KLANG Groningen Ost Friesland 2021 - Erfgoedpartners
←
→
Transkription von Seiteninhalten
Wenn Ihr Browser die Seite nicht korrekt rendert, bitte, lesen Sie den Inhalt der Seite unten
KLANK
KLANG
Groningen
Ost Friesland
2021
JUWELEN
23 | 06 Stef Tuinstra
zo m e r s e r i e 2021 Woensdagavondconcerten
orgelconcerten martinikerk groningen
Kerkorganist Martinikerk Groningen
30 | 06 Els Biesemans aanvang 20.00 uur
Organiste Bühlkirche Zürich
entree € 10,-
07 | 07 Jochem Schuurman studenten € 8,-
Organist Martinikerk Franeker
jongeren van 13 t/m 17 jaar € 5,-
14 | 07 Eeuwe Zijlstra
Organist Grote Kerk Harlingen
kinderen t/m 12 jaar gratis
21 | 07 Leo van Doeselaar
Titulair organist Martinikerk
Erwin Wiersinga
Titulair organist Martinikerk
28 | 07 Geerten Liefting
Organist Heilige Bonaventura Woerden
04 | 08 Dirk Elsemann
Organist Heilig-Kreuz-Kirche, Berlijn
(docent improvisatie Berlijn en Hannover)
11 | 08 Martien de Vos
Organist Open Hofkerk Rotterdam
08 | 09 Wolfgang Zerer
Hochschule für Musik und Theater, Hamburg
15 | 09 Ben van Oosten Stichting Avondtmusyck Martinikerk Groningen
Organist Grote Kerk Den Haag
colofon
Jaargang 3, juni 2021
Klankjuwelen is een jaarlijkse uitgave
van Erfgoedpartners en het ORGANEUM
en wordt gratis verspreid.
redactie
Erfgoedpartners
Thea Pol, Hester Hazenberg,
Filip Vedder en Roeli Broekhuis
ORGANEUM
Winfried Dahlke
Stichting Groningen Orgelland
Jaap de Kok en Rudi Diekstra
Erfgoedpartners
Lopende Diep 8, 9712 NW Groningen, Nederland
(050) 313 00 52 Voorzijde omslag: van links naar rechts Alex Vissering, Olaf Vos en
www.erfgoedpartners.nl Ludolf Heikens in de kerk van Midwolda met op de achtergrond het
Snitger/Freytagorgel. De heren voerden op 6 oktober 2019 voor een
ORGANEUM, Orgelakademie Ostfriesland bomvolle kerk ‘Cash in de kerk’ uit met liederen van de beroemde
Norderstraße 18, 26826 Weener, Duitsland Amerikaanse countryzanger Johnny Cash – the man in black – vertaald
+49 4951 912203 in het G
ronings. Mogelijk wordt in de tweede helft van dit jaar een
www.organeum.org Cash-programma in Midwolda uitgevoerd. Foto: Jelte Oosterhuis
Vormgevingsconcept Geert de Koning Achterzijde omslag: De Litouwse orgelstudente Liana Dolgopolova
Drukwerk Marnedrukkers tijdens een les achter het orgel van de Martinkerk in Groningen.
Oplage 5.000 exemplaren Foto: Anjo de Haan
Voorwoord | Vorwort Voor u ligt een bijzondere editie van Klankjuwelen. Aan het begin van dit jaar wisten we nog niet of het mogelijk zou zijn om concerten en activiteiten te organiseren. Het lijkt erop dat vanaf de zomer weer publiek kan worden ontvangen. Daarom zijn we heel blij dat dit blad kan verschijnen met een overzicht van muzikale evenementen en excursies vanaf 1 juni 2021 tot 1 april 2022. Het blijft echter belangrijk om de website www.erfgoednieuws.nl in de gaten te houden voor de laatste informatie. Groningen en Ostfriesland werken nu voor de derde keer samen aan dit magazine om mensen te verleiden grenzen over te steken om zo van een breder aanbod te kunnen genieten. Beide regio’s vormen de orgeltuin van Europa en de mooiste instrumenten zijn hier te vinden en vooral ook te horen. Dat is niet alleen te danken aan het grote aantal toporganisten dat hier werkt en woont, maar ook aan de kwaliteit van de orgels. Veel internationale organisten ko- men graag naar ons gebied om concerten te geven. Dit is mogelijk door de niet aflatende zorg van veel orgelcommissies die ieder jaar weer in staat blijken om een prachtig concertprogram- ma aan te bieden. Laat u verrassen en inspireren! Dies ist eine Sonderausgabe von Klankjuwelen. Zu Beginn dieses Jahres wussten wir nicht, ob es möglich sein würde, Konzerte und Aktivitäten zu organisieren. Es scheint, dass wir ab dem Sommer wieder die Öffentlichkeit begrüßen können. Deshalb freuen wir uns sehr, dass dieses Magazin mit einer Übersicht über musikalische Veranstaltungen und Ausflüge vom 1. Juni 2021 bis 1. April 2022 erscheinen kann. Es bleibt jedoch wichtig, die Website www.erfgoednieuws.nl für die neuesten Informationen im Auge zu behalten. Groningen und Ostfriesland arbeiten nun schon zum dritten Mal gemeinsam an diesem Magazin, um die Menschen dazu zu verleiten, die Grenzen zu überschreiten und ein breiteres Spektrum an Musik zu genießen. Beide Regionen bilden den Orgelgarten Europas und die schön- 1 sten Instrumente sind hier zu finden und vor allem zu hören. Das liegt nicht nur an der großen Zahl von Spitzenorganisten, die hier arbeiten und leben, sondern auch an der Qualität der Orgeln. Viele internationale Organisten kommen gerne in unsere Region, um Konzerte zu geben. Ermöglicht wird dies durch die unermüdliche Pflege vieler Orgelkomitees, die jedes Jahr ein wunderbares Konzertprogramm anbieten können. Lassen Sie sich überraschen und inspirieren! Roeli Broekhuis, Erfgoedpartners Winfried Dahlke, ORGANEUM, Orgelakademie Ostfriesland
Orgelleerling Lieuwe; foto: Jaap de Kok
Jong geleerd, oud gedaan
Dat orgelmuziek gelukkig niet alleen wordt gewaardeerd door vijftigplussers blijkt wel uit
het enthousiasme van de twaalfjarige Lieuwe Medema, die orgellessen volgt bij Jaap de Kok.
Gevraagd naar zijn motivatie om op orgelles te gaan zegt hij het volgende:
‘Ik heb orgels altijd heel mooi gevonden, al sinds ik klein ben. Ook draaiorgels vind ik heel
mooi. Ik ga heel vaak mee met de stads-draaiorgelman Joris ten Have. Ook het draaiorgel van
2 Guus Diekstra heb ik heel vaak gehoord. Een aantal jaren geleden ben ik bij een concert van
Tymen Jan Bronda geweest in de Lutherse kerk. De orgels zien er van buitenaf heel mooi
uit. Ik begon orgels dus steeds interessanter te vinden. Daarom wilde ik het zelf ook leren,
en ben ik op orgelles gegaan. Ik ga met mijn ouders wel af en toe naar de Tehuisgemeente in
Groningen, maar daar hebben ze niet echt een groot orgel, alleen een kistorgel. Dus eigenlijk
heb ik het orgel meer zelf ontdekt. Wat ik zo mooi vind aan het orgel, is dat je een heel or-
kest na kunt doen. Het is niet een trompet, of een viool of een hobo, maar het is alles samen-
gevoegd in één instrument.’
groningen | tekst: thea pol
Orgels in stad en
ommeland: een lust
voor oog en oor!
Orgelliefhebbers uit Groningen en (ver) daarbuiten kunnen zich op een nieuw orgelseizoen
verheugen. Want de diverse orgelcommissies hebben voor 2021 een gevarieerd concertprogram-
ma samengesteld met bekende maar ook onbekende(re) organisten. De wereldberoemde
Groninger orgels zijn in al hun diversiteit en klankkleur te bewonderen en natuurlijk te
beluisteren. Achterin dit tijdschrift vindt u de Orgelagenda 2021: een handig overzicht van de
concerten in Groningen. Meer informatie over de orgelconcerten is te vinden op de websites
www.erfgoednieuws.nl en www.groningenorgelland.nl. Deze sites geven de actuele stand van
zaken weer zoals het programma dat de organist zal gaan spelen.
