Schölers leest Platt Schuljahr 8 10 - VORLESEWETTBEWERB - Schleswig-Holsteinischer Heimatbund
←
→
Transkription von Seiteninhalten
Wenn Ihr Browser die Seite nicht korrekt rendert, bitte, lesen Sie den Inhalt der Seite unten
Schölers leest Platt VORLESEWETTBEWERB 2021/2022 Schuljahr 8 - 10
Schölers leest Platt
Vorlesewettbewerb 2021/2022
Schirmherrschaft
Ministerin für Bildung, Wissenschaft und Kultur
des Landes Schleswig-Holstein
Karin Prien
Veranstalter des Wettbewerbs und Herausgeber der Textsammlung
Schleswig-Holsteinischer Heimatbund e. V.
Die Durchführung des Wettbewerbs wird unterstützt durch den
Büchereiverein Schleswig-Holstein e.V.
Der Wettbewerb wird gefördert durch die
schleswig-holsteinischen Sparkassen
3
Wat wi Ju vörweg noch seggen wullen …
Liebe Eltern, liebe Lehrkräfte, Liebe Schülerinnen und Schüler,
Im August 2020 nahm der Schleswig-Holsteinische Landtag einstimmig den vieles verändert sich im Bereich des Niederdeutschen, und Ihr werdet merken:
Antrag „Niederdeutsch ist Teil der schleswig-holsteinischen Identität“ an. Zwei „Schölers leest Platt“ – dieser große landesweite Schullesewettbewerb – verändert
Jahrzehnte zuvor hatte Schleswig-Holstein bereits zahlreiche Verpflichtungen sich mit! Das frische Heft, welches Ihr jetzt in Händen haltet, versammelt zahlreiche
der Europäischen Charta der Regional- und Minderheitensprachen für das neue Texte zwischen Science Fiction und Familiengeschichte; erstmals werden Eure
Niederdeutsche übernommen. Seit 2014 richtete das Land außerdem Lehrer die Sieger Eurer Schule per Onlineeingabe melden; und beim vorherigen
Modellschulen ein, an denen die Sprache Niederdeutsch systematisch Wettbewerb, als Corona uns dazu zwang, haben wir diesen kurzerhand digital
vermittelt wird. Deren Zahl war inzwischen von ursprünglich 27 auf mehr zu Ende geführt. Klar! – Auf alle Eventualitäten sind wir auch dieses Mal wieder
als 40 angewachsen. Alle, die die plattdeutsche Sprache mögen, haben sich gefasst: Neues entwickeln – Bewährtes erhalten! So läuft das bei „Schölers leest
gefreut: Politik hatte den Wert des Niederdeutschen erkannt und meinte es Platt“ schon seit mehr als vierzig Jahren. Wer mag ausrechnen, wieviele tausend
offensichtlich ernst mit diesem „Teil der schleswig-holsteinischen Identität“. Schüler in dieser Zeit schon durch den Wettbewerb mit der plattdeutschen
Sprache in Berührung kamen und sie als etwas Wunderbares kennen lernten?
Seit dem Januar 2021 setzt sich nun ein Bündnis vieler Gruppen und Verbände unter
der Überschrift „Funklock stoppen!“ dafür ein, dass auch der öffentlich-rechtliche Die schleswig-holsteinischen Sparkassen und die Sparkassenstiftung
Rundfunk in Deutschland tätig wird: Das Vorbild anderer „Kleine Sprachen“-Sender in Schleswig-Holstein sind Förderer und Partner von „Schölers leest Platt“,
Europa vor Augen, wird die Forderung nach einem plattdeutschen Radiosender laut. der Schleswig-Holsteinische Heimatbund führt den Wettbewerb durch,
tatkräftig unterstützt vom Büchereiverein Schleswig-Holstein, vom IQSH,
Mitten im Leben, mitten im Alltag, mitten in der Kultur unseres Landes – da geben
vom NDR sowie von den Niederdeutschen Zentren in Mölln und Leck.
wir dem Plattdeutschen seinen angemessenen Platz. Und „Schölers leest Platt”
Ja, und was wäre diese Kampagne ohne die fantastischen Menschen, die
gehört dazu.
„Schölers leest Platt“-Lesungen in Schulen, Büchereien, Theatern und
anderen Veranstaltungszentren auf die Beine stellen? Ihnen und den genannten
Institutionen gebührt Dank – und ganz besonders natürlich Euch und Euren
Lehrern sowie Angehörigen, die Euch bei diesem Wettbewerb begleiten!
Euch und der ganzen großen „Schölers leest Platt“-Familie wünschen wir
wunderbare Veranstaltungen mit lautem Applaus, guten Geschichten und
außergewöhnlichen Augenblicken. Toll, dass Ihr dabei seid. Vorhang auf;
wir freuen uns auf Euren Auftritt!
Karin Prien Oliver Stolz
Ministerin für Bildung, Wissenschaft und Kul- Präsident des Sparkassen- und Giroverbandes
tur des Landes Schleswig-Holstein für Schleswig-Holstein und Vorsitzender des
Stiftungsrates der Sparkassenstiftung
Schleswig-Holstein
Oke Simons Dr. Jörn Biel
Geschäftsführer des Büchereivereins Präsident des Schleswig-Holsteinischen
Schleswig-Holstein Heimatbundes
4 5– 3/1 –
Simon simmeleert. He freut sik dor Gammastrahlen dörneiht7. Op en Missi-
40 op, wenn dat so wiet is, dat se op fas- on, wo dat keen Torüch gifft.
ten Grund ankaamt. Ünnen hebbt de Dorüm harr he in de verleden 8 söven
automaatschen Tunnelbohrers al en Maanden veel an sien Kinnertiet dacht.
Statschoon anleggt. Vör twee Johr sünd 70 Tieden, in de he op‘n Trecker blangen
se vörutschickt worrn un hebbt allens sien Vadder seten harr un dör noord-
45 torechtmaakt. Un wenn dat Schipp in düütsche Feller suust weer. In de dat
de Ümloopbahn inswenkt, denn blaast Ruumschipp noch ut Papp weer. Allens
Dag 210. Simon kickt ut dat Finster. 20 Sachten3 schüfft sik de Luuk to. Simon sik ok de grote Kuppel op. Denn is Sluss hett he achter sik laten, üm to de eers-
Düüsternis un en roden Punkt, de nix hett Tranen in de Ogen. He kickt sik üm: mit dat Leven op dree Quadratmeter! 75 ten to hören. Nix dorvun süht he wed-
utseggt. Un doch bevert em dat Hart bi de smalle Pritsch, op de he nachts sla- Denn kannst wedder lopen un springen der. Nich mal eenfach so telefoneren
düssen Anblick. Du kannst em wohrhaf- pen hett. En Schapp mit Kledaasch un in 50 un danzen! Na, dat mit Springen laat wi geiht. In de goden Tieden all twee Johr
5 tig sehn, düssen roden Punkt! So lange dat Schapp en Kist mit persönliche Sa- langsam angahn. Bi achtundörtig Per- bruukt dien Naricht dree Minuten hen
Tiet weer dat allens blots Wetenschop, 25 ken. De ganze Kist kannst mit twee Han- zent Eerd-Swoorkraft. Aver tominnst: un dat Antern 9 ok wedder dree Minuten
blots op Biller, blots en Verspreken, nen dregen. Blangen4 sien Pritsch dat Echte Swoorkraft! 80 trüch. In de slechteren Tieden töövst du
blots en Ziel, dat unendlich wiet weg Bild vun sien Familie, de torüchbleven Dor luert veel Arbeit in de Statschoon. en Dreeviddelstünn.
weer. Un nu is dat: en roden Punkt. is. He is opbraken. Wagen un winnen! 55 Planten mööt insett warrn. Labors mööt Ut de Luutsprekers kummt dat Signaal.
10 Een, de bilütten1 grötter warrt. Noch is Un nu is dat sowiet, dat se dor ankaamt. inricht warrn. De Maschinen mööt lo- De Rotatschoon vun dat Modul stoppt.
dat kuum to marken, aver al bald fangt 30 Söven Maand, in de he op en Loopband pen. In twee Johr kummt de neegste Simon sweevt ut de Kabien rut un sett
dat an, dat du em tokieken kannst bi’t lopen is, Böker över Bueree5, Chemie, Mission un de neegste Swung Lüüd. 85 sik in’n Bremssitt. De Countdown löppt!
