Lüdenscheid einladend - inviting nodigt uit - Stadt Lüdenscheid
←
→
Transkription von Seiteninhalten
Wenn Ihr Browser die Seite nicht korrekt rendert, bitte, lesen Sie den Inhalt der Seite unten
Lüdenscheid einladend
inviting · nodigt uit
Inhoudstafel · List of contents · Inhalt
Grußwort Greeting Welkom 04
Lüdenscheid – vielseitig Lüdenscheid – varied Lüdenscheid - veelzijdig
Portrait Portrait Portret 06
Stadt des Lichts City of light Stad van het licht 14
Natur aktiv genießen Nature – enjoy actively Natuur actief genieten 20
Familienstadt Family town Familiestad 26
Shopping Shopping Shopping 28
Wochenmarkt Open air market Wekelijkse markt 30
Lüdenscheid – gastfreundlich Lüdenscheid – hospitable Lüdenscheid - gastvrij
Stadtführungen Tours of the town Rondleidingen 32
Hotelroute / Hotels Hotel route / Hotels Hotelroute / Hotels 38
Gastronomie Restaurants and cafés Gastronomie 44
Orientierungsplan Map Stadsplan 50
Lüdenscheid – kulturell Lüdenscheid – cultural Lüdenscheid - cultureel
Kulturhaus Culture House Het „Kulturhaus“ 52
Waldbühne Stage in the forest Openluchttheater 54
Museen Museums Musea 56
Städtische Galerie Municipal Gallery Stedelijke galerij 58
Bremecker Hammer Bremecker Hammer Smederijmuseum „Bremecker Hammer“ 60
Stadtbücherei Municipal Library Stedelijke bibliotheek 62
Noch mehr Kultur Even more culture Nog meer cultuur 64
Lüdenscheid – aktiv Lüdenscheid – active Lüdenscheid – actief
PHÄNOMENTA PHÄNOMENTA PHÄNOMENTA 66
Saunadorf Sauna Village Saunadorp 68
Familienbad Nattenberg Family pool Familiebad 70
Drahthandelsweg Wire Trading Route De Draadhandelsroute 72
Noch mehr Freizeittipps Even more leisure tips Nog meer vrijetijdstips 76
Wiederkehrende Veranstaltungen Recurring events Zich herhalende manifestaties 80
Lüdenscheid – statistisch Lüdenscheid – statistical Lüdenscheid – statistieken
List of contents
Daten und Zahlen Facts and figures Gegevens en cijfers 82
Inhoudstafel
Impressum Masthead Impressum 91
Bildnachweis Sources of photos Bron illustraties 91
Inhalt
2 3
Grußwort · Greeting · Welkom Welkom · Greeting · Grußwort
Entdecken Sie die V ielfalt der Mögli ch- great deal of infor mation and tip s which en verneem interessante dingen over onze
keiten für eine angenehme Freizeitgetal- will surely be useful for a stay or a visit in familievriendelijke stad. Deze brochure
tung und er fahren Sie etwas Interess- Lüdenscheid. I would be pleased if “Lü- geeft U tal van informaties en tips, die een
antes über unsere familienfreundliche denscheid inviting” could help you to find oponthoud in of een bezoek aan Lüden-
Stadt. Mit diesem Heft erhalten Sie eine the offer which par ticularly appeals to scheid zeker de moeite waard maken. Het
Fülle von Infor mationen und T ipps, die you. zou me een genoegen doen, indien ze U
für einen Aufent- halt oder einen Besuch zou helpen juist datgene te vinden wat Uw
My thanks to the editors, the publishers bijzondere belangstelling geniet.
in Lüdenscheid sicher nützlich sein kön-
and partners from trade and economy for
nen. Ich würde mich freuen, wenn Ihnen
their contribution for making this new edi- Mijn dank voor een en ander gaat naar
„Lüdenscheid einladend“ hilft, gerade
tion possible. I hope you enjoy reading de redactie en de uitgeverij, maar ook
das Angebot zu finden, das Sie beson-
this publication and can gain many inter - naar onze partners uit handel en industrie
ders anspricht.
esting impressions of our town. die tot het totstandkomen van deze
Mein Dank gilt der Redaktion, dem Ver- nieuwe uitgave hebben bijgedragen. U
lag sowie den Partnern aus Handel und wens ik bij het lezen veel plezier en ik ben
Wirtschaft für ihren Beitrag am Zustan- ervan overtuigd, dat U vele interessante
dekommen dieser neuen Auflage. Ihnen aspecten van onze stad zal kunnen ont-
wünsche ich bei der Lektüre viel Vergnü- dekken en waarderen.
gen und interessante Einblicke in unsere
Stadt.
Dear Reader, Beste lezer, Ihr
Liebe Leserin, lieber Leser,
Sie halten die vier te Auflage von „Lü- You are now holding the four th edition of Hier is alweer de vierde uitgave van “Lü-
denscheid - einladend“ in den Händen. “Lüdenscheid – inviting”. The product met denscheid nodigt uit”. De vorige uitgaven
Das Produkt ist in der Vergangenheit auf with positive response in the past resulting vonden een positieve weerklank en de Dieter Dzewas
sehr positive Resonanz und eine große in a great demand and this is why we navraag was groot. Daarom zijn we Bürgermeister
Nachfrage gestoßen, weshalb wir uns were very pleased to decide on this furt- graag bereid, de laatste uitgave te be-
gerne zu einer er neuten Aktualisierung her reviewed edition in which we have werken en te actualiseren. En zoals in het
und Überarbeitung entschlossen haben. been able to draw on the proven coope- verleden, werken we hiervoor weer samen
Dabei haben wir auf die bewähr te Zu- ration with Bell Publishers in Halver. With met de uitgeverij Bell uit Halver. Met deze
sammenarbeit mit dem Bell Verlag aus this extensive brochure we are giving you uitgebreide brochure geven we U op-
Halver z urückgegriffen. Mit dieser um- once more a publication in which we nieuw een publicatie in de hand, waar -
fangreichen Broschüre geben wir Ihnen would like to present the varied possibili- mee we het rijke aanbod van de culturele
wieder eine Publikation an die Hand, mit ties in the leisure, culture and tourism sec- en de toeristische sector (met speciale aan-
der wir die vielfältigen Angebote im Frei- tors which the chief town of the dacht voor de vrijetijdsbeleving!) willen
zeit-, Kultur- und Tourismussektor präsen- Märkischer Kreis can offer its guests and presenteren, die de hoofdstad van de
Grußwort
Grußwort
Welkomswoord
Welkomswoord
tieren möchten, die die Kreisstadt des also its citizens and visitors from the sur - Märkischer Kreis niet alleen haar gasten,
Märkischen Kreises ihren Gästen, aber rounding area. Such location factors con- maar ook d e inwoners en de be zoekers
auch ihren Einwohner/innen und Besu- tribute to the attractiveness of a town. uit de omgeving wil bieden. Een uitge-
cher/innen aus dem Umland unterbrei - breid aanbod dat ongetwijfeld bijdraagt
Greeting
Greeting
Discover the variety of possibilities for en- tot de aantrekkelijkheid van de stad.
ten kann. Solche weichen Standor t-
joyable leisure activities and lear n inter-
faktoren tragen mit zur Attraktivität einer
esting t hings a bout o ur f amily-friendly Ontdek de veelvuldige mogelijkheden
Stadt bei.
