow camera movements within terproducties. Zo ging het programma architectural spaces using scale models Tanz Boden Stücke in 2014 in première and experimental techniques. In addition bij de Stichting Mozarteum te Salzburg to video art, he also pursues photography, en verscheen in 2015 op plaat. In 2013 book projects and art in public spaces. verscheen ter ere van het 20-jarig jubileum In 2012, he designed Verdi’s Macbeth in van het gezelschap het eerste vinylalbum: Geneva’s Grand Théâtre. Dahlberg’s work Franui ist eine Almwiese. has been exhibited throughout Europe and Asia, such as at the Leeum Samsung Franui doit son nom à un alpage situé Museum of Art Seoul (2007), Kunsthalle à proximité d’Innervillgraten, un village du Wien (2008), Kunstmuseum Stuttgart Tyrol oriental où a grandi la majorité des (2009), Galerie Nordenhake (2010, 2008, membres du groupe. Depuis sa création 17
artist biographies N F E en 1993, cette « musicbanda » connaît une instrumentation pratiquement inchangée et s’est produite sur des scènes de réputa- tion internationale comme le Konzerthaus de Vienne, le Burgtheater de Vienne, la Philharmonie Köln et l’Elbphilharmonie à Hambourg. Franui est souvent invité lors de festivals comme les Salzburger Festspiele, Bregenzer Festspiele, la Ruhrtriennale et le Holland Festival. Outre sa programma- tion dans le cadre des concerts, Franui réalise également des productions Musicbanda Franui musicales et théâtrales. Le programme © Julia Stix Tanz Boden Stücke a ainsi été présenté pour la première fois en 2014 à la fonda- tion Mozarteum de Salzbourg, puis a été on record in 2015. To celebrate the ensem- enregistré sur disque en 2015. En 2013, le ble’s 20th anniversary in 2013, their first groupe a publié son premier album vinyle à vinyl album was released: Franui ist eine l’occasion de son 20e anniversaire : Franui Almwiese. ist eine Almwiese. Franui gets its name from an Alpine pasture near Innervillgraten, the East Johannes Eder clarinet & bass clarinet Tyrolean village where most of the Andreas Fuetsch tuba members of the ensemble grew up. The Romed Hopfgartner alto saxophone & clarinet line-up of the ‘musicbanda’ has remained Markus Kraler double bass & accordion virtually unchanged since its formation in Angelika Rainer harp, cithara & vocals 1993, and the group has performed on Bettina Rainer hammered dulcimer & vocals internationally renowned stages such as at Markus Rainer trumpet & vocals the Wiener Konzerthaus, the Burgtheater Andreas Schett trumpet, vocals & musical direction in Vienna, the Philharmonie Köln and Martin Senfter valve trombone & vocals the Elbphilharmonie in Hamburg. Franui Nikolai Tunkowitsch violin is also a popular act at festivals such as the Salzburger Festspiele, the Bregenzer Festspiele, the Ruhrtriennale and the Holland Festival. Aside from its concerts, Franui is also involved in musical theatre productions. The programme Tanz Boden Stücke premiered at the Mozarteum Foundation in Salzburg and was released 18
sung texts E Franz Schubert Franz Schubert Die Vögel Birds Wie lieblich und fröhlich, How delightful and exhilarating Zu schweben, zu singen, To soar, to sing, Von glänzender Höhe To look down on the earth Zur Erde zu blicken! From the shining heights! Die Menschen sind töricht, Men are foolish: Sie können nicht fliegen. They cannot fly. Sie jammern in Nöten, They lament in their troubles; Wir flattern gen Himmel. We fly up to the heavens. Der Jäger will töten, The huntsman wants to kill us, Dem Frühte wir pickten; Whose fruit we pecked, Wir mussen ihn hohnen, But we should mock him Und Beute gewinnen. And snatch our spoils Friedrich von Schlegel (1772-1829) Heidenröslein Rose Blossom Sah ein Knab’ ein Röslein stehn, Passing lad a rose blossom spied, Röslein auf der Heiden, Blossom on the heath growing, War so jung und morgenschön, ‘Twas so fair and of youthful pride, Lief er schnell, es nah zu sehn, Raced he fast to be near its side, Sah’s mit vielen Freuden. Saw it with joy o’erflowing. Röslein, Röslein, Röslein rot, Blossom, blossom, blossom red, Röslein auf der Heiden. Blossom on the heath growing. Knabe sprach: ‘Ich breche dich, Said the lad: ‘I shall pick thee Röslein auf der Heiden!’ Blossom on the heath growing!’ Röslein sprach: ‘Ich steche dich, Blossom spoke: ‘Then I’ll prick thee, Dass du ewig denkst an mich, That thou shalt ever think of me, Und ich will’s nicht leiden’. And I’ll not be allowing’. Röslein, Röslein, Röslein rot, Blossom, blossom, blossom red, Röslein auf der Heiden. Blossom on the heath growing. Und der wilde Knabe brach And the lusty lad did pick ’s Röslein auf der Heiden; The blossom on the heath growing; 19
sung texts E Röslein wehrte sich und stach, Blossom, in defense, did prick, Half ihm doch kein Weh und Ach, ‘Twas, alas, but a harmless nick, Musst es eben leiden. Had to be allowing. Röslein, Röslein, Röslein rot, Blossom, blossom, blossom red, Röslein auf der Heiden. Blossom on the heath growing. Johann Wolfgang van Goethe (1749-1832) Trockne Blumen Dry flowers Ihr Blümlein alle, You flowers all that Die sie mir gab, to me she gave, Euch soll man legen You shall be laid with me Mit mir ins Grab. in my grave. Wie seht ihr alle How gloomy all of you Mich an so weh, seem to be, Als ob ihr wüstet, As though you’d known Wie mir gescheh? what would happen to me. Ihr Blümlein alle, You flowers Wie welk, wie blass? faded and pale you grow, Ihr Blümlein alle, You flowers Wovon so nass? all what has drenched you so? Ach, Tränen machen Ah, tears will not bring Nicht maiengrün, the Maytime’s green, Machen tote Liebe Nor will they again make Nicht wieder blühn. a dead love keen. Und Lenz wird kommen, And spring will come here, Und Winter wird gehn, and winter will pass, Und Blümlein werden And flowers will blossom Im Grase stehn. in the grass. Und Blümlein liegen And flowers will be laid In meinem Grab, in my grave, Die Blümlein alle, The flowers all that Die sie mir gab. to me she gave. 20
sung texts E Und wenn sie wandelt And when she walks Am Hügel vorbei past the mound laid with you, Und denkt im Herzen: And thinks in heart Der meint’ es treu! that his feelings were true! Dann, Blümlein alle, Then all you flowers Heraus, heraus! come out, come out, Der Mai ist kommen, See winter’s over Der Winter ist aus. and Maytime will sprout! Wilhelm Muller (1794-1827) Gustav Mahler Gustav Mahler Die zwei blauen Augen von meinem The two blue eyes of my darling Schatz Die zwei blauen Augen von meinem Schatz, The two blue eyes of my darling. Die haben mich in die weite Welt geschickt. They have sent me into the wide world. Da musst ich Abschied nehmen vom allerlieb- I had to take my leave sten Platz! of this well-beloved place! O Augen blau, warum habt ihr mich angeblickt? O blue eyes, why did you gaze on me? Nun hab’ ich ewig Leid und Grämen. Now I will have eternal sorrow and grief. Ich bin ausgegangen in stiller Nacht I went out into the quiet night Wohl über die dunkle Heide. well across the dark heath. Hat mir niemand Ade gesagt. To me no one bade farewell. Ade! Mein Gesell’ war Lieb’ und Leide! Farewell! My companions are love and sorrow! Auf der Strasse steht ein Lindenbaum, On the road there stands a linden tree, Da hab’ ich zum ersten Mal im Schlaf geruht! and there for the first time I found rest in sleep! Unter dem Lindenbaum, Under the linden tree Der hat seine Blüten über mich geschneit, that snowed its blossoms onto me, Da wusst’ ich nicht, wie das Leben tut, I did not know how life went on, War alles, alles wieder gut! and all was well again! Alles! Alles, Lieb’ und Leid All! All, love and sorrow Und Welt und Traum! and world and dream! Gustav Mahler (1860-1911) 21