Grötterwarrn. Un denn: Denn füllt he Computeree un Technik leest hett, in de Swoor fullen is em de Reis. Dat Bremsmanöver fangt an.
allens ut. Vun Kimm 2 to Kimm. En Kimm! he Daagböker schreven hett un jeedeen 60 He weer sik so wiss 6 ween, dat he Simon sien Kopp is leddig 10 un togliek
15 210 Daag hett Simon keen Kimm mehr Avend en Social Meet-up. düsse Chanc’ wull! Un denn weren se vull mit Gedanken.
sehn! 35 Ut de Luutsprekers kaamt nu all poor noch keen Week ünnerwegens, do is Wi sünd de eersten Minschen op den
Simon warrt ganz beverig tomoot. He Minuten Narichten, wo lang dat noch sien Oma dootbleven. Un he weer in düs- 90 Mars. Wi mööt düssen Planeten goot
dreiht sien Gesicht vun dat Finster weg duern schall, bet de Bremsdrievwarken se lütte Kunservendoos fungen, de in’t behanneln!
un drückt den Knoop för de Finsterluuk. anspringt. 65 Vakuum dör en Meer ut Röntgen- un – Marcus Buck –
1 allmählich 4 neben 6 sicher; gewiss 7 hier: hindurchrast Wöör: 569
2 Horizont 5 Landwirtschaft 8 vergangenen
3 langsam; vorsichtig 9 Antworten
6 10 leer
7– 3/2 –
Niklas stellt sik op de Töhnspitzen un „Dien eersten Öllern?“, wunnert sik
50 stütt sik op Lea ehr Schuller af. Niklas.
„Pass op, dat du mien Kleed nich 85 „Ja, mien eersten Öllern sünd Mama un
knüdelst!“ Papa, man de annern, de höört dor doch
„Ja, pass ik. Kiek, Lea, dor kümmt dien nu ok to, op de een oder anner Oort. Un
Vadder. Is dat ok een vun dien Familie, de kümmert sik ja ok all üm mi, un wi
55 blangen den he sik hensett?“ maakt wat tohoop 6, un se sünd ok all ex-
„Ja, kann een so seggen“, antert Lea. 90 tra na uns Opföhren kamen“, verkloort
„Dat is de Ex-Mann vun mien Vadder Lea stolt.
sien niege Fru. De is total nett, de hett „Wo veel Öllern sünd dat denn? Höört
De böse Steefmudder is an’t Snückern 1. 25 roden Samtvörhang un kickt vörsichtig mi annerletzt 4 en feine CD brennt. Du, de Fru, de dor blangen 7 dien Mudder
Ehr is jüst de Appel daalfullen un nu dörch den lüerlütten Ritz in’t Publikum. 60 Niklas, de kennt sik total goot ut in de ehr Fründin sitt, ok noch dorto?“ Niklas
kullert he direktemang ünner dat grote „Glieks“, swiestert Niklas trüch, „blots Charts.“ 95 wunnert sik bilütten 8 över gor nix mehr.
Schapp. Dor hangt de Kostüme binnen, noch gau sehn, wat mien Vadder sien „Un de Fru, de dor nu tokümmt, is dat „Wokeen meenst du? Ach, de Fru mit dat
5 man hüüt hangt se dor nich binnen. Hüüt Fründin ok mitkamen is. Mien Vadder de niege 5 Fründin vun dien Mudder?“, schöne blaue Kleed dor? Ja, dat is de Ex-
hebbt de Gören de Kostüme all an. 30 heff ik al hoosten höört. ‚Öchel-öchel‘, swiestert Niklas. „Ne, de dor kümmt, Fründin vun Mudder ehr niege Fründin.“
„Noch teihn Minuten!“, röppt Herr Hen- de hoost jümmers so tweemal.“ Niklas 65 dat is de niege Fru vun mien Vadder sien „Du, de winkt dien Vadder to“, seggt
ning. Un „Was machst du denn da?“, mutt grienen, sien Vadder kann he överall niege Fru ehren Ex-Mann.“ 100 Niklas, „kennt se den ok?“
röppt he ok na de böse Steefmudder, ruthören an sien Hoosten. „De niege Fru vun dien Vadder sien „Ja, kloor“, antert Lea. „De Ex-Fründin
10 denn de liggt nu platt op de Eer un angelt „Menno, Niklas, ik will ok kieken, wi niege Fru ...“ vun Mudder ehr niege Fründin arbeidt
mit en Klederbögel ünner dat Schapp na 35 fangt doch glieks an.“ Lea tickt em mit „Ehren Ex-Mann, ja, segg ik doch“, ver- doch mit Vadder tohoop in’t Geschäft.
den Appel. „Ik heff em glieks“, kümmt de Tacken vun ehr gollen Plastikkroon an 70 kloort Lea. „De hett mi bi dat Kostüm De kann ganz prima Gitarr spelen. Se
dat vun ünnen. de Schuller: „Laat - mi – mal!“ holpen. De is ok total nett.“ 105 will mi dat ok bibringen, hett se mi
Man Herr Henning höört dat al gor nich „Ne, Vadder sien Fründin is nich to sehn.“ „Oh Mann“, stöhnt Niklas, „wat ’n Barg verspraken.“
15 mehr. He mutt bi de söven Dwargen 2 Niklas süüfzt un pedd en Stück to Siet. ...“ „Oh, Mann, Lea“, stöhnt Niklas, „ik kann
Striet slichten. De een kann sien Mütz 40 Lea ehr Nesenspitz hett sik al dörch den „Un dor sitt mien Mudder!“, fallt em Lea nich mehr so stahn, mien Töhn doot al
nich finnen un will partout nich verstahn, Vörhang steken. „Dor sitt mien Vadder 75 in’t Woort. „Kiek, Niklas!“ ganz weh. Kaamt dor denn noch mehr
woso he nich de vun sien Dwargenkum- sien niege Fru“, freut sik Lea. „Ja, seh ik“, antert he. „Un wokeen is 110 Öllern vun di?“
pel opsetten kann. Un wieldess dat achter „Is dat de, de di den Hula-Hoop-Reifen de Fru, de ehr dor wat in’t Ohr tuschelt?“ „Ne, nu sünd se all dor“, grient Lea un
20 de Bühn noch teemlich wuselig togeiht, schenkt hett?“, swiestert Niklas. „Dat is mien Mudder ehr niege Frün- lett den Vörhang fallen. „All söven“.
ströömt de Tokiekers bilütten in de Aula 45 „Ja.“ Lea maakt en beten Platz för ehren din. De wahnt doch nu bi uns. Nu heff ik „Sneewittchen un de söven Öllern“,
vun de Grundschool in Grotenhagen. Fründ un tuschelt em to: „Wenn du di 80 endlich een, de mi en beten bi Mathe grient Niklas trüch un knufft ehr in de
„Laat mi ok mal, bidde!“, swiestert 3 en beten grötter maken deist, köönt wi helpen kann. De kann dat veel beter ver- 115 Siet. „Du hest dat echt goot.“
Lea Niklas to. Niklas steiht achter den beide kieken.“ kloren as mien eersten Öllern.“ – A. Sonne –
1 schluchzen 4 neulich, kürzlich 6 zusammen Wöör: 749
2 Zwerge 5 neue 7 neben
3 flüstert 8 allmählich
8 9– 3/3 –
45 Huus drifft – do full mi op, wi harrn Han- „Hannes, ik beed di! Wi sünd nu al so
nes un Lotte al 3 Daag nich mehr to sehn lang Frünnen!“
kregen. 75 „Du musst mi aver dat Ehrenwoort ge-
„Wat is los?“ fröög ik Friederike. ven!“
50 “Loopt de nich mehr?” „Allens, wat du wullt“, rööp ik, „ segg mi
As ik to’n eersten Mal mit en Deern na wenn een würklich ut de Sicht wull, denn “Doch”, see se, “soveel as ik weet, wul- blots, wo büst du mit Lotte?“
Huus keem un to Mudder see: „Wi gaht müss he in de Grööv. Dat weer aver ok len de sik vunnameddag drepen.” „In’n Karktoorn 5“, see he un grien.