town. In this brochure you will receive a voor een aangename vrijetijdsbesteding
4 5
Portrait · Portrait · Portret Portret · Portrait · Portrait
Schmiedemuseum Bremecker Hammer Music School, the Adult Education Centre en geschiedenis, de stedelijke kunstgale-
und die historisch restaurierte, ringför- and the Municipal Librar y with their at- rij, het smederijmuseum “Bremecker Ham-
mige Altstadt, sowie das Kulturhaus, die tractive offers stand as examples for the mer”, de historisch gerestaureerde
Städtische Musikschule, die Volkshoch- high recreational value and a well deve- ringvormige oude stadsker n, het “Kultur -
schule und die Stadtbücherei stehen mit loped public cultural infrastructure which haus” (cultureel centrum), de stedelijke mu-
ihren attraktiven Angeboten beispiele, is complemented by private initiatives. ziekschool, de volkshogeschool (VHS) met
zwei Realschulen, drei Gymnasien, eine haar naschoolse vor ming voor volwasse-
42 daycare facilities for ch ildren, eleven nen en de stad sbibliotheek zijn m et hun
Gesamtschule sowie drei Förderschulen
primary schools, one secondar y modern gevarieerd aanbod aantrekkelijk voor de
sorgen für eine gute Ausstattung im Bil-
school, two junior high schools, three vrijetijdsbeleving in Lüdenscheid en illu-
dungssektor. Im Hochschulbereich ist in
grammar schools, one comprehensive streren de voor treffelijke openbare cultu-
Lüdenscheid seit 2012 ein Studienort der
school as well as three schools for children rele infrastructuur , die mede door
Fachhochschule Südwestfalen angesie-
with special needs provide good facilities bijkomende privé-initiatieven wordt on-
delt. Sie ist neben dem Institut für Kunst-
in the education sector . The University of derbouwd.
stofftechnik (KIMW), dem Deutschen
Applied Sciences South W estphalia has
Institut für angewandte Lichttechnik
had a branch in Lüdenscheid since 2012. Tweeënveertig kinderdagverblijven/kleu-
(DIAL), dem Institut für Umfor mtechnik
Together with the Institute for Plastics Tech- terscholen, elf scholen voor het basison-
(IFU) sowie dem Werkzeugbauinstitut Teil
nology (KIMW), the Ger man Institute for derwijs, één school met V oorbereidend
des wachsenden, technik- orientier ten
Applied Light Technology (DIAL), the Insti- Beroepsonderwijs (Hauptschule of VBO –
Bildungs- und Wissensstandortes Lüden-
tute for For ming Technology (IFU) as well MAVO), twee scholen voor het Voorberei-
scheid, der vor allem im Rahmen des Re-
as the Tool and Die Institute it is a par t of dende Middelbare Onderwijs (Realschule
Lüdenscheid (75.000 Einwohner) ist ein Lüdenscheid (75,000 inhabitants) is an Lüdenscheid (75.000 inwoners) is het eco- gionale-Projektes „ Denkfabrik“ i m
the growing technically oriented education of VMBO) drie scholen voor (ook wel gym-
wirtschaftlicher u nd k ultureller M ittel- economic and cultural centre of the region nomisch en cultureel centrum van de regio Bahnhofsareal e ntsteht. E benfalls i m
and knowledge centres located in Lüden- nasium genoemd) en één Gesamtschule
punkt der Region Südwestfalen. Die ver- South Westphalia. The convenient location Zuid-Westfalen (Südwestfalen). De gun- Bahnhofsquartier angesiedelt ist das Ent-
scheid mainly based around the area of (een combinatie van de Hauptschule, de
kehrsgünstige L age d er K reisstadt d es of the chief town of the Märkischer Kreis stige ligging van de hoofdstad van de wicklungs- und Gründerzentrum (EGC),
Märkischen Kreises an der BAB A 45 on the motor way A 45 “Sauerland-Linie” Märkischer Kreis aan de autosnelweg A
„Sauerland-Linie“ ermöglicht eine schnelle enables fast connections to all major cities 45 (“Sauerland-Linie”) zorgt voor een
Verbindung zu allen wichtigen Groß- on the Rhine and Ruhr as well as to the snelle verbinding van en naar alle be-
städten an Rhein und Ruhr sowie in den Rhine/Main area. The federal roads B 54 langrijke grootsteden in het Rijn/Ruhr ge-
Rhein/Main-Raum. Die Bundesstraßen and B 229 also lead to Lüdenscheid. bied alsook in de regio Rijn/Main.
B 54 und B 229 führen ebenfalls nach Lüdenscheid is linked to the inter national
railway network through the connection to Via de rijkswegen B 45 en B 229 is Lü-
Lüdenscheid. Durch die Bahnverbindung
Dortmund via Hagen and at the end of denscheid eveneens goed te bereiken.
über Hagen nach Dortmund ist Lüden-
2017 the train line to Cologne is to be Door de treinverbinding via Hagen naar
scheid mit dem inter nationalen Schie-
finished. Lüdenscheid can also be easily Dortmund is Lüdenscheid met het inter na-
nennetz verknüpft und ab Ende 2017
reached from the airpor ts in Dor tmund, tionale spoor wegnet verbonden en eind
soll die Bahnstrecke bis Köln fer tig ge-
Düsseldorf, Cologne and Frankfurt/Main. 2017 staat een directe treinverbinding
stellt sein. Auch von den Flughäfen in
Vielseitig!
Vielseitig!
met Keulen ter beschikking. Ook via de
Dortmund, Düsseldorf, Köln und Frank-
The Phänomenta, the “SIKU // WIKING luchthavens van Dor tmund, Düsseldor f,
furt/Main aus ist Lüdenscheid schnell zu
Model W orld”, the Sauna V illage, the Keulen en Frankfur t/Main is Lüdenscheid
erreichen.
Museums of the T own with the Histor y goed te bereiken.
Veelzijdig!
Veelzijdig !
Die Phänomenta, die „SIKU // WIKING Museum and the Municipal Galler y, the
Het centrum voor wetenschappelijke en
Varied!
Forging Museum Bremecker Hammer and
Varied!
