Lofoten - Bjørnøya - Spitsbergen - 18 May - 01 June 2018 - Spitzbergen.de
←
→
Transkription von Seiteninhalten
Wenn Ihr Browser die Seite nicht korrekt rendert, bitte, lesen Sie den Inhalt der Seite unten
Lofoten – Bjørnøya – Spitsbergen
18 May – 01 June 2018
SV Antigua
De Antigua werd in 1957 in Thorne (UK) gebouwd als vissersboot en werd begin jaren ́90 door zeilliefhebbers in
Nederland omgebouwd tot passagiers-Barkentine. Een Barkentine kenmerkt zich door 3 masten op een bepaalde manier
getuigd: 4 Raas aan de voormast, 2 Gaffelzeilen en een stagzeil
Die Antigua wurde 1957 in Thorne (UK) gebaut und fuhr über viele Jahre hinweg als Fischereischiff, bis sie in den
frühen 1990ern in den Niederlanden von Segelschiff-Liebhabern als Barkentine von Grund auf überholt und für die
Passagierfahrt fit gemacht und ausgerüstet wurde. Eine Barkentine (oder Schonerbark) zeichnet sich durch drei Masten
mit bestimmten Formen der Takelung aus: 4 Rahsegel am Vormast, 2 Gaffelsegel und Staksegel.
1
With
Captain – Mario Czok
First mate – Britta
Second mate – Nick
Deck hand – Joachim
Chef – Piet
Service manager – Jana
Service – Caroline
Service – Nanou
Expedition leader – Rolf Stange
Guide – Sarah Gerats
Friday, 18 May – Bodø, Vestfjord
14.00: 67°17’N/14°22’E, harbour of Bodø. Cloudy, temperature 10°C. Westerly breeze, air pressure 1 023 hPa.
Twee uur – eindelijk kunnen we aan boord. De Antigua wacht op ons in de haven van Bodø. De meeste van ons zijn al
een nacht in het Noorden en hebben gezien hoe het bijna niet donker wordt. Hoe hoger we naar het Noorden zullen gaan,
hoe minder donker het zal zijn, tot het uiteindelijk alleen nog maar dag is. En dit is precies wat we gaan doen; zeilen
naar het hoge Noorden, zeilen naar het eiland dat in 1596 door Willem Barentsz ontdekt werd. Maar zover zijn we nog
niet – we komen net aan boord. Nadat iedereen in de stuurhut is geweest met zijn paspoort en een foto heeft laten maken
voor de lijst, stelt kapitein Mario de bemanning en het schip voor. Na een korte introductie gaan we los. Er staat goede
wind, en we hebben meteen de kans om de zeilen. Na een veiligheidsinstructie, en zodra we de eerste eilanden gerond
hebben beginnen we met het zetten van de zeilen. Het duurt niet lang voor we goede snelheid maken en de motor uit
kunnen zetten. We hebben de drie bovenste razeilen, het voorstagzeil, de binnenkluiver, het grootzeil en de bezaan staan.
Daar komen ook nog het groot stagzeil en het groot stengen stagzeil bij.
Voor sommigen is de beweging van het schip nog een beetje wennen, enkelen van ons verdwijnen naar beneden of
zitten geconcentreerd op het dek – maar over het algemeen begeven we ons redelijk rustig over Vestfjorden, richting
Lofoten.
Lofoten was oorspronkelijk de naam voor het eiland Vestvågøya, en later voor de hele reeks eilanden. Waarschijnlijk
komt het van Ló (Lynx) en Fótr (voet) – naar de vorm van het eiland met zijn puntig pieken die vanaf het vasteland werd
vergeleken met de poot van een lynx. Er zijn sporen van menselijke activiteit die tot 11.000 jaar terug gaan. De eerste
stad in Noord Noorwegen was Vågan – het bestond al in de vroege vikingtijd en bevond zich dicht bij wat vandaag
Kabelvåg is. Lofoten is altijd het centrum van de kabeljauw visserij geweest – vooral in de winter als deze vissen vanuit
de Barentszzee naar het redelijk zuidelijk gelegen Lofoten trekken.
Om twee uur, snachts komen we aan in Reine – tot dicht bij de haven nog steeds onder zeil. De meesten slapen, maar
sommigen van ons zijn nog wakker en zien ons het kleine vissersdorp binnenvaren.
Die meisten waren bereits gestern angereist, hatten in Bodø übernachtet und während des recht kühlen und windigen
Morgens Zeit gehabt, die kleine Küstenmetropole zu erkunden
Um 14 Uhr war es dann Zeit, an Bord zu gehen. Der schöne Dreimaster Antigua lag unübersehbar zentral im Hafen,
viele hatten vormittags schon Fotos vom Schiff gemacht und vielleicht auch schon das Gepäck an Bord gebracht.
Auf dem Schiff wurden wir zunächst von Servicechefin Jana begrüßt. Dann bezogen wir unsere Kabinen und machten
es uns in unserem neuen Zuhause gemütlich.
2
Als alle vollständig waren, versammelten wir uns im Salong. Dort hieß Kapitän Mario uns willkommen, bevor er das
Schiff und die Mannschaft vorstellte und uns wichtige Informationen in Bezug auf einige Sicherheitsaspekte gab. Auch
Rolf und Sarah begrüßten uns; Rolf sagte noch ein paar Worte zum Ablauf, der generell sehr flexibel sein würde.
Dann war es Zeit zum Ablegen. Die Taue wurden eingeholt und bald fuhren wir aus dem Hafen heraus. Es war recht
kühl, und eine steife Brise kam uns vom Vestfjord entgegen. Zunächst konnten wir uns in geschützten Gewässern zwi-
schen kleinen Inselchen halten. Joachim rief uns an Deck zusammen, um weitere Sicherheitsthemen zu besprechen und
eine Einführung in die Kunst des Segelns abzuhalten. Danach wussten wir bestens Bescheid und konnten die ersten
Grundlagen auch bald in die Praxis umsetzen.
So verbrachten wir den Abend bei der Fahrt unter Segeln über den Vestfjord. Bis zu den Lofoten waren gut 40 Meilen
zurückzulegen, so dass wir erst zu nächtlicher Stunde den kleinen Hafen von Reine erreichten.
Saturday, 19 May – Lofoten. Moskenesøy: Reine. Flakstadøy: Nusfjord. Kabelvåg
08.00: 67°56,1‘N/013°05,9‘E, harbour of Reine. Cloudy, rainy. 9°C. Gusty wind from SW, 1 015 hPa.
We worden wakker in het vrij grijze, enigszins natte en redelijk bewolkte vissersdorp Reine.
Tenminste, tot twee jaar geleden had het de status van een dorp, ondertussen is het geen dorp meer. Er wonen 309 men-
sen. Reine ligt op het eiland Moskenesøya, en is als handelsstad ontstaan in 1743. Ook nu hangen overal in Reine de
rekken nog vol met stokvis. Het plan om met de zodiac een stuk verder het fjord in te gaan om te wandelen laten we door
de wind en regen varen. In plaats daar van wandelen we rustig door het dorp – bekijken de stokvis en de gesloten galerie,
de gesloten kerk en het open café. Het is zaterdagochtend en we overweldigen het kleine café met het grootste gedeelte
3
van onze groep, die hier van de droge warmte komt genieten. Terug aan boord wacht ons een warme lunch, die we in de
rust van de haven eten voor we verder varen naar Nusfjord. Nusfjord ligt ongeveer 8 mijl verder naar het Noorden. De
haven is redelijk klein, maar Mario stuurt de Antigua zonder problemen achteruit naar de kade.
Nusfjord is een van de oudste en best bewaarde vissersplaatsjes in Lofoten. De aanwezigheid van vis in Vestfjorden
is altijd belangrijk geweest voor de bevolking van Lofoten. Hier zijn een van de oudste sporen gevonden van vissers
huisjes, gemaakt van turf, vermoedelijk uit 500-1000 AD. De huisjes werden waarschijnlijk gebruikt voor de seizoens-
visserij. Tijdens de middeleeuwen werd de stokvis handel meer georganiseerd – en langzaam werd het de ruggengraat
van het bestaan op Lofoten.
De oudste huizen die we in Nusfjorden zien gaan terug tot de tijd dat landeigenaren de controle hadden over Lofoten,
rond 1870. Een van de belangrijkste redenen dat Nusfjord een belangrijk centrum werd voor de visserij was de goede
haven. Hij is smal, maar goed beschermd tegen het weer dat in Vestfjorden kan razen.
Er hebben nooit veel mensen in Nusfjord gewoond, maar tijdens het vissen in de winter konden er 1500 vissers wonen.
