IN MEMORIAM PIETER VAN DE LOO (1941-2003) - Loo Archief
←
→
Transkription von Seiteninhalten
Wenn Ihr Browser die Seite nicht korrekt rendert, bitte, lesen Sie den Inhalt der Seite unten
REDACTIEADRES: STICHTING LOO-ARCHIEF, GRAVENBORCH 11, 3992 CA HOUTEN
No. 51 15 NOVEMBER 2003
IN MEMORIAM PIETER VAN DE LOO (1941-2003)
Familiemens, hobby-mens en vriend Familienmensch, Hobbymensch und Freund
Ineens was de cirkel van zijn leven rond. Dinsdag- Irgendwie war sein Leben doch rund. Dienstag abend,
avond 6 mei 2003 is Pieter overleden. Wie had dit 6. Mai 2003 ist Pieter gestorben. Wer hätte das erwar-
kunnen denken? Hij is gestorven zoals hij heeft ge- tet? Er is gestorben wie er gelebt hat: am Abend eines
leefd: aan het einde van een welbesteedde dag, van wohl bestandenen Tages, nach mithelfen in Utrecht
klussen in het huis van dochter Mariëlle, nog even het bei Tochter Mariëlle, noch eben den Rasen mähen und
gras maaien en dan achter de computer. Toen kwam dann an den Computer. Und dann kam das plötzliche
ineens het einde, door een hartstilstand. Ende durch Herzstillstand.
Gisteren (zaterdag 10 mei) hebben wij hem begraven. Gestern (Samstag den 10. Mai) haben wir ihn begra-
Een prachtige uitvaartmis in ben. Ein schönes Requiem in
de overvolle kerk van Onze der übervollen Kirche unse-
Lieve Vrouwe Onbevlekt rer Lieben Frau von der un-
Ontvangen in Hilversum. befleckten Empfängnis in
Neef Steven van der Grinten Hilversum. Neffe Steven van
S.J. en de pastor van deze der Grinten S.J. und der Pas-
parochie celebreerden de H. tor der Gemeinde zelebrier-
Mis. Stemmige muzikale ten die Hl. Messe; stim-
omlijsting door het koor en mungsvolle musikalische
het vioolensemble van Mat- Begleitung durch den Chor
thijs en Marjolein van der und das Violinensemble von
Grinten. Daarna onder een Matthijs und Marjolein van
stralende zon brachten wij der Grinten. Danach brach-
Pieter een laatste groet op ten wir Pieter - unter strah-
het kerkhof. Een zee van lendem Himmel - einen letz-
bloemen. ten Gruss auf dem Friedhof.
Ein Meer von Blumen.
De Stichting Loo-Archief
deelt in het grote verdriet Die Stiftung Loo-Archief
van zijn gezin, van Flop, zijn teilt die grosse Trauer seiner
vier kinderen en schoon- Familie mit Flop, seinen vier
zoon. Wij allen zijn Pieter Kindern und dem Schwie-
veel dank verschuldigd. Pie- gersohn. Wir alle schulden
ter heeft voor onze familie- Pieter grossen Dank. Er hat
stichting onnoemelijk veel für unsere Familienstiftung
betekend. Hij deed dit vele eine grosse Rolle gespielt. Er
werk in bescheidenheid. hat viel im Hintergrund ge-
Kenmerkend was bijvoor- wirkt. Kennzeichnend war,
beeld dat Pieter al vanaf dass Pieter ab 1980 bei alle
1980 actief bij de activiteiten Aktivitäten der Stiftung Loo-
van de Stichting Loo- Archief einbezogen war, er
1
Archief was betrokken, maar dat hij een plaats in het aber einen Platz im Vorstand für sich selbst nicht nötig
bestuur voor zichzelf niet nodig vond. fand. Ostern 1985 kam Pieter endlich auf nachdrückli-
Pas in 1985 kwam Pieter op nadrukkelijk voorstel en che Vorstellungen von Boudewijn und Pieter als neuer
verzoek van Boudewijn en Richard als nieuwe vice- Vizevorsitzender in den Vorstand, als Joost van der
voorzitter in het bestuur, toen Joost van der Loo zich Loo sich als Vorsitzender zurückzog.
als voorzitter terugtrok.