sung texts E Robert Schumann Robert Schumann Es fiel ein Reif There fell a frost Es fiel ein Reif There fell a frost on a night in der Frühlingsnacht, of Spring, Es fiel auf die zarten it fell on the delicate Blaublümelein: blossoms blue: Sie sind verwelket, verdorret. the blossoms withered, and drooped. Ein Jüngling hatte A young man once loved ein Madchen lieb; a maiden fair; Sie flohen heimlich in secret they ran von Hause fort, away from home, Es wusst’ weder Vater noch Mutter. unknown to their father or mother. Sie sind gewandert They wandered aimless hin und her, here and there, Sie haben gehabt they had neither luck weder Glück noch Stern, nor aiding star, Sie sind gestorben, verdorben. they met their ruin, they perished. Heinrich Heine (1797-1856) Gustav Mahler Gustav Mahler Ging heut’ morgen übers Feld I walked across the fields this morning Ging heut’ morgen übers Feld, I walked across the fields this morning; Tau noch auf den Gräsern hing; dew still hung on every blade of grass. Sprach zu mir der lust’ge Fink: The merry finch spoke to me: ‘Ei du! Gelt? Guten Morgen! Ei gelt? ‘Hey! Isn’t it? Good morning! Isn’t it? Du! Wird’s nicht eine schöne Welt? You! Isn’t it becoming a fine world? Zink! Zink! Schön und flink! Chirp! Chirp! Fair and sharp! Wie mir doch die Welt gefält!’ How the world delights me!’ Auch die Glockenblum’ am Feld Also, the bluebells in the field Hat mir lustig, guter Ding’, merrily with good spirits Mit den Glöckchen, klinge, kling, tolled out to me with bells, ding, ding Ihren Morgengruss geschellt: their morning greeting: ‘Wird’s nicht eine schöne Welt? ‘Isn’t it becoming a fine world? Kling, kling! Schönes Ding! Ding, ding! Fair thing! Wie mir doch die Welt gefällt! Heia!’ How the world delights me!’ 22
sung texts E Und da fing im Sonnenschein And then, in the sunshine, Gleich die Welt zu funkeln an; the world suddenly began to glitter; Alles Ton und Farbe gewann everything gained sound and color Im Sonnenschein! in the sunshine! Blum’ und Vogel, gross und klein! Flower and bird, great and small! ‘Guten Tag, ist’s nicht eine schöne Welt? ‘Good day, is it not a fine world? Ei du, gelt? Schöne Welt?’ Hey, isn’t it? A fair world?’ Nun fängt auch mein Glück wohl an? Now will my happiness also begin? Nein, nein, das ich mein’, No, no, the happiness I mean Mir nimmer blühen kann! can never bloom! Gustav Mahler Johannes Brahms Johannes Brahms Die Sonne scheint nicht mehr The sun doesn’t shine any more Die Sonne scheint nicht mehr The sun doesn’t shine any more So schön, als wie vorher, As beautifully as it did until recently, Der Tag ist nicht so heiter, The day isn’t as carefree as before, So liebreich gar nicht mehr. as lovely any more. Mein Herz ist nicht mehr mein, My heart no longer belongs to me, O könnt ich bei dir sein, Oh, how I wish I could be with thee, So wäre mir geholfen Thus relieving me Von aller meiner Pein. of all my sorrows. Volkslied Robert Schumann Robert Schumann In der Fremde From my homeland Aus der Heimat From my homeland hinter den Blitzen rot beyond the red flashes, Da kommen die Wolken her, That’s where the clouds come from, Aber Vater und Mutter But my father and mother sind lange tot, are long dead, Es kennt mich dort keiner mehr. And no one knows me there now. 23