Er waren meer dan 100 rorbus – waarvan er nu nog een paar te vinden zijn. Er leven momenteel 31 mensen vast.
Aan de kade hangen gedroogde kabeljauw koppen, en er nesten drieteenmeeuwen op elk stukje huis, dak of rots dat
ze kunnen vinden. De oude winkel – gammlebutikken – is open. Dit is een mooie combinatie van museum en souvenier
winkel – dat ons een goed uitzicht geeft op de Antigua. Sarah neemt ons mee op een korte wandeling langs de Fiskerstie
– de vissersweg. Deze weg is waarschijnlijk al enkele honderden jaren in gebruik – door de vissers die tijdens de week
vanuit Nusfjord visten en daarna naar het 6 kilometer verder gelegen Nesland gingen, waar ze woonden. We volgen het
pad ongeveer 1.5 kilometer, voor we terugkeren naar de Antigua. Het weer is ondertussen rustiger en warmer geworden.
Rond half zes is iedereen weer aan boord en zijn we klaar om verder te varen. Voor we Nusfjorden uitgaan maken we
nog een korte tour rond het eiland Brattholmen. Hierbij gaan we door een vrij nauwe passage - op zijn smalst is het
ongeveer 45m breed, minder breed dan de Antigua lang is. Vandaag zullen we nog 30 nm verder varen, we zijn op weg
naar Kabelvåg – ooit de hoofdstad van de handel en Lofoten.
In Kabelvåg wacht ons een verrassing; er ligt een groot schip aan de kade, en dat zal hier nog tot half Juni blijven liggen.
De haven is ook zonder groot schip al nauw, de havenmeester zegt ons: als je zeker wilt zijn kom dan naar Svolvær, als je
avontuur wilt, probeer het dan eerst in Kabelvåg. We gaan voor het avontuur antwoord Mario, om het schip vervolgens
achteruit de haven in te manoeuvreren.
4
Um 2 Uhr früh hatten wir in Reine angelegt und somit war es den Rest der Nacht schön ruhig, nur eine sehr sanfte Dü-
nung schaukelte das Schiff langsam und sacht und ließ die alten Autoreifen am Anleger gelegentlich an der Außenhaut
der Antigua quietschen.
Um 8 gab es das erste Antigua-Frühstück der Reise, das sich als gut und reichhaltig erwies. Zwischendurch informier-
te Rolf uns über die Pläne und Möglichkeiten für den Morgen. Von einer zunächst geplanten Zodiacfahrt in den Fjord
hinein mussten wir wegen des starken Windes, der in Böen Windstärke 9 erreichte, absehen. Stattdessen zogen wir los,
um den malerischen, kleinen Fischerort Reine zu entdecken. Am Wegesrand standen die klassischen Trockengestelle für
den Stockfisch. Die Haupt-Fangsaison der berühmten “Lofotfischerei” war von Januar bis März, so dass der Fisch nun
trocken war und sicher bald von den Gestellen genommen wird. Die tausenden von sanft im Wind schaukelnden Fischen
gaben einen bizarren Anblick und interessante Fotomotive ab.
Im Ort selbst war nicht allzu viel los, sowohl die Galerie als auch die Kirche waren erwartungsgemäß geschlossen.
Aber die Rorbuer, die traditionellen roten Holzhäuschen, die am Ufer auf Stelzen standen, waren bunt und malerisch
anzuschauen. Früher hatten sie Fischerei-Saisonarbeitern als schlichte Unterkunft gedient, heute werden die Rorbuer,
auf hohem Standard renoviert, an Touristen vermietet.
Wer etwas laufen wollte, konnte entlang der Straße gehen und sich dabei andere Perspektiven auf den Ort erwandern.
Leider blieb es ziemlich grau und feucht, so dass das Wandervergnügen nicht ins Unendliche betrieben wurde. Stattdes-
sen erfreute das nette Café, das um 11 Uhr öffnete, sich bald darauf großer Beliebtheit.
Gegen 13 Uhr waren wir schließlich pünktlich zum Mittagessen wieder an Bord versammelt. Bald legten wir ab. Un-
ser nächstes Ziel war Nusfjord, nur etwa 8 Meilen nordöstlich von Reine. Unterdessen klarte es deutlich auf, der Regen
hatte aufgehört und im Laufe des Nachmittags brach sich die Sonne mehr und mehr Bahn.
Nusfjord ist ein ungemein malerisches Dörfchen, gebaut um eine kleine, geschützte Bucht, gerade groß genug, damit
die Antigua so eben den Anleger erreichen konnte. In unmittelbarer Nachbarschaft brüteten einige Dreizehenmöwen an
einer Hauswand. Wieder erläuterte Rolf kurz die Möglichkeiten, die wir hier hatten. Natürlich war der kleine, alte Fi-
scherort selbst die Hauptattraktion. Man konnte um den Hafen spazieren und auf die Hügel zu beiden Seiten, um schöne
Aussichten zu bekommen.
Zunächst aber besuchten wir den direkt neben der Antigua gelegenen alten Laden, der liebevoll wieder hergerichtet
war, so wie er vielleicht in den 1920er Jahren mal ausgesehen haben mochte, als die Fischerei Hochkonjunktur hatte. So
manche Krone wurde hier in diverse Souvenirs umgesetzt.
Dann gab es die Möglichkeit einer kleinen Wanderung über felsiges Hügelland oberhalb des Ufers hinweg. Über klei-
ne Feuchtlandflächen hinweg und an Findlingen vorbei ging ein kleiner Pfad, und als wir schließlich wieder zur Küste
kamen, setzten wir uns gemütlich in die Natur und genossen die Ruhe.
5
Gegen 17.30 Uhr trafen wir wieder an Bord ein und verließen kurz darauf auch den schönen Hafen. Bevor wir aus
dem Fjord herausfuhren, drehten wir noch eine Runde um die kleine Insel Brattholmen, wo wir steile Felswände dicht
nebenan zu beiden Seiten hatten.
Dann ging die Fahrt weiter nach Nordosten. Bald konnten ein paar Segelchen dazugesetzt werden, und die abendliche
Strecke wurde zu einer angenehmen Genussfahrt, mit einem schönen Sonnenuntergang hinter den schroffen Bergen der
Insel Austvågøy.
Gegen 22 Uhr erreichten wir den kleinen Hafen von Kabelvåg. Zwar war die Anlegestelle bereits von einem kleinen,
alten Frachter belegt, aber es war noch genug Platz, um daneben festzumachen, so dass wir bald sicher vertäut lagen.
Viele nutzten den schönen Abend noch für einen kleinen Spaziergang um den malerischen Hafen; in Einzelfällen soll
es auch dazu gekommen sein, dass die Hafenkneipe aufgesucht wurde, wo die Stimmung sicherlich samstagabendlich
gut war.
Sunday, 20 May – Lofoten. Austvågøy: Kabelvåg.
08.00: 68°12,6‘N/014°29‘E, harbour of Kabelvåg. Cloudy, 9°C. Calm, 1 015 hPa.
Kabelvåg! Ooit het centrum van Vågan, het gebied waar we nu zijn. Het was hier dat de stokvis verkocht werd, hier
kwamen de schepen om de waren naar het zuiden te brengen. Het was het centrum van de handel. Nu is Svolvær, enkele
kilometers verderop, de grootste plaats, en Kabelvåg een mooi, oud stadje.
6
Voor Kabelvåg het centrum was – voor de schepen groter werden en haar haven beter paste – was de plaats Vågan het
centrum. Het is hier dat we ´sochtends heen gaan – het is hier waar veel opgravingen gedaan zijn en waar nu het Lofo-
ten museum ligt. Rolf leidt ons langs een kustpaadje naar het museum – Sarah garandeert droge voeten via de langere
weg. Lofoten museum bestaat uit een verzameling oude gebouwen, die allemaal een kleine tentoonstelling huizen. Het
is een perfecte museumochtend – de wind en regen zijn binnen niet te voelen. In het museum krijgen we een duidelijk
en interessant overzicht van het kustleven in Lofoten. De visserij, de vuurtorens, de schepen en de kleine houten huisjes
(rorbu) waar de vissers woonden. Niet ver van het museum is ook het Lofoten Aquarium – een eenvoudig aquarium dat
ons het lokale leven onder water laat zien.
‚sMiddags wordt de regen intenser. De meeste mensen blijven aan boord om naar een film te kijken die Rofl in het
museum gevonden heeft; een redelijk goede beschouwing van Lofoten. Een kleine groep besluit toch naar buiten te ko-
men en met Sarah mee de natuur in te gaan. Ze volgen de grote weg naar Svolvær een stukje, om dan af te slaan en zich
binnen enkele honderd meters midden in de de stilte te bevinden. We volgen een klein paadje langs het meer Prestvatnet.