Pieters Wurzeln lagen in Venlo. Dort wurde er am 26.
Pieters wortels liggen in Venlo. Daar werd hij 26 fe- Februar 1941 als zweites Kind und zweiter Sohn in die
bruari 1941 geboren als tweede kind en zoon in het Familie von Lou und Wil van de Loo - Suys geboren,
gezin van Lou en Wil van de Loo-Suys, dat uiteinde- die letzlich 6 Kinder zählte. Pieter war ein Kriegskind,
lijk 6 kinderen zou tellen. Pieter was een oorlogskind, konnte aber trotzdem auf eine glückliche Jugend in
maar kan terugzien op een gelukkige jeugd in een einer stabilen unternehmungslustigen Familie zurück-
hecht en ondernemend gezin. Zijn belangstelling voor blicken. Sein Hang zur Technik ist in dieser Familie
techniek is in dat gezin ontkiemd. Zijn vader, die angelegt worden. Sein Vater -im Familiebetrieb (1)
werkzaam was in het familiebedrijf 1), was heel handig tätig- war sehr technisch begabt. Schon vor dem
op technisch terrein. Al voor de oorlog had hij, naar Krieg hatte er - wie Pieter mir einmal erzählte- selbst
Pieter mij een keer heeft verteld, eigenhandig een ra- ein Radio gebaut. Es wurde im Hause Van de Loo
dio gebouwd. Er werd in huize Van de Loo heel wat wohl was "geknutseld" (= selber gemacht). Das Sel-
geknutseld. Het doe-het-zelven zat Pieter in het bloed. bermachen hatte Pieter im Blut. In Hilversum hatte er
In Hilversum had Pieter de beschikking over een sich einen schönen Werkraum mit allerhand Appara-
mooie werkhoek voorzien van allerhande apparatuur. ten eingerichtet. Damit hat Sohn Erik auch den Ham-
Met deze apparatuur is door zoon Erik de voorzitters- mer für den Vorsitzender des Vorstands unserer Stif-
hamer van het bestuur van de Stichting Loo-Archief tung fabriziert.
gemaakt.
Wegen seiner technischen Interessen lag die Wahl der
Gezien zijn technische interesse lag de keuze voor de HTS (technische Hochschule) auf der Hand. Nach Er-
HTS voor de hand. Na het behalen van zijn ingeni- langung seines Ingenieurstitels musste er in den Mili-
eurstitel moest hij in militaire dienst. Hij zwaaide af tärdienst; er verliess ihn als Offizier. Danach begann
als officier. Daarna begon zijn werkzame leven. Hij sein Arbeitsleben. Er machte Karrierre in der Firma
maakte carrière bij de firma's ABDick en Buhrmann- AB-Dick und Buhrmann-Tetterode als Berater für La-
Tetterode als adviseur voor magazijninrichtingen en gerhaltung und internen Transport. Seine Arbeit
intern transport. Zijn werk bracht hem in de VS en in brachte ihn in die Vereinigten Staaten und nach Belgi-
België. Zijn goede bekendheid met de VS en met het en. Seine gute Kenntnis der USA und der englischen
engels zou hem jaren later in een heel ander verband Sprache sollte ihm Jahre später in ganz anderen Zu-
nog goed van pas komen. Inmiddels was er ook op het sammenhang gut zu Nutzen sein.