op mien Stuuv!“, do harr se meist en 25 keen Vergnögen, de sünd in de Masch „Wenn wi ehr nich mehr to sehn kriegt, 80 „Hannes“, see ik un keek em baff an,
Slag kregen, dat weer ehr to driest 1 un jümmer natt, ok in’n Sommer. woneem sünd se denn?“ „uns Karktoorn is 64 Meter hooch! Geev
5 to riskant. So stünn se denn all dörtig Se- De Tiet harr ik en Fründ, dat weer Han- 55 „Dat weet ik ok nich.“ mi 32 af!“
kunnen in de Döör un fröög: „Wüllt jem nes, de weer de Söhn vun unsen Pas- Ik ja hen na Hannes. „Wat is los, Han- Aver dat wull he nich. Ne, see he, wenn
Kaffe? Wüllt jem Koken? Wüllt jem Tee?“ ter. Un sien Fründin, de hett Lotte heten. nes“, fröög ik, „wi seht jem nich mehr. he mi en poor Meter afleet, den seet
Amenn möök se korten Prozess: „So, 30 Mien Deern weer Friederike, in de harr ik Hebbt jem sik vertöörnt 4?“ 85 övermorgen de halve Klass dor binnen.
nu kaamt man daal! Hier baven is dat to mi op un daal verkeken. Meddags, wenn „Ne“, drucks he, „is allens in de Reeg.“ Un de Kark höör ja ok egentlich em un
10 koolt!“ Rumms, seten wi bi ehr op dat wi ut de School kemen, denn hebbt Han- 60 „Aver jem loopt nich mehr.” sien Familie to, sien Vadder weer ja de
Sofa in de Wahnstuuv. Warm weer dat, nes un ik uns dat jümmer afmaakt: „Dat is wohr“, see he. Paster. Un solang he, Hannes, den Slötel
man wat schullen wi dor? Denn lever op „Geihst du vunnameddag mit Lotte? „Is wat verkehrt?” vun’n Haken nehm, bleev dat sotoseg-
de Straat, in de Küll un ut de Sicht. 35 Woneem 2 fangt jem an?“ „Allens allerbest.” 90 gen in de Familie.
Ik bün in de Masch groot worrn, dat is „Bi’n Löwenhoff“, see he. „Woneem sünd jem denn?“ So sünd mien Friederike un ik an den
15 nich jüst de passliche Gegend för de „Denn gaht wi bi de Suerkohlfabrik los.“ 65 „Wi hebbt en Lösung funnen.“ doren Nameddag in all de Küll 6 rund um
Leev. Wenn een bi uns op den Balkon De leeg an’t anner Enn vun de Stadt, „Wat för en Lösung?“ de Stadt lopen un hebbt jümmer na den
stünn, denn kunn he bet an’n Diek sehn. wiet weg vun’n Löwenhoff. So müss „Gegen dat asige Wedder.“ Karktoorn keken. Dor seet he nu binnen
Wo wullt du di dor verkrupen? 40 nich een den annern achterna lopen un „Dörvt jem rin? Na ’t Huus rin?“ 95 mit sien Deern. Wenn se dat dor baven 7
Keen Holt, keen Knick, keen nix, blots em jümmer in’t Viseer hebben. „Dat nich. Wi sitt annerwegens.“ ok nich jüst warm harrn, so weer dat
20 Kohlköpp. So en Ding, wenn dat groot Mal aver, dat weer in’n Winter, in de lege 70 „Hannes“, see ik, „wo büst du? Amenn doch dröög, windstill un ut de Sicht.
warrt, denn warrt dat föfftig Zentimeter Tiet, wenn dat freren warrt, oder de Ne- hölpt mi dat ok!“
hooch, dor kruup du mal achter! Ne, vel, de Natten un de Storm de Lüüd in’t „Ne, dat kann ik di nich seggen.“ – Reimer Bull –
1 dreist 2 wo 3 schon 5 Kirchturm Wöör: 640
4 erzürnt 6 Kälte
7 oben
10 11– 3/4 –
35 un de roden Opslääg 4 vun de Unifor- Tourist un keen Besöker, ik bün nich
men vun de Suldaten. Dat weren arme fremd. Ik bün hier un kenn uns Hymne so
Studenten, de gegen Napoleon kämpft as jeedeen vun uns. Eenigkeit un Recht
hebbt. 60 un Frieheit.
Swatt, root, güllen is de Frieheit. Mien Vadder is stolt, dat ik dat Trikot
Ik treck dat Natschonaaltrikot över. Swatt warr ik spelen. Ik schall na binnen tre- 40 Dree Klören 5, veer Steerns, een Nat dreeg. Mien Vadder süht allens rosa.
un witt is dat – un dat driggt mien Naam. cken. Sien Stimm dunnert as en Diesel- schoon. Man wokeen weet, woans de Meng
Nu is keen Tiet mehr, mi lang warm to 20 lok. Dat Stadion bevert, man bi mi kaamt Mien Vadder stammt ut Lagos in Nige- morgen denkt?
maken. En Kamera kiekt direkt na mi. blots sien Wöör an. „Allens kloor?!“ Ik ria. Sössteihn Millionen Minschen leevt 65 De Scheedsrichter fleit, kiekt na mi. De
5 Mien Hannen sweet. In mien Kopp wum- segg: „Jo, allens kloor.“ in düssen Dschungel vun Stadt. Alleen Veerte Offizielle höllt de Tafel hooch.
mert dat Singen vun de Fans, un in mien Düsse Ogenblick is wichtig för uns. Nu is 45 de Slum is so groot as Berlin; En Oort, De Twölf mutt rut! De Negen schall rin!
Bost sleit mien Hart as en Maschien. Ik allens wichtig! De Gegner föhrt mit twee wo nie nich en Stadtplaner ween is, wo Ik föhl noch den Klaps vun den Trainer
mutt mi inkriegen 1. Man ümmer sinnig 2. 25 to een. Dat is de negenunsösstigste 3 de Gebüden un Straten un Minschen op mien Schuller, man höör sien Wöör
De Assistenztrainer winkt mi fründlich to. Minuut – un de Tiet is gegen uns. so wild wökert 6 as Kratt 7. Mien Mud- 70 nich mehr, klatsch af un bün lang över
10 Mien Knee sünd week, as weer ik en As- De Meng swenkt de swattrootgüllen der kümmt ut Bamberg. Lütt, düütsch de Grenzlinie rut un rop op en niege
tronaut op ’n Maand. För düssen Ogen- Fahns. Se weiht för uns. Wi sünd de 50 un översichtlich as en Nest. Dat weer Landkoort.
blick heff ik traineert, sweet un leevt. Mannschop. Uns Naams sünd so ver- dormals swoor för de beiden as Poor. Swatt, root, güllen …
Endlich dreeg ik dat Trikot. Swatten Adler 30 scheden as de Minschen in dat Berliner Se sünd beluert 8 woorn. Noch hüdigen- De Meng steiht, klatscht mi rhythmisch
op witten Grund. Swatt un witt. Viddel, ut dat ik kaam. daags gifft dat Menschen, de sik för 75 to. Ik weet, wat ik to doon heff. Ik krieg
15 De Hand vun den Assistenztrainer liggt Swatt, root, güllen … wat Beters hoolt, wiel se nie nich jich- den Ball un …
swoor op mien Schuller. He verkloort Dat weren fröher mal de swatten Jop- 55 tenswo 9 fremd ween sünd, hööchstens … bün Een vun Ölven un Een vun ehr.
mi de Loopweeg. Links vörn in’n Storm pen, Büxen un Schoh, de güllen Knööp as Touristen un Besöker. Ik bün keen – Manfred Theisen –
1 beruhigen 4 Aufschlag; gemeint ist 7 Dickicht; Gestrüpp; Wöör: 487
2 langsam; ruhig Besatz unten am Ärmel Unterholz
des Waffenrocks 8 hier: beobachtet
12 5 Farben 9 irgendwo
13
6 wuchern– 3/5 –
Prometheus höört to de Titanen. Dat nich ümmer dat hele8 Offerdeert as Gaav Dorüm hett he denn bi den Sünnengott Broder vun Prometheus. De hett bi de
sünd de olen Gödder, de vör de niegen för de Gödder verlangen, man blots en Helios Füer stahlen un dat hen na de 80 Minschen wahnt. Epimetheus hett sik
olympschen Gödder wieken müssen. Deel. „Na goot“, see de Herr vun den 55 Minschen bröcht. Prometheus meen, foorts in de smucke Pandora verkeken
Man he hett op de Siet vun de niegen 30 Olympos, „ik bün inverstahn. Man wat dat Zeus em dat woll ok noch dörch- un ehr freet12. As se jüst in sien Wah-
5 Gödder gegen sien egen Lüüd kämpft, för en Deel vun dat Deert schüllt nu de gahn laten worr, man dor harr en Uul nung ankamen weer, do hett Pandora
un dorüm kunn he nu mit op den Olymp Gödder kriegen un wat för een de Min- seten. För Zeus weer dat Maat vull. He ehr Büss apenmaakt un rutkamen sünd
wahnen. So recht över den Weg hett de schen?“ hett den Titan in de Kaukasusbargen 85 all Plaag un Möög, de een sik blots den-
Göddervadder Zeus em liekers1 nie nich Prometheus hett twee verscheden 60 över en Afgrund an en Fels fastkeden ken kann. Siet düssen Dag warrt de
truut. 35 Portschonen torechtmaakt: De een laten. Do see Prometheus: „Dat deit Minschen vun Süken un Swoornissen
10 Dor warrt vertellt, dat Prometheus jich- weer maakt ut den besten Deel vun dat mi nich Leed, dat de Minschen vun plaagt. Se sünd nich tofreden un jach-
tenswann2 anfungen is un hett ut Lehm Fleesch. Man den hett he in en sched- mi allens kregen hebbt, wat se bruukt tert dat Geld achteran.