Om het de lezer gemakkelijk te maken is de Petruskerk Leens Programma
informatie ingedeeld per regio. We beginnen
op het Hogeland, in het noorden van de pro- 31 juli Hayo Boerema, organist
vincie. Deze regio staat vanouds bekend om Laurenskerk te Rotterdam
zijn rijkdom aan barokke orgels. 7 augustus Matthias Havinga, organist
Ronde Lutherse Kerk te
Amsterdam
Hinszorgel Petruskerk Leens 14 augustus Laurens de Man, organist
Al jaren is op het beroemde Hinszorgel in de Janskerk te Utrecht
Petruskerk in Leens gedurende het orgelsei- 21 augustus Rien Donkersloot, organist 3
zoen een prachtige serie orgelconcerten te St. Joriskerk te Amersfoort
horen. 2021 vormt daarop geen uitzondering.
28 augustus Gerwin Hoekstra, organist
De concerten in Leens beginnen om 20:00
Grote- of Jacobijnerkerk te
uur. Er volgt nu een overzicht van de gepro-
Leeuwarden
grammeerde concerten vanaf 31 juli. Voor
4 september Theo Jellema, stadsorganist
uitgebreide informatie kan men terecht op
van Leeuwarden
bovengenoemde sites of op
11 Erwin Wiersinga, organist
https://www.hinszorgelleens.nl/agenda/.
september Martinikerk te Groningen
Hinszorgel Petruskerk Leens na restauratie; foto: Hilda Rodenboog
Vijfentwintig kilometer naar het oosten ligt Door de Covid-19 pandemie zijn de commis-
Uithuizen. Daar wordt deze zomer een uitge- sies doordrongen van het belang om niet
breid programma aangeboden met niet alleen alleen veel van de concerten digitaal uit te
orgelconcerten voor het Arp Schnitgerorgel in zenden maar ook om het aanwezige publiek
de Jacobikerk in het dorp. De commissie heeft met behulp van camera’s de verrichtingen van
zich ingespannen om tevens concerten elders de organisten te laten zien.
te organiseren waarbij er ook aandacht is Vanaf 2022 willen de samenwerkende
voor ander erfgoed. orgelcommissies bij jongeren belangstelling
wekken voor de orgels. Dat kan onder meer
via het project Piet Prestant en het Doe-Orgel-
Arp Schnitgerorgel Jacobikerk Uithuizen Orgelkidsproject.
Bij de totstandkoming van de gemeente
Het Hogeland in 2020, een fusie tussen de Culturele omgeving
voormalige gemeenten Bedum, De Marne, In 2021 worden naast avondconcerten
Eemsmond en Winsum, hebben de meeste in Uithuizen, Usquert, Noordwolde en
4 orgelcommissies in die gemeente besloten sa- Zandeweer op enkele zaterdagmiddagen in
men te werken bij de programmering van de de zomer korte concerten/orgeldemonstraties
orgelconcerten. Daarbij vinden ze het waarde- gegeven waarbij naast de muziek het accent
vol aansluiting te zoeken bij andere culturele ligt op de culturele omgeving zoals op de
programma’s. verdwenen borg Dijksterhuis bij Pieterburen,
de Menkemaborg in Uithuizen en dergelijke.
Klinkend erfgoed laten horen De bewoners van deze borgen waren namelijk
De samenwerkende orgelcommissies streven vaak beschermheer en bestuurder (collator)
ernaar de komende jaren het klinkend erf- van de kerken en de orgels.
goed, inclusief de middeleeuwse luidklokken, Nieuw zijn de inloop-marktconcerten in
in al hun verscheidenheid te laten horen. Uithuizen tijdens de zomervakantie. Deze in-
Jacobikerk Uithuizen; foto: Wikipedia
loopconcerten sluiten aan bij de openstelling organist Dirk Molenaar een kort concert. Om
van de Jacobikerk en beginnen om 16:00 uur. 20:00 uur is organist Bob van der Linde te
horen op het onlangs gerestaureerde Hinsz-
Landadel orgel in Leens.
Zaterdagmiddag 12 juni is gewijd aan de
‘landadel’. In het programma is een be- Zonnewende-concert
zoek aan de kerk van Pieterburen opgeno- Het traditionele ‘zonnewende-concert’ in de
men en wordt het voormalige borgterrein Menkemaborg en de Jacobikerk vindt twee
Dijksterhuis aldaar bezocht. Na een bezichti- dagen voor de langste dag van 2021 plaats,
ging in Saaxumhuizen van de kerk met de bij- op zaterdag 19 juni. Het concert wordt gege-
zondere toren volgt nog een kort bezoek aan ven door Henk de Vries, orgel, Joske van der
het Schnitger-orgel in Mensingeweer. Zowel Hoeven sopraan en blokfluit en Gerrie Jonker
in Pieterburen als in Saaxumhuizen verzorgt blokfluit. Het concert begint om 16:30 uur in
5
Maquette Dijksterhuis; foto: Bouwe Luurtsema Interieur kerk Pieterburen; foto: Bouwe Luurtsema
Jacobikerk Uithuizen
Programma
Inloop marktconcerten in de Jacobikerk
Uithuizen op zaterdagmiddagen om
16:00 uur – circa 16:45 uur
10 juli Jan Smid
17 juli Wietse Ouwejan
24 juli Patrick Rice (VS)
31 juli Marien van de Weg
7 augustus Ab Gramsbergen
14 augustus Dirk Molenaar
Kabinetorgel Menkemaborg; foto: Otto Kalkhoven
de Jacobikerk. Daarna volgt een maaltijd in maaltijden, kan men de websites erfgoed-
of bij het Schathoes van de Menkemaborg. nieuws.nl, groningenorgelland.nl of
Vervolgens vindt het borgconcert plaats in de www.arpschnitgerorgeluithuizen.nl raad
grote zaal van de Menkemaborg plegen.
Bloemen en snaren
Wie op chic wil kan op zaterdag 3 juli in
de tuin van de Westerhuisheert in Usquert Wij richten het vizier nu op het buurdorp
meedoen aan een high tea. Na een rondleiding Uithuizermeeden. Daar hoopt men alsnog
door de bijzondere tuin volgt een bespeling een deel van het jubileumprogramma, dat in
van een tweetal klavecimbels, kopieën van het kader van het vijftigjarig bestaan van de
een 16e eeuws en een 18e eeuws instrument, Stichting Avondmuziek Uithuizermeeden in
door Dirk Molenaar, Roelof Kuik en Albert 2020 niet door kon gaan, kan worden uitge-
Gramsbergen. Roelof Kuik zal de geschiedenis voerd. Het programma speelt zich zowel af in
en bouw van klavecimbels belichten. de Mariakerk als in PGU kerk Het Anker.
’s Avonds volgt een orgelconcert in de kerk
van Zandeweer door Peter Westerbrink. Rien Donkersloot
6 Rien Donkersloot geeft op zaterdag 26 juni
Tot slot om 20:00 op het Hinsz-orgel in de Mariakerk
Naar verwachting zullen de beperkingen die een livestreamconcert. De organist zal impro-
samenhangen met het besmettingsgevaar van viseren en orgelliteratuur ten gehore brengen.
het Covid-19 virus nog tot in de herfst van dit De bezoeker(kijker) wordt de mogelijkheid ge-
jaar duren. Bij alle concerten en demonstra- geven om een thema of lied op te geven waar
ties zal strikt de hand gehouden worden aan de organist een improvisatie over kan spelen.
de maatregelen in verband met de coronapan- Het opgeven van een thema of lied kan via
demie. info@avondmuziekuithuizermeeden.nl
Voor tijdstippen, kosten en opgave van alle Het livestreamconcert is te volgen via https://
hierboven genoemde activiteiten, inclusief youtu.be/7WMF0i7n068
Olivier Latry en Wibi Soerjadi
Op dit moment is nog niet duidelijk of het Nicolaïkerk Appingedam
concert met de organist Olivier Latry (12 sep-
tember) en pianist Wibi Soerjadi (18 septem- Programma
ber) door kan gaan.
De andere twee geplande concerten, het 10 juli Sietze de Vries
Luthers Bach Ensemble onder leiding van 24 juli Dirk Molenaar
Tymen Jan Bronda op 13 november en de 7 augustus Vincent Hensen
Roden Girl Choristers onder leiding van Sonja 21 augustus Adolph Rots
de Vries op 11 december gaan vooralsnog
door. Op 30 oktober verzorgt Vincent Hensen
Het geplande concert in juni met het een orgelconcert in het kader van de
Ensemble Sonus Vita onder leiding van Anjo Nacht van de Nacht. Toegang voor dit
de Haan en organist Stef Tuinstra wordt concert bedraagt € 10,-.
doorgeschoven naar een nog nader te bepalen
datum in 2022.