persoonlijk vlak veel gebeurd. In 1967 huwde hij met Inzwischen war auch privat viel passiert: 1967 heirate-
Flop (Florence) van der Grinten, telg uit een bekende te er Flop (Florence) van der Grinten aus einer be-
Venlo'se fabrikantenfamilie (fotokopieerapparatuur). kannten Venloer Fabrikantenfamilie
Flop was Pieters "sterre" 2). Zij vormden 36 jaar een (Photokopiergeräte). Flob war Pieters "Stern" (2). Sie
hecht stel. De feestelijke wijze waarop zij in 1992 hun bildeten eine feste Burg, 36 jahre lang. Die festliche
zilveren bruiloft vierden blijft nog altijd in herinne- Feier ihrer silbernen Hochzeit 1992 ist noch gut in
ring. Het huwelijk werd gezegend met vier kinderen. Erinnerung. Die Ehe wurde mit vier Kindern gesegnet.
De twee oudsten (Mariëlle en Jolijn) werden geboren Die zwei ältesten, Marielle und Jolijn, wurden wäh-
tijdens hun verblijf in het buitenland. De twee jong- rend des Auslandaufenthaltes geboren, die beiden jün-
sten (Erik en Barbara) in Hilversum. In Hilversum geren, Erik und Barbara, in Hilversum. In Hilversum
werd het ruime en gezellige huis Godelindeweg 9 be- wohnten sie in dem gemütlichen Haus Godelindeweg
trokken. Tot najaar 1987 zouden zij daar blijven wo- 9, wo sie bis 1987 blieben.
nen.
1987 ging ein grosser Traum in Erfüllung: Pieter und
In 1987 ging een grote droom in vervulling. Pieter en Flop liessen ein neues Haus am Bergweg nr. 43 bauen.
Flop hadden een nieuw huis laten bouwen aan de Das souterrain war die Domäne seiner Hobbys: ein
Bergweg nr. 43. Het sous-terrain was het domein van Raum für die Modelleisenbahnen, die Werkstatt, die
zijn hobby's: de ruimte met de modelspoorbaan, de Briefmarkenecke und nicht zuletzt der Raum, in dem
knutselhoek met werkbank, de hoek voor de postze- Bibliothek und Archiv unserer Familienstiftung Unter-
gels en -last but not least- de ruimte waarin biblio- schlupf fanden. Als 1985 der Gründer und erste Vor-
theek en archief van de Stichting Loo-Archief onder- sitzende der Stiftung Loo-Archief starb, mussten das
dak konden vinden. Toen in 1985 de oprichter en oud- von ihm aufgebaute Archiv und die dazugehörige Bib-
voorzitter van de Stichting Loo-Archief (Joost van der liothek ein neues Unterkommen finden. Mit souverä-
Loo) kwam te overlijden, moesten het door hem op- ner Geste und mit ausdrücklicher Zustimmung von
gebouwde archief en de bibliotheek een ander onder- Flop bot Pieter an, die gesamte Sammlung in eigens
2
komen vinden. Met een ongekend royaal gebaar bood dafür eingerichteten Räumen in seinem neuen Haus
Pieter (uiteraard met instemming van Flop) aan om unterzubringen. Dank dieses grosszügigen Angebots -
deze hele collectie in zijn nieuwe huis onder te bren- man bringe mal 15 Schubladen und annäherend 2000
gen in een daarvoor speciaal aangebouwde en aange- Bücher und Zeitschriften passend unter - konnte das
paste ruimte. Dankzij dit grandioze aanbod (je zult Loo-Archief eine neue Zukunft finden und vor allem
maar 15 ladekasten en ruim 2000 boeken en tijdschrif- in den Niederlanden bleiben.