Minschen maakt. De hett he dat Steern- derige Ossenhuut verpackt. Un Knaken för en ziviliseert Leven. Un wenn dat 90 Prometheus müss dörtigdusend Johr
kieken un Schrift un Tallen bibröcht un un Ingedööm9 un so´n Kraam – dat hett 65 Schicksal dat will, denn warr ik eens lang sien Pien in den Kaukasus lieden.
woans se Ossen ünner dat Jück3 span- 40 he fein in lecker Fett anbaden. ok vun düssen Fels wedder loskamen. Opletzt hett de Halfgott Herakles sehn,
15 nen kunnen, un wat för Planten goot ge- Zeus hett sik wohrhaftig överdüveln la- Dat Schicksal steiht noch över Zeus sien woans de Aadler sik dor an sien Leb-
gen Süken4 sünd. ten un sik den slechtern Deel geven la- Verscheel10.“ Un do is Zeus noch veel ber to schaffen maakt un hett den Vagel
Den Göddervadder Zeus weren de Min- ten. Dat weer vun nu af an sien Andeel vergrellter worrn. Üm Prometheus noch 95 dootschaten. Herakles hett Promotheus
schen unheemlich. He wull, dat se em an jeedeen Deert, dat de Minschen of- 70 mehr to quälen, hett Zeus en Aadler denn losmaakt un mit sik nahmen. Man
verehrt un dat se em Deerten as Offer5 45 fert hebbt. De Minschen güng dat beter. schickt, de em jeedeen Dag de Lebber nu schull dat jo nich heten, dat Zeus la-
20 bringt. Dat Leven vun düsse eersten Se harrn nu mehr sülvst to eten. rutpickt hett. Över Nacht is de Lebber gen hett. Dorüm müss de Titan nu üm-
Lüüd weer man pover6. Faken7 harrn se Blots Füer harrn de Minschen noch nich. denn wedder nawussen. mer en Ring an sik hebben. An düssen
Hunger. De Spennen för de Gödder Füer weer alleen för Gödder. Promet- Un Zeus hett en Fru maken laten, de 100 Ring hett en lütt Stück vun de Felswand
hebbt den letzten Vörraat opfreten. Do is heus beduer sien Minschen, de dat ahn 75 smücker weer as all anner Fruenslüüd. hungen. So kunn de Göddervadder noch
Prometheus infullen, woans he de Min- 50 Füer noch ümmer so kümmerlich harrn. Se kreeg den Naam Pandora. Zeus hett ümmer seggen, Prometheus is fast-
25 schen to en beter Leven helpen kunn. Se kunnen keen Eten kaken un sik nich ehr en Büss11 geven un ehr dormit hen- keedt an den Kaukasus.
Prometheus besabbel Zeus, he schull warmen. schickt na Epimetheus. Dat weer de – nach Waltraut Lewin –
1 trotzdem 5 Opfer 8 ganze 10 Ansicht, Spruch, Urteil 12 geheiratet Wöör: 650
2 irgendwann 6 Arm, armselig 9 Eingeweide 11 Büchse
3 Joch 7 oft
14 4 Krankheiten
15– 3/6 –
weer Mama an’t Swögen 5, as se dat 60 Ehr Handy pingelt. Papa. „Ik heff al
eerste Mal dor ween weer. „All de lüt- höört, wat los is“, seggt he. „Gah man
35 ten Dörper! Un de Landschop is dor gor wedder na Huus. Ik haal di dor mit dat
nich so platt, as een menen schull!“ Frö- Auto af. Nützt jo nix. Hool de Dumens,
her funn Mama dat ok in Cuxhaven fein. dat ik goot dörchkaam, un denn maakt
Hjördis besinnt sik, dat se dor alltosamen 65 wi wat Schööns.“
in’t Wellenbad weren. Mama, Papa, Nils De annern Lüüd staht ümmer noch op’n
40 un se. Man nu steiht Mama op Angeln. Bahnstieg, as harrn se Wötteln slahn.
Un op Carsten. Un Papa is uttrocken. He Hjördis dörv wedder rut ut dat düüster
wahnt an’t anner Enn vun de Stadt, un he Lock, hooch na Licht, Luft un Straten-
töövt dor an en S-Bahnstatschoon, dat 70 larm. Achter ehr kröchelt noch de Luut-
As se ünnen ankümmt, weet Hjördis Rettungssanitäter vör; en Seelsorger, de sien Dochter ut den Tog stiggt. Man de spreker wat vun „Polizeieinsatz“, man nu
foorts1, dat wat nich stimmt. Worüm en schockeerten Lokföhrer tosnackt; Po- 45 Tog kümmt nich. Personen im Gleisbett! kümmt Papa ja mit sien Auto. „Kann aver
egentlich? Is dat, dat de Lüüd dor staht lizei, de afsparrt un Gaffer mött 3; un se Friedag Nameddag. Villicht torkelt ok en beten duern!“, hett he seggt.
un noch blöder vör sik hen stiert as sünst 20 fraagt sik, wo dull en Minsch ünner sien blots en poor överdöstige 6 Footballfans Schaad üm de Tiet, denkt Hjördis. In
5 al? Is dat, dat dat so still is, wo een sünst Leven lieden mutt, dat he dat nich mehr sprüttenduun 7 över de Gleisen; gröölt, 75 de Tiet, in de se sik op den Bahnstieg
doch ut de Feern alltiet en Rötern 2 hören hebben will. dat se de geilste Mannschop hebbt un de Been in den Buuk stahn hett un nu
kann, wat neger kümmt oder weniger Oder weer dat en Terroranslag? Hjördis 50 leggt ut Versehn en Tweemillionen-Stadt tohuus dösigen Mist in’t Fernsehen kiekt
warrt? stellt sik Minschen vör, de schreet un lahm. un op Papa luert, harrn se al mit de Fa-
Wat ok ümmer – en Kröcheln in den 25 dörch Rook un Schören 4 biestert; Füer- Slaapt de dor? Mit wat deekt een sik milie half hen na Cuxhaven ween kunnt.
10 Luutspreker gifft ehr Recht: wehr, grote Insatzautos, de mit hulen Si- denn to in’t Gleisbett? 80 So as fröher. Wellenbad un achteran
„Sehr geehrte Fahrgäste. Im Bereich des renen anjachtern kaamt. Dat allens blots Weer Nils nu dorbi, wörr he sien Süster Pommes.
Hauptbahnhofes befinden sich Personen veer Statschonen vun hier! 55 vun ünnen ankieken un sien Kinnerfra- Hjördis haapt, dat nüms wat passeert is
im Gleisbett. Der S-Bahnverkehr ist auf Dat is Friedag Nameddag. Mama is mit gen stellen. Man Nils is nich dorbi. He op den Hauptbahnhoff.
allen Linien, die über Hauptbahnhof ge- 30 Hjördis ehren lütten Broder un Carsten föhrt na Angeln, un Hjördis is groot un De Personen in‘t Gleisbett köönt jo nix
15 hen, unterbrochen.“ na Angeln föhrt. Carsten hett en Ferien- kann alleen na Papa föhren un bi em 85 dorför, dat allens jüst so blööd is.
Personen im Gleisbett! Hjördis stellt sik huus bi Sterup. „Dat is dor as Bullerbü“, över’t Wekenenn blieven. – Carsten Dammann –
1 sofort 3 abhält; abdrängt 5 Schwärmen Wöör: 540
2 Rattern 4 Scherben 6 überdurstig
7 sehr betrunken
16 17– 3/7 –
Wett nu woll topass! Schull ik överhaupt 75 den weken Grund. Mien Töhn föhlen en
40 gegensetten? Ik weer unseker. Ne, ik dünne, iesern Stang. Bi't Opduken wull
wull nich! Liekers see ik: “Jo.” ik mi dor vun afstöten.