Modellwelt“, das Saunador f, die Mu-
the historic restored circular old town as technische experimenten “Phänomenta”,
seen der Stadt mit dem Geschichtsmu-
well as the Culture House, the Municipal de SIKU.// WIKIN G automodelwereld,
seum und der Städtischen Galerie, das
het saunadorp, het museum voor techniek
6 7
Portrait · Portrait · Portret Portret · Portrait · Portrait
N achdem in den vergangenen Jahren After the upgrading of the Town Hall itself drukken architectonische moderne gebou-
zunächst das Rathaus selbst sowie als as well as the central squares around the wen en constructies hun stempel op het
zentrale Plätze der Rathausplatz, der Town Hall and the Rose Garden and fi- nieuwe stadsbeeld. Met de opstar t en de
Sternplatz und der Rosengarten und an- nally the Station Quar ter in recent years, uitbouw van het wetenschappelijk centrum
schließend das Bahnhofsquartier aufge- the old town and top area of the town are “Phänomenta”, heeft Lüdenscheid er een
wertet wurden, soll in den kommenden to be the focus of urban development in echt symbool bijgekregen. De 75 meter
Jahren die Alt- und Oberstadt in den the coming years. Important cultural cen- hoge toren (met de daarin verankerde
Blickpunkt der städtebaulichen Entwick- tres like the Museums of the T own which “Pendel van Foucault”) is al van ver te
lung gerückt werden. Dort sind wichtige were built around a rai lway train are lo- zien. Ook ´s avonds door een éénmalig
Kultureinrichtungen angesiedelt wie die cated in this area. Art, technology and hi- lichtconcept, wat de toren vooral in de
Museen der Stadt, die u m einen Eisen- story are remarkably connected in this donkere periode van het jaar in een aan-
bahnzug herum gebaut wurden. Kunst, ensemble of buildings. In the past years genaam licht presenteert. Met momenteel
Technik und Geschichte gehen in dem the Museum and the Municipal Galler y meer dan 170 experimenten nodigt de
Gebäudeensemble an der Sauer felder have also repeatedly made a name for “Phänomenta” de bezoekers uit een en
Straße eine beachtenswerte Verbindung themselves nationwide with many acclai- ander zelf uit te proberen en natuurkun -
das sich der Technologieförderung, dem the railway station in line with the Regio- Realschule en het gymnasium) staan in ein. In den vergangenen Jahren machten med temporar y exhibitions. Professional dige fenomenen in de waarste zin van het
praxisbezogenen Forschungstransfer nale project “Denkfabrik”. The Develop- voor de vorming en opleiding van de jon- Museum und Städtische Galerie mit viel theatre and music are per formed in the woord beter te “be-grijpen”; zowaar een
und der Förderung junger Unternehmen ment and Founders Centre (EGC) which is geren. V erder bevinden zich in Lüden- beachteten Wechselausstellungen immer Culture House which places a marked ac- spannend avontuuur voor kinderen, ou-
widmet. dedicated to promoting technology, prac- scheid drie scholen voor bijzonder wieder auch überregional auf sich auf- cent in the townscape with its striking ar - ders en grootouders.
tice relevant research transfer and fur the- onderwijs en sinds 2012 kan men in Lü- merksam. Ein professionelles Theater - chitecture. The per formances of the
Im Zuge des sich vollziehenden Struktur- ring young companies is also located in denscheid ook aan de hogeschool van de “Altstadtbühne” and other private theatri- Nadat in het verleden eerst het stadhuis
und Musikprogramm wird im Kulturhaus
wandels verändert sich das Gesicht des the Railway Station Quarter. FH-Südwestfalen (hogere Beroepsoplei- cal groups receive great response from zelf en nadien ook het raadhuisplein, de
geboten, das mit seiner prägnanten Ar -
Viertels auch baulich erheblich. Frühe r ding - HBO) studeren. Deze hogeschool their audiences. The Municipal Library has naburige Ster nplatz en Rosengar ten en
chitektur einen markanten Akzent im
vornehmlich geprägt durch alte - zum In the course of the change in structure ta- maakt naast het kunststofinstituut (KIMW), its premises on the Graf-Engelbert-Platz in tenslotte ook nog de wijk rond het station
Stadtbild setzt. Auch die Aufführ ungen
Teil marode - Lager - und Funktionsge- king place the appearance of the buil- het Duitse instituut voor toegepaste licht- a har monious connection of historical gemoderniseerd werden, zullen in de na-
der „Altstadtbühne“ und anderer priva-
bäude, prägen heute Beispiele moder - dings in the area is also changing techniek (DIAL), het instituut voor omvorm- structure and moder n building additions. bije toekomst de Alt- en Oberstadt qua ste-
ter Theaterinitiativen treffen beim Publi-
ner Architektur zunehmend das Bild. Mit considerably. In the past mainly characte- technieken (IFU) en het instituut voor With more than 100,000 different media denbouw eveneens worden aangepakt.
kum auf große Resonanz. In einer har -
dem Neu- und Ausbau des Science Cen- rized by old and partly ramshackle ware- machine- en vormenbouw deel uit van de it is not only one of the largest public li-
monischen Verbindung von historischer Daar bevinden zich belangrijke culturele
ters Phänomenta hat Lüdenscheid ein houses and functional buildings, today we groeiende techniekgeoriënteerde weten- braries in the Märkischer Kreis but also
Bausubstanz und zeitgemäßen bauli- instellingen zoals het stedelijk museum dat
neues W ahrzeichen erhalten. Der 75 see examples of moder n architecture schappelijke opleidingssector van Lüden-
Meter hohe Turm mit Foucaultschem Pen- taking over. Lüdenscheid now has a new scheid. Ze hebben hun plaats in het zich
del ist schon von weiter Ferne zu sehen, landmark after the rebuilding and exten- steeds verder onwikkelende regionale pro-
abends auch dank des Lichtkonzepts, sion of the Science Centre Phänomenta. ject “Denkfabrik”, gelegen in de directe
das ihn besonders in der dunklen Jah- The 75 metre high tower with the Foucault omgeving van het spoor wegstation. Ver-
reszeit in ein attraktives Licht hüllt. Mit pendulum can be seen from afar , in the der is er ook het EGC (Entwicklungs- und
ihren über 170 Stationen lädt die neue evening too thanks to the lighting concept Gründerzentrum) gevestigd, wat voor na-
arraying it in attractive light in the dark
Vielseitig!
Vielseitig!
Phänomenta zum Experimentieren und - melijk de technologie-ontwikkeling en -re-
im wahren Sinne des W ortes - zum Be- time of the year. The Phänomenta invites search ondersteunt, maar ook aan jonge
greifen ein. Hier werden natur wissen- you to experiment and literally grasp on start-ups advies en coaching biedt.
schaftliche Phänomene für Kinder, Eltern over more than 170 hands-on stations.
Veelzijdig!
Veelzijdig !
und Großeltern durch eigenes Auspro- Scientific phenomena become exciting ad- Door een voor tdurende struktuuraanpas-
bieren zum spannenden Abenteuer. ventures for children, parents and grand- sing, verandert zich ook het uitzicht van
Varied!
Varied!
parents by trying out for themselves. de stad en haar omgeving. Waar vroeger
nog oude en soms bouwvallige opslag-
plaatsen en productiegebouwen stonden,
8 9
Portrait · Portrait · Portret Portret · Portrait · Portrait
chen Ergänzungen hat die Stadtbüche- one of the oldest libraries in Germany. rond een trein met locomotief werd ge- vorragende Möglichkeiten zu ausge- of the Hanseatic League. In 1609 Lüden- en ook de mogelijkheid om trendspor ten
rei am Graf-Engelbert-Platz ihre Räume. bouwd. Kunst, techniek en geschiedenis dehnten, erholsamen Spaziergängen. scheid fell to Prussia through succession. te beoefenen zoals b.v. wandklimmen ron-
Shopping becomes an experience in the komen in het gebouwencomplex aan der The town was destroyed several times by den het spor tieve aanbod af. Een uitzon-
Mit mehr als 100.000 unterschiedlichen
generously laid-out pedestrian zone. De- “Sauerfelder Strasse” zo tot een interes- Urkundlich er wähnt wurde Lüdenscheid fires between 1530 and 1723. The oldest derlijk oord van rust en ontspanning is het
Medien ist sie nicht nur eine der größten
partment stores, the Ster n-Center, specia- sante symbiose. Gedurende de laatste als Ort erstmals 1067. Um 1268 wurde building is the tower of the present-day Er- saunadorp, dat op een opper vlakte van
öffentlichen Büchereien im Märkischen
list shops and boutiques - all in close jaren organiseerden zowel het stedelijk Lüdenscheid durch Graf Engelbert I. von löserkirche built around the year 1200. meer dan 12.000 m² verschillende finse
Kreis, sie ist auch eine der ältesten Bi-
proximity to one another - appeal to cus- museum als ook de stedelijke kunstgalerij der Mark zur Stadt erhoben. An Graf En- sauna´s en andere ontspanningsmoge-
bliotheken in Deutschland.