De reeds verkochte kaarten in de voorver- Maarlandse zomerconcerten in
koop van de concerten blijven gewoon geldig. Zeerijp en Loppersum
Raadpleeg voor een compleet overzicht De dorpen Zeerijp en Loppersum hebben
en de laatste stand van zaken raadpleeg een bescheiden omvang maar er staan deson-
de website van Stichting Avondmuziek danks imponerende kerken, respectievelijk de
Uithuizermeeden Jacobuskerk en de Petrus & Pauluskerk.
www.avondmuziekuithuizermeeden.nl. De Stichting Kerkconcerten Jacobuskerk
Zeerijp heeft twee orgelconcerten in de beide
‘hoofdkerken’ in de serie Maarlandse zomer-
Wij verlaten de gemeente Het Hogeland concerten voorbereid.
en komen aan in de nieuwe gemeente Zeerijp: zondag 22 augustus om 16.00 uur
Eemsdelta, waar eveneens een groot aantal door Henk de Vries
Middeleeuwse kerken staat met prachti- Loppersum: zondag 19 september om 16.00
ge barokke orgels. De gemeente ontstond uur door Stef Tuinstra
onlangs door een fusie van de gemeenten De entree bedraagt € 10,00. Maximum aan-
Appingedam, Delfzijl en Loppersum. We be- tal bezoekers volgens de dan geldende limiet,
ginnen in Appingedam, de enige plaats in de waarbij voorintekening geldt.
provincie Groningen, naast natuurlijk de stad
Groningen, met stadsrechten.
Eemsdelta
Appingedam 7
Marktconcerten in de Nicolaïkerk
Het marktconcert dankt zijn naam aan de
warenmarkt die elke zaterdag rondom de
Nicolaïkerk wordt gehouden. Deze concerten
zijn gratis toegankelijk.
Orgel Petrus & Pauluskerk Loppersum; foto: Kees Kugel
Het naburige dorp Middelstum kent naast
de Sint-Hippolytuskerk een kerkgebouw van
Schnitger
een doopsgezinde gemeente. Ook daar worden
orgelconcerten gegeven.
Middelstum
f e s t i v a l 20
Op 29 augustus concerteert Henk Veldman op
g r o n i n g e n 21
het kabinetorgel van de Doopsgezinde Kerk.
De sopraan Marjon Strijk verleent haar me-
dewerking. Het orgel is in 1760 gebouwd door Schnitger Festival 2021
Detlef Onderhorst en bevat pijpwerk van de 14 tot en met 17 oktober
vermaarde orgelbouwer Johannes Duyschot Het thema is deze keer ‘Grootse meerstem-
(ca. 1645-1725) migheid’, waarmee het herdenkingsjaar van
drie grote componisten uit de renaissance
De Mariakerk van Krewerd, ook een dorp in en de vroeg barokke periode worden gevierd:
de gemeente Eemsdelta, is vermaard om zijn Josquin De Prez (1450-1521), Jan Pieterszoon
orgel uit 1531. Het instrument geldt als het Sweelinck (1562-1621) en Michael Praetorius
op één na oudste van Nederland. (1571-1621). Alle drie op hun eigen manier
bedreven kunstenaars in de polyfonie.
Als hoofdgasten van deze editie zijn
Krewerd Bernard Winsemius en Jürgen Essl uitgeno-
Derde Krewerder Orgeldag digd, beiden organisten van naam en faam en
In 2021 wordt op 18 september voor de derde gespecialiseerd in de meerstemmigheid van
keer de Krewerder Orgeldag gehouden. Het de renaissance. Zij treden meerdere malen op
programma zal te zijner tijd te vinden zijn op en verzorgen tevens de openbare masterclas-
de website: www.kerkkrewerd.nl. Duidelijk ses. Ook zullen verschillende vocale ensem-
is al wel dat Wim S. Ros ’s ochtend een lezing bles, al of niet samen met het orgel, prachtige
over zijn recente onderzoek naar de geheimen programma’s brengen.
van de orgelkas geeft. ’s Middags is er een mo-
gelijkheid het orgel te bespelen. Ook kan het
orgel van de kerk van Holwierde worden be-
zocht en vindt er een Cd-presentatie plaats. Via
de website kan men zich (verplicht) opgeven.
Het volgende doel is de stad Groningen. Dit
jaar staat daar weer het Schnitger Festival op
het programma. Daarnaast kan de orgellief-
hebber ook in de diverse stadskerken terecht
8 voor talloze orgelconcerten.
Groningen – stad
De Stichting Groningen Orgelstad organiseert
bij afwisseling twee grote orgelevenementen:
het Schnitger Festival en de International
Martini Organ Competition Groningen
(IMOCG). In 2021 is het de beurt aan het
Schnitger Festival. Engelse topgezelschap Stile Antico; foto: Marco Borggrevelist Aart Bergwerff de melancholische Zuid-
Amerikaanse melodieën van Astor Piazzolla
(dit jaar 100 jaar geleden geboren) ten gehore
zal brengen.
Op de website, www.schnitgerfestival.nl,
vindt u de meest recente informatie over het
programma en de kaartverkoop.
Martinikerk
Zomerserie
Dit jaar is een serie van tien concerten voor-
bereid. Eén van de twee kerkelijke organisten
van de Martinikerk, Stef Tuinstra, zal de serie
op woensdag 23 juni openen. De in Zürich
wonende Belgische organiste Els Biesemans
hoopt een week later achter de klavieren
plaats te nemen. Jochem Schuurman, or-
ganist van de Martinikerk in Franeker, en
Jürgen Essl; foto: www.juergen-essl.de
Eeuwe Zijlstra, organist van de Grote Kerk in
Harlingen, zullen achtereenvolgens concerte-
Het Schnitger Festival staat bekend om ren. Op 22 juli staat het dubbelconcert door
de verbinding dat het altijd legt tussen het de titulair-organisten van de Martinikerk,
orgel en andere muziek- en kunstuitingen. Leo van Doeselaar en Erwin Wiersinga, op
Ook bij deze editie zijn er echte cross-over het programma. Geerten Liefink is organist
voorstellingen te bezoeken. Eén ervan is van de Heilige Bonaventura in Woerden en
‘Tango! Piazzolla’, een parel van een productie is een virtuoos improvisator en zal de laatste
waarin de bekende bandoneonspeler Carel woensdag van juli concerteren. Op 4 augustus
Kraayenhof samen met tango-orgelspecia- speelt Dirk Elsemann uit Berlijn. Elsemann is
9
Martinikerk; foto: Jan Ferdinand Hooikammer Detail orgel Martinikerk; foto: Jan Ferdinand HooikammerDe Martinikerk Groningen
Programma
23 juni Stef Tuinstra, kerkorganist Martinikerk Groningen
30 juni Els Biesemans, organiste Bühlkirche Zürich
7 juli Jochem Schuurman, organist Martinikerk Franeker
14 juli Eeuwe Zijlstra, organist Grote Kerk Harlingen
21 juli Leo van Doeselaar en Erwin Wiersinga, titulair organisten
Martinikerk Groningen
28 juli Geerten Liefting, organist Heilige Bonaventura Woerden
4 augustus Dirk Elsemann, organist Heilig-Kreuz-Kirche Berlijn
11 augustus Martien de Vos, organist Open Hofkerk Rotterdam
8 september Wofgang Zerer, Hochschule für Musik und Theater, Hamburg
15 september Ben van Oosten, organist Grote Kerk Den Haag
docent improvisatie in Berlijn en Hannover
en hij zal deze kwaliteiten ook tijdens het
concert ten gehore brengen. Martien de Vos,
organist van de Open Hofkerk in Rotterdam,
volgt een week later. De laatste twee concer-
ten in de zomerserie vinden begin september
plaats. Op 8 september is Wolfgang Zerer de
concertgever. Als gastdocent aan het Prins
Claus Conservatorium is hij zeer vertrouwd
met het Schnitgerorgel in de Martinikerk. Het
slotconcert van de serie is een week later en
Gerhard Löffler; foto: www.gerhardloeffler.com
wordt verzorgd Ben van Oosten die organist is
van de Grote Kerk in Den Haag.
De avondconcerten in de Martinikerk be-
ginnen steeds om 20:00 uur. De deuren zijn
altijd een half uur voor aanvang geopend. De
entreeprijzen variëren van € 10, € 8 en € 5.