Het veel gebruikte paadje s ook de makkelijkste weg voor het water – en lijkt vandaag meer op een kleine rivier dan op
een paadje. Op een gegeven moment horen we de grote weg weer; het is hier dat we omdraaien om dezelfde weg terug
te volgen. Nat en voldaan komen we terug aan boord.
Het plan was om ´savonds naar de Jazz Pinkster dienst in de Lofoten Kathedraal te gaan – maar deze is helaas ge-
canceld. Officiel heet deze houten kerk uit 1892 Våganskirke – maar in de volksmond word ze Lofoten Kathedralen
genoemd. Deze houten kerk is in 1892 gebouwd.
7
In plaats daarvan blijven we binnen – terwijl de regen steed heftiger op het schip stort. We kijken naar de film
‚Bjørnøya – Følg Drømmen‘. Een film over drie broers die er van dromen om op Bjørnøya te surfen – en die droom
achterna gaan. Ook wij dromen weg – bij de beelden van het eiland dat we binnenkort zelf zullen zien.
Draußen war es ruhig und trocken, aber die Wettervorhersage hatte für den späteren Verlauf des Tages ziemlich unge-
mütliches Wetter versprochen, so dass wir heute im gut geschützten Hafen von Kabelvåg bleiben würden. Es gab hier im
Ort ein interessantes Museum und ein nicht minder interessantes Meeresaquarium zu besichtigen. Da beide erst um 11
Uhr öffneten, konnten wir uns guten Gewissens ein sonntäglich spätes Frühstück um 9 Uhr erlauben.
Anschließend gingen wir durch den Ort und nach Wahl an einem manchmal recht feuchten, aber schönen Uferweg
oder aber über befestigte Straßen zum Museum. Dort waren alte Fischereifahrzeuge zu sehen; unglaublich, dass die
Fischer sich seinerzeit mit diesen Nussschalen aufs Meer gewagt hatten! Auch die primitiven Motoren, die Anfang des
20. Jahrhunderts nach und nach anfänglich gegen den Willen der Mehrheit eingeführt wurden, hatten damals noch ihre
Tücken, machten das Leben aber doch einfacher und sicherer. Der Gegensatz zwischen den spartanischen Fischerunter-
künften und der komfortablen Eignervilla war frappierend.
Auch das gleich nebenan gelegene Meeresquararium erfreute sich großer Beliebtheit, ermöglichte es doch Einblicke
in die erstaunlich artenreiche Unterwasserwelt, die uns sonst verborgen bleibt.
Unterdessen hatte recht kräftiger Regen eingesetzt, und die Landschaft hüllte sich mehr und mehr in Grau.
Nachmittags machten einige Mutige sich dennoch zu einer kleinen Tour in Richtung des Sees Prestvatnet auf. Es
ging an der Kirche vorbei in den Wald, entlang eines sehr feuchten Pfades, zu dem kleinen See, der zwischen niedrigen
Bäumen an einem Berg lag. Eine nasse Tour, die aber dennoch schöne Blicke in die hiesige Natur abseits der Küste bot.
Unterdessen zeigte das Antigua-Kino eine kleine Dokumentation mit Eindrücken von den Lofoten aus allen Jahres-
zeiten.
Am späteren Nachmittag hatten wir eigentlich vorgehabt, ein kleines Jazzkonzert in der Kirche zu besuchen, das aber
leider aus gesundheitlichen Gründen abgesagt worden war. So verbrachten wir einen gemütlichen Nachmittag an Bord,
während draußen die Regentropfen fielen, und abends öffnete das Antigua-Kino noch einmal seine Pforten für eine fil-
mische Einstimmung auf die Bäreninsel.
8
Monday, 21 May – Lofoten. Skrova, Litle Molla, Trollfjord. Vesterålen: Hadseløya.
08.00: 68°12,6‘N/014°29‘E, harbour of Kabelvåg. Cloudy, 8°C. Calm, 1 018 hPa.
‚s Ochtends ziet het weer er beter en iets helderder uit. Zonnig is het niet – maar de mist past goed bij het landschap. We
vertrekken vanuit Kabelvåg naar Skrova – 4 mijl varen naar het eiland dat ook wel het Hawaii van het Noorden geno-
emd wordt, voor redenen die ons niet meteen duidelijk zijn. We meren aan aan een oude kade – van waar we het eiland
direct kunnen verkennen. Naast de kade ligt een tunnel waarin een tentoonstelling van zwart wit fotos hangen die de
fascinerende geschiedenis van het eiland laten zien. Veel visvangst zien we – een kat – en enkele walvissen. Skrova is
nog steeds het centrum van de walvisvangst; vanuit dit eiland wordt er in Juni en Juli op de dwerg vinvis gejaagd. Maar
daarnaast is Skrova ook een eiland vol kunst; overal zijn kleine openlucht fototentoonstellingen te vinden.
De meesten kiezen voor een rustige, horizontale wandeling door het kleine dorp of naar de witte stranden aan de
noordkant van het eiland. Hier begrijpen we de benaming ´het Hawaii van het Noorden´. Enkelen maken een meer
verticale keuze; Skrovafjellet. De weg gaat eerst gemoedelijk tussen de bomen door, maar verandert al snel in een partij
van rotsen waarover we ons met behulp van touwen naar boven werken. Halverwege de klim worden we omgeven door
mist – en tijdens de weg naar de top lijkt het alsof de wereld enkele tientallen meters verder stopt. Op de 283 meter hoge
top beschrijft Sarah het uitzicht voor ons. Daar is nu niets van te zien, maar dat maakt de beleving niet minder indruk-
wekkend. Omdat we met een groep goede klimmers zijn besluiten we aan de andere kant van de berg naar beneden te
gaan. Dit pad is iets gladder, maar minder rotsig. Op een gegeven moment komen we de mist weer uit en zien we het
uitzicht steeds duidelijker worden. Weer beneden zijn we zo dicht bij het strand dat we hier ook nog heen wandelen,
voor we terug gaan naar het schip.
Na een rustige lunch aan de kade verlaten we Skrova. Zodra we tussen de rotsen door zijn beginnen we met het zetten
van de zeilen. Onder zeil varen we de nauwe passage aan de noordkant van het eiland door – ondertussen laten we de
Tornado in het water, zodat we rond het schip kunnen varen en het in haar volle glorie kunnen zien. Hoe verder we naar
buiten komen, hoe intenser de deining wordt, en na drie rondes wordt het helaas te riskant om verder te gaan. Het is nu
ook te wild om de Tornado op te halen, en terwijl we verder richting Trollfjorden varen, vaart Sarah naast het schip mee.
Bij de ingang van Trollfjorden is alles weer rustig. Zodra het grote Hurtigruten schip naar buiten komt varen we
Trollfjorden in; er is hier niet genoeg plaats voor twee schepen. Het fjord is 2,5 km lang en op zijn smalst 100 m breed
fjord, aan beide kanten omgeven door steile bergen. De gladgepoleerde bergwanden aan de noordzijde behoren tot de
oudste bergsoort die in Noorwegen te vinden is; monoziet. De bergen rond Trollfjorden zijn nog grotendeels met sneeuw
bedekt. Niet alleen boven het water gaan de wanden steil omhoog, ook onder water gaan de rotsen recht naar beneden.
9
Met de zodiacs varen we rond het schip en dicht langs de steile rotsen. Net als we met de tweede ronde beginnen
spotten we twee zeearenden. Deze indrukwekkende vogels zijn de grootste roofvogels van Noord Europa, die een vleu-
gelspanwijdte tot 240 cm kunnen hebben.
Vanuit Trollfjorden varen we Raftsundet in – de dag is nog niet voorbij. We zijn op weg naar Stokmarknes, waar we
de nacht aan de kade door zullen brengen. Ver is het niet – maar voor we het stadje bereiken hebben we nog één spannen-
de passage te gaan; een brug met een aangegeven hoogte van 30 meter. De Antigua is ook 30 meter – het is niet volledig
laag water, en het is nog maar de vraag of we hier onder door komen. Britta en Joachim heizen Nick in de achterste mast.
Als hij uiteindelijk goed en wel bovenin zit zijn we klaar om het te proberen. We komen steeds dichter bij – dichter en
dichter, het lijkt onmogelijk, maar dan komen de verlossende woorden vanuit de mast: het past. En inderdaad, we komen
onder de brug door, en meren veilig aan in Stokmarknes.