ten een passend onderdak bieden) kon het Loo-Archief
een nieuwe toekomst ingaan en - belangrijker nog - in Mit seinem organisatorischem Talent, seiner techni-
Nederland blijven. schen Begabung und seinen ungekannten Enthusias-
mus hat Pieter viel für unsere Familie bedeutet. Ihm ist
Met zijn organisatorisch talent, zijn handigheid op zu verdanken, dass der grosse Familienstammbaum,
technisch terrein en met zijn ongekende enthousiasme den Reiner van de Loo 1979 gezeichnet hatte, ge-
heeft Pieter voor onze familie veel betekend. Dankzij druckt werden konnte. Er sorgte auch für Produktion
hem kon de grote familiestamboom (getekend door und Versand von 31 Loo-Kroniken. Ohne seinen Ein-
Reinier van de Loo, 1979) worden gedrukt. Hij zorgde satz wären die beiden Bücher über die Familie Stecke
ook voor de productie en verzending van 31 Loo- (das Geschlecht unserer ältesten Ahnmutter) von Joost
Kronieken. Zonder zijn inzet zouden de beide boeken van der Loo niemals erschienen. Ich erinnere mich
van Joost van der Loo over de familie Stecke nooit noch gut, wie eine ganze Schar junger Van de(r) Loo's
zijn verschenen. Ik herinner me nog goed hoe in Hil- in Hilversum mit Sortier- und Vorbereitungsarbeiten
versum een hele ploeg van jonge Loo-telgen bezig was für diese Bücher beschäftigt war. Zu 5 Familientreffen
met sorteer- en vouwwerk voor dit boek. Aan vijf fa- (1982, 1986, 1990, 1995, 1999) hat er einen unent-
miliereunies (1982, 1986, 1990, 1995, 1999) heeft Pie- behrlichen Beitrag geleistet. Familienforschung war
ter een onmisbare bijdrage geleverd. Familie-onder- seine grosse Leidenschaft. Er sorgte für gute Kontakte
zoek had zijn grote belangstelling. Hij heeft gezorgd zu dem umfangreichen Stamm Ottersum, aus dem u.a.
voor goede contacten met de uitgebreide tak Ottersum, auch zwei amerikanische Seitenlinien hervorgegangen
waaruit o.a. twee Amerikaanse zijtakken zijn voortge- sind. Pieter und Flop haben unsere Familienmitglieder
komen. Pieter en Flop hebben onze Amerikaanse fa- in Amerika selbst besucht. Dadurch sind viele bis jetzt
milieleden zelfs opgezocht, waardoor zeer veel tot nu unbekannte Zusammenhänge über diese Seitenlinien
toe onbekende gegevens over deze deeltakken in het ins Loo-Archiv gekommen.
Loo-Archief zijn gekomen. Pieter stimuleerde ook de
automatisering. Het is aan hem te danken dat wij nu Pieter regte auch die Automatisierung an. Ihm ist zu
kunnen beschikken over een uitgebreide database verdanken, dass wir nun eine ausgedehnte Datenbank
(family-tree) in de computer, waardoor de informatie (family-tree) im Computer haben. Gemütlich waren
uit de kaartenbakken van Joost van der Loo veel beter auch die Zusammenkünfte der Zweigvertreter in Hil-
toegankelijk is. Plezierig waren ook de bijeenkomsten versum. Pieter und Flop waren stets herzliche Gastge-
van takvertegenwoordigers in huize Hilversum. Pieter ber. Pieter war an vielen Fronten tätig. Neben dem
en Flop waren steeds een hartelijk gastheer en gast- Loo-Archief waren ihm die Briefmarken wichtig. Für
vrouw. Fälschungen und Fehldrucke war er Experte. 2002
erlebte seinen Höhepunkt als Vorsitzender der grossen
Pieter was op vele fronten Internationalen Briefmarken-
bezig. Naast het Loo-Archief ausstellung "Amphilex" in
hadden de postzegels zijn der RAI zu Amsterdam. Für
belangstelling. Met name op seine viele Verdienste wurde
het gebied van vervalsingen Pieter mit der silbernen Wal-
was hij een expert. In 2002 ler-Medaille (3) ausgezeich-
beleefde Pieter zijn "finest net. Durch seine vielerlei Ak-
hour" als voorzitter van de tivitäten war es für Pieter
grote internationale postze- wohl auch manchmal schwie-
geltentoonstelling (Amphilex) rig alles unter einen Hut zu
in de RAI te Amsterdam. kriegen, aber schliesslich
Voor zijn vele verdiensten is wurde meistens alles gut.