tomers from Lüdenscheid and the region verschillende wisseltentoonstellingen, die gelbert erinnert noch heute ein Brunnen In 1969 Lüdenscheid having been inde- lijkheden - met verschillende wellness-pro-
In der großzügig angelegten Fußgän- with the varied offers. ook buiten de regio op een opmerkelijke in der Altstadt. Auf dessen Spitze sieht pendent until then was amalgamated with gramma´s - biedt. W ie daarbij de ver -
gerzone wird der Einkauf zum Erlebnis. bijval konden rekenen. Professionele to- man einen Herold, der symbolisch die larger parts of the former administrative di- zorgde gastronomie wil proeven kan van
Lüdenscheid is also a sporty town with just strict “Amt Lüdenscheid” in the course of
Kaufhäuser, das Ster n-Center, Fachge- neelvoorstellingen, muziekopvoeringen en Stadtrechtsurkunde überbringt. Im 15. elk bezoek een heerlijke vakantiedag
under 20,000 members in 67 sports clubs regional reorganisation. The size of the
schäfte und Boutiquen überzeugen - bei concerten worden in het cultureel centrum und 16. Jahrhunder t war Lüdenscheid maken.
and good infrastructure of stadiums, sports area g rew h ereby f rom 1 2.7 k m² t o
kurzen Wegen - mit ihrem vielfältigen “Kulturhaus” aangeboden, een gebouw , Mitglied der Hanse. Durch Erbfolge fiel
halls, tennis cour ts and the Family Pool 87.02 km² and the high population den- Hoewel Lüdenscheid een moder ne indu-
Angebot die Kunden aus Lüdenscheid dat door zijn architectuur een echte blik- Lüdenscheid im Jahr 1609 mit der Graf-
Nattenberg. A toboggan run, a riding hall sity of 4,555 inhabitants per km² in 1968 striestad is, ligt ze te midden van een
und der Region. vanger is. Ook de toneelopvoeringen in schaft Mark an Preußen. Zwischen 1530
with showground, golf courses in the area sank to 838 per km² in 2013. prachtige en uitbundige natuur , waarin
de “Altstadtbühne” - een klein t heater in und 1723 wurde die Stadt mehr fach
Lüdenscheid ist mit knapp 20.000 Mit- and possibilities for trend sports e.g. clim- heuvels, meren en wouden elkaar afwis-
het midden van de oude stadskern - en an- durch Stadtbrände zerstör t. Das älteste
gliedern in 67 Spor tvereinen und einer bing complete the offer. The Sauna Village The small and medium-sized business eco- selen. Ze ligt direct aan de voet van het
dere privé-opvoeringen vinden bij het pu- Gebäude ist der um das Jahr 1200 er-
guten Infrastruktur an Stadien, Sport- und with various Finnish saunas on over nomy in Lüdenscheid is determined by the middelgebergte van het “Märkische Sau-
bliek grote bijval. De stedelijke bibliotheek baute Turm der heutigen Erlöserkirche.
Turnhallen, Tennisanlagen sowie dem Fa- 12,000 m² is a unique place in the area manufacturing sector. The focus is on elec- erland”. In het zuiden van de stad ligt de
bevindt zich aan de “Graf-Engelber t-
milienbad Nattenberg auch eine sportli- for those seeking tranquillity and physical 1969 wurde die bis dahin kreisfreie trical engineering, metal working (inclu- grote Versestuwdam (Versetalsperre). Op
Platz”, in een gebouwencomplex dat hi-
che Stadt. Eine Rodelstrecke, eine and mental regeneration. The spa facilities Stadt im Zuge der Gebietsneuordnung autovrije wegen vindt men hier - zoals ook
storische gebouwen en een daaraan
Reithalle mit Turnierplatz, Golfplätze in and elegant catering turn your stay into a mit großen Teilen des früheren „Amtes rond de stad zelf - tal van uitgelezen mo-
aangepaste moderne vleugel omvat. Met
der Umgebung der Stadt und Möglich- day's holiday. Lüdenscheid“ zusammengelegt. Dadurch gelijkheden om uitgebreid en ontspan-
meer dan 100.000 boeken en andere
keiten zur Ausübung von T rendsportar- media is ze niet alleen één van de oudste wuchs die Größe des Stadtgebietes von nend te wandelen.
Although Lüdenscheid is a modern indu-
ten wie z. B. Kletter n runden das van Duitsland, maar tevens een van de 12,7 km² auf 87,02 km² und die bis
strial town, it is also surrounded by exten- De oudste bekende oorkonde waarin Lü-
Angebot ab. Ein in der Region einmali- grootste openbare bibliotheken in de Mär- dahin drangvolle Dichte der Einwohner
sive nature. It is on the doorstep - so to denscheid werd ver meld dateer t van
ger Ort der Ruhe, der körperlichen und kischer Kreis. je km² sank von 4.555 im Jahr 1968 bis
speak. Hills, lakes and forests are predo- 1067. In 1268 werd Lüdenscheid door
geistigen Erholung, ist das Saunador f, zum Jahr 2013 auf 838.
minant in this attractive low mountain Graaf Engelbert I von der Mark, tot stad
das auf einer Fläche von über 12.000 In de ruime voetgangerszone groeit win-
area. The Verse Reservoir lies to the south Die mittelständische W irtschaftsstruktur verheven. Een fontein in de oude stads-
m² finnische Saunen der unterschiedlich- kelen uit tot een belevenis. Grootwaren-
of the town. There are excellent oppor tu- Lüdenscheids wird durch das verarbei- kern herinner t vandaag nog aan Graaf
sten Ar t anbietet. V erschiedene W ell- huizen, het “Stern-Center”, speciaalzaken
nities for extensive, restorative walks on tende Gewerbe bestimmt. Branchen- Engelbert. Bovenaan de fontein staat een
nessangebote und eine gepflegte allerhande en “boutiques” bevinden zich
traffic-free paths here as well as all around schwerpunkte bilden die Elektrotechnik, heraut, die symbolisch de bezegelde oor-
Gastronomie lassen einen Aufenthalt zu dicht bij elkaar en verrassen de klanten uit
the town. die Eisen-, Blech- und Metallverarbei - konde met de stadsrechten overhandigt. In
einem Tag Erholungsurlaub werden. Lüdenscheid en omgeving steeds met een
attractief en divers aanbod. tung, der Maschinenbau und die Kunst- de 15e en 16e eeuw was Lüdenscheid lid
The first documentation of Lüdenscheid as
Obwohl moder ne Industriestadt, ist Lü- stoffverarbeitung. Auch die Lüden- van de Hanze. Door een er fopvolging
Vielseitig!
Vielseitig!
a settlement was in 1067. Around 1268
denscheid eingebettet in eine sich weit- Lüdenscheid is een sportieve stad: met ca. scheider Licht- und Leuchtenindustrie ge- ging de stad in 1609, als deel van het
Lüdenscheid was granted civic rights by
läufig erstreckende N atur . Sie liegt 20.000 leden in 67 sportverenigingen die nießt weltweit einen guten Ruf. N icht Graafschap Mark, naar Pruisen. T ussen
Earl Engelbert I. of the Mark. A fountain
sozusagen direkt vor der Haustür. Berge, over een omvangrijke infrastructuur be- ohne Grund positionier t sich Lüden- 1530 en 1723 werd de stad meer maals
in the old town is a constant reminder of
Veelzijdig!