sung texts E Wie bald, ach wie bald kommt die stille Zeit, How soon, oh, how soon the quiet time will Da ruhe ich auch, und über mir come, Then I will rest, too, and over me Rauscht die schöne Will murmur the lovely Waldeinsamkeit, forest solitude, Und keiner kennt mich mehr hier. And no one here will know me either. Joseph Freiherr von Eichendorff (1788-1857) Gustav Mahler Gustav Mahler Wenn mein Schatz Hochzeit macht When my darling has her wedding-day Wenn mein Schatz Hochzeit macht, When my darling has her wedding-day, Fröhliche Hochzeit macht, her joyous wedding-day, Hab’ ich meinen traurigen Tag! I will have my day of mourning! Geh’ ich in mein Kämmerlein, I will go to my little room, [Dunkles Kämmerlein,] [my dark little room,] Weine, wein’ um meinen Schatz, and weep, weep for my darling, Um meinen lieben Schatz! for my dear darling! Blümlein blau! Verdorre nicht! Blue flower! Do not wither! Vöglein süss! Du singst auf grüner Heide. Sweet little bird! You sing on the green heath! Ach, wie ist die Welt so [schön!] Alas, how can the world be so fair? [Zikuth! Zikuth!] [Chirp! Chirp!] Singet nicht! Blühet nicht! Do not sing; do not bloom! Lenz ist ja vorbei! Spring is over. Alles Singen ist nun aus. All singing must now be done. Des Abends, wenn ich schlafen geh’, At night when I go to sleep, Denk’ ich an mein Leide. I think of my sorrow, An mein [Leide!] of my [sorrow!] Gustav Mahler Gustav Mahler Robert Schumann Robert Schumann Der arme Peter Poor Peter Der Hans und die Grete tanzen herum, Hans and Grete dance around Und jauchzen vor lauter Freude. and cheer with loud joy. Der Peter steht so still und so stumm, Peter stands so still and mute, Und ist so blass wie Kreide. and is as pale as chalk. Der Hans und die Grete sind Bräut’gam und Hans and Grete are bride and groom, Braut, flashing in their wedding clothes. 24
sung texts E Und blitzen im Hochzeitgeschmeide. Poor Peter bites his nails Der arme Peter die Nägel kaut and goes about in workday clothes. Und geht im Werkeltagkleide. Peter speaks softly to himself, Der Peter spricht leise vor sich her, gazing gloomily at the pair: Und schauet betrübet auf beide: ‘Ah, if I weren’t so sensible, ‘Ach! wenn ich nicht gar zu vernünftig wär’, I might do myself harm.’ Ich täte mir was zu leide.’ ‘In meiner Brust, da sitzt ein Weh, ‘Within my heart there lies an ache Das will die Brust zersprengen; that will break my heart apart; Und wo ich steh’ und wo ich geh’, wherever I stay, wherever I go, Will’s mich von hinnen drängen. it is always pushing me onward. Es treibt mich nach der Liebsten Näh’, It drives me to my beloved’s presence, Als konnt’s die Grete heilen; as if Grete could heal it; Doch wenn ich der ins Auge seh’, but when I look her in the eye, Muss ich von hinnen eilen. I must hurry away from there. Ich steig’ hinauf des Berges Höh’, I climb to the heights of the mountain, Dort ist man doch alleine; for there one can be alone; Und wenn ich still dort oben steh’, and when I stay up there silently, Dann steh’ ich still und weine.’ then I stand mutely and weep.’ Der arme Peter wankt vorbei, Poor Peter staggers past, Gar langsam, leichenblass und scheu. quite slowly, as pale as a corpse, and shy. Es bleiben fast, wie sie ihn sehn, When they see him, Die Leute auf den Strassen stehn. the people in the street almost stop in their Die Madchen flüstern sich ins Ohr: tracks. ‘Der stieg wohl aus dem Grab hervor.’ Maidens whisper in one another’s ears: Ach nein, ihr lieben Jüngfraulein, ‘Surely he has risen from the grave!’ Der steigt erst in das Grab hinein. But no, dear young girls, Er hat verloren seinen Schatz, he has not yet climbed into his grave. Drum ist das Grab der beste Platz, He has lost his love; therefore the grave is the Wo er am besten liegen mag, best place for him. There he might best lie and Und schlafen bis zum Jüngsten Tag. sleep until Judgment Day. Heinrich Heine 25