Entreetickets kunnen vooraf besteld worden
via de website van de Stichting Avondmuziek,
www.avondmuziek.nl. Op deze website is ook
meer informatie te vinden over de zomerse-
10 rie. Ook de volledige programma’s zijn hierop
in te zien. Op de concertavond wordt een
programmaboekje van de serie bij de ingang
aangeboden.
Els Biesemans; foto: Tatyana JenniDer Aa-kerk; foto: John Stoel
Der Aa-kerk Groningen
Programma
14 juni Peter Westerbrink; Het eerste concert in de maandagavondserie op het Arp Schnitger-
orgel van de Der Aa-kerk. Peter Westerbrink, organist van de Der Aa-kerk speelt onder
meer composities van twee jubilarissen: Michaël Praetorius (1571-1621) en Jan Pietersz.
Sweelinck (1562-1621).
21 juni Gerhard Löffler, organist van het Arp Schnitger-orgel in de St. Jacobikirche in Hamburg,
verzorgt het tweede orgelconcert in de maandagavondserie op het Arp Schnitger-orgel van
de Der Aa-kerk.
28 juni Leonore Lub, organiste van de Der Aa-kerk, verzorgt het derde concert in de maandag- 11
avondserie van de Der Aa-kerk.
5 juli Tymen Jan Bronda, organist van de Lutherse Kerk in Groningen, verzorgt het vierde
concert in de maandagavondserie van de Der Aa-kerk.
12 juli Kees Nottrot, organist van de Martinikerk in Bolsward, verzorgt op 12 juli het vijfde
concert in de maandagavondserie van de Der Aa-kerk.
19 juli De Italiaanse organist Gianluca Cagnani verzorgt het laatste concert in de maandag-
avondserie van de Der Aa-kerk.St. Jozefkathedraal; foto: John Stoel
Zomer-orgelconcerten
St. Jozefkathedraal/Pelstergasthuiskerk Programma
Juli - augustus 2021
De Zomer-orgelconcerten vinden plaats op Pelstergasthuiskerk Groningen
zaterdagmiddag in juli en augustus; toelichting om 13:25 uur
13.30 – 14.00 uur. 3 juli Janny de Vries
3, 10, 17, 24 en 31 juli en 7, 14 en 21 augus- 17 juli Vincent van Laar
tus. Aanmelden: informatie over aantal bezoe- 31 juli Pieter Pilon
kers en aanmelden volgt te zijner tijd op de 14 augustus Eeuwe Zijlstra
12 website www.groningen-orgelstad.nl.
Jozefkerk Groningen
10 juli Jan Harryvan
Wij verlaten de stad Groningen en richten 24 juli Sjoerd Ruisch
het vizier op Oost-Groningen. 7 augustus Johan Smit m.m.v.
Jaap de Kok, zang
21 augustus Vincent van LaarNieuwe Kerk Groningen Programma
13 juni Mannes Hofsink, orgel
28 augustus Bommen Berendconcert, Eeuwe Zijlstra, orgel
12 september Open Monumentendag, Jelte Hulzebos, orgel
26 september Feestelijke cd-presentatie van de organisten Mannes Hofsink,
Jelte Hulzebos en Stef Tuinstra
28 november Pieter Pilon, orgel en het Cantate Consort; concert in het kader van het Dupré-jaar
Alle concerten beginnen om 15:00 uur.
Oost-Groningen De ‘Clavierübung dritter Teil’ van
Johann S ebastian Bach
Eén van de meest imponerende kerken in Een uitvoering van Bachs ‘dritter Teil der
Oost-Groningen staat in Noordbroek. En in Clavierübung’ uit 1739 is altijd weer een
deze kerk bevindt zich een Schnitgerorgel uit belevenis. Op zaterdag 25 september wordt
1696, vermaard in binnen- en buitenland. het werk, beter bekend (maar niet geheel
terecht) als ‘de grote orgelmis’ uitgevoerd
op het vermaarde Arp Schnitger-orgel in de
Noordbroek kerk van Noordbroek. Leonore Lub en Peter
Orgelconcert Leonore Lub Westerbrink, organisten van de kerk, tekenen
Op 24 juli geeft Leonore Lub een orgelcon- voor de uitvoering.
cert in Noordbroek. Zij is behalve van de In deze beroemde cyclus worden koraal-
kerk van Noordbroek ook organiste van de bewerkingen omraamd door een majestueus
Der Aa-kerk in Groningen. Praeludium en een monumentale tripelfuga.
De koralen hebben een hoofdonderwerp als
doop, Avondmaal, wet uit de Heidelbergse
Catechismus als onderwerp. Bach heeft daar-
bij steeds korte en langere bewerkingen van
ongeëvenaarde schoonheid gecomponeerd.
13
interieur kerk Noordbroek; foto: Duncan Wijting detail kerk Noordbroek; foto: Duncan WijtingVoorbeelden zijn ‘Dies sind die heil’gen zehn Verdere informatie en het gedetailleerde
Gebot’ of ‘Christ unser Herr, zum Jordan programma vindt u op
kam’. De betreffende koralen worden vooraf www.peterwesterbrink.nl.
gezongen door het Ensemble Sonus Vita on-
der leiding van Anjo de Haan. Tien kilometer naar het oosten ligt Midwolda.
In dit dorp heeft in 2020 het 250-jaar oude
Adventsconcert instrument (1772) een grondige onderhouds-
Het traditionele Adventsconcert op de beurt gekregen. Het Hinszorgel kon op 5 sep-
eerste zondag van Advent wordt dit keer tember van dat jaar weer feestelijk in gebruik
gegeven door Peter Westerbrink. Prachtige worden genomen.
bewerkingen van Dietrich Buxtehude,
Nicolaus Bruhns en Johann Sebastian Bach
over ‹Nun komm der Heiden Heiland›, het
adventskoraal bij uitstek, wisselen af met
vrije werken uit de Noord-Duitse orgel-
school.
Concert ‘Zwischen den Jahren’
op woensdag 29 december
In de kersttijd worden in de kerk van
Noordbroek twee bijzondere concerten gege- Ludolf Heikens op het orgel van Midwolda; foto: Jelte Oosterhuis
ven. Naast het traditionele Nieuwjaarsconcert
op 1 januari is er op 29 december het concert Hintsorgel Midwolda
‘tussen de jaren’. 4 september Orgeltocht langs de historische
Tot de invoering van de tijdskalender van orgels van Noordbroek, Nieuw-Scheemda,
paus Gregorius XIII in 1582 werd daarmee de Midwolda en Zuidbroek. Dit dag-vullend pro-
‘lege’ tijd tussen het eind van het oude jaar (24 gramma begint om 9:30 uur in Noordbroek.
december) en het begin van het nieuwe jaar Deelname kost € 45,- en is inclusief lunch.
op 6 januari aangeduid. In Duitsland is met De orgels van Schnitger, Hinsz en Freytag
‘zwischen den Jahren‘ de associatie gebleven zullen worden gepresenteerd door Peter
met een tijd van bezinning op dat wat werke- Westerbrink, Leonore Lub, Henk de Vries en
lijk belangrijk is – ook een tijd om opnieuw Ludolf Heikens Meer info:
vertrouwen te putten en met nieuwe moed www.hinszorgelmidwolda.nl Aanmelden kan
door te gaan. Heimwee en verlangen, voltooi- tot 1 week voor aanvang bij
ing en hoop zijn daarbij kernbegrippen, die lhheikens@ziggo.nl.
voor velen juist in de laatste dagen van het
jaren een bijzondere betekenis krijgen. Zo’n 25 kilometer ten zuidoosten van
Midwolda ligt Bellingwolde. Hier bevindt
Nieuwjaarsdag zich de Magnuskerk. Jaarlijks worden op het
Op Nieuwjaarsdag is er, inmiddels voor de Snitger/Freytagorgel orgelconcerten uitge-
14 18e keer, het traditionele Nieuwjaarsconcert voerd.
op het Schnitgerorgel. De formule is in al die
jaren steeds gelijk gebleven. Er klinkt prach-
tige muziek van Johann Sebastian Bach en de Bellingwolde Programma
organist is Peter Westerbrink.
Na afloop is er een bonte mix van 6 juni Gert van Hoef
Glühwein, chocolademelk, oliebollen en 4 juli Hayo Boerema
nieuwjaarsrolletjes. Het concert begint, ook 15 augustus Cor de Jong
zoals altijd, om 15:30 uur. De kerk is matig te 12 september Darija Schneiderova en
verwarmen. Warme kleding wordt daarom Winfried Dahlke
aanbevolen.Garnwerd Programma
5 juni Theo Jellema
12 juni Kees Kugel
19 juni Hein Zeevalking
26 juni Albert Viersen &
Tjalling Nijboer
3 juli Ties Wildeboer
Snitger/Freytagorgel Bellingwolde; foto: Stef Tuinstra 10 juli Kor van Dijk e.a.