Bi “dree” sprungen wi. Mit apen Ogen Nu woor dat Tiet. Ik harr keen Luft mehr
düker ik glieks na den olen Ankersteen un leet den Ankersteen los. Mit en düch-
un klammer mi fast. Nu kunn ik nich op- 80 tigen Swung drück ik mi af.
45 drieven. Ik dreih mi um. Reimer weer Man wat weer dat? Wehdaag 7 jaag dör
nich hier. Dat Water weer teemlich mud- de Knökel. Ik weer afrutscht un seet
delig 5. Liekers seeg ik, wo dat Aalkruut mang iesern Stangen fast. De linke Foot
sachen hen un her dreev. Vundaag harr stunn op den Ankersteen. Ik drück un
de Treen wenig Strömung. 85 stemm. Ümmer wedder versöch ik frie-
50 In Gedanken tell ik. “Eenuntwintig, tokamen, man ik keem nich los. In mien
tweeuntwintig ... ik mutt winnen ... vee- Angst fung ik an to schrien. En grote
runtwintig ... wat Reimer woll maakt ... Luftblaas steeg dör dat opwöhlte Wa-
sössuntwintig, sövenuntwintig ... dat ter hooch. Muddel dreev op. Bald seeg
Taschenmess will ik hebben ... negenun 90 ik nix mehr. Mien Hart sloog wild, un
55 twintig, dörtig ... mien Ball kriggt he nich mien Finger söchen hiddelig över de
De Sünn brenn. Wi stunnen an de Treen 20 weer dat aver eerst, wenn Oma op de ... tweeundörtig, dreeundörtig ... dor, en iesern Stangen. Weren dat Speken vun
to pöddern1. De platten Steens hüppen Neegde 3 weer. Se reet mien Koop jedes- Stichling ... fiefundörtig, sössundörtig en Maschienrad? Wedder reet un stemm
över dat glinstern Natt. Wi tellen, wo mal ut dat Water un schimp as dull över ... man goot, ik smöök 6 nich, so as Rei- ik. Bunte Ringen danzen vör mien Ogen.
faken jede Steen dat Water man even “so'n malle Töög 4”, wenn se mien blau- mer ... negenundörtig ... de smöökt al op 95 Ik seeg Steerns. So dull ik ok trock, de
5 beröhr un denn wieder sprung. root anlopen Gesicht seeg. 60 Lung ... eenunveer ...” Foot seet fast. Mien Kopp prickel hitt. De
“Wolang kannst du dükern 2?”, fraag Rei- 25 “Ik sett mien Taschenmess”, see Rei- Ik harr toveel Luft mit daalnahmen un Ringen woorn greller un de Steerns sam-
mer – eenfach so. mer, “un du, wat settst du? Dien Ball?” drück en poor Blasen rut. Se stegen sül- meln sik to en grote Sünn, de denn platz
“Weet ik nich.” As harr ik dat ahnt! Op mien Ball harr vern in dat griese Water hooch. Op mien un as en Steernsmieter utenannerfull.
“Ik kann annerthalf Minuten”, see he. Reimer al lang en Oog smeten. Jeedeen Ohren drück dat. Ik sluuk. 100 Denn weer dat düüster. –
10 “Wetten, ik kann länger dükern as du?”, Dag, glieks na dat Middageten, tööv he 65 “Schull Reimer de Luft ok al knapp Ik höör Stimmen un plier 8. Reimer un Ulli
höör ik mien Stimm. 30 al op mi un wull mit den Ball spelen. Man warrn?” kneen över mi. Ulli weer ok natt. Beide
“Wetten!” ik dorv eerst rut, wenn ik mit de School- Mien Hart hamer. De Slääg klungen luut. drücken op mien Bost. Noch ümmer
Reimer heel mi sien Hand hen. arbeiten fardig weer. All Ogenblick klopp Wedder luer ik hooch un leet en poor flimmer dat bunt vör mien Ogen. Af un
Ik wuss, dat ik de Luft lang anholen he an dat Kökenfinster un wull weten, Luftblasen opstiegen. 105 an weer ok en grellen Steern dor mang.
15 kunn. Jeden Dag öven wi Jungs bi't Ba- wannehr ik fardig weer oder wat he den 70 “Mien Ball kriggt he nich! Keen Denken Ik muss hoosten un smeck Treen-Water.
den, wokeen an'n längsten ünnerblieven 35 Ball al hebben dorv. Dat wull ik aver nich. an! - Schall ik opduken? - Nu? - Ne, noch Mien Knökel dee weh.
kunn. Ok na't Waschen drück ik mien Ik wull dorbi ween, denn he gung üm- nich!” Mien Gedanken jagen wild hen Man in mien Hand föhl ik en Taschen-
Kopp deep in't Water vun de Wasch- mer so groff mit all dat um, wat he mang un her. mess.
schöttel. Dat broch Spaaß. En Vergnögen de Finger kreeg. Wat keem em düsse Mit de rechte Foot söch ik Hoolt op – Frenz Bertram –
1 Steine über das Wasser flitzen lassen 3 in der Nähe 5 matschig; trüb 7 Schmerzen Wöör: 705
2 tauchen 4 „verrückte Züge“: Dummheiten 6 rauche 8 blinzelte
18 19– 3/8 –
ok mit en gode Fründin snacken? Schul- keen Grund optogeven, ehr ji dormit nich
len ji so mit een snacken, de sik jüst un- anfungen sünd.
seker föhlt? Nich in dat verkehrte Halslock kriegen –
Hebbt ji dor al mal op acht, wat ji den 25 Worüm maakt ji ju sülvst so rünner? Wi 70 An sik sülvst twiefeln is nich ümmer
helen Dag so över ju sülvst denkt? Jüst sünd veel strenger mit uns sülvst as De seggt mi, wannehr ik vun Tohuus los slecht. Dat is en gode Oort un Wies, mit
wenn ji ju sülvst nich so geern hebbt, mit anner Lüüd. Woans schall een denn mutt. Denn passeert mi dat nich mehr. de wi kieken köönt, wat wi de Mensch
denn sünd ji villicht gau dorbi un be- sülvstbewusst warrn, wenn een vun In de Tiet kann ik jo nu mien Frünnen sünd, de wi ween wüllt. Man dat dörv
5 schimpt ju sülvst. Nich to glöven! Man fröh bet laat blots höört, wat een allens 50 oder mien Familie schrieven, dat ik ehr keen Waap2 gegen uns sülvst ween. Ji
dat gifft dat. 30 verkehrt maakt? geern heff.“ 75 sünd alltohopen weertvull. Jo, ok du,
Höört dor mal nau hen, wat ju so för Versöökt dat mal annersrüm. Verhoolt Dat klappt natürlich nich foorts. Ji warrt de jüst schüttkoppt3. Un ok du, de nu
Gedanken dörch den Kopp gaht: „Ver- ju as en beste Fründin oder en besten ümmer wedder düsse dösigen Gedan- heemlich denkt: „Ik nich.“ Ik much, dat
dammi, de Büx sitt nich op mien fetten Fründ. He oder se buut ju op, maakt ju ken hebben. Man fangt an mit lütte ji ju all anspraken föhlt: Ji sünd weertvull
10 Achtersten. Gott, worüm bün ik so en Moot un hett ju leev, ok wenn ji Fehlers 55 Schreed un arbeidt an juun Gedanken. mit all de lütten Macken, de ji hebbt. Ji
Fuuljack?“ - „Dat süht mi liek. Nu heff 35 hebbt. Seggt „Hollstopp!“, wenn ji wat Laat ju överraschen, wo goot ji ju föhlen 80 sünd weertvull mit all de Egenoorten,
ik wedder mien Mathehefter op den Gemeens över ju sülvst denken wüllt. warrt. de blots ji hebbt, un de ji villicht sülvst
Schrievdisch liggen laten. Wo dösig Un denn formuleert den Satz so, as ji em Juun Maal1 schull ween, dat ji juun egen noch gor nich as wunnerbore Sieden bi
kann een blots ween?“ - „Hallo? Worüm ok to een seggen schullen, den ji geern Cheerleader warrt. Klingt snaaksch? Is ju wiesworrn sünd. Ji sünd allens Een-
15 maak ik nich mit bi den Klöönsnack in hebbt. 60 dat aver nich. Överleggt mal: Mit wat för zelstücken, de Leevde verdeent hebbt,
de Paus? Wiel ik en Bangbüx bün. Man 40 Statts „Ik dösige Koh heff mal wedder en Person sünd ji de mehrste Tiet toho- 85 sünnerlich vun ju sülvst. Dat is okay,
laat uns ehrlich ween: Ik weet so un so den Bus verpasst. Grootoordig! Nu sitt pen? Mit ju sülvst. Wat för en Person is wenn ji dat mitünner vergeet. Man laat
nix to seggen, wat Sinn hett.“ ik hier rüm un kaam to laat“ kunnen ji al ümmer in juun Leven ween un warrt ju dor ümmer wedder an erinnern: Ji
Wi weet all, dat dat hier de zenseerte denken: „Verdammi, ik heff den Bus ver- dat bet an´t Enn ween? Ji sülvst. Dat sünd heel besünners un jüst richtig, so
20 Version is. Männichmal denkt wi noch passt. Dat is argerlich. Dat Beste is, ik 65 is sodennig keen slechte Idee, wenn ji as ji sünd.