Nach einer erholsamen Nacht im Hafen von Kabelvåg wurde die Maschine gestartet, und zum Frühstück wurden die
Taue losgeworfen, so dass wir diesen gastlichen Ort nun hinter uns lassen konnten. Nach Skrova war es nicht weit, so
dass wir nach dem Frühstück schon die Einfahrt zum kleinen Hafen vor dem Bug hatten.
Bald darauf hatten wir angelegt und konnten uns daran machen, die kleine Insel zu erkunden. Zunächst ging es in
einen Tunnel durch einen Felshügel. Der Verkehr in diesem Tunnel hielt sich offensichtlich in Grenzen; stattdessen hatte
man ihn mittlerweile zu einer Fotogalerie umgebaut, wie überhaupt die ganze, kleine Siedlung heute eine Freiland-
Kunstausstellung mit vielen hier und da installierten Bildergalerien und sonstigen kleinen Ausstellungen unter freiem
Himmel ist. Die Bilder waren dem Leben vor Ort in vergangener Zeit gewidmet.
10Man konnte dem Weg um den Hafen herum folgen, um den kleinen Ort zu erkunden, der immer noch ein aktiver
Fischereihafen war. Die meisten zogen es aber vor, einem Pfad über die Insel zu folgen. Durch offenen, niedrigen Wald
ging es die kurze Strecke hinüber auf die andere Seite des kleinen Eilandes, wo wir ein paar Buchten mit nahezu tropisch
anmutenden, weißen Sandstränden fanden. Hätten das graue Wetter und die kalten Wassertemperaturen uns nicht abge-
halten, hätte man fast eine Runde schwimmen gehen können! Viele genossen die Stille und die Blicke über die schöne
Landschaft für eine Weile, bevor es wieder Richtung Ort und schließlich zurück zum Schiff ging.
Die sportliche Fraktion hatte unterdessen mit Sarah den 258 m hohen Berg Høgskrova bestiegen, was mit etwas Kra-
xelei über große Felsen verbunden. Aufgrund der tiefen Wolken war von der ansonsten sehr beeindruckenden Aussicht
von diesem Berg heute nicht viel zu sehen, aber trotzdem machte die Tour Freude, zumal sich mittels eines Abstieges
auf der Nordseite des Berges hin zu besagten Stränden ein Rundweg machen ließ.
Eine kleine Fraktion hatte noch einen Abstecher zum 144 m hohen Felshügel Stappen gemacht, der gerade niedrig
genug war, um nicht in die Wolken einzutauchen, so dass sich heute von dort ein schöner Blick über den westlichen Teil
von Skrova und das umliegende Meer bot.
Wieder zurück an Bord, aßen wir noch schön ruhig im Hafen zu Mittag, bevor die Leinen losgeworfen wurden und
wir dieses schöne, interessante Inselchen wieder verließen. Auf der Westseite von Skrova ging es nach Norden. Bald
konnten wir in der leichten Brise Segel setzen. Da die Inseln vor dem Seegang guten Schutz boten, konnten wir sogar
bald ein Beiboot zu Wasser lassen, um die Antigua unter Segeln von außen zu bestaunen und zu fotografieren. Ein fan-
tastischer Anblick! Sobald wir den Schutz der Inseln verlassen hatten, nahm der Seegang allerdings wieder zu, während
der Wind gleichzeitig verschwand, so dass die Segel eher traurig von den Rahen hingen, das Ein- und Aussteigen aus
dem Beiboot aber etwas sportliche Züge bekam. Schließlich brachen wir die Aktion ab, die bis dahin aber schöne Ein-
drücke und Bilder gebracht hatte.
Von Kaffee und Kuchen gestärkt, ging es an den Inseln Store und Litle Molla entlang nach Norden und dann in den
Raftsund hinein. Dort befand sich der berühmte Trollfjord, den wir uns keinesfalls entgehen lassen wollten. Am späten
Nachmittag hatten wir ihn erreicht und fuhren an hohen, schroffen Felswänden in diese kleine, aber sehr beeindruckende
Bucht hinein. Der Name Trollfjord war wahrlich passend, denn man konnte sich gut vorstellen, wie diese mythischen
Riesen mit Zauberkräften diese magische Landschaft geschaffen hatten. Für eher wissenschaftlich denkende Geister
erzählte Rolf irgend etwas von Gletschern und Erosion.
Die Zodiacs wurden zu Wasser gelassen und wir nutzten die Gelegenheit, die Landschaft mitsamt der Antigua von
den Booten aus zu bewundern und zu fotografieren. Dabei entdeckten wir einen Seeadler, der sich zunächst fast unsicht-
bar hoch oben auf einer Felswand niederließ, dann aber mehrfach ums Schiff kreiste, so dass wir ihn wunderschön sehen
und ablichten konnten.
11Am Abend fuhren wir durch den Raftsund nach Norden, um Stokmarknes auf der Insel Hadseløy anzulaufen. Damit
hatten wir die Lofoten und die nördlich anschließende Inselgruppe der Vesterålen erreicht. Vor Stokmarknes lag eine
Brücke, deren Höhe in der Seekarte mit 30 Metern angegeben war, so dass die Mannschaft auf der Antigua mit ihrem
31 Meter hohen Großmast doch Vorsicht walten ließ. Piet wurde zur Spitze des Besanmastes hochgezogen, um aus
dieser Perspektive die Abstände beurteilen zu können, die sich erwartungsgemäß als völlig ausreichend herausstellten.
Bald war der Hafen erreicht, und während sich die Sonne draußen nicht mehr so recht zum Untergehen entschließen
mochte, verschwanden wir gemütlich in den Federn.
Tuesday, 22 May – Vesterålen. Hadseløya: Storkmarknes.
08.00: 68°34,1‘N/014°54,8‘E, harbour of Stokmarknes. Cloudy, light rain. 9°C. Calm, 1 023 hPa.
Na een goede nacht slaap onder de heldere hemel in Stokmarknes worden we wakker voor opnieuw een mooi ontbijt.
Stokmarknes ligt aan de noordkant van het eiland Hadseløya. Er wonen ongeveer 3 300 mensen. Buiten is het rustig,
enigszins grijs maar niet koud – we kijken allemaal uit naar een kleine wandeling. Het einddoel is de 360 meter hoge top
Tuva. Omdat we nog in Noorwegen zijn kunnen we elk moment besluiten terug te keren. We starten dan ook met een
vrij grote groep. Naarmate de regen intenser en de wind sterker wordt wordt de groep kleiner. Uiteindelijk bereiken we
met een aanzienlijk gereduceerde groep de top – nat en enigszins koud maar tevreden. Het is duidelijk dat het uitzicht
hier potentieel overweldigend is – en tussen de regen en mist door vangen we hier een glimp van op. Ondertussen heeft
de rest van de groep de warmte van een bakkerij gevonden en geniet van Stokmarknes. Tijdens de terugtocht begint
het op te klaren. Eerst langzaam en nauwelijks merkbaar, maar steeds duidelijker tot we buiten in de zon kunnen zitten.
Om 12 uur gaat het Hurtigruten museum open. Het museum ligt op enkele meters van de kade. Hurtigruten (Hurtig -
snel, Ruten - route) is de kustlijn van Noorwegen. Ze is in 1893 opgericht en nog steeds zijn er dagelijks schepen die in
Bergen vertrekken om helemaal tot in Kirkenes, aan de Russische grens te varen. Het museum toont met een bijzondere
mix van beeld en geluid de geschiedenis van de kustlijner. Naast het museum ligt de Finnmark, een van de oude Hurtig-
ruten schepen waar we ook kunnen kijken.
Terwijl we allemaal aan boord van de lunch genieten worden er boven in de stuurhut beslissingen genomen. We
hebben het weer de afgelopen dagen goed gevolgd, en het ziet er naar uit dat er behoorlijk wat weer op komst is – in
de vorm van twee grote depressies die ons nog dagenlang in Noorwegen zouden houden als we nu niet vertrekken. Er
wordt beslist om dit te vermijden en vanuit Stokmarknes recht naar Bjørnøya te varen. Door niet naar Tromsø te gaan
kunnen we verder vanuit het Westen vertrekken, waardoor onze route veel beter met de voornamelijk westelijke richting
van de wind overeenkomt. Alles wordt zeevast gemaakt, eten wordt ingekocht, zeeziekte medicijnen genomen, en daar
gaan we. Zodra we op open water zijn en richting het Noorden gaan kunnen we de zeilen zetten. Nu zijn we echt op weg
12naar het Noorden. We motorzeilen met goede snelheid – gemiddeld liggen we rond de acht knopen. Het schip beweegt
meer dan het tot nu toe heeft gedaan en het is dan ook het moment dat velen hun bed opzoeken. Het avondeten wordt
recht vanuit de kombuis geserveerd en genoten. Tijdens de overtocht hebben we de mogelijkheid te kiezen op wacht te
zijn – ‚snachts een aantal uur mee te draaien in het stuurhuis en zien hoe en welke beslissingen worden genomen met
de veranderlijke wind.