17 juli Hans Nomen
We eindigen dit overzicht van activi-
teiten rondom Groninger orgels in het
Westerkwartier, dat zoals de naam al verraad,
zich in het westen van de provincie bevindt. Ook in het Westerkwartier ligt Zuidhorn.
Jaarlijks worden daar gedurende de zomer in
de Dorpskerk onder de titel ‘Freytag op zon-
Westerkwartier dag’ orgelbespelingen verzorgd. Dit jaar staan
drie bespelingen gepland.
In de Liudgerkerk in Garnwerd worden deze
zomer een zevental orgelbespelingen gegeven,
verzorgd door niet-onverdienstelijke amateur- Zuidhorn
organisten. Freytag op zondag: orgelbespelingen in de
Dorpskerk te Zuidhorn
De Dorpskerk herbergt een kostbaar klei-
Garnwerd nood: een orgel met één manuaal en dertien
Het orgel van de Liudgerkerk in Garnwerd, registers, in 1792 gebouwd door Frans Casper
dat in 1808 door Lambertus van Dam (1744 – Snitger en Heinrich Hermann Freytag. In
1820, leerling van Albert Antoni Hinz) werd 1924 verbouwde de firma P. van Dam uit
gebouwd, werd in 1834 uitgebreid met een bo- Leeuwarden het instrument tot een twee-
venwerk. In 1867 voerde Petrus van Oeckelen klaviers pneumatisch orgel. Omdat het orgel
een grondige opknapbeurt uit, waarbij onder jarenlang zeer slecht functioneerde en nau-
andere het orgelfront van nieuwe frontpij- welijks meer bespeelbaar was, volgde in 2012
pen werd voorzien. Ook werden toen de drie een restauratie/reconstructie door Mense
bas-reliëfs op het orgel aangebracht, voorstel- Ruiter Orgelmakers, in samenwerking met
lende Geloof, Hoop en Liefde. In 1986 is het Van der Putten Orgelbouw, onder advies van
orgel, dat toen grotendeels onbespeelbaar Stef Tuinstra. Daarbij werden onder meer
was, onder regie van Klaas Bolt grondig onder de mechanische tractuur hersteld en vier
handen genomen door orgelbouwer Mense verdwenen registers bijgemaakt. Drie nieuwe
Ruyter. keilbalgen zorgen voor de windvoorziening.
In 2019/2020 werd het orgel opnieuw aan 15
een grote onderhoudsbeurt onderworpen. De orgelbespelingen kenmerken zich door een
Op zaterdag 5 juni 16.00 uur zal het met informeel karakter, beginnen om 15:30 uur
een speciaal concert door Theo Jellema weer en zijn gratis toegankelijk. Een bijdrage in de
feestelijk in gebruik genomen worden. Het is onkosten is welkom. De bedoeling is dit fraaie
de bedoeling dat er dit jaar, zoals vanouds, in orgel ook buiten de kerkdiensten te laten
juni en juli elke zaterdag weer gratis toegan- horen. Er wordt een korte uitleg gegeven over
kelijke orgelbespelingen zullen plaatsvinden. het orgel en de gespeelde werken.
Dit alles natuurlijk onder voorbehoud in ver-
band met mogelijke coronamaatregelen. Alle
bespelingen zijn van 16:00 tot 17:00 uur.Detail Freytagorgel Dorpskerk Zuidhorn; foto: Kees Kugel
Zuidhorn
Programma
27 juni Kees Kugel
4 juli Wietse Ouwejan
11 juli Hans Beek
Wietse Ouwejan; foto: Jaap de Kok
De redactie van Klankjuwelen 2021 hoopt
16 dat er dit jaar weer volop genoten kan wor-
den van de orgelconcerten. Wij wensen u dan
ook veel luister- en kijkgenot. Voor actuele
informatie verwijzen wij naar de websites
erfgoednieuws.nl en groningenorgelland.nl.
Actuele informatie is ook te vinden in de digi-
tale nieuwsbrief Orgelagenda voor Groningen
en Ostfriesland.
www.erfgoedpartners.nl/publicaties/
orgelagendaOrgeln in Stadt und Ommelanden: eine Augen- und Ohrenweide!
Orgelliebhaber aus Groningen und (weit) Jan Bronda und am 11. Dezember mit den
darüber hinaus können sich auf eine neue Roden Girl Choristers unter der Leitung von
Orgelsaison freuen. Die unterschiedlichen Sonja de Vries. Die Maarlander Konzerte in
Orgelkommissionen haben für 2021 wieder Zeerijp und Loppersum sind für August und
ein abwechslungsreiches Konzertprogramm September vorgesehen. Und am 18. September
mit bekannten und auch unbekannte(re) stehen Krewerd und Holwierde ganz im
n Organisten zusammengestellt. Man kann Zeichen des dritten Krewerder Orgeltags.
die Vielfalt und die Klangfarben der weltbe- Im Oktober findet in der Stadt Groningen
rühmten Groninger Orgeln bewundern und das Schnitger-Festival statt, auf dem Musik
natürlich belauschen. Die Übersicht führt von De Prez, Sweelinck sowie Praetorius den
die Leser vom Hogeland im Norden über das Ton angibt. In den Kirchen Martinikerk, Der
Eemsdelta in die Stadt Groningen und dann Aa-Kerk, Nieuwe Kerk, Pelstergasthuiskerk
Richtung Osten mit dem Westerkwartier als und Sint Jozefkathedraal gibt es kommenden
Endstation. Sommer eine Vielzahl von Orgelkonzerten.
Die Orgelkommission in Leens hat für 2021 Die Kirche von Noordbroek bietet traditions-
bekannte Organisten buchen können, die gemäß wieder eine Reihe von Orgelkonzerten,
Konzerte auf der vor kurzem restaurierten darunter im September die ‚Clavierübung
Hinsz-Orgel geben. Die Schwesterkommission dritter Teil‘ von Johann Sebastian Bach, ein
in Uithuizen konnte ebenfalls ein ab- wahrlich grandioses Werk. Am 4. September
wechslungsreiches Sommerprogramm zu- findet für Interessenten eine Orgeltour zu den
sammenstellen, neben Orgelkonzerten historischen Orgeln in Noordbroek, Nieuw-
und Orgelvorführungen steht auch an- Scheemda, Midwolda und Zuidbroek statt. Im
deres Kulturerbe auf dem Programm. In Westerkwartier kann man sich am Orgelspiel
Uithuizermeeden hofft man, einen Teil des in der Liudgerkerk in Garnwerd und der
für 2020 geplanten Jubiläumsprogramms Dorpskerk von Zuidhorn erfreuen.
Ende dieses Jahres nachholen zu können
und zwar am 13. November mit dem Luthers Die Redaktion von Klankjuwelen wünscht
Bach Ensemble unter der Leitung von Tymen Ihnen viel Hör- und Sehgenuss.
17advertorial
SGO Orgelconcours
2021 in Leens
Op zaterdag 9 oktober 2021 wordt op het pas gerestau-
reerde Hinszorgel van Leens het 34ste SGO orgelcon-
cours gehouden.
De Stichting Groningen Orgelland heeft als één van
haar hoofddoelen het stimuleren van jonge mensen
tot het spelen op één van de prachtige historische
Groningse orgels. Alleen met voldoende aanwas van
organisten die historische orgels willen veroveren en
bespelen is de continuïteit gewaarborgd.
Een orgel moet bespeeld worden!
De SGO stimuleert ook een lage drempel met betrek-
king tot de toegang tot de instrumenten. Gemakkelijk
te regelen en voor niet te veel geld. Op veel plaatsen
is dat in de provincie gelukkig al geregeld. SGO wil bij
drempels graag bemiddelen. Neem zonodig contact op
via de website www.groningenorgelland.nl. Deelnemersbijdrage
De juryleden zijn Leo van Doeselaar (vz), Tymen Jan Jongeren : € 25,00
Bronda en Gerrie Meijers. Amateurs: € 35,00
Er zijn dit jaar twee categorieën, te weten de jonge- Entree voor belangstellenden: € 10,00
ren tot 25 jaar die voor 1 september 2021 nog niet met Vrije toegang: jeugd onder de 18 en per kandidaat één
een conservatoriumopleiding zijn gestart en de cate- registrant.
gorie amateurs boven de 25 jaar. Van iedere categorie
worden maximaal twaalf deelnemers toegelaten en Wilt u meer weten over het concours of wilt u zich op-
daarvan gaan maximaal twee naar de finale. geven mail dan naar hrodenboog@hotmail.com.