Pieter geëerd met de zilveren
Waller-penning 3). Door zijn Ein Höhepunkt in der Hilver-
vele activiteiten was het voor sumer Familie war die Hoch-
Pieter wel eens lastig pro- zeit von Tochter Jolijn mit
jecten af te ronden, maar uit- Robert Wispelweij am 21.
eindelijk kwam het meestal September 2002. Das Glück
wel goed. des ersten Enkelkindes sollte
er leider nicht mehr erleben,
Een hoogtepunt in het Hilver- aber schon ungeboren war es
sumse gezin was het huwelijk Advertentie NRC-Handelsblad 7 mei 2004 ihm ans Herz gewachsen. Mit
3
van dochter Jolijn met Robert Wispelweij op 21 sep- mir hat er häufig über seine Grossvaterrolle gespro-
tember 2002. Het geluk van het eerste kleinkind heeft chen. Zwei Tage nach seinem Tod ist Bouke geboren.
hij net niet meer mogen beleven, maar nog ongeboren Tod und Leben liegen doch unbegreiflich nahe bei
had dit al een speciale plaats in zijn hart. Met mij einander.
sprak hij regelmatig over zijn aanstaande grootvader-
lijke rol. Twee dagen na zijn dood, is Bouke geboren. Pieters Tod kam sehr unerhofft. Ich selber kann auf
Dood en leven liggen onbegrijpelijk dicht bij elkaar. zwei besondere Momente des persönlichen Kontaks
mit Pieter im letzten Jahr zurückblicken. Vor allem
Pieters dood kwam heel onverwacht. Achteraf kijk ik das letzte Treffen scheint mir jetzt kostbar, weil Pieter
terug op twee bijzondere momenten dit voorjaar, van doch sonst nicht so schnell preisgab, was ihn persön-
gezellig en persoonlijk contact met Pieter. Vooral dat lich antrieb. Die Autofahrten nach Rotterdam zu unse-
laatste ervaar ik nu als kostbaar, want Pieter vertelde rer Schirmherrin Tante Anneliese van der Loo und zu
niet gauw over wat hem persoonlijk bezig hield. De zwei Archiven in den Haag boten eine gute Gelegen-
autoritten naar Rotterdam (naar onze beschermvrou- heit zum Gespräch. Pieter am Steuer - er chauffierte
we Tante Annelies van der Loo - van de Loo) en naar gern und gut - und ich als Beifahrer und Zuhörer.
twee archieven in Den Haag boden echter een goede
gelegenheid voor gesprek. Pieter aan het stuur -hij Wir werden Pieters Enthusiasmus und sein unermütli-
chauffeerde graag en goed- en ik als bijrijder en luiste- chen Einsatz vermissen. Nicht nur die Stiftung Loo-
rend oor. Archief sondern unsere ganze Familie hat ihm viel zu
verdanken. Er hat wesentlich zur Verstärkung der Fa-
Wij zullen Pieters enthousiasme en onvermoeibare milienbande und zur Vergrösserung unserer Familie
inzet missen. Niet alleen de Stichting Loo-Archief beigetragen. Es war eine Art Sport für ihn, alle leben-
maar onze hele familie is hem veel dank verschuldigd. den Loo's auf der Erde mit einzubeziehen. Nun ist es
Hij heeft wezenlijk bijgedragen aan het versterken van an uns in seinem Sinne weiter zu machen.
onze familieband en ook aan het vergroten van onze
familie. Het leek wel een sport voor hem om alle le- Wir wünschen Flop und ihrer lieben wachsenden Fa-
vende Loo's op deze aarde erbij te betrekken. Nu is het milie viel Stärke und guten Mut.
aan ons om in zijn geest verder te gaan.