Leider war der Himmel wieder von tiefen Wolken verhangen, als wir am nächsten Morgen die Köpfe heraussteckten,
und ein mal mehr, mal weniger kräftig fallender Regen tauchte Stadt und Insel in ein ungemütliches Nass. Was uns aber
nicht davon abhielt, uns nach dem Frühstück auf eine kleine Tour aufzumachen.
Hinter Stokmarknes stieg die Landschaft über mehrere Kuppen hinweg auf gut 500 Meter Höhe an. Der obere Be-
reich hing in dichten Wolkenschwaden, aber die 360 Meter hohe Anhöhe Tuva lockte mit einer etwas eingetrübten, aber
prinzipiell sehr schönen Aussicht.
Der Weg führte durch das Ortszentrum und ein randliches Wohngebiet hindurch in den Wald hinein und stieg stetig
an, bis der Wald sich mehr und mehr lichtete und durch kleine, eher einzeln stehende Birken ersetzt wurde. Ganz oben
wich der Baumbewuchs völlig der heideartigen Tundra, in der noch einzelne, nasse Schneeflecken vom nicht lange
zurückliegenden Winter kündigten. Der Blick war trotz der leichten Eintrübung erwartungsgemäß eindrücklich. Das
Team Österreich ließ es sich nicht nehmen, bis zum Gipfelplateau in gut 500 Metern Höhe hochzusteigen, während die
meisten den Rückweg angetreten hatten. Nach der schönen, aber doch recht feuchten Wanderung war es gut, auf der
Antigua wieder in trockene Kleidung steigen zu können.
Mittags öffnete das Hurtigrutenmuseum, das neben einer Ausstellung in einem Gebäude das alte Hurtigrutenschiff
Finnmarken umfasste, das in Stokmarknes auf dem Trockenen steht und fast komplett begehbar ist. Diese für Nordnor-
wegen so wichtige Postschiffverbindung war im 19. Jahrhundert in Stokmarknes ins Leben gerufen worden.
Unterdessen hatten Mario und Rolf schon seit Tagen beobachtet, wie sich die Wettersituation in der Barentssee laut
der verfügbaren Wetterberichte und -vorhersagen entwickelte. Den jüngsten Informationen zufolge war ein kräftiges
Tiefdruckgebiet im Anmarsch, das in ein paar Tagen für sturmartigen Wind um die Bäreninsel herum sorgen sollte. Um
dem zu entgehen, vor allem nördlichen Windrichtungen, die uns zudem als Gegenwind das Leben schwer machen soll-
ten, hatten Mario und Rolf beschlossen, auf den eigentlich für morgen geplanten Besuch von Tromsø zu verzichten und
stattdessen direkt von Stokmarknes nach Westen aufs offene Meer hinauszufahren, um dort Segel zu setzen und Kurs
auf die Bjørnøya (Bäreninsel) zu setzen.
Gesagt, getan. Nach dem Mittagessen wurde die Antigua mit allem Drum, Dran und Drin seefest gemacht, und kurz
nach 15 Uhr verließen wir Stokmarknes und fuhren nach Westen. Bald kam uns eine steife Brise entgegen, und später
machte sich die Dünung bemerkbar.
13Sobald wir später mehr nördlichen Kurs setzten, konnten wir Segel setzen. Der Wind blieb etwas hinter den Erwar-
tungen zurück, so dass wir nicht ganz auf die Maschine verzichten konnten, um die erforderliche Geschwindigkeit zu
halten. Die ungewohnte Bewegung des Schiffes machte vielen schon etwas zu schaffen. Während die meisten sich mit
erhöhter Vorsicht über das Schiff bewegten, hatten einige sich in die Horizontale zurückgezogen und hofften dort auf
möglichst baldige Gewöhnung an das Schaukeln.
Bei schönem Abendlicht und einer guten Geschwindigkeit von über 7 Knoten ging es nach Norden, Richtung Bären-
insel.
Wednesday, 23 May – Barents Sea.
08.00: 70°22,4‘N/016°07,2‘E, 112 nautical miles north of Stokmarknes, 245 miles to Bjørnøya. Speed 8-9 knots. Largely
sunny, 7°C. Northwesterly breeze (Beaufort force 4-5), 1 028 hPa.
Gedurende de eerste volle dag op zee komen er steeds meer mensen boven water. Tijdens het ontbijt is één derde van
de groep aanwezig, tijdens de lunch twee derde en tijdens het avondeten al drie kwart. We hebben de hele nacht goede
snelheid gemaakt en lopen nog steeds rond de negen knopen. ´s Ochtends geeft Rolf een lezing over de zeevogels die
we nu al kunnen en nog zullen zien. Hij vertelt ons over de Noorse Stormvogel, zeekoeten, papegaaiduikers en kleine
alken. ´sMiddags geeft hij een lezing over Bjørnøya en de weken die hij daar alleen doorgebracht heeft. Het wordt ons
duidelijk dat dit afgelegen kleine eiland tussen Noorwegen en Spitsbergen overweldigend en mooi is, maar niet altijd
even makkelijk te bereiken.
Tegen de avond draait de wind meer naar het zuiden, en om 23 uur komt het moment dat de motor uit kan. Met volle
zeilen en volle snelheid varen we naar het Noorden, we zijn er nu zeker van dat we morgen Bjørnøya zullen bereiken.
Wir hatten nachts gute Geschwindigkeit gemacht, wobei sowohl Segel als auch Motor jeweils ihren Teil geleistet hatten.
Der Seegang war moderat, wobei es ausgereicht hatte, um den nächtlichen Komfortaktor hier und dort doch merklich
zu reduzieren.
Zum Frühstück konnten wir noch keine vollständige Anwesenheit feststellen, aber viele waren wohlauf und genossen
erst die Brötchen und dann die Sonne und den frischen Wind an Deck. Um 10 Uhr lud Rolf zu einem kleinen Vortrag
über Seevögel ein, um die wichtigsten Arten, die wir in diesen Tagen sehen konnten, vorzustellen.
Über den Tag hinweg hatten wir weiterhin überwiegend Sonne und schönen Segelwind, behielten aber zusätzlich zu
den Segeln die Maschine dabei, um eine hohe Geschwindigkeit halten zu können. Nachmittags stellte Rolf in einem
dieses Mal etwas ausführlicheren Vortrag die Bäreninsel mit ihrer Natur, Geschichte und Landschaft vor; wir waren alle
gespannt, was der morgige Tag dort wohl so bringen mochte.
Am späten Abend hatte der Wind auf Südwest gedreht und etwas an Stärke gewonnen, so dass wir die Maschine ab-
stellen und 8-9 Knoten Geschwindigkeit unter Segeln halten konnten.
Thursday, 24 May – Barents Sea, Bjørnøya
08.00: 73°42‘N/018°14‘E, 40 miles SSW of Bjørnøya. Speed 9-10 knots. Low cloud cover, 7°C. Breeze (Beaufort force 5)
from SW, 1 014 hPa.
We worden wakker op een regenachtige mistige zee. Onder vol zeil en zonder motor varen we door.
Tegen de middag kunnen we door de mist land zien: Bjørnøya! Daar is ze, het eiland waar we ondertussen zo veel van
hebben gehoord We varen langs de zuidkust, de 70 meter hoge rots Sylen duidelijk te zien. De sterke wind beslist dat we
de Westkust omhoog zullen volgen – maar ook in de luwte van het eiland zijn er veel golven en een grote deining. Half
uit de mist komt Misery berg tevoorschijn. Het is tijd om de motor weer aan te doen en te beginnen met het weghalen van
de zeilen. Er staat nog steeds vrij veel wind, het is duidelijk dat we door de golven en deining geen zodiac tocht kunnen
maken. Of we een landing kunnen maken is ook nog de vraag – de zee slaat duidelijk op de rotsen. Als eerste gaan we
14op zoek naar een plaats om te ankeren, zodat we een moment in rust kunnen liggen en zien wat de middag verder kan
brengen. Uiteindelijk lukt het ons te ankeren in Røedvika. We liggen! De deining is echter niet minder geworden, het
regent in vlagen, en de kust waar we liggen is ontoegankelijk. We besluiten om in ieder geval de theedoeken te wassen,
te eten en te kijken wat er mogelijk is. Na de middag gaan Mario, Rolf en Sarah met de zodiac op zoek naar mogelijk-
heden. En die worden gevonden! We besluiten een korte landing in Russehamna te maken. We halen het anker op, en
Mario vaart ons zo dicht mogelijk tot aan de kust. Hij houdt het schip drijvende tussen de rotsen terwijl Rolf ons met de
zodiac aan land brengt. Daar zijn we - op Bjørnøya. Via de rivierbedding lopen we een stukje omhoog – van waaruit we
goed uitzicht hebben over de kustlijn van het eiland en de Antigua die weer verder de baai uitgedreven is.