veel groffer över uns. Man schullen ji so 45 stell mi foorts för morgen den Wecker. lehrt, ju sülvst leev to hebben. Dat gifft – Ella The Bee –
1 Ziel 2 Waffe Wöör: 598
3 mit dem Kopf schütteln
20 21– 3/9 –
45 nich funnen. Un in‘n Kohstall nakieken weh. Man nich to snacken vun de Pla-
harr ik keen Tiet mehr.“ ckerie bi’t Utwenniglehren. De Ünner-
Do trock uns Lehrer de Stirn kruus. richt güng man as en dicken Nevel an
„Jens, dat is de öllste un dullste Utreed, mi vörbi, bi jeedeen Bimmeln vun de
de ik kenn. Dat gifft en Indrag un ik schall 80 Schoolklock schreck ik tosamen un in
50 woll wedder mit dien Vadder snacken.“ de letzte Stünn vör de letzte Paus föhl ik
„Bidde, bidde! Wenn ik noch mal na mien Sweet den Rüch daallopen 3. Hib-
Huus gah, denn kunn ik dat Heft ok belig plier 4 ik jede Minuut na mien Klock.
finnen un se wiesen.“ Man blots twee Minuten vör Enn reet
„Zu Dionys, dem Tyrannen, schlich Woort snacken dee. Nu keem he söss „Du weetst, dat ik di nich na Huus gahn 85 Jens de Döör op un stoov in de Klass rin,
Damon, den Dolch im Gewande ...“ Weken lang jümmers to rechter Tiet un 55 laten kann?!“ bleev vör dat Lehrerpult stahn un snapp
Wo oft heff ik düsse Wöör al höört. Be- 25 harr ok jümmers sien Opgaven maakt. „Aver Herr Lehrer, laat se em doch“, see na Luft. Fix un fardig heel he uns Lehrer
sünners vun mien Fründ Jens. So lang Bet to düssen een Dingsdag. ik dor, „wat kann denn so slimm dorbi en Plastiktuut vör de Nees. As uns Leh-
5 ik denken kann, seten wi in de School He keem al wedder to laat, floog quasi in sien?“ rer de Tuut apen maak, steeg uns al de
tosamen an een Pult. Noch hüüt kann de Klass rin un sett sik ganz ut de Puust He haal deep Luft un överlegg. 90 satte Ruuch vun Kohschiet in de Nees.
he meist 1 de ganze Ballaad ut den Kopp mit en hoochrode Gesicht neven mi. 60 „Wenn du meenst, Peter, aver wenn he Denn greep he dor rin un mit twee Fin-
vördregen. Meist heet: jümmers blots 30 „Jens!“ ahn dat Heft torüch kummt oder nich gers trock he Jens sien Heft dor rut. Total
bet Strooph achtteihn. Un dat keem so: „Ja, Herr Lehrer!“ tiedig to de letzte Paus, denn kriggst du utenanner fleddert, vull mit Kohschiet, un
10 Uns Lehrer hett jeedeen, de de School „Een Strooph mehr!“ den Indrag in‘t Book un dörvst bet neegs- een seeg de Afdrücken vun Hunnentähn.
opgaven to Huus nich maakt harr oder to „Ja, Herr Lehrer!“ te Week de ganze Ballaad lehren. Wenn 95 In den Fledderkraam vun Heft funn
laat keem, jümmers een Strooph mehr to „Hest du denn wenigstens dien Opsatz 65 he dat schafft, bruukt ji beide een Week uns Lehrer ok den Rest vun Jens sien
lehren opgeven. Un woor dat nich maakt, 35 schreven?“ lang keen Opgaven maken.“ Un so leet Opsatz. Un dat weer dat eerste Mal in
geev dat en Indrag in‘t Klassenbook. Nu „Ja, heff ik.“ he Jens na Huus lopen. sien Leven, see he, dat so en Geschicht
15 hett de Ballaad twintig Strophen un Jens „Denn kannst du ja glieks dien Heft Ik seet de neegsten veer Schoolstunnen stimmt harr.
weer al bi achtteihn anlangt. He harr dat ruthalen un uns vörlesen.“ as op Köhlen. Jens weer mien besten 100 Un wenn Jens hüüttodaags Lust hett,
nich so mit fröh opstahn, hild 2 to School „Ne, Herr Lehrer, dat geiht nich.“ 70 Fründ un wenn he wat see, denn glööv denn proost he uns bi männich en Gele-
rennen un eerst recht harr he dat nich 40 Uns Lehrer weer baff. ik em. Aver de Geschicht mit den olen genheit to un reziteert de „Bürgschaft“.
mit to Huus Opsätz schrieven. Aver ut- „Un worüm geiht dat nich?“ Hasso weer man meist en beten dünn. Aver jümmers blots bet to Strooph
20 wennig lehren, dat much he woll. Bet an „Uns Hund hett mien Heft klaut un is Un wenn ik en Indrag in’t Klassenbook achtteihn. Mehr hett he nienich lehren
den Dag, as de Lehrer mit sien Vadder un dormit afhaut. Ik heff hüüt morgen över- kreeg, un mien Vadder kreeg dat to we- 105 musst.
sien Vadder denn mit em en eernsthaftig all in‘t Huus söcht, aver ik heff dat Heft 75 ten, denn dee mien Achterdeck al nu – Martina Krohm –
1 fast 3 herablaufen Wöör: 685
2 eilig 4 blinzelte
22 23– 3 / 10 –
35 Marterpahl. Hüng dor verdreckt, as harr Se harr Christopher mit in dat Missions-
he dor al daaglang hungen. Dör sien huus nahmen. Harr em duuscht. Harr in
tweireten Hemd seeg se sien afmagert 70 de Bananenkartons vun de düütschen
Lief. He keek banghaftig op de frömde Frünnen na Büxen un Hemden söcht.
Fro. Harr em en Matratz trechtmaakt. Hölp-
40 Se harr dat Reep opknütt, harr em in’n los harr Christopher denn vör de witte
Arm nahmen. Harr fraagt, wokeen em Wäsch stahn. Harr sik nich vörstellen
anbunnen harr. Un worüm. He harr nich 75 kunnt, dat he sik dor rinleggen dörv.
antert6. Op de Fraag, wo he tohuus weer, Se starrt in ehr Book. Söss Weken kann
harr he na de Hütt keken. he noch bi ehr blieven. Söss Weken.
45 Se harr em bi de Hand nahmen. Denn flüggt se trüch na Hamborg. Denn
Christopher harr den Düvel in’t Lief, harr warrt se de Paten wat vun ehr Waisen-
de Ool in de Hütt seggt, de bösen Geis- 80 kinner vertellen. Warrt vun jeedeen Kind
ter harrn em besett. Dorüm wöör he en Foto mitbringen. Un warrt sik denn
legen un klauen un jümmer weglopen. üm ehr egen Enkelkinner kümmern.
50 Liekers7 se em dat verbaden harr. Un Se mutt för Christopher en Weg finnen.
Jümmer1, wenn se na Huus kümmt, Jung an’n Boom bunnen. Joshua wüss wat se denn woll doon schull, wenn de Will mit Süster Anaye snacken. En Pa-
töövt2 Christopher. Man he freut sik nich. dat vun’n Naver4, de dor tofällig vörbi keen Klook harr!? 85 ten in Hamborg kunn se woll finnen. De
Oder he wiest dat nich. Man he will dor 20 kamen weer. De Naver4 harr dat nich in - Un wat hett he klaut? wörr Geld schicken. Dat Christopher na
ween, wenn se na Huus kümmt, will bi Ordnung funnen, aver sik nich inmischen - Ugali8. Jümmer wedder. Ofschoonst School kann. Man Geld is keen Mudder.