Veelzijdig !
Seen und Wälder bestimmen das Bild schikken bestaande uit meerdere stadions, scheid als „Stadt des Lichts“. Die Be- door brand verwoest. Het oudste gebouw
Earl Engelbert. At the top of this fountain
der reizvollen Mittelgebirgslandschaft. sport- en turnzalen, tennisclubs alsook een schäftigung mit dem Medium Licht is de huidige toren van de “Erlöserkirche”
you can see a herald symbolically con-
Varied!
Varied!
Im Süden der Stadt liegt die V ersetal- familiezwembad “N attenberg”. Een ro- schlägt sich in Stadtplanung und Kunst, die omstreeks 1200 werd gebouwd.
veying the civic rights. In the 15th and
sperre. Auf verkehrsfreien Wegen finden delhelling, een manege met toer nooimo- Bildung und Pädagogik, in Forschung
16th centuries Lüdenscheid was a member
sich hier - wie rund um die Stadt - her - gelijkheden, golfplaatsen in de omgeving und Industrie nachhaltig nieder . N am-
10 11
Portrait · Portrait · Portret
hafte V ertreter aus Industrie und For - ding iron and sheet metal), mechanical en- Door een ruimtelijke herindeling van de
schung in den Bereichen Licht, Licht- tech- gineering and plastics processing. The regio werd in 1969 het voormalige stads-
nik, Gebäudesystemtechnik einerseits light and luminaire industry in Lüdenscheid district Lüdenscheid met delen van het Amt
sowie Lichtkunst und Lichtdesign ande- also has a good reputation worldwide. Lüdenscheid gefusioneerd. Hierdoor
rerseits engagieren sich für die Marke There is good reason for Lüdenscheid esta- breidde de stad zich van 12,7 km² uit tot
"Lüdenscheid - Stadt des Lichts". Seit blishing itself as “City of Light”. The pre- 87,02 km² waardoor de hoge bevol-
2002 findet in Lüdenscheid das Festival occupation with the medium of light is kingsdichtheid van 4.555 inwoners/km²
„Lichtrouten“ statt, bei dem eindrucksvoll strongly reflected in urban planning and in het jaar 1968 tot 838 inwoners/km² in
gestaltete künstlerische Lichtinstallationen art, education and pedagogy and also in 2013 verminderde.
das Publikum in ihren Bann ziehen. research and industry. Well-known repre-
sentatives from industry and research in Het economische bedrijfsleven wordt voor-
the field of light, light technology, building namelijk door de ver werkende industrie
technology on the one hand as well as bepaald, en dat voornamelijk in onderne-
light art and light design on the other hand mingen die qua omzet en tewerkstelling
are committed to the brand “Lüdenscheid tot de KMO- resp. MKB-sector behoren.
- City of Light”. The festival “LightRoutes” Zwaartepunten zijn de elektrosector , de
has been taking place in Lüdenscheid metaal- en kunststofver werking en de
since 2002 fascinating the public with im- werktuigbouw. Ook de licht- en lampenin-
pressively created art light installations. dustrie genieten een wereldfaam. N iet
voor niets heeft Lüdenscheid zich als
“Lichtstad” ( Stadt d es L ichts) g epositio-
neerd. H et m edium “ licht” i s i n L üden-
scheid zowel in de stedebouwkundige
planning alsook in de kunst, vor ming en
opleiding, in het wetenschappelijk onder-
zoek en de industrie manifest aanwezig.
Belangrijke vertegenwoordigers uit de in-
dustrie en het wetenschappelijk onderzoek
die zich enerzijds voornamelijk bezighou-
den met de sectoren licht, lichttechniek,
sturingssystemen en anderzijds met de
kunst van het licht en lichtdesign, zetten
zich in voor het merk “Lüdenscheid - Stadt
Weitere Infos bei Stadt Lüdenscheid
des Lichts”. Sinds 2002 vindt in Lüden-
Bürger- und Tourismusinformation scheid het festival “Lichtroutes” plaats,
waarbij lichtkunstenaars en -designers in-
Mo und Do 08:30 – 17:30 Uhr drukwekkende objectgebonden lichtinstal-
Vielseitig!
Vielseitig!
Di und Mi 08:30 – 16:00 Uhr laties realiseren die het publiek uit de hele
Fr 08:30 – 13:00 Uhr regio jaar in jaar uit fascineren.
Mo – Do
Veelzijdig!
Veelzijdig !
Pause 12:30 – 13:15 Uhr
Varied!
Varied!
Fon: +49 (0) 23 51 / 17 14 44
www.luedenscheid.de
12 13
Stadt des Lichts · City of light · Stad van het licht Stad van het licht · City of light · Stadt des Lichts
The careful obser ver will notice that illu- De aandachtige waa rnemer valt vlug op den. Die „Lichtfaltung“ am Bahnhof, eine in the dark time of the year thanks to the ware dieper in het bewustzijn van de Lü-
minations accentuate numerous buildings, dat in Lüdenscheid talrijke gebouwen, über sieben Meter hohe und fast eine lighting concept. denscheider verankeren en zich ook bui-
paths and open spaces. Light art and light wegen en pleinen door lichtinstallaties ver- Tonne schwere Stele aus Glas und Stahl, ten de stadsgrenzen verspreiden. Aan de
design are per manently or temporarily levendigd worden. Lichtkunst en lichtde- Light to see guarantees safety and orien- uitgang van het station staat de “Lichtfal-
begrüßt die Besucher in der Stadt des
present in various places in the town. The sign zijn op verschillende plaatsenin tation. Light to look accentuates buildings, tung”: een stèle van meer dan 7 meter
Lichts. Sie überzeugt tagsüber durch das
topic “City of Light” is again and again Lüdenscheid ofwel permanent ofwel tijde- open spaces and paths. Light to look at hoog en bijna één ton zwaar , samenge-
Licht- und Schattenspiel der gefalteten
successfully put into public focus with the lijk aanwezig. Met het jaarlijkse festival things includes projects which are concer- steld uit glas, beton en staal, om de be-
Dreiecksflächen und wird bei Dunkelheit
festival L ightRoutes. T he “Lichtroutes” ned with light as a material and pheno- zoekers van de “Lichtstad” te begroeten.
als leuchtende Skulptur wahrgenommen.
reason f or t his i s a s f ol- wordt het thema menon. Outstanding projects could be Overdag imponeer t deze zuil door het
Mit dem 75 Meter hohen Turm der „Phä-
lows. “Lüdenscheid – realised because sensitivity , know how spel van licht en schaduw in de geplooide
nomenta“ verfügt die Stadt über ein
Lichtstad” telkens and ambition for the topic of light have driehoeken, en bij duister nis betovert ze
neues weithin sichtbares W ahrzeichen,
Light and luminaires are an opnieuw en met gone hand in hand. This vast communal als lichtgevende sculptuur . Ook met de
Dem Betrachter fällt auf, dass in Lüden- das dank des Lichtkonzepts abends und
important economical fac- veel succes in de task is realised with great dedication by a nieuwe 75 meter hoge toren van de “Phä-
scheid Lichtinszenierungen zahlreiche besonders in der dunklen Jahreszeit in
tor in Lüdenscheid. Com- publieke belang- public private partnership; the town alone nomenta” heeft Lüdenscheid er een echt
Gebäude, Wege und Plätze akzentuie- ein attraktives Licht gehüllt ist.
panies in this sector are stelling gebracht. could not manage such a thing. stadssymbool bijgekregen. Hij is al van
ren. Lichtkunst und Lichtdesign sind an
active worldwide and Waarom dat zo Licht zum Sehen gewährleistet Sicherheit ver te zien - ook s avonds - niet in het minst
verschiedenen Stellen in der Stadt dau- Permanent l ight i nstallations p ortray t he
enjoy a good reputation. is verneemt u hier. und Orientierung. Licht zum Hinsehen door zijn eenmalig lichtconcept dat hem,
erhaft oder temporär präsent. Mit dem LightSpace which dominate the appea-
The preoccupation with the akzentuiert Häuser, Plätze und W ege. zeker in de donkere periode van het jaar,
Festival LichtRouten rückt das Thema rance of Lüdenscheid at night. In the last
medium of light is strongly De licht- en lam- Licht zum Ansehen umfasst Projekte, die in een warme gloed presenteert.