Terug aan boord gaan we langzaam verder naar het Noorden. Op de motor varen we rustig door de beschutting van de
Oostkust – zodat iedereen van het avondeten kan genieten. Niet veel later zijn we weer op zee. Zeilen worden gezet, de
deining is terug – we zijnop weg naar Spitsbergen! We hebben 160 mijl te gaan tot aan Hornsund. De wind komt uit het
Westen, we motorzeilen de nacht in – die ondertussen geen spoor van donkerte meer vertoont.
Nachts hatte das Schiff angefangen, etwas stärker zu rollen, aber wir hatten unter Segeln sehr gute Geschwindigkeit
gemacht und befanden uns morgens nur noch 40 Meilen südsüdwestlich der Bäreninsel, die also in wenigen Stunden aus
der tiefen Wolkendecke auftauchen sollte.
Was sie am späteren Vormittag auch tat. Als dunkler, wuchtiger Schatten trat sie aus dem Grau der Wolken hervor,
und bald zeichneten sich Einzelheiten der Küstenlinie wie mehrere vorgelagerte Felssäulen ab, zunächst der nadelspitze
Sylen (70 m) auf der Südostseite und dann mit sich ändernder Perspektive der charakteristische Stappen (170 m) an der
15Südspitze. Angesichts der südwestlichen Windrichtung hielten wir auf die Ostseite zu, in der Hoffnung, dort Schutz zu
finden. Das erwies sich aber als gar nicht so einfach, da Wind und Wellen um die Südspitze der Insel herumliefen. Die
ursprüngliche Idee, die nach Süden offene Bucht Sørhamna anzulaufen, erwies sich daher als unbrauchbar. Unterdessen
folgen hunderte von Eissturmvögeln ums Schiff herum, dazu Dreizehenmöwen und Lummen.
Wir versuchten, die Antigua in die kleine Bucht Russehamna hineinzumanövrieren, aber sobald wir so tief in der
Bucht waren, dass sie uns wirklich Schutz vor Wind und Wellen gab, waren wir viel zu nah an diversen Felsen auf
beiden Seiten, um ankern zu können. Also mussten wir auch hier wieder abziehen und liefen zunächst in die deutlich
größere Bucht Røedvika ein. Diese war zwar nur mittelmäßig geschützt, gab aber immerhin konnten wir hier ankern
und Schiff und Menschen zumindest etwas zur Ruhe kommen lassen. Ganz frei von Dünung war es auch in dieser Bucht
nicht, und man musste vorsichtig mit Treppen und Türen sein; dennoch küsste eine Tür schmerzhaft einen Daumen.
Selbst in dieser Bucht pfiff der Wind kräftig und die Dünung rollte merklich hinein, so dass kein Gedanke an irgend-
welche Touren mit den Beibooten war. Ohnehin hätte das steile Felsufer hier gar keine Landgänge zugelassen.
Schließlich beschlossen Rolf, Mario und Sarah aber doch, ein Zodiac zumindest testhalber zu Wasser zu lassen und
kurz darauf dampften die 3 in Richtung Ufer und bald um die Ecke. Sie schauten sich die kleinen Buchten genau an und
überlegten, welche Möglichkeiten es geben könnte. Wie sich herausstellte, war das Ufer innerhalb der Bucht Russeham-
na ruhig und einwandfrei als Landestelle zu benutzen. Die Schwachstelle war der Übergang vom Schiff ins Zodiac, aber
Mario war zuversichtlich, die Antigua beim Ein- und Aussteigen in einer ufernahen, ausreichend geschützten Driftposi-
tion halten zu können, so dass wir den Versuch machen konnten. Gesagt, getan. Bald ging der Anker hoch, und wir setz-
ten uns in Bewegung. Nach kurzer Fahrt lag die Antigua vor Russehamna, nicht ganz frei von Dünung, aber ausreichend
ruhig, um ein sicheres Ein- und Aussteigen zu gewährleisten. Während Mario die Antigua meisterhaft in dieser Position
hielt, fuhr Rolf das Zodiac und sorgte für eine entsprechend effiziente Operation an der Treppe, während Sarah alle am
Strand in Empfang nahm. Hier in Russehamna konnten wir also tatsächlich alle den Fuß auf die Bjørnøya setzen! Ein so
abgelegenes, interessantes Inselchen, das nur wenige kennen und noch viel weniger jemals betreten haben, weitab der
ausgetretenen touristischen Pfade.
Der kiesige Strand war eingerahmt von grünen Hügel, und aus einem Tal kam ein kleines Flüsschen. Wir gingen auf
einen kleinen Hügel auf der Nordseite von Russehamna, wo uns ein frischer Wind um die Nase wehte. Oben auf dem
Hügel, kaum höher als 20 Meter über dem Strand, war der Untergrund wüstenartig kahl, nur hier und dort wuchs pols-
terartig der Rote Steinbrech. Die schroffe Küstenlinie zog die Augen und Objektive. auf sich.
Bald frischte die Brise auf und trieb feine Regenschauer heran, so dass wir den Rückzug antraten, bevor Wind und
Seegang uns vielleicht noch Probleme machten. Guter Stimmung stiegen wir wieder an Bord, tauschten die nassen Kla-
motten gegen Trockenes und freuten uns aufs Abendessen.
16Frisch gestärkt, schauten wir auf der weiteren Fahrt noch zur Bjørnøya, deren Nordostufer sich als ausgedehntes
Flachland zeigte, wo auch die Ruinen der alten Kohlebergbausiedlung Tunheim gut sichtbar oberhalb des kleinen Steil-
ufers standen (wer sich weiter für die Bäreninsel interessiert, sei auf Rolfs Buch Die Bäreninsel verwiesen, mehr dazu
auf www.spitzbergen.de). Dann verschwand die Bäreninsel langsam in den sich senkenden Wolken, während wir die
Segel setzten. Unser nächstes Ziel hieß Spitzbergen.
Friday, 25 May – Barents Sea
08.00: 75°39,3‘N/017°38,3‘E, 56 miles SSE of Spitsbergen‘s south cape. Speed 7-8 kn. Partly cloudy, increasingly clear,
4°C. Westerly breeze (Beaufort 5), 1 017 hPa.
Tijdens de nacht is de wind toegenomen en een beetje naar het zuiden gedraaid – waardoor het aantal toeren omlaag kan
en we relatief rustig door kunnen varen. Deiningen en golven zorgen nog steeds voor beweging, maar over het algemeen
gaat het goed. Niet lang na de lunch zien we land! Besneeuwde bergen in de verte. Terwijl we aan het laatste stuk be-
ginnen – het land bereiken – kijken we naar de film ‚Around Cape Horn‘ van Irving Johnson. De zwart wit beelden van
storm en zee, zeilen en golven passen perfect bij de bewegingen waar wij ons in bevinden.
Na een lunch met salade en quiche – die Piet op merkwaardige wijze klaar heeft kunnen maken in zijn golvende
kombuis – geeft Sarah ons een introductie tot Spitsbergen. Ze geeft ons een idee van de algemene geschiedenis en het
huidige leven hier – een idee van de plaats waar we nu bijna zijn. In de late namiddag draait de wind voorzichtig meer
naar het Noord Oosten – we kunnen nog net de laatste mijlen naar Hornsund varen voor ze echt toeslaat. De laatste 15
mijl duren aanzienlijk langer dan we ondertussen gewend zijn. We varen recht tegen de wind in – het is dat we het land
al gezien hebben, met de mist en de sneeuw lijkt het alsof we nog steeds op open zee zijn. Hoe verder we Hornsund in
komen, hoe meer we kunnen zien – maar veel is het niet. We weten dat we al in de beschutting van Hornsund zijn, maar
we komen maar met net iets meer dan 3 knopen vooruit. Windkracht 7-8 slaat met sneeuw over het dek – arctischer kan
bijna niet. Tegen elf uur ´savonds komen we bij onze ankerplek – of in ieder geval; bijna. Er ligt te veel ijs om echt bij
de ankerplek te komen. We hebben een lange overtocht achter ons, het is duidelijk dat het tijd is te ankeren, we besluiten
een poging te wagen op 40 meter diepte te doen. Het lukt. Het houdt. We liggen voor anker – op Spitsbergen.