De voorronden starten om 9:00 uur en de finale om
15:30 uur. Iedere deelnemer brengt in voorronden en fi- Bijdrage graag overmaken op NL97 INGB 0001 8066 45
nale maximaal tien minuten orgelliteratuur ten gehore. t.n.v. Stichting Groningen Orgelland o.v.v. concours 2021
Voor iedere kandidaat is twee uur oefentijd beschik- Leens.
baar.
tekst en foto’s: hilda rodenboog
18 SGO Orgelconcours
Am Samstag, den 9. Oktober, findet zum 34. Mal der Wettbewerb SGO Orgelconcours statt auf der neu restaurierten
Hinsz-Orgel von Leens. Die Juroren sind Leo van Doeselaar, Tymen Jan Bronda und Gerrie Meijers. In diesem Jahr gibt
es zwei Kategorien, nämlich Jugendliche bis zu 25 Jahren, die vor dem 1. September 2021 noch nicht mit einer Ausbil-
dung am Konservatorium angefangen haben, sowie die Kategorie Amateure über 25 Jahre. In jeder Kategorie werden
maximal 12 Teilnehmer zugelassen, von denen nicht mehr als 2 ins Finale kommen. Die Vorrunden beginnen um 9:00
Uhr und das Finale startet um 15:30 Uhr. Jeder Teilnehmer bringt in Vorrunden und Finale höchstens zehn Minuten
Orgelliteratur zu Gehör. Die Teilnahmekosten für Jugendliche betragen 25 € und für Amateure 35 €. Wenn Sie zuhören
möchten, können Sie für 10 € eine Tageskarte erwerben. Freier Zutritt für Jugendliche unter 18 und für 1 Registranten
pro Kandidat. Möchten Sie mehr über diesen Wettbewerb erfahren oder wollen Sie sich anmelden? Senden Sie einfach
eine E-Mail an hrodenboog@hotmail.com.advertorial
Beiaardnieuws
provincie Groningen
2021
Waar tijdens de corona-pandemie veel muzikale
evenementen moeten worden uitgesteld of afgelast
kunnen de bespelingen van de carillons onverminderd
doorgaan.
De Stichting Klokkenspel Groningen (S.K.G., opgericht
in 1993), het samenwerkingsverband tussen plaatse- Vincent Hensen-Oosterdijk; foto Huisman Media
lijke beiaard- en luidklokkeninstanties in de provincie
Groningen, heeft als doelstelling bekendheid te geven Open Toren
aan het belangwekkende bezit aan carillons en luid- Het doorgaan van de jaarlijkse Open Torendag op
klokken in deze provincie. Het jubileumboek Wellui- zaterdag 12 juni is afhankelijk van de coronamaatre-
dend Erfgoed (64 pag., met een stichtingschronologie, gelen die dan gelden. Beoogd wordt dat tussen 13:00
een overzicht over de jubileumactiviteiten en het arti- en 16:00 uur de carillons in de torens te Appingedam,
kel Adel en klokken door Redmer Alma), het Gronings Groningen (Martini, vanaf 12:00 uur), Heiligerlee, Mid-
Beiaardboek IX (zeven composities/arrangementen delstum, Veendam en Winschoten gratis kunnen wor-
door Groninger beiaardiers) en een CD met opnames den bezichtigd. Deskundige beiaardiers zullen daarbij
van alle zeven carillons in de provincie Groningen zijn aanwezig zijn om uitleg te geven over de instrumenten
te bestellen (€ 5,- voor het jubileumboek en voor de CD en het beiaardspel te demonstreren. Op die middag
en € 15,- voor het beiaardboek) bij het secretariaat van is eveneens een groot aantal torens met interessante
de S.K.G.: Parallelweg 4, 9986 ST Beerta of via luidklokensembles te bezichtigen. Uiteraard kan men
infoskg@planet.nl . ook van de fraaie uitzichten genieten. Via de pers en
andere media zal het doorgaan worden meegedeeld.
Ook op Open Monumentendag (11 en 12 september)
zijn sommige carillons te bezoeken.
Glockenspiel aktuell
Während der Corona-Pandemie müssen viele musikalische Veranstaltungen verschoben oder abgesagt werden,
Glockenspieler dahingegen können ihre Künste nach wie vor zum Besten geben.
Die Stichting Klokkenspel Groningen, die Institution, die die Zusammenarbeit zwischen den lokalen Glockenspielen
koordiniert, hat als Ziel, den großen Reichtum an Carillons und Glocken in dieser Provinz zu vermitteln. Diverse Bücher
sowie eine CD mit Aufnahmen aller sieben Glockenspiele in Groningen gibt es über infoskg@planet.nl.
Offene Türme
Ob der Tag der offenen Türme am Samstag, den 12. Juni, stattfinden kann, hängt von den dann geltenden Corona 19
Maßnahmen ab. Vorgesehen ist, dass zwischen 13.00 und 16.00 Uhr die Carillons in den Türmen von Appingedam,
Groningen (Martini, ab 12.00 Uhr), Heiligerlee, Middelstum, Veendam und Winschoten kostenfrei zu besichtigen sind.
Fachkundige Glockenspieler werden zugegen sein, um die Instrumente zu erläutern und das Spiel auf dem Carillon
vorzuführen. Auch an den Tagen des offenen Denkmals (11. und 12. September) kann man einige Carillons besichtigen.
Exkursion
Die jährliche Exkursion der Stichting Klokkenspel Groningen findet am Samstag, den 9. Oktober, statt. Die kostenlose
Exkursion, im eigenen Auto, führt zu einigen interessanten Carillons und Glocken im Norden des Landes. Weitere Infor-
mationen gibt es beim Sekretariat der S.K.G unter der Rufnummer +31-(0)597-331835 oder über infoskg@planet.nl. Hier
kann man sich auch für diese Exkursion anmelden.advertorial
Excursie Heiligerlee, Klokkengieterijmuseum
De jaarlijkse excursie van de Stichting Klokkenspel (www.museaheiligerlee.nl/klokkengieterijmuseum)
Groningen vindt plaats op zaterdag 9 oktober. De incidentele bespeling, nader aan te kondigen
voor iedere belangstellende gratis, met eigen vervoer
mee te maken, tocht voert naar enkele interessan- Middelstum, Hippolytustoren
te carillons en luidklokken in het noorden van het (www.carillonmiddelstum.nl)
land. Nadere informatie over excursiedoel en deelne- op de eerste zondag van de maand,
ming is te verkrijgen bij het secretariaat van de S.K.G.: 14.00 uur Henk Veldman
Parallelweg 4, 9986 ST Beerta, tel.: 0597-331835, of via 12 juni Open Torendag
infoskg@planet.nl. Hier kan ook de opgave voor deze 16:00 uur Henk Veldman
excursie plaats vinden. concerten op zondagmiddag:
20 juni 16:00 uur Gerda Peters (Almere,
Beiaardbespelingen in 2021 Beverwijk, Voorburg)
Appingedam, Nicolaïtoren 18 juli 19:00 uur Rosemarie Seuntiëns (Asten,
(www.museumstadappingedam.nl/stichting- Eindhoven, Helmond, Oirschot,
damster-klokkenspel) Roermond, Venray)
Bespelingen zijn afhankelijk van de voortgang van de 15 augustus 16:00 uur Malgosia Fiebig (Utrecht,
restauratie van de toren. Nijmegen)
april t/m september wekelijks op zaterdag
11:00 uur Adolph Rots Veendam, toren Grote Kerk
zomerconcerten op zaterdagmiddag 3 juli, 31 juli, (www.stichtingcarillonveendam.nl)
14 augustus wekelijks op donderdag, 13:30 uur: Vincent Hensen
15:00 uur: Adolph Rots
Winschoten, Olle Witte
Groningen, Martinitoren (www.martinicarillon.nl) tweewekelijkse bespeling op vrijdag (meestal de eerste
Nieuwe stadsbeiaardiers worden benoemd per 1 mei en derde van een maand; in juni en september elke
2021. vrijdag) 15.30 uur: Vincent Hensen
Wekelijks op dinsdag, 12.00 uur en zaterdag,
tekst: adolph rots
11.00 uur: stadsbeiaardiers
Bijzondere bespeling
12 juni Open Torendag, 12:00-17:00 uur, in Orgelreis SOL en SGO
samenwerking met het Groninger
Klokkenluiders Gilde 2021
28 augustus Gronings Ontzet, 9:00 uur
9 september Verzoekprogramma 19:30 uur Zoals eerder bekendgemaakt, gaat de meerdaagse or-
11 september Open Monumentendag, gelreis van de SGO naar de Elzas niet door. Dit als gevolg
12.00-17.00 uur: beiaard- en van de onzekerheden rondom de Covid19 pandemie.
luidklokkendemonstraties De SOL, onze orgelvrienden uit Limburg, zaten met
11 november Sint Maartenconcert 12:15 uur hetzelfde probleem. We hebben daarom de koppen bij
20 17 en 23 december elkaar gestoken en een prachtige excursie-week in het
Kerstspecial, 19.30 uur: noorden van Nederland georganiseerd.