„Stadt des Lichts“ immer wieder er folg- years many projects have been realised
reflected in urban planning penindustrie sich mit dem Licht als Material und Phä-
reich in den besonderen Fokus der Öf- through public and private commitment.
and art, education and pe- speelt in de eco- nomen auseinandersetzen. Herausra - Licht garandeert ook veiligheid en “oriën-
fentlichkeit. Warum das so ist, erfahren Since 2015 the light concept at the play-
dagogy and also in re- nomie van Lüden- gende Projekte konnten realisiert werden, tering”. V erlichting accentueer t huizen,
Sie hier. ground of the “Knapper School” has pro-
search and industr y. scheid een weil Sensibilität, Know-how und Am bi- straten en pleinen. Maar het licht als ma-
Well-known representatives belangrijke rol. vided the children and youth of this teriaal, als fenomeen bestuderen is ook
Licht und Leuchten sind in Lüdenscheid tion für das Thema Licht Hand in Hand
from industry and research De bedrijven van quarter functionally oriented illumination een verlichtingsproject. Uitstekende reali-
ein bedeutender W irtschaftsfaktor. Die gingen. Diese große Gemeinschaftsauf-
in the field of light, light deze sector zijn in the ball playing area and at the same saties kwamen hier tot stand omdat sensi-
Unternehmen der Branche agieren welt- gabe wird in einer public-private-
technology, building tech- over de hele we- time creating an impressive atmosphere biliteit, knowhow en ambitie bij het thema
weit und genießen einen guten Ruf. Die partnership engagiert wahrgenommen;
nology on the one hand as reld actief en ge- for “chilling”. The new pedestrian bridge “licht” hand in hand gaan. Een opgave,
Beschäftigung mit dem Medium Licht die Stadt allein könnte das nicht leisten.
well as light art and light n i e t e n at the railway station - bathed in red light die door een publiek/privaat par tner-
schlägt sich in Stadtplanung und Kunst,
design on the other hand are committed internationaal een uitstekende faam. Die Als LichtRäume werden dauerhafte - guides visitors to the Phänomenta and the schap behartigd wordt; de stad zou zoi-
Bildung und Pädagogik, in Forschung
to the brand “Lüdenscheid - City of Light”. ervaring met het medium “licht” ver taalt Lichtinstallationen verstanden, die die other buildings in the area around the sta- ets niet alleen aan kunnen.
und Industrie nachhaltig nieder. N am-
zich zowel in stedenbouwkundige plan- N achtgestalt Lüdenscheids prägen. In tion in the dark. For 2016 two more light
hafte V ertreter aus Industrie und For -
The town counts on the identification ning als in kunst, vorming en opleiding, in den vergangenen Jahren wurden viele presentations at the “Christuskirche” and Onder het begrip “ Lichtruimten” ver -
schung in den Bereichen Licht, Licht-
powers of this solitary feature; it should be het wetenschappelijk onderzoek zowel als Projekte mit öffentlichem und privatem the gate house of the old Protestant ceme- staat men permanente lichtinstallaties die
technik, Gebäudesystemtechnik einer-
anchored more deeply in the conscious- in de industrie. Belangrijke vertegenwoor- Engagement realisiert. Seit 2015 bietet tery are planned - both resulting from a het stadsbeeld ´s nachts gestalte geven. In
seits sowie Lichtkunst und Lichtdesign an-
ness of all people in Lüdenscheid and be digers uit de industrie en het wetenschap- das Lichtkonzept am Quar tiersplatz an light competition. de voorbije jaren werden verschillende
dererseits engagieren sich für die Marke
spread far beyond the town's boundaries. pelijk onderzoek zetten zich in voor het der „Knapper Schule“ den Kinder n und projecten met openbare en privé midde-
Vielseitig!
Vielseitig!
„Lüdenscheid - Stadt des Lichts“. The LightRoutes are an inter national
The “Convoluted Light” at the railway sta- merk “Lüdenscheid-Lichtstad”: sommigen Jugendlichen des Viertels eine funktions- len gerealiseerd. Sinds 2015 levert een
tion, a steel and glass column over seven forum for light art and light design orga- functioneel lichtconcept op de Quar tiers-
Dabei setzt die Stadt auch auf die iden- in de sector “licht, lichttechniek en stu- orientierte Beleuchtung im Ballspielbe-
metres high and weighing almost a ton, nised by Lüdenscheider Stadtmarketing platz - direct bij de “Knapper Schule” - jon-
titätsstiftende K raft d ieses Al leinstel- ringssystemen”, anderen op het gebied reich und zugleich ein stimmungsvolles
GmbH (LSM) together with the town. This
Veelzijdig!
Veelzijdig !
lungsmerkmales, es soll im Bewusstsein welcomes visitors to the City of Light. The van “lichtkunst” en lichtdesign. Ambiente zum „Chillen“. Die neue Fuß- geren bij hun balspel aangepast licht,
town also has a fur ther landmark, the 75 festival of light with top exhibitions and maar evenzeer bezorgt het hen een aan-
aller Lüdenscheiderinnen und Lüden- gängerbrücke am Bahnhof geleitet - in
Varied!
Varied!
metre high tower of the Phänomenta De stad mikt daarbij ook op de identi- programme of events awakes great inte- genaam “ambiente” om te “chillen”. De
scheider verankert bleiben und weit über rotes Licht getaucht - die Besucher auch
which can be seen from afar and is ar- teitsscheppende kracht die van dit gege- rest in the people of Lüdenscheid and at- nieuwe voetgangersbrug bij het station be-
die Stadtgrenzen hinaus verbreitet wer - bei Dunkelheit zur Phänomenta und den
rayed in attractive light in the evening and ven uitgaat. Deze kracht moet zich als het tracts visitors from near and far. The town geleidt - rood bestraald - de bezoekers bij
14 15
Stadt des Lichts · City of light · Stad van het licht Stad van het licht · City of light · Stadt des Lichts
weiteren Einrichtungen im Bahnhofsa- donker naar de “Phänomenta” en andere
real. Für 2016 sind als zwei neue Maß- bestemmingen in de buur t. V oor 2016
nahmen Lichtinszenierungen der staan twee nieuwe lichtprojecten bij de
Christuskirche und des T orhauses am “Christuskirche” en het poortgebouw van
alten evangelischen Friedhof an der Mat- het oude evangelische kerkhof aan de
hildenstraße geplant, die aus einem Mathildenstrasse op stapel. Beide con-
Lichtwettbewerb hervorgegangen sind. cepten kwamen als winnaars uit een “licht-
concours” speciaal daartoe opgezet.