Wir hatten gute Geschwindigkeit von über 7 Knoten halten können, so dass die Südspitze Spitzbergens zum Frühstück
nur noch wenig mehr als 50 Seemeilen entfernt lag, und im Laufe des Vormittags tauchten die schneebedeckten Berge
im Sørkapp Land, wie der südlichste Teil Spitzbergens genannt wird, am Horizont auf. Wir vertrieben uns die Zeit noch
etwas mit einem filmischen Segelabenteuer, passend zu unseren Erlebnissen während dieser Tage, während Spitzbergen
Welle für Welle näher rückte.
Nachmittags passierten wir die Höhe des Südkaps und hatten Spitzbergen querab. Zeitweise ließ der Wind nach,
später konnten wir wieder mehr Segel setzen. Sarah gab uns einen allgemeinen Überblick über Spitzbergen, eine gute
Einführung, die einen Vorgeschmack brachte, was die nächsten Tage alles bringen mochten.
Als wir am späteren Nachmittag auf den Hornsund-Eingang zuhielten, frischte der Wind wieder deutlich auf und
kam uns schließlich stürmisch aus dem Fjord entgegen. Die vorher so schöne Sicht auf die Berge war völlig dem grau
wirbelnden Schnee gewichen. Aber die Dünung legte sich im Fjord völlig, und wir dampften gegen den heftigen Wind
in den Hornsund hinein. Da der Wind heute Nacht nachlassen, aber auch drehen sollte, suchten Mario und Rolf eine
Ankerstelle, die möglichst von mehreren Seiten geschützt war, und fanden eine solche schließlich in der Bucht Selbukta,
17östlich der Halbinsel Treskelen. Der innere Teil der Bucht war noch von solidem Eis versperrt, so dass wir gerade eben
weit genug einfahren konnten, um eine brauchbare Ankertiefe zu erreichen.
Schließlich lag der Anker kurz vor der Eiskante in 40 Metern Tiefe im Schlamm und hielt uns sicher für die Nacht an
Ort und Stelle.
Saturday, 26 May – Spitsbergen: Hornsund. Selbukta: Langøya. Brepollen: Storbreen, Hornbreen.
08.00: 77°01,3‘N/016°18,8‘E, at anchor in Selbukta. Cloudy, 7°C. Calm, 1 008 hPa.
We worden wakker op een plaats die we niet eerder gezien hebben: de mist is opgetrokken, het sneeuwt niet meer en er
is zicht. Om ons heen ligt een indrukwekkend landschap, bijna in zwart-wit. Hoewel het nog steeds bewolkt is kunnen
we de bergen rond ons duidelijk zien.
Hornsund is 30 kilometer lang en aan het begin van het fjord ongeveer 10 kilometer breed. Het is door Engelse wal-
visvaarders genoemd naar een gewei (horn) van een rendier dat aan het begin van de fjord gevonden werd. De meeste
andere namen vinden hun oorsprong bij het bezoek van de Oostenrijkse Hans Wilczek die in 1872 een periode in het
Fjord doorbracht. Enkel in het achterste gedeelte van het Fjord ontbreken de namen van zijn vrienden en familie; dit
komt omdat dit hele gedeelte 150 jaar geleden nog onder het ijs lag. De baai die wij nu Brepollen noemen bestond niet
tot aan het begin van de 20ste eeuw – het was één gletsjerfront dat verder ging dan tot waar wij nu liggen. We liggen net
achter Treskelen, oftewel; de drempel.
We liggen aan de ijsrand, in Selbukta. Een toepasselijke naam; de afgelopen nacht hebben we de baardrobben dui-
delijk kunnen horen vanuit onze hutten onder de waterlijn. Naast ons is het eiland Langøya – het Lange Eiland, waar
we zullen landen. Of – zoals Rolf het heroïsch verwoordt – met deze landing zal ieder van ons een arctisch eiland zijn
overgetrokken, te voet. Dat het slechts 1,7 km lang is hoeft niemand te weten.
Tijdens onze ochtendwandeling klaart het op – de bewolking verdwijnt bijna volledig, en de hoogste berg van Horn-
sund, Hornsundtinden, is met haar 1429 meter tot aan de top te zien. Iets wat niet vaak voorkomt, en in sterk contrast
staat met het zicht wat we gister avond hadden toen we Hornsund binnen kwamen. Langøya ligt vol met gebroken
stenen. Trollbrød of Trollenbrood, zoals we dat in het Noors noemen, en dat is precies zoals het er uit ziet. Vocht dat in
barsten en gaat zitten zet uit als het bevriest en zorgt er voor dat de stenen in steeds kleinere stukjes opbreken. Terwijl
we lopen, kijken, fotograferen en vooral, ons op Spitsbergen bevinden, vertelt Rolf ons over Hornsund en de geologie
van dit bijzondere fjord.
Na de lunch trekken we verder Hornsund in. Langzaam varen we langs de gletsjers die ooit allemaal deel waren van
hetzelfde gletsjerfront. Voor Storbreen – ‚de grote gletsjer‘ – blijven we een tijdje liggen en besluiten de zodiacs in het
water te laten om een gletsjertocht te doen. We bewegen langs de ijsrand, tussen verschillende soorten en kleuren zeeijs
en gletsjerijs – en vinden zelfs een stuk ijs met berensporen – onze eerste berensporen.
Na het avondeten, voor we Hornsund verlaten, varen we Burgerbukta nog binnen. Burgerbukta bestaat uit twee ar-
men, Vestre (West) and Austre (Oost), die worden gescheiden door de 695 hoge Luciakammen. We varen Vestre Burger-
bukta binnen – aan onze bakboord kant hebben we nu Sofiakammen, tot 925 hoog, en recht voor ons de indrukwekkende
Paierlbreen. Het is avond – de zon schijnt van achter de bergen. Net voor we Burgerbukta weer uit zijn, zien we een
aantal witte walvissen, of belugas. We nemen drie verschillende groepen waar, en schatten dat er zeker 50 belugas in de
baai aanwezig zijn. Na een snelle vaart terug naar de ijsrand zetten we de bovenmars en varen langzaam, zonder motor,
Vestre Burgerbukta weer uit. Omdat we zo stil zijn worden de belugas niet door ons gestoord, en kunnen wij ze van
dichtbij langs zien zwemmen. We kunnen zelfs de jonge dieren, die veel donkerder van kleur zijn, duidelijk onderschei-
den van de moeders. Mannetjes worden ongeveer 4,5 m lang en 1500 kilo zwaar – vrouwtjes zijn iets kleiner en lichter.
Als we uiteindelijk het fjord uit zijn, zijn we opnieuw op weg naar het Noorden. Er is weinig wind en bijna geen
golven, maar zodra we de beschutting van het fjord uit komen merken we dat er een behoorlijke deining staat. Zonder
wind valt hier geen zeil tegen te zetten; het wordt een wilde nacht.
18Der Wind hatte sich über Nacht gelegt und obwohl es noch cloudy war, hatten wir nun klare Sicht auf die unglaubliche
Landschaft mit ihren vielen prächtigen Bergen. Nach dem Frühstück besprachen wir noch schnell ein paar wichtige
Dinge wie gutes Benehmen im Eisbärenland und Umweltvorschriften, und dann konnte es losgehen.
Nahe bei der Ankerstelle hatten wir eine lange, schmale Insel mit dem passenden Namen Langøya. An der Südspitze
konnten wir auf flachen Steinen vor dem Ufer aussteigen und betraten dort erstmalig echten Spitzbergen-Boden.
19Die Langøya bestand aus kargem Moränengelände, das aber eine bunte Vielfalt diverser Gesteine und Details wie
vom Frost gesprengten Steine aufwies. Vereinzelt hatten Moose begonnen, das junge Land zu besiedeln, das die Glet-
scher gerade erst vor etwa 100 Jahren freigegeben hatten.
Langsam zogen wir über die 1,7 km lange Insel bis an ihr Nordende, über kleine Moränenhügel, zwischen denen
leicht sumpfige Senken lagen, wo wir hier und dort Eisbärenspuren entdeckten. Der nördliche Teil der Langøya lag noch
beiderseits im festen Eis der Buchten, auf dem in einiger Entfernung vereinzelte Robben lagen. Am nördlichen Ende
befand sich eine kleine, flache Landzunge mit einem Strand, an dem wir uns für eine Weile aufhielten, um die Stille und
den grandiosen Blick über die umgebende Berg- und Gletscherlandschaft zu genießen, bevor wir uns auf den Rückweg
machten.
20Während des Mittagessens fuhren wir in die innersten Bereiche des Hornsund ein. Die weitläufige Bucht Brepollen
war von allen Seiten von weitläufigen Moränenhalbinseln Gletschern umgeben, vor denen teilweise noch festes Eis lag.