Richard van de Loo, Vorsitzender
Wij wensen Flop en hun lief, groeiend gezin heel veel
sterkte en goede moed.
Richard van de Loo, Voorzitter
Die Übersetzung ist von Elisabeth Seifert-van de Loo (Asperden) gemacht worden. Vielen Dank dafür!
Noten:
1. Dit familiebedrijf was de ijzer- en staalhandel firma Joseph van de Loo B.V. te Venlo.
2. Sterre: zo noemde de 17e eeuwse staatsman en geleerde Constantijn Huijgens zijn echtgenote Suzanne.
Van dit echtpaar een prachtig portret in het Mauritshuis in Den Haag.
3. De Waller-penning is genoemd naar Pieter Wilhelm Waller (1869-1938), die in 1924 zijn kostbare
postzegelverzameling schonk aan de Staat der Nederlanden en daarmee de basis en aanzet gaf tot de oprichting van het
Nederlands Postzegelmuseum te Den Haag.
Zie: Eric Slot: Van tabak naar penicilline, de familie Waller in twaalf generaties. Uitgave Familie Wallerstichting,
Amsterdam, 2000, p. 112-114.
4
SRI-LANKA: SRI-LANKA:
ENKELE REISIMPRESSIES EINE EINMALIGE REISE
VAN JEROEN EN VON JEROEN UND
TERESA VAN DE LOO TERESA VAN DE LOO
Door: Teresa van de Loo - Jaroszyk Von: Teresa van de Loo - Jaroszyk
Vorig jaar (6-21 augustus 2000) zijn Jeroen en ik op Im letzten Jahr (6-21 August 2000) sind Jeroen und
een bijzondere reis geweest in Sri Lanka. Het hoofd- ich zu einer besonderen Reise in Sri Lanka gewesen.
doel van onze reis was om mijn 72‑ jarige Srilankese Der Hauptgrund unserer Reise war meine 72- jährige
penvriendin Teresa Pieris voor het eerst persoonlijk te Brieffreundin Teresa Pieris persönlich kennen zu ler-
ontmoeten na tien jaar brieven te hebben geschreven. nen, nachdem wir 10 Jahre lang korrespondiert hatten.
Verder mochten wij na 20 jaar getrouwd te zijn met Außerdem wollten wir nach 20‑jähriger Ehe auch mal
z'n tweetjes op reis, onze vijf lieve kinderen (Suzanne, wieder zu zweit verreisen – unsere fünf lieben Kinder
Jonas, Maria, Dominique en Philippe) achterlatend (Suzanne, Jonas, Maria, Dominique und Philippe) un-
onder de hoede van goede vrienden. Op 6 augustus ter der Obhut von guten Freunden zurűcklassend.
2000 was het zover; met twee volgepakte rugzakken Am 6. August war es soweit: mit zwei vollgestopften
voelden wij ons weer ‘zoals vroeger’ en stapten in het Rucksäcken fühlten wir uns wie früher und stiegen
vliegtuig richting Colombo. Eenmaal aangekomen in’s Flugzeug Richtung Colombo. Dort angekommen
hebben we de reis voortgezet naar Kandy, 150 km ver- sind wir noch 150 km weiter gefahren nach Kandy, wo
derop, waar Teresa Pieris woont. De ontroering was Teresa Pieris wohnt. Wir waren sichtlicht gerührt, als
zichtbaar toen we elkaar omhelsden, twee vriendinnen wir uns umarmten ‑ zwei Freundinnen, die einander
die elkaar nog nooit ontmoet hebben. noch nie gesehen hatten.