Groningen, Academietoren De geheel verzorgde reis gaat met een bus vanuit Lim-
wekelijks op dinsdag burg via Arnhem naar een hotel in Dokkum waar wordt
10:00 uur Auke de Boer overnacht. Voorwaarde om aan de reis deel te nemen
bijzondere bespelingen door Auke de Boer is dat u volledig ingeënt bent. Deze meerdaagse reis
2 juli 15:00 uur Summer Ceremony wordt georganiseerd door de SOL.
6 september 15:00 uur opening Academisch jaar
23 december 16:00 uur kerstborrel De SGO organiseert in deze orgelweek de dagreizen.advertorial
Deze worden - in principe -met eigen vervoer gedaan. Donderdag 23 september
Waar mogelijk kan worden bemiddeld voor het vinden Midwolde Levenius Eekman 1630/
van hotel-accommodatie. Ook hier geldt vaccinatie- Andreas de Mare 1657
plicht. Roden A.A. Hinsz 1780
Peize Anthonie Verbeeck 1631/
Voor beide opties geldt dat alle door de overheid voor- Arp Schnitger 1697/ A.A. Hinsz 1757
geschreven maatregelen zorgvuldig worden opgevolgd Organisten : Jo Louppen en Remy Syrier
en nageleefd.
Vrijdag 24 september
Maandagmiddag 20 september Leens A.A. Hinsz 1733
Midwolda Hinsz 1772 Kampen A.A. Hinsz 1741-1743/ F.C. Schnitger
Loppersum De Mare 1562/H.Huisz1665/Hinsz1735/ en H.H. Freytag 1788
Freytag1803 Koororgel Reil 1999
Organisten: Jo Louppen en Remy Syrier Excursieleider: Sietze de Vries
Dinsdag 21 september
Sneek Arp Schnitger 1709-1711/ Kosten en opgave dagexcursies:
L. van Dam 1898 Voor opgave of informatie kunt u mailen naar
Bolsward A.A. Hinsz 1781/ L. van Dam 1861 Hilda Rodenboog:
Franeker L. van Dam 1842 hrodenboog@hotmail.com, 06-13955540.
Organisten: Jo Louppen en Remy Syrier
Kosten middag-excursie
Woensdag 22 september maandag 20 september
Leeuwarden Grote of Jacobijnerkerk: voor donateurs € 25,00 en niet donateurs € 27,50.
Christian Müller 1727
Waalse kerk: Johann Michaël Kosten dag-excursies
Schwartzburg 1740 voor donateurs € 35,00 en niet donateurs € 37,50.
Berlicum Johannes Mitterreither 1780
Hallum A. van Gruisen en Zonen 1811/ Voor de meerdaagse volledig verzorgde reis zijn nog
W. Hardorff 1871 een paar plaatsen beschikbaar.
Excursieleider: Sietze de Vries U kunt daarvoor informatie verkrijgen of aanmelden
bij de penningmeester van SOL de heer Roel Sluypers
penningmeester@stichting-sol.nl.
tekst: albert rodenboog
Orgeltour Samenwerkende Orgelvrienden Limburg und Stichting Groningen Orgelland 2021
Wie bereits angekündigt, wird die mehrtägige SGO-Orgeltour ins Elsass nicht stattfinden. Dies ist auf die Unsicherheiten 21
im Zusammenhang mit der Covid19-Pandemie zurückzuführen. Die SOL, unsere Orgelfreunde aus Limburg, hatten das
gleiche Problem. Deshalb haben wir die Köpfe zusammengesteckt und eine wunderschöne Ausflugswoche im Norden
der Niederlande organisiert. Die All-Inclusive-Reise führt mit dem Bus von Limburg über Arnhem zu einem Hotel in
Dokkum, wo Sie übernachten werden. Voraussetzung für die Teilnahme an der Reise ist, dass Sie vollständig geimpft
sind. Diese mehrtägige Reise wird von der SOL organisiert. Die SGO organisiert die Tagesausflüge während dieser Or-
gelwoche. Diese werden - im Prinzip - mit eigenem Transport durchgeführt. Für beide Optionen gilt, dass alle von der
Regierung vorgeschriebenen Maßnahmen sorgfältig befolgt und eingehalten werden.
Für Anmeldungen oder Informationen können Sie sich an Hilda Rodenboog wenden: hrodenboog@hotmail.com oder
+31 (0)613955540. Für die mehrtägige Reise sind noch einige Plätze frei. Für Anmeldungen oder Informationen können
Sie sich an Herr Roel Sluypers wenden: penningmeester@stichting-sol.nl.Een nieuw begin voor het ORGANEUM als kenniscentrum van
historische toetsinstrumenten
Informatie over historische klavierinstru- lingszalen en een vernieuwde website (www.
menten en de orgelcultuur werd in het organeum.org).
ORGANEUM vóór corona voornamelijk via Het ORGANEUM in Weener is het cen-
rondleidingen gegeven. Deze rondleidin- trum voor orgelcultuur in Ost-Friesland. Het
gen werden verzorgd door Ludolf Heikens herbergt een collectie historische klavierin-
(Midwolda), die vanaf het begin als freel- strumenten die bespeeld kunnen worden in
ancer aan het O RGANEUM verbonden is, de historische zalen van het instituut. In het
en Winfried Dahlke, de directeur van het huis staat een twaalftal toetsinstrumenten
instituut. Vanwege de smalle gangen en de waaronder orgels, klavecimbels en tafelpia-
kleine tentoonstellingszalen moesten de no’s. Al deze instrumenten vertegenwoordigen
rondleidingen vanaf maart 2020 worden een breed spectrum aan klanken uit de re-
gestaakt. Om toch een indruk te kunnen naissance tot de laat-romantiek. Het instituut
geven van de collectie werd een langgekoes- met haar bijzondere collectie is gehuisvest in
terde wens van het O RGANEUM gereali- een prachtige villa uit 1873, die halverwege
seerd: het digitaal toegankelijk maken van de jaren negentig ingrijpend is gerestaureerd.
22 een deel van de collectie via foto’s en geluid. Het historische gebouw is een van de weini-
Naast een vernieuwde website werkt het ge voorbeelden van een bewaard gebleven
instituut ook aan het geschikt maken van stadsvilla uit de hogere middenklasse, die als
de tuin achter het gebouw voor kamermu- buitenverblijf diende van welgestelde burgers
ziekmanifestaties. Dankzij het NEUSTART in de Hanzesteden.
KULTUR-programma van de Bundesverband Op dit moment kan nog niet worden voor-
Soziokultur kon de basis worden gelegd speld of de serie orgelconcerten in de zomer
voor dit vernieuwingsproject. De onderdelen door kan gaan. Voor 2021 is daarom een
van het project zijn: artistieke fotografie, programma opgesteld die in de beschutte ach-
hoogwaardige geluids- en video-opnamen, tertuin van het instituut plaats kan vinden,
multimediale displays in de zes tentoonstel- uiteraard onder voorbehoud van wijzigingen.ostfriesland | tekst: Winfried Dahlke
Neustart der Vermittlung
historischer Tasteninstrumente
im ORGANEUM
mit (digitalen) Erlebnisräumen
für Einzelbesucher und Kleingruppen
Die Vermittlung der Welt historischer Tas- Musikvermittlung, wie wir sie kannten, auch
teninstrumente und der Orgelkultur geschah im Jahr 2021 noch nicht zur Normalität zu-
im ORGANEUM „vor Corona“ hauptsächlich rückkehrt.