5 ehr ween. Bi’t Etenmaken. Bi de Goorn wullt. Dor kreeg een blots Arger, harr he 55 se em jümmer wedder haut harr. Man Wat Süster Anaye dat ween kunn – ok
arbeit. Ok wenn se lesen will, sett he meent. dat wöör allens nix hölpen. wenn se al en Reeg egen Kinner hett?
sik in ehr Neegde. Se weer foorts losgahn, seggt se, of- - Aver denn hett he doch blots Hunger. 90 Christopher kickt op de Fro. De is witt,
Se sleit ehr Book op. He kickt. 25 schoonst dat Regentiet weer un de - Hunger hebbt wi all. wahnt in en richtig Huus, hett Kleder,
- Gah in’t Dörp, seggt se, speel mit de Weeg rutschig. Se harr den Jung an de - Un wokeen hett em den Naam Chris- hett wat to eten – ok noch för em, hett
10 Kinner. Akazie funnen, in de Neegde vun en 60 topher geven? Water in’t Huus – un will doch wedder
- Jo, seggt he, man he geiht nich. Hütt. De Acker bi de Hütt weer struntig5 - Na, wokeen woll? wegföhren ... He schüttkoppt.
Se weet, de annern Kinner möögt em ween. Dat Gras op’t Dack verfuult. Bi Se harr de Ool nie nich in de Kark sehn, 95 Se klappt dat Book to. Christopher starrt
nich. De lacht nich, seggt se. Ok wenn 30 dat Zuckerrohr an’n Wegrand kunn wunner sik dorüm över den christlichen in de Gegend. De lacht nich, geiht ehr
wi Spaaß maakt – de lacht nich. een sehn, wo de söte Saft för den Zu- Namen. dat dör’n Kopp.
15 Se hett em vun de Akazie losbunnen. Bu- ckerrohrsnaps ruthaalt worrn weer. De 65 - Leevt sien Öllern? - Kumm!, seggt se, wi maakt uns wat
ten3, twee Mielen vun dat Dörp weg. De Jung kunn fiev Johr oolt ween, villicht De Öllern weren doot, harr de Ool mum- to eten.
ool Joshua harr ehr seggt, dor weer en ok söss. He hüng an de Akazie as an’n melt, un nu harr se em an de Hacken. – Bolko Bullerdiek –
1 immer 4 Nachbar 6 geantwortet Wöör: 657
2 wartet 5 unordentlich, schmutzig 7 hier: obwohl
3 draußen 8 Maisbrei
24 25Quellenverzeichnis Die Autorinnen und Autoren
Die Texte sind für diese Sammlung orthographisch gegenüber der Vorlage vereinheitlicht und 3/1 Marcus Buck
zum Teil gekürzt worden. Geb. 1993 im Landkreis Stade, plattdeutscher Autor und Webaktivist.
3/1 Marcus Buck: De rode Punkt. In: Vertell doch mal! Löppt?!; 3/2 A. Sonne
Hg. v. Norddeutschen Rundfunk, Wachholtz 2017 Geb. 1959, hat sich unter Pseudonym A. Sonne erfolgreich beim Wettbewerb „Vertell doch
mal“ beteiligt, gibt als Wohnort Neudorf im Kreis Rendsburg-Eckernförde an. Viel mehr
3/2 A. Sonne: Sneewittchen un de söven Öllern. In: Vertell doch mal! Öllern; ist nicht bekannt.
Hg. v. Norddeutschen Rundfunk; Wachholtz 2017
3/3 Reimer Bull
3/3 Reimer Bull: Friederike un ik. In: Över’n Weg lopen. Geschichten In de Lüttstadt; 1933-2012, war Professor für Niederdeutsch an der Pädagogischen Hochschule Kiel,
Quickborn-Verlag 1988 Autor unzähliger plattdeutscher Bücher, lebte in Langwedel.
3/4 Manfred Theisen: Einer von 11 (Auszug). Loewe-Verlag 2018. 3/4 Manfred Theisen
Ins Niederdeutsche übertragen von Jan Graf Geb. 1962, ist hochdeutscher Kinderbuchautor und lebt in Köln.
3/5 Waltraut Lewin: Griechische Sagen (Auszug). Loewe Verlag 2015. 3/5 Waltraud Lewin
Ins Niederdeutsche übertragen von Jan Graf. 1937 – 2017, war Schriftstellerin und Dramaturgin, hatte Philosophie studiert und
spezialisierte sich im Alter auf das Schreiben für Jugendliche, lebte zuletzt in Berlin.
3/6 Carsten Dammann: Personen in’t Gleisbett. Rechte beim Autor.
3/6 Carsten Dammann
3/7 Frenz Bertram: Dükern. In: Glück hatt. 25 plattdeutsche Geschichten, Geb. 1973 in Stade, Hausmann, schreibt plattdeutsche Kurzgeschichten und Lyrik, lebt in
hg. v. Norddeutschen Rundfunk; Wachholtz 1998. Uelzen.
3/8 Ella The Bee: Nicht perfekt ist auch okay. Kaffeeklatsch mit Ella The Bee (Auszug). 3/7 Frenz Bertram
Loewe Verlag 2018, ins Niederdeutsche übertragen von Jan Graf. Geb. 1937, der Studiendirektor a.D. erhielt für seine Kurzgeschichten und Theaterstücke
zahlreiche Auszeichnungen, lebt in Mildstedt.
3/9
Martina Krohm: De Bürgschaft. In: Vertell doch mal! In de School. Hg. v. Norddeutschen
Rundfunk, Wachholtz 2008. 3/8 Ella Thebee
Geb. 1986, deutsche Webproduzentin und Moderatorin, ihr gleichnamiger Youtube-Kanal
3/10 Bolko Bullerdiek: He lacht nich. In: Bullerdiek sien Buddelbreven. Quickborn-Verlag 2018. widmet sich Lebensstil- und Gutfühlthemen, aufgewachsen in Bremen und Stralsund.
Trotz umfangreicher Bemühungen, die Rechte einzuholen, ist es uns in Einzelfällen nicht 3/9 Martina Krohm
gelungen, die gegenwärtigen Rechteinhaber zu ermitteln. Die Rechte bleiben selbstverständlich Geb. 1975, Germanistin, Verkäuferin, Mutter, ihre Kurzgeschichten waren einige Male unter
gewahrt. den besten des Wettbewerbs „Vertell doch mal“, lebt in Glücksburg.
3/10 Bolko Bullerdiek
Geb. 1939, pensionierter Lehrer, war tätig in der Lehrerfortbildung, plattdeutscher Autor,
lebt in Hamburg.
26 27Bei der Vereinheitlichung ist das Regelwerk, das bei Johannes Sass1 aufgeführt wird,
Textauswahl und Vereinheitlichung der Texte zugrunde gelegt worden.
Eine verdienstvolle Redaktion bestehend aus Marianne Ehlers (Plattdüütsche Raat för - „Es werden nur solche Schriftzeichen verwandt, die auch im Hochdeutschen
Sleswig-Holsteen), Karen Nehlsen (IQSH), Gesa Retzlaff (Zentrum für Niederdeutsch für gebräuchlich sind.“
den Landesteil Schleswig) und Jan Graf (SHHB) trug für dieses Leseheft altersgerechte - Außerdem wird zur leichteren Orientierung im Schriftbild immer die Anlehnung an das
Texte plattdeutscher Autoren sowie plattdeutsche Übertragungen hochdeutscher Texte Hochdeutsche gesucht.
zusammen.
- Mit dem Auslassungszeichen (Apostroph) werden in dieser Sammlung Verkürzungen
Die Beiträge sind sprachlich und in Bezug auf die Schreibung vereinheitlicht worden, um des Artikels und andere Verkürzungen (in ’e = in de) und Zusammenziehungen
zu gewährleisten, dass nicht orthographische und dialektale, sondern lediglich textinhalt- bezeichnet (hau ‘k - hau ik).
liche Kriterien den Ausschlag geben werden bei der Wahl desjenigen Textes, mit dem
ein Kind zum Wettbewerb antritt. Herzlichen Dank an die Autoren, dass Sie diesen teils - Einfaches und doppeltes g zwischen Selbstlauten wird als g gesprochen (neger - näher),
gravierenden Eingriffen zugestimmt haben. g am Ende eines Wortes als ch (leeg - schlimm), g und gg vor einem t als ch
(liggt - liegt).