sung texts E Franz Schubert Franz Schubert Du bist die Ruh’ You are peace Du bist die Ruh’, You are peace, der Friede mild, The mild peace, die Sehnsucht du, You are longing und was sie stillt. And what stills it. Ich weihe dir I consecrate to you voll Lust und Schmerz Full of pleasure and pain zur Wohnung hier As a dwelling here mein Aug’ und Herz. My eyes and heart. Kehr’ ein bei mir, Come live with me, und schliesse du And close still hinter dir quietly behind you die Pforten zu. the gates. Treib’ andern Schmerz Drive other pain aus dieser Brust! Out of this breast Voll sei dies Herz May my heart be full von deiner Lust. With your pleasure. Dies Augenzelt, The tabernacle of my eyes von deinem Glanz by your radiance allein erhellt, alone is illumined, O füll es ganz! O fill it completely! Friedrich Ruckert (1788-1866) Johannes Brahms Johannes Brahms Da unten im Tale Down in the valley there Da unten im Tale Down in the valley there Läuft’s Wasser so trüb the water flows so sadly, Und i kann dirs nit sagen, and I can’t tell you I hab di so lieb. that I love you so. Sprichst allweil von Lieb, You always speak of love, 26
sung texts E Sprichst allweil von Treu’ You always speak of fidelity, Und a bissele Falschheit but a bit of falsehood Is a wohl dabei! is always there too. Und wenn i dir’s zehnmal sag, And if I tell you ten times, Das i di lieb, that I love and like you, Und du willst nit verstehen, and you do not want to understand, Muss i halt weiter gehn. then I will have to move on. Für die Zeit, wo du g’liebt mi hast, For the time that you have loved me, Dank i dir schön, I thank you kindly, Und i wunsch, dass dir’s anderswo and I wish that somewhere else Besser mag gehn. things may go better for you. Volkslied Franz Schubert Franz Schubert Abendstern Evening Star Was weilst du einsam Why do you linger an dem Himmel, alone in the sky, O schöner Stern? o beautiful star? und bist so mild; and you are so mild; Warum entfernt Why does das funkelnde Gewimmel the sparkling crowd Der Brüder sich von deinem Bild? of your brothers shun your sight? So solltest du zu ihnen gehen, So you should go to them, Bist du der Liebe, zaud’re nicht! if you are love; do not delay! Wer möchte denn dir widerstehen? Who could then withstand you? Du süsses eigensinnig Licht. You sweet but stubborn light. ‘Ich bin der Liebe treuer Stern, ‘I am the star of true love, Sie halten sich von Liebe fern.’ and they keep far away from Love.’ ‘Ich sae, schaue keinen Keim, ‘I sow, but see no shoot, Und bleibe trauernd still daheim.’ and so I remain here, mournful and still.’ Johann Mayrhofer (1787-1836) 27
sung texts E Johannes Brahms Johannes Brahms Über die Heide Across the heath Über die Heide Across the heath hallet mein Schritt; my step resounds; Dumpf aus der Erde The dull echo from the earth wandert es mit. wanders with me. Herbst ist gekommen, Autumn has arrived, Frühling ist weit, Spring is far away - Gab es denn einmal selige Zeit? Was there once, then, a time of bliss? Brauende Nebel Brewing mists surround me geistern umher, like ghosts, Schwarz ist das Kraut und der Himmel so leer. Dark is the vegetation, and the sky so empty. Wär’ ich nur hier nicht Would that I had not gegangen im Mai! come here in May! Leben und Liebe – Life and love - wie flog es vorbei! how they flew by! Theodor Storm (1817-1888) Franz Schubert Franz Schubert Am Tage aller Seelen On all Souls’ Day Ruh’n in Frieden alle Seelen, Rest in peace, all souls Die vollbracht ein banges Quälen, who have had done with anxious torment, Die vollendet süssen Traum, who have had done with sweet dreams Lebenssatt, geboren kaum, who, sated with life and hardly born, Aus der Welt hinüberschieden: have departed from this world: Alle Seelen ruh’n in Frieden! [...] all souls rest in peace! (…) Johann Georg Jacobi (1740-1814) Gustav Mahler Gustav Mahler Ich hab’ ein glühend Messer I have a red-hot knife Ich hab’ ein glühend Messer, I have a red-hot knife, Ein Messer in meiner Brust, a knife in my breast. 28