Teresa, mijn naamgenote, heeft een bewogen leven Meine Namensvetterin Teresa hat ein bewegtes Leben
achter de rug. Zij, moeder van 7 kinderen, geeft on- hinter sich. Als Mutter von 7 Kindern gibt sie trotz
danks haar leeftijd (73 jaar) nog steeds Engelse les op ihrer 73 Jahre noch immer Englischunterricht um ihre
school om haar schamele pensioen bij te spijkeren. Ze kleine Pension aufzupäppeln. Sie ist auch noch immer
is ook nog steeds actief in haar katholieke parochie. in ihrer katholischen Pfarrei aktiv. Zusammen mit ihr
Samen met haar hebben wij 2 keer een gesprek gehad hatten wir zwei Gespräche mit dem Pfarrer, was uns
met de parochiepriester wat ons een beeld gaf van de ein ungefähres Bild der Lage der Pfarrei vom Heiligen
huidige situatie in de Sacred Heart Church‑parochie. Herzen Jesu gab. Es gibt eine Menge Nöte, wie zum
Er zijn vele noden, zoals de renovatie van het catechi- Beispiel die Renovierung des Katechetengebäudes, wo
satiegebouw, waar 375 kinderen les krijgen. Dit ge- 375 Kinder unterrichtet werden. Dieses Gebäude dient
bouw wordt ook gebruikt voor de trouwfeesten van de auch Hochzeitsfesten für die ärmsten Gemeindemit-
armste parochianen. Verder is Teresa samen met de glieder. Auβerdem sind der Pfarrer, Teresa und einige
parochiepriester en een aantal parochianen bezig om Gemeindemitglieder dabei eine karitati-ve Gruppe zu
een charitatieve werkgroep op te richten met als doel gründen, um Menschen in Not zu unterstützen. Aber
om de mensen in nood te kunnen ondersteunen. He- es fehlt immer an ausreichenden finanziellen Mitteln.
laas er is altijd gebrek aan voldoende financiële mid- So kamen wir schnell zu dem Punkt, ob sich keine
delen. Vrij snel zijn onze gesprekken concreet gewor- Spender für diese Projekte in unserem Land finden
den in hoeverre wij de financiële sponsoring van de lassen. Es wären ungefähr 15.000,‑ Gulden nötig.
projecten in ons land konden vinden. Er is behoefte
aan ongeveer ƒ 15.000. In einer Woche haben wir eine wahrhaft "spirituelle
Route" absol-viert. Wir haben zwei BenediktinerKlös-
In een week hebben wij een ware "spirituele route" ter besucht und die jüngste Tochter von Teresa, die
afgelegd. Wij hebben twee benedictijner kloosters be- vor 3 Jahren Karmeliterin geworden ist. Dies gab uns
zocht en de jongste dochter van Teresa, die drie jaar ganz besondere Eindrücke, die wir zweifellos bei einer
geleden karmelietes (zuster van de kloosterorde van de rein touristischen Reise nicht gehabt hätten. Der Be-
karmelietessen) is geworden. Het gaf ons vele bijzon- such des Klosters Carmel war für mich persönlich der
dere indrukken, die wij ongetwijfeld nooit zouden emotionale Höhepunkt der ganzen Reise. Selten in
meemaken op een toeristische reis. Het bezoek aan het meinem Leben habe ich solche Momente erlebt. Na-
klooster Carmel was voor mij persoonlijk een emotio- türlich haben wir auch die Gelegenheit wahrgenom-
nele hoogtepunt van de hele reis. Zelden in mijn leven men, einige tou-ristische Attraktionen zu besichtigen.
heb ik zulke momenten beleefd. Wir haben den Perahera–umzug von Buddha’s heili-
Verder hebben wij natuurlijk ook de kans genomen gen Zahn in Kandy bewundert wie auch Polonaruwa,
om sommige toeristische plekken te bezichtigen. Wij die mittelalterliche Hauptstadt von Sri Lanka. Auch
hebben de Perahera‑optocht van de Heilige Tand van besuchten wir Sigirya, das als das achte Weltwunder
8
Boedda in Kandy bewonderd; we hebben Polonaruwa, bestaunt wird. Auβerdem haben wir eine Anzahl be-
de middeleeuwse hoofdstad van Sri1anka, bezocht en eindruckender buddhistischer und hinduistischer Tem-
Sigirya, dat beschouwd wordt als het achtste wereld- pel bewundert und so eine andere Gottesdienst-Welt
wonder. Wij hebben een aantal indrukwekkende boed- kennengelernt.