Die LichtRouten sind ein internationa-
les Forum für Lichtkunst und Lichtdesign, De “LichtRoutes” zijn uitgegroeid tot
das die Lüdenscheider Stadtmarketing een internationaal podium voor lichtkunst
GmbH (LSM) gemeinsam mit der Stadt en lichtdesign, dat door de Lüdenscheidse
ausrichtet. A ls F estival d es L ichts m it stadsmarketing ( LSM) i n s amenwerking
einem hochkarätigem Ausstellungs- und met d e s tad ge organiseerd w ordt. A ls
Veranstaltungsprogramm st ößt e s a uf “Lichtfestival” wekt het met hoogwaardige
großes Interesse bei den Lüdenscheidern tentoonstellingen en events niet alleen de
selbst und lockt zudem viele Gäste von belangstelling van de eigen inwoners, het
nah und fern an. Die Innenstadt wird zur lokt ook gasten van heinde en verre aan.
Bühne für Lichtinstallationen renommier - De binnenstad wordt dan het toneel van
ter Lichtkünstler und Lichtdesigner. Künst- objectgebonden lichtinstallaties gerealise-
lerische Aktionen und Beteiligungs- erd door gerenommeerde lichtkunstenaars
angebote für breite Zielgruppen berei- en lichtdesigners. Publieke opvoeringen
chern diese Lichtkunstausstellung. Die centre becomes a stage for light installati- en happenings allerhande voor diverse
nächsten LichtRouten sind für 2018 - ons by famous light artists and light desi- doelgroepen verrijken dit lichtfeest. De vol-
dem Jahr des 750. Stadtjubiläums - ge- gners. Per formances and par ticipation gende “LichtRoutes” zijn gepland voor het
plant. Lichtkunst im öffentlichen Raum soll opportunities for a wide range of groups jaar 2018 ter gelegenheid van het zeven-
einen festen Platz im Stadtbild von Lü- enrich this light ar t exhibition. The next honderdvijftigste stadsjubileum. Lichtkunst
denscheid einnehmen. So wird jeweils LightRoutes are planned for 2018 - the moet in het openbaar leven van de stad
eine ausgewählte Arbeit der LichtRouten year of the 750th anniversary celebrations een vaste plaats gaan innemen, en daa-
für mehrere Jahre im Stadtbild präsent in Lüdenscheid. Light art in a public place rom zal telkens een zorgvuldig uitgekozen
sein. is to take a firm place in the townscape of project als “LichtRoute” voor verschillende
Lüdenscheid. One chosen object of the jaren in het Lüdenscheidse stadsbeeld fun-
LightRoutes remains present in the town for geren.
several years.
Weitere Infos bei der städtischen
Projektstelle für Licht und Stadt-
Vielseitig!
Vielseitig!
gestaltung
Fon: +49 (0) 23 51 / 17 25 93
Veelzijdig!
Veelzijdig !
oder
Varied!
Varied!
www.luedenscheid.de
www.lichtrouten.de
16 17
Stadt des Lichts · City of light · Stad van het licht Stad van het licht · City of light · Stadt des Lichts
Vielseitig!
Vielseitig!
Veelzijdig!
Veelzijdig !
Varied!
Varied!
18 19Natur aktiv genießen · Nature - enjoy actively · Natuur actief genieten Natuur actief genieten · Nature - enjoy actively · Natur aktiv genießen
Gebirgsverein - SGV - hat ein ausge- sily find your way. sche Gebirgsverein (SGV) gemarkeerd,
dehntes Wanderwegenetz gut gekenn- vergemakkelijkt oriëntatie en plaatsbepa-
A special highlight is the “Ox Route” lea- ling voor wandelaar zowel als voor trek-
zeichnet, damit die Orientierung leicht
ding from the starting point at the Homert ker.
fällt.
Tower to a herd of cattle living wild in the
Ein besonderes Highlight ist die „Och- nature reser ve Stilleking. These sturdy Een bijzonder highlight is de “Ochsen-
sentour“, die vom Ausgangspunkt am cattle look very similar to extinct bison and tour”: die ver trekt van aan de Homer tto-
Homertturm zu einer frei lebenden Heck- were the inspiration for naming this trail. ren naar een in de vrije natuur levende
rinderherde im Naturschutzgebiet Stille- The nature reserve is dominated by large kudde “heckrunderen“ in het natuurge -
king führt. Die urwüchsigen Tiere sehen grazing areas and heath vegetation and bied Stilleking. Deze dieren lijken erg veel
den ausgestorbenen Auerochsen sehr offers a wonderful view of Lüdenscheid not op de uitgestorven oerossen en naar deze
ähnlich und standen bei der Namensge- to be seen from any other point. The trail laatste werd deze wandelroute genoemd.
bung für die T our Pate. Das N atur - offers a special attraction all the year Het natuurgebied zelf, dat hoofdzakelijk
schutzgebiet wird durch große round with the chance of a close encoun- bestaat uit weiden en heidevegetatie,
Weideflächen und Heidevegetation ge- ter with the cattle (tip: remember to take biedt een heerlijk uitzicht op Lüdenscheid
prägt und bietet einen herrlichen Blick binoculars). Explanator y boards on the dat nergens anders overtroffen wordt. De
auf Lüdenscheid, den es sonst an keiner path give interesting information about the route is zo opgevat dat benaderen van de
anderen Stelle gibt. Die Route entwickelt bison and the nature reser ve. A short de- runderen mogelijk is en dat heeft zijn
mit der Aussicht auf ein nahes Zusam- tour can be made from this route to an old charme het hele jaar door. (Tip: verrekijker
mentreffen mit den Heckrinder n (T ipp: linden tree, the site of the feudal cour t of meenemen.) Aan de rand van het pad
Fernglas mitnehmen) das ganze Jahr Stilleking in 1473. The circular trail is mar- staan infoborden over de heckrunderen en
über einen besonder n Reiz. Erläute - ked with an ox's head so you can not lose over het natuurgebied, en mits een kleine
rungstafeln am Wegesrand vermitteln In- your way. omweg kan men ook naar een oude linde
teressantes über die Auerochsen und das - uit 1473 - waar het “Lehngerecht Stille-
The “KNAX Nature Experience Trail” with king” zetelde en recht sprak. De hele weg
Bewaldete Berge, romantische Täler und Forested hills, romantic valleys and reser - Beboste heuvels, romantische valleien en
blaugrün schimmernde Talsperren laden voirs shimmering blue and green around blauwgroen zacht glanzende stuwmeren
rund um Lüdenscheid dazu ein, Stille zu Lüdenscheid invite you to listen to the tran- nodigen de bezoeker uit om in de omge-
hören und Sauerstoff zu tanken. Wälder quillity a nd f ill y our l ungs w ith o xygen. ving van Lüdenscheid de stilte te horen en
machen nahezu 50 % des Stadtgebietes Forests cover almost 50 % of the area of zuurstof te tanken. Bossen beslaan onge-
aus. Auf „Schusters Rappen“ zu zweit the town. It is a special experience for all veer 50 % van het hele stadsgebied. T e
oder mit einer Gruppe auf Entdeckungs- nature lovers to walk just with another per- voet, per twee of in groep op ontdekking
reise zu gehen, durch schattige Wälder son or in a group and discover shadowed gaan, door schaduwrijke wouden zwer -
zu streifen, dem Plätschern eines Baches forests, listen to a babbling spring or just ven, het kabbelen van de beekjes belui-
zu lauschen oder die faszinierende Aus- enjoy the fascinating views of the region steren of het adembenemend uitzicht over
Vielseitig!
with a thousand hills. The Versetalsperre is het “Land van de duizend heuvels” genie-
Vielseitig!
sicht ins Land der tausend Berge zu ge-
nießen, ist für alle N atur freunde ein located just south of Lüdenscheid. Here ten, het betekent voor elke natuurliefheb -
besonderes Erlebnis. Im Süden Lüden- you will find excellent oppor tunities on ber een bijzondere er varing. Ten zuiden
scheids liegt die Versetalsperre. Auf ver- traffic free paths for extensive relaxing van Lüdenscheid ligt de Versestuwdam.