Alle Texte sind in der Schreibweise nach Saß abgedruckt. Ungeachtet dieser Nivellierung
im Schriftlichen sowie einer dezent an das Holsteinische oder allgemein Nordniedersäch- - Lange Selbstlaute in offener Silbe sind grundsätzlich einfach geschrieben, nur das lange
sische angelehnten sprachlichen Ausfertigung ermutigen wir mit Nachdruck alle Lesekin- i erscheint wie im Hochdeutschen auch als ie. Die Schülerin oder der Schüler kann also
der, die Texte an ihre tatsächliche jeweilige häusliche oder regionale Mundart anzupassen. erkennen, dass der Selbstlaut in mehrsilbigen Wörtern vor einem einfachen Mitlaut lang
Beispiel: Auch wenn die sogenannten „Schleswiger Formen“ (wi maken statt wi maakt, zu sprechen ist: heten, maken, bruken, roken und rieden.
mit de grote Mann statt mit den groten Mann usw.) in den Textheften nicht auftauchen, - Langer Selbstlaut in geschlossener Silbe wird durch Doppelvokal bezeichnet bzw. durch
dürfen und sollen diese selbstverständlich beim Lesewettbewerb verwendet werden, Dehnungs-h (wie im Hochdeutschen): Kruut, Moot bzw. Koh, Böhn.
wenn diese Formen in der Region verankert sind.
- Einfaches a wie in maken, doppeltes a wie in Aap, ah wie in Bahn werden wie der
Schrift ist nicht gleich Aussprache! Auch Familien, begleitendes Lehrpersonal und natür- dänische Laut in Aarhus ausgesprochen bzw. wie eine lange Version des o in Motte.
lich Juroren sind aufgerufen, den tatsächlichen Dialekt vor Ort wertzuschätzen!
- Genauso werden die Selbstlaute in den häufig gebrauchten Kurzwörtern dor, gor sowie
der doppelte Selbstlaut in poor/Poor (Doppelung wegen der Analogie zum
Hochdeutschen) ausgesprochen.
Sollten Schwierigkeiten mit der Schreibung bestehen, lesen Sie bitte die vollständigeren
Anweisungen bei Sass oder richten Sie Ihre Anfragen an
Schleswig-Holsteinischer Heimatbund
Hamburger Landstraße 101
24113 Molfsee
Tel. 0431-98 384-15
Email: info@heimatbund.de
oder j.graf@heimatbund.de
1 Der neue Sass: Plattdeutsches Wörterbuch (mit Regeln für die plattdeutsche Rechtschreibung), hrsg. von der Fehrs-Gilde,
Gesellschaft für niederdeutsche Sprachpflege, Literatur und Sprachpolitik e.V., Neumünster: Wachholtz Verlag 2016, 8. Aufl.,
28 29Plattdüütsch in’n Hörfunk
• Hör mal’n beten to – Pünktlich zum Start des plattdeutschen Vorlesewettbewerbes können in den Büchereien in
Die plattdeutsche Morgenplauderei Schleswig-Holstein Wissensboxen mit zahlreichen plattdeutschen Medien ausgeliehen werden.
(Montag bis Sonnabend 10.40 Uhr Doch Büchereien können noch viel mehr. Hier erfährst du, warum es sich lohnt, die öffentlichen
sowie Montag bis Freitag zwischen Büchereien zu nutzen:
19.00 und 21.00 Uhr)
Vom Buch bis zur Blu-Ray – das Angebot der öffentlichen Büchereien
• Moin! Schleswig-Holstein – • Moin! Schleswig-Holstein – Mehr als 150 öffentliche Büchereien und 13 Fahrbüchereien in ganz Schleswig-Holstein, von Flens-
Von Binnenland und Waterkant Mein Wochenende burg bis Lauenburg, von Helgoland bis Fehmarn, halten die verschiedensten Medien für dich bereit:
Montag bis Freitag, 19.05 Uhr bis 21.00 Uhr) Jeden Sonntag zwischen 10 und 14 Uhr • Bücher • DVDs, Blu-ray-Discs
Aktuelle Reportagen, Interviews, Buchbe- plattdeutsche Beiträge • Zeitschriften • PC- und Konsolenspiele
sprechungen, Theaterrezensionen, „Dat • CDs • Brettspiele
Wedder op Platt“ (Do). Montags: Schwer- • Niederdeutscher Schreibwettbewerb Spannende Romane, Mangas, Comics, Filme, Hörbücher – aber auch Sachbücher und Zeitschriften
punkt Plattdeutsch in der zweiten Stunde „Vertell doch mal“ zu Themen, mit denen du dich in der Schule oder in deiner Freizeit beschäftigst – das alles findest
mit Berichten, Portraits, Autorenlesungen mit Radio Bremen, der PNE Wind AG du in der Bücherei in deiner Nähe. Und noch vieles mehr!
„Platt live“ und dem Ohnsorg-Theater Hamburg Mit der onleihe ZWISCHEN DEN MEEREN kannst du rund um die Uhr überall, wo du Zugang
zum Internet hast, eMedien herunterladen und auf deinem Computer, deinem Smartphone oder
• „De Week op platt“ • „Poetry Slam op platt“ anderen mobilen Geräten nutzen. Nach Ablauf der Leihfrist brauchst du nichts weiter zu tun, die
(Sonnabend, 7.15 Uhr) Mindestens zweimal jährlich an Rückgabe erfolgt automatisch.
der satirische Wochenrückblick wechselnden Orten
Hilfe für die Hausaufgaben – die Munzinger Datenbanken und die Brockhaus Online-
• Gesegneten Abend • darüber hinaus gibt es auf der NDR1 Enzyklopädie
Die tägliche Andacht – Welle Nord plattdeutsche Anteile Du bist auf der Suche nach Informationen für deine Hausaufgaben, Hausarbeiten oder Refera-
Montag 19.05 Uhr op platt im gesamten Tagesverlauf te und wirst im Internet nicht fündig? Kein Problem, denn zahlreiche öffentliche Büchereien in
Schleswig-Holstein bieten dafür auf ihrer Homepage den schnellen und kostenlosen Zugang zum
• Niederdeutsches Hörspiel vielfältigen Wissen der Munzinger Online-Datenbanken und der Brockhaus Online-Enzyklopädie –
Jeden zweiten Freitag, 21.00 Uhr und das jederzeit von zu Hause aus. Hier findest du viele verlässliche Informationen zum Beispiel
zu Personen, Ländern, Geschichte und Musik.
Autoren und Künstler hautnah erleben – die Kinder- und Jugendbuchwochen
Seit 30 Jahren finden im November in den Büchereien in Schleswig-Holstein die Kinder- und
Jugendbuchwochen statt. Bei Lesungen, Theateraufführungen und Poetry Slams lernst du
Autorinnen und Autoren, Künstlerinnen und Künstler hautnah kennen und kannst bei Schreibwerk-
Impressum stätten und Workshops selbst aktiv werden.
Redaktion Eine Belohnung fürs Schmökern – der FerienLeseClub
Jan Graf, Schleswig-Holsteinischer Heimatbund Auch in den Sommerferien lohnt sich ein Büchereibesuch! In rund 60 Büchereien in Schleswig-
Hamburger Landstr. 101 | 24103 Molfsee Holstein nehmen mittlerweile mehr als 4.000 Schülerinnen und Schüler am FerienLeseClub (FLC)
0431 – 98384-15 teil. Das Tolle daran: In den Ferien kannst du als Clubmitglied aus vielen spannenden Büchern
deine Lieblingslektüre aussuchen. Bei der Rückgabe musst du nur noch ein paar Fragen zu den
Foto Titel
Büchern beant-worten, und schon erhältst du das begehrte FLC-Zertifikat, das du nach den Ferien
photocase | 2Design in dein Zeugnis eintragen lassen kannst. Neu ist die Junior-Variante des FLC, die auch Grundschul-
Gestaltung / Satz kinder zum Schmökern in den Ferien animiert. Weitere Informationen zu den Angeboten und zur
strawberry field, Kiel Anmeldung erhältst du in deiner Bücherei oder unter www.bz-sh.de.
Druck
Die öffentlichen Büchereien in Schleswig-Holstein freuen sich auf deinen Besuch!
UmweltDruckhaus Kiel
30 31Sie können auch lesen