sung texts E O weh! Das schneid’t so tief O woe! It cuts so deeply In jede Freud’ und jede Lust. into every joy and delight. Ach, was ist das Alas, what an evil für ein boser Gast! guest it is! Nimmer halt er Ruh’, Never does it rest nimmer halt er Rast, or relax, Nicht bei Tag, noch bei Nacht, wenn ich not by day or by night, when I would sleep. schlief. O woe! O Weh! Wenn ich in dem Himmel seh’, When I gaze up into the sky Seh’ ich zwei blaue Augen steh’n. I see two blue eyes there. O Weh! O woe! Wenn ich im gelben Felde geh’, When I walk in the yellow field, Seh’ ich von fern das blonde Haar I see from afar her blond hair Im Winde weh’n. waving in the wind. O Weh! O woe! Wenn ich When I aus dem Traum auffahr’ start from a dream Und höre klingen and hear the tinkle of h ihr silbern’ Lachen, er silvery laugh, O Weh! O woe! Ich wollt’, ich lag Would that I lay auf der schwarzen Bahr’, on my black bier - Könnt’ nimmer die Augen aufmachen! Would that I could never again open my eyes! Gustav Mahler Gustav Mahler Gustav Mahler Ich bin der Welt abhanden gekommen I am lost to the world Ich bin der Welt I am lost abhanden gekommen, to the world Mit der ich sonst with which I used to waste viele Zeit verdorben, so much time, Sie hat so lange It has heard nothing nichts von mir vernommen, from me for so long Sie mag wohl glauben, that it may very well believe ich sei gestorben! that I am dead! 29
sung texts E Es ist mir auch gar nichts It is of no consequence daran gelegen, to me Ob sie mich für gestorben hält, Whether it thinks me dead; Ich kann auch gar nichts I cannot sagen dagegen, deny it, Denn wirklich bin ich for I really am dead gestorben der Welt. to the world. Ich bin gestorben I am dead to dem Weltgetümmel, the world’s tumult, Und ruh’ in einem stillen Gebiet! And I rest in a quiet realm! Ich leb’ allein in meinem Himmel, I live alone in my heaven, In meinem Lieben, In my love in meinem Lied! and in my song. Friedrich Ruckert translations Die Vögel, David Gordon / Heidenröslein, Walter Meyer / Trockne Blumen, Die zwei blauen Augen von meinem Schatz, Emily Ezust / Es fiel ein Reif, David Kenneth Smith / Ging heut’ morgen übers Feld, Emily Ezust / Sonne scheint nicht mehr, Londa Godry / In der Fremde, Celia Sgroi / Wenn mein Schatz Hochzeit macht, Der arme Pe- ter, Emily Ezust / Du bist die Ruh’, Lynn Thompson / Da unten im Tale, Abendstern, Über die Heide, Am Tage aller Seelen, Ich hab’ ein glühend Messer, Ich bin der Welt abhanden gekommen, Emily Ezust 30
Klarafestival 2018 highlights Mon 26.3 Tue 27.3 & Wed 28.3 NIGHT OF THE UNEXPECTED Frank Agsteribbe, Ex Novo Ensemble & Valentina Coladonato, LOOPSTATION BL!NDMAN [sax], Kopi Ontroerend Goed & Luwak & HYOID . Thu 29.3 Fri 30.3 ST LUKE PASSION IN C MALI Danish National Africa Express, Symphony Orchestra s t a r g a z e & Poliça & James MacMillan 31
BOZAR PATRONS Monsieur et Madame Charles Adriaenssen • Madame Geneviève Alsteens • Madame Marie- Louise Angenent • Monsieur et Madame Etienne d’Argembeau • Comte Gabriel Armand • Comte et Comtesse Christian d’Armand de Chateauvieux • Monsieur Laurent Arnauts • Monsieur et Madame Laurent Badin • Baron en Barones Jean-Pierre de Bandt • Monsieur Erard de Becker • Monsieur et Madame Roger Bégault • Madame Marie Bégault • Monsieur Jan Behlau • Monsieur Jean-François Bellis • Baron et Baronne Berghmans • Monsieur Tony Bernard • Baron en Barones Luc Bertrand • De Heer Stefaan Bettens • De Heer en