Veelzijdig!
Veelzijdig !
kehrsfreien W egen finden sich hier walks or hikes. The Sauerländischer Ge- Hier vindt U op autovrije wegen tal va n
birgsverein - SGV - has well marked an ex- mogelijkheden om urenlang ontspannen te
Varied!
Varied!
hervorragende Möglichkeiten zu ausge-
dehnten, erholsamen Spaziergängen tensive walking network of paths of over a wandelen en te kuieren. Het uitgebreide
oder Wanderungen. Der Sauerländische total length of 200 km enabling you to ea- wandelwegennet, door het Sauerländi -
20 21Natur aktiv genießen · Nature - enjoy actively · Natuur actief genieten Natuur actief genieten · Nature - enjoy actively · Natur aktiv genießen
N aturschutzgebiet; am Rande der nine stopping points at the Hokühler Bay is wordt aangeduid met een ossenkop zodat Burg Altena aus dem 12. Jahrhunder t. to the mountain castle 80 metres above. reld ingericht. De nieuwste toeristische at-
Strecke lockt ein Abstecher zur Gerichts- exciting not only for children. This 1.9 km verloren lopen uitgesloten is. Sie ist eine der schönsten Höhenburgen tractie ter plaatse is de lift, die de bezoe-
loop around this section of the V erse Re- The SGV offers walks all the year round at kers uit de voetgangerszone beneden
linde des Lehnsgerichtes Stilleking aus Deutschlands und als solche ein belieb-
servoir invites all to make interesting and Ook het “KNAX-natuurbelevingspad” aan which guests are welcome. Once a year direct door de rotsen tot de 80 m. hoger
dem Jahr 1473. Der Rundweg ist mit tes t ouristisches A usflugsziel i m S auer-
exciting discoveries about the animal and de “Hokühler Bucht” is in 9 etappes niet in accordance with an old W estphalian gelegen burcht brengt.
einem „Ochsenkopfzeichen“ markier t, land. Einst Sitz der Grafen von der
plant world through their own activity. alleen voor kinderen boeiend. Deze bijna tradition the “Schnadegang” takes place
so dass man sich nicht verlaufen kann. Mark, die der Region ihren N amen
twee km lange wandeling rond een zijarm following th e t own's b orders a t a fu ll Het SGV (Sauerländische Gebirgsverein)
gaben, wurde dor t im Jahr 1914 die
Auch der „KNAX-Naturerlebnispfad“ an The Fuelbecke, Für wigge and Jubach Re- van het Versestuwmeer nodigt uit om span- length of 56 km. At the Homert (539 m), biedt het hele jaar door een brede waaier
erste Jugendherberge der W elt einge-
der Hokühler Bucht ist mit seinen neun servoirs as well as the areas around the nende en interessante ontdekkingen te the hill on the doorstep of Lüdenscheid, the van wandelingen aan, waarop ook ga-
richtet. Die neueste Attraktion ist der Er -
Stationen nicht nur für Kinder spannend. moated castle of Neuenhof and the Ebbe doen over de plaatselijke fauna en flora. club runs a hut just below the viewing sten hartelijk zijn uitgenodigd. Een oud
lebnisaufzug, der Besucher aus der
Der 1,9 km lange Rundweg um diesen range of hills nearby are popular destina- tower which is open at weekends and pro- Westfaals gebruik is de zogenaamde
De Fuelbecke-, de Für wigge- en de Ju- Fußgängerzone direkt durch den Fels
Arm der V ersetalsperre lädt dazu ein, tions in summer and winter . The castle of vides a welcome oppor tunity for walkers „Schnadegang” die eenmaal per jaar ge-
bachstuwmeren, het gebied rond het wa- zum 80 m höher gelegenen Burgberg
durch eigene Aktivitäten spannende und Altena dating back to the 12th centur y and hikers to rest and fortify themselves in organiseerd wordt. Dit is een wandeling
terslotN euenhof en het nabije befördert.
interessante Entdeckungen zu machen, which is majestically situated above the a rustic atmosphere. die langs de 56 km lange stadsgrens
valley of the Lenne is only a few kilome- Ebbegebergte zijn zomer en winter een voert. Op de “Hausberg” van Lüden-
die mit der Tier- und Pflanzenwelt zu tun Der SGV bietet übers Jahr regelmäßig
tres away from Lüdenscheid. This is one bezoek waard. Op enkele kilometer van Lüdenscheid and the surrounding area are scheid, de Homer t (539 m) bezit SGV
haben. zahlreiche Wanderungen an, bei denen
the finest summit castles in Germany and Lüdenscheid troont hoog boven het Lenne- part of the cycle network in South W est- onder aan de uitzichtstoren een hut, die
Gäste herzlich willkommen sind. Einem
Vielseitig!
Vielseitig!
Die Fuelbecke-, die Fürwigge- und die Ju- as such a popular tourist destination in the dal de burcht Altena, uit de 12e eeuw. Het phalia. It is fun getting to know the region tijdens de weekends geopend is en de
alten westfälischen Brauch folgend, fin-
bachtalsperre sowie die Gebiete um das Sauerland. It was once the seat of the is een van de mooiste “hoogburchten” van by bicycle and also contributes to increa- wandelaars de gelegenheid biedt in een
det einmal im Jahr der „Schnadegang“
Wasserschloss Neuenhof und das nahe- Earls of the Mark who gave their name to Duitsland en als dusdanig ook een van de sing personal fitness. The difference in ele- landelijke omgeving even op adem te
statt, der in seiner vollen Länge 56 Kilo-
meest geliefde excursies van het Sauer - vation is 307 m just within the town's
Veelzijdig!
Veelzijdig !
gelegene Ebbegebirge sind Sommer wie this region and it was also here that the meter entlang der Stadtgrenze führt. Am komen en iets te gebruiken “ter verster -
Winter ebenfalls reizvolle Ausflugsziele. world's first Youth Hostel was established land. Ze werd gebouwd als verblijf voor boundaries. This means that you can king”.
Hausberg der Lüdenscheider , der Ho-
Varied!
Varied!
N ur einige Kilometer von Lüdenscheid in the year 1914. The latest attraction is de graven “von der Mark” die ook hun enjoy speedy descents. On the other hand
mert (539 m), unterhält der Verein unter-
entfernt thront über dem Lennetal die the Adventure Lift bringing visitors from the naam aan deze streek gaven. In 1914 at some point you have to go back uphill Lüdenscheid en omgeving maken deel uit
halb des Aussichtstur ms eine Hütte, die
pedestrian zone directly through the rock werd hier de eerste jeugdherberg ter we- again. For those for whom this is too van het fietspadennet “Zuid-W estfalen”.
22 23Sie können auch lesen