Mehr und mehr lockerten die Wolken sich auf, so dass blauer Himmel und Sonne sichtbar wurden. An einer Stelle lagen
viele kleine Eisberge vor der Festeiskante, und wir beschlossen, die Gelegenheit zu nutzen und einen kleinen Ausflug
mit den Zodiacs zu machen. Vorsichtig steuerten Sarah und Rolf die Booote zwischen den Eisstücken hindurch, die alle
möglichen Formen und Farben hatten und schön in der Sonne glänzten. Ein wunderschöner Anblick!
Später ging es weiter zum Hornbreen, einer großen Abbruchkante im innersten Teil des Hornsund. Mario steuerte die
Antigua bis auf wenige hundert Meter auf die mächtige Eiswand zu und stoppte das Schiff dann für eine Weile, damit
wir den gewaltigen Anblick in Ruhe genießen konnten.
Während des Abendessens fuhren wir aus der Bucht Brepollen heraus. Wir hatten noch Zeit, in die Burgerbukta
einzufahren. Diese Nebenbucht mit ihren zwei Verzweigungen liegt auf der Nordseite des Hornsund und zeichnet sich
durch ein einmalig beeindruckendes Bergpanorama aus sowie durch zwei große Gletscher. Im Süden war nun der
Hornsundtind mit seinen 1 429 Metern in voller Pracht wolkenfrei. Im inneren der Burgerbukta lag noch festes Eis.
Eisberge trieben im Wasser, und hier und dort lagen Robben auf dem Eis. Zudem lag die ganze, grandiose Szenerie nun
im schönsten Abendlicht um uns herum. Unvergesslich!
Sunday, 27 May – Spitsbergen: Bellsund. Recherchefjord: Recherchebreen. Van Mijenfjord: Maria-
sund, Colinderodden
08.00: 77°32,4‘N/014°39,3‘E, Recherchefjord. Cloudy, 4°C. Gentle southerly breeze, 1 019 hPa.
Na een redelijk bewegelijke nacht met weinig wind maar een sterke deining die niet voor iedereen als zacht wiegen heeft
ervaren, komen we aan in een mistig Recherchefjorden. Dit Fjord is 8 km lang en ligt aan de zuid zijde van Bellsund.
Tijdens de vroege ochtend klaart het op en als we bij Recherchebreen komen kunnen we plotseling de gletsjer zien.
Recherchefjorden is vernoemd naar de Franse Recherche expeditie uit 1838. In het fjord waar we nu zijn overblijfselen
te vinden uit bijna elke periode van de geschiedenis van Spitsbergen. De walvisvangst, de tijd van de trappers, pogingen
om kool, asbest en ijzer te mijnen, een berg die naar het observatorium op de 565 meter hoogte van de Recherche expe-
ditie vernoemd is … een fjord vol geschiedenis.
Na het ontbijt gaan we aan land. Op de landingsplaats worden we nieuwsgierig benaderd door twee jonge rendieren.
Ze komen steeds dichterbij en bekijken ons alsof we de eerste mensen zijn die ze zien dit jaar. We staan allemaal stil
te kijken, tot ze enigszins verwonderd toch besluiten weg te rennen. Het is goed te zien dat ze een lange winter hebben
gehad; voedsel vinden is dan vaak moeilijk – en het is nu dat de goede tijden aanbreken.
21Terwijl we staan te kijken verzamelt Sarah verschillende soorten zeewier, en verteld ons over het gebruik van deze
eetbare zeegroenten. We proeven stukjes sukkertang en butare – suikerwier en veealgen. In de geschiedenis is het vaak
als voedsel voor dieren gebruikt – als voedsel voor mensen is het in Noorwegen eigenlijk pas nu in opkomst. Op Spits-
bergen nog helemaal niet, maar daar heeft Sarah andere plannen voor.
Vervolgens beginnen we onze wandeling over de vlakte die de gletsjer en haar bevroren lagune van de zee scheidt.
Op het ijs dat zich uitstrekt tot aan de gletsjer zijn veel zeehonden te zien – het is een plaats waar we absoluut beren
zouden kunnen verwachten. We nemen de tijd om in stilte te kijken, en te luisteren naar vogels die op de hoge rotsen
leven. Drieteen meeuwen, zeekoeten, noorse stormvogels op de kliffen, ganzen op de toendra. Het geluid in de stilte is
overweldigend.
Vervolgens gaan we verder naar het einde van de vlakte waar we de nauwe verbinding van de lagune naar de zee
kunnen zien – hier stroomt het water vaak snel, ook nu kunnen we duidelijk zien hoe het getijdenverschil er voor zorgt
dat er grote hoeveelheden water verplaatst worden van buiten naar binnen. Op de terugweg langs het strand verzamelen
we gezamenlijk een goede zak met afval. Omdat het een plaats is waar vaak landingen gedaan worden lijkt het niet al te
erg – maar er is genoeg klein plastic over, wat moeilijker te verzamelen is dan grotere dingen. Het izijn juist de kleine
stukjes die het grootste gevaar voor de vogels zijn.
Vanuit Recherchefjorden gaan we verder Bellsund in. De Noordelijke arm van Bellsund heet van Mijenfjorden, en
we zullen proberen deze helemaal tot aan het vaste zeeijs in te varen. Eerst komen we langs Midterhuken en haar in-
drukwekkende geologie. Vervolgens gaan we Mariasundet door – een nauwe doorgang die ons toegang geeft tot van
Mijenfjorden. Net na de passage zien we een vijftal walrussen op het lage strand liggen. Mario brengt het schip tot dicht
bij het strand, zodat we de blubberige dieren van vrij dichtbij kunnen bekijken. Er zijn zo veel ganzen aanwezig dat we
besluiten niet op de tundra te landen, maar verder het fjord in te trekken. Tegen vijf uur komen we aan bij de rand van
het ijs.
Hier maken we, bij Collinderodden, een korte late middaglanding. Sarah neemt ons mee de morenen op – over snee-
uw, modder, stenen en meer stenen lopen we een stukje omhoog – vanwaar we een mooi uitzicht hebben over het fjord.
Opnieuw spotten we sporen van beren – de beren zelf zien we echter niet. Rolf heeft een rustigere weg genomen, met
meer tijd om naar de fossielen te kijken, en naar een vissersnet met een gewei. Vissersnetten zijn een grote bedreiging
voor rendieren – ze raken vaak verstrikt met hun gewei in de netten en hebben dan weinig kans te overleven. Vaak is het
zo dat andere rendieren komen kijken en ook verstrikt raken – soms vinden we netten met 5 of 6 geweien. Hoewel we
dit rendier niet meer kunnen redden, kunnen we wel voorkomen dat er ook nog andere dieren in verstrikt raken, en we
snijden het op de terugweg dan ook zorgvuldig los van het gewei en nemen het mee aan boord.
Terug aan boord beginnen we langzaam het fjord weer uit te varen. Mario, Rolf en Sarah nemen de zodiac om een net
dat ze 6 mijl verderop gespot hebben aan boord te krijgen. Terwijl we van het avondeten genieten begint het te sneeu-
wen – het zicht verdwijnt opnieuw en de wind wordt sterker. Al de ankerplaatsen die we in gedachten hebben zijn door
deining en wind geen goede optie. De enige mogelijkheid die we hebben is de plaats waar we deze ochtend waren. Tegen
de wind in, op de motor maken we langzaam onze weg naar het Zuiden. Tot er boven in de stuurhut een beslissing wordt
genomen – de enige logische beslissing met deze zuidelijke wind. En zo worden we verrast; in plaats van de beloofde
rustige nacht genieten we opnieuw van een nacht vol deining. Alles wordt weer zeevast gemaakt, zeilen worden gezet,
het schip draait 180 graden en we zetten koers naar het Noorden.
Über Nacht waren wir entlang der Westküste weiter nach Norden gefahren, was nicht ohne Dünung und Schaukelei
verlaufen war. Pünktlich zum Frühstück liefen wir in den Recherchefjord ein, den kleinen, südlichen Arm des Bellsund.
Nach einem gemütlichen Sonntagsfrühstück waren wir bald zum Landgang am Recherchebreen bereit. Vor diesem
Gletscher liegt eine Lagune und davor eine breite, kiesige Schwemmebene, in geologisch junger Vergangenheit von
Gletscherschmelzwasser aufgeschüttet. Hier wurden wir zunächst von 2 Rentieren begrüßt, die sich immer wieder neu-
gierig näherten und dann wegliefen, nur um erneut herbeizukommen.
22Sie können auch lesen