Mevrouw Carl Bevernage • Madame Bia • Mevrouw Liliane Bienfet • Monsieur Philippe Bioul • Mevrouw Roger Blanpain • Madame Laurette Blondeel • Monsieur et Madame Mickey Boël • Comte et Comtesse Boël • De heer en Mevrouw Michel Bonne • Monsieur Vincent Boone • Monsieur et Madame Thierry Bouckaert • De Heer en Mevrouw Alfons Brenninkmeijer • Ambassadeur Dr. Günther Burghardt en Mevrouw Rita Burghardt-Byl • Mevrouw Helena Bussers • Baron Cardon de Lichtbuer • Monsieur et Madame Michel Carlier • Monsieur et Madame Hervé de Carmoy • Monsieur Robert Chatin • Prince et Princesse de Chimay • Monsieur et Madame Christian Chéruy • Madame Marianne Claes • Monsieur Nicolas Clarembeaux • Monsieur Jim Cloos • Madame Jean de Cock de Rameyen • Monsieur Bernard de Cock de Rameyen • Comtesse Michel Cornet d’Elzius • Monsieur et Madame Patrice Crouan • Prince Guillaume de Croÿ • De Heer en Mevrouw Géry Daeninck • Monsieur et Madame Denis Dalibot • Monsieur et Madame Bernard Darty • Comte Davignon • De Heer en Mevrouw Philippe De Baere • Monsieur Pascal De Graer • De heer en Mevrouw Bert De Graeve • Mevrouw Brigitte De Groof • Baron Andreas De Leenheer • Monsieur Michel Delloye • Monsieur et Madame Alain De Pauw • Monsieur Patrick Derom • Monsieur Laurent Desseille • De heer Eric Devos • Monsieur Amand-Benoît D’Hondt • Monsieur Régis D’Hondt • Madame Iro Dimitriou • De heer en Mevrouw Pieter Dreesmann • M. Bruce Dresbach et Dr. Corinne Lewis • De Heer en Mevrouw Bernard Dubois • Madame Sylvie Dubois • Monsieur et Madame Pierre Dumolard-Balthazard • Monsieur Paul Dupuy • Mr. Graham Edwards • Madame Dominique Eickhoff • Madame Jacques E. François • Madame Sophie de Galbert • De heer en Mevrouw Marnix Galle Sioen • Monsieur Nikolay Gertchev • Monsieur Marc Ghysels • Monsieur et Madame Léo Goldschmidt • De heer André Gordts • Comtesse Nadine le Grelle • Monsieur et Madame Pierre Guilbert • Madame Nathalie Guiot • Monsieur Paul Haine • Monsieur et Madame Bernard Hanotiau • De Heer en Mevrouw Philippe Haspeslagh • Monsieur Thierry Hazevoets • De Heer en Mevrouw Pieter Heering • Monsieur Jean-Pierre Hoa • De Heer Xavier Hufkens • Madame Christine Huvelin • Mevrouw Bonno H. Hylkema • Monsieur et Madame Fernand Jacquet • Monsieur Maxime Jadot • Monsieur et Madame Jean-François Jans • Barones Janssen • Baron et Baronne Paul-Emmanuel Janssen • Madame Patricia de Jong • Madame Elisabeth Jongen • De heer en Mevrouw Martin Kallen • Monsieur et Madame Adnan Kandiyoti • Monsieur Claude Kandiyoti • Monsieur Sam Kestens • Monsieur Peter Klein et Madame Susanne Hinrichs • Dr. et Madame Klaus Körner • Monsieur Charles Kramarz • Madame Jean-Jacques Kreglinger • Monsieur et Madame Charles Kriwin • Monsieur et Madame Antoine Labbé • Madame Marleen Lammerant • Mademoiselle Alexandra van Laethem • Madame Brigitte de Laubarede • Chevalier et Madame Laurent Josi • Monsieur Pierre Lebeau • Monsieur et Madame François Legein • Monsieur et Madame Laurent Legein • Monsieur et Madame Charles-Henri Lehideux • Monsieur Mark Le Jeune • Monsieur et Madame Gérald Leprince Jungbluth • Madame Dominique Leroy • De Heer en Mevrouw Thomas Leysen • Madame Florence Lippens • Madame Daphné Lippitt • Monsieur et Madame Clive Llewellyn • Monsieur Manfred Loeb • Madame Marguerite de Longeville • Comte et Comtesse Jean-Baptiste de Looz-Corswarem • Monsieur et Madame Thierry Lorang • De heer Peter Maenhout • Madame Oscar Mairlot †• Monsieur et Madame Jean- Pierre Mariën • Monsieur et Madame Jean-Pierre Marchant • Notaris Luc L. R. Marroyen • De heer en Mevrouw Frederic Martens • Monsieur et Madame Yves-Loïc Martin • De heer en Mevrouw Paul Maselis • Monsieur et Madame Dominique Mathieu-Defforey • Monsieur
Sie können auch lesen