über musikalische Führungen für angemelde- Auf der anderen Seite war bereits im Som-
te Gruppen sowie über öffentliche Führungen mer 2020 bemerkbar, dass viele Menschen
von April bis September am Mittwochnach- wieder individuell auf Reisen gehen. Wenn
mittag um 15.00 Uhr. Diese Führungen wer- Besucher unangemeldet kommen, ist es aber
den von Ludolf Heikens (Midwolda) gestaltet, nicht möglich, eine Präsentation der Samm-
der von Beginn an mit dem O RGANEUM lung durch Fachpersonal zu gewährleisten.
als freier Mitarbeiter verbunden ist und Es ging es deshalb darum, auch für Einzel-
auch von Winfried Dahlke, dem Direktor der besucher einen Erlebniswert zu schaffen.
Einrichtung. Bei den Führungen bleibt es Daher haben wir einen langgehegten Wunsch
nicht aus, dass man sich in den Fluren und verwirklichen wollen, die Exponate der
in den kleineren Ausstellungsräumen nahe- Sammlung in filmischen Beiträgen zu erläu-
kommt. Das ist seit März 2020 plötzlich zum tern und erklingen zu lassen. Einzelbesucher 23
„Problem“ geworden und hat zur Absage der sollen mithilfe dieser Medien in der besonde-
meisten angemeldeten Besuche von Gruppen ren Atmosphäre des Hauses die Instrumente
geführt. kennenlernen können.
Immerhin konnten mit einem Hygiene- Daneben war die Erstellung einer eigenen
konzept von Mai bis Oktober Führungen für Internetseite für das ORGANEUM dringende
kleine Gruppen bis 15 Personen durchgeführt Notwendigkeit geworden. Zum zukünftigen
werden. Es ist aber damit zu rechnen, dass die Konzept „nach Corona“ soll es ferner auch
Scheu, sich einer Reisegruppe anzuschließen, gehören, dass der Garten für das Musikhören
noch längere Zeit anhalten wird. So rechnen einbezogen werden kann, indem für kammer-
wir damit, dass die Arbeit für die Orgel- und musikalische Ereignisse eine Übertragungoder Verstärkung mittels einer geeigneten im Rahmen des Projekts als Eigenleistung
Anlage ermöglicht wird. keine Kosten verursacht.
Hierbei gab es staatliche Hilfe: Um die
negativen Corona-Folgen für den Kulturbe-
trieb aufzufangen, hat die Staatsministerin Multimediale Stelen in sechs
für Kultur und Medien in Berlin, Frau Prof. Ausstellungsräumen
Grütters, gezielte Förderprogramme aufgelegt. Kernstück der neuen medialen Vermittlungs-
Mithilfe des Programms NEUSTART KUL- technik sind sechs multimediale Stelen. Die
TUR beim Bundesverband Soziokultur ist Herstellung dieser Stelen war eine besondere
es möglich gewesen, die Grundlagen für den Herausforderung. Die historischen Räume
zukünftigen Museumsbetrieb zu legen. vertragen keine Fremdkörper, die den Blick
auf das Eigentliche verstellen. Eine Verkabe-
lung musste vermieden werden. In Anleh-
Die Bestandteile dieses Projekts: nung an vorhandene kleine Aufsteller sollten
die Stelen transparent aus Acrylglas gefertigt
Kunstvolle Fotografie: werden. Als Markenzeichen für das ORGA-
Von der historischen ORGANEUM-Villa und NEUM entwickelte die Gestalterin Lisa Wol-
den Exponaten sind von Jens Schulze hervor- ters ein „Fenstermotiv“, das in die Frontseiten
ragende Fotografien erstellt worden. Diese der Stelen eingeschnitten wurde. Das Ergeb-
sind von beeindruckender Farbtiefe und schaf- nis ist sehr überzeugend, optisch ansprechend
fen über den Umgang mit der Tiefenschärfe und wertig.
inspirierende Einsichten und wecken das
Interesse, bei einem Besuch das Original zu
sehen. Die neue Internetseite wird mit diesen Webseite
Bildern illustriert. Die Internetseite bedurfte dringend der
Profilierung. Im Rahmen des neuen digitalen
Vermittlungskonzeptes wurde daher erstma-
Hochwertige Audio-Aufnahmen und lig ein eigenes System für das ORGANEUM
filmische Präsentationen: entwickelt. Dafür wurde eine freie Domain
In Zusammenarbeit mit dem Label Lunaris mit kurzem Namen gewählt:
entstanden zu 24 Instrumenten und einem www.ORGANEUM.org.
Technikmodell mehr als 100 Filme mit einer Die neue Seite hat eine klare Gliederung
Gesamtspielzeit von fast fünf Stunden. Jedes in drei Hauptmenüpunkte Haus, Sammlung,
Instrument wird durchschnittlich mit 4 bis 5 Angebote und verfügt über einen Kalender
Kurzfilmen dargestellt. Zu jedem Instrument mit Suchfunktion. Für die Sammlung ist eine
wurde eine gesprochene Einführung produ- Gliederung in 6 Kategorien erstellt worden,
ziert, in welche viele Details eingeblendet wer- die den Weg zu jedem Exponat gleich kurz
den. Jedes Instrument wird mit einer passen- ausfallen lässt. Die Gestaltung räumt dem
den Auswahl kurzer Musikstücke vorgestellt, Bild breiten Raum ein.
wobei auch alle diese Aufnahmen als Videos Mit dieser Seite korrespondiert eine In-
24 produziert worden sind. nenseite, die nur aus dem Hausnetzwerk
Auf diese Weise ist eine umfassende Dar- aufgerufen werden kann, in welche die Filme
stellung der Instrumentensammlung ent- zur Instrumentensammlung eingebunden
standen, die für das Museum einen großen werden. Die Internetseite wurde von Lisa
Fortschritt bedeutet. Es wird eine Fülle und Wolters (Aurich) gestaltet und von Klaus
Tiefe der Darstellung erreicht, die in einem Vogler (Lingen) programmiert. Durch die be-
einzelnen Besuch kaum zu erfassen sein währte Zusammenarbeit mit Lisa Wolters, die
wird. Auf diese Weise kann auch bei wieder- seit 2003 gestalterisch für das ORGANEUM
holten Besuchen immer wieder etwas Neues arbeitet, ist eine hervorragende Konzeption
entdeckt werden. Die Präsentationen sind von entstanden. Die dafür notwendige technische
Winfried Dahlke gestaltet worden und haben Lösung ist komplex, was das Zusammenspielder inneren und äußeren Inhalte angeht. Der Jahr 2021 wurde erstellt, wobei auch hier alles
komplette Neuaufbau erfordert eine zeit- unter Vorbehalt steht.
aufwendige redaktionelle Durchsicht aller Mit Mitteln der Regionalen Kulturförde-
Inhalte und kann zukünftig um weitere Kom- rung der Ostfriesischen Landschaft sowie des
ponenten erweitert werden. Förderkreises ORGANEUM in Weener e.V.
Schwierigkeiten bereitet wegen der Corona- und des Vereins Orgel- und Musikkultur in der
Schutzmaßnahmen insbesondere die Ver- Ems-Dollart-Region e.V. (OMGO e.V.) plant das
anstaltungsplanung. Die Kirchengemeinden ORGANEUM eine Reihe von Gartenkonzer-
stehen in der Verantwortung, die Schutzmaß- ten und Musikalischen Andachten.
nahmen umzusetzen. Weil Kirchengemeinden Mit Mitteln des Landes Niedersachsen aus
teilweise schon über längere Zeit auf Präsenz- dem Programm „Niedersachsen dreht auf“
veranstaltungen verzichten, sind auch Musi- wird unter dem Titel „Momente der Selig-
kalische Andachten nicht möglich, geschweige keit“ eine Reihe von Bach-Kantaten im Rah-
denn Konzerte. Es kann derzeit (Mitte April) men von Musikalischen Gottesdiensten in
noch nicht vorausgesagt werden, ob die Orgel- Leer, Weener und Papenburg aufgeführt. Die
konzertreihen im Sommer stattfinden dürfen. Trägerschaft für die vom Barockorchester Le
Für das ORGANEUM bildet der geschützt Chardon konzipierte Reihe hat der Verein Or-
liegende Garten hinter dem Haus eine beson- gel- und Musikkultur in der Ems-Dollart-Region
dere Ressource. In der Zeit des Abstandsgebo- e.V. (OMGO e.V.) übernommen.
tes soll dieser für Musikdarbietungen genutzt Für den Fall, dass es möglich ist, im Freien
werden. Es wurde eine Übertragungsanlage zu musizieren oder im Rahmen von Gottes-
für Musikangebote in den Garten angeschafft. diensten zu musizieren, wird zu folgenden
Eine Veranstaltungsplanung für das laufende Veranstaltungen eingeladen:
(Siehe Seite 26 und 27).
25Sie können auch lesen