dhistische‑ en hindoe tempels bewonderd en zo een
andere godsdienstwereld verkend. Wir haben die Gastfreundschaft Teresas, ihrer Kinder
und Freunde genossen und ganz schnell fühlten wir
Wij hebben genoten van de gastvrijheid van de familie uns im Familienkreis aufge-nommen.
van Teresa, haar kinderen en vrienden en in een ver-
sneld tempo voelden we ons opgenomen in de familie- Als wir nach einer gemeinsamen Woche voneinander
kring. Abschied nahmen, um noch eine Woche unbesorgte
Toen wij na een week samenzijn afscheid van elkaar Ferien an der Küste (in der Nähe van Calle) zu genies-
namen om nog een weekje aan de kust vlakbij Galle sen ‑ hatten wir die Ruhe auch nötig. Alles wieder zu-
van de onbezorgde vakantie te genieten, waren wij rechtrücken, richtig ausruhen und ausschlafen, ein
echt aan rust toe. Alles even op een rijtje zetten, en biβchen spazieren und im Rikscha die Gegend erkun-
verder gewoon uitrusten, uitslapen, wat wandelen en den. Wie schön die Natur auch war, wir sahen Uberall
met een riksja de omgeving verkennen. Hoe mooi de die Spuren eines 17‑jährigen Bürgerkriegs; eine
natuur ook was, overal zagen wij de 'sporen' van de 17 Menge Militärposten auf den Straβen, Verlotterung
jaar durende burgeroorlog: veel militaire posten op de der Städte, viel Armut um uns herum, wenig Touris-
wegen, verloedering van de steden, veel armoede om mus und Arbeits-möglichkeiten, hohe Inflation und
ons heen, weinig toerisme en werkgelegenheid, hoge eine kaputte Wirtschaft. Was man einst ein Para-
inflatie en een kapotte economie. Wat men ooit een dies‑Insel nannte ist nun ein Land von menschlichem
paradijs‑eiland noemde is nu een land van menselijke Elend. Die Konfrontation mit dieser Armut lieβ mich
misère. De confrontatie met de armoede liet me ook die ganze Zeit nicht los. Als wir nach zwei Wochen
niet los tijdens die weken. Toen wij na twee weken in in's Flugzeug nach Hause stiegen, fόhlten wir deutlich
het vliegtuig huiswaarts stapten, was duidelijk te voe- wie begόnstigt wir vom Schicksal waren, in den Nie-
len, hoe begunstigd wij door het lot waren, met ons derlanden zu Hause zu sein.
hebben en houden in Nederland.
Diejenigen, die zu obengenannten
Degenen, die bovengenoemde Projekten beisteuern wollen, bit-
projecten willen steunen, kunnen ten wir freundlich Ihre Spende
een financiële gift overmaken op auf das Konto 23.07.05.162 der
rekening nr. 23.0705.162 t.n.v. CMC in Den Haag unter Angabe
CMC te Den Haag, onder vermel- der Projektnummer 25661 J. van
ding van: project nr. 25661 J. van de Loo zu όberweisen. Im Voraus
de Loo. Bij voorbaat hartelijk herzlichen Dank!
dank!
Alkmaar, im Dezember 2001
Alkmaar, december 2001
Nachschrift der Redaktion: die
Naschrift van de redactie:de duit- deutsche Übersetzung ist von Eli-
se vertaling van dit artikel is van sabeth Seifert-van de Loo
de hand van Elisabeth Seifert-van (Asperden) und ihrer Mutter Eli-
de Loo (Asperden) en haar moe- sabeth Heimann geb.Werhahn
der Elisabeth Heimann-Werhahn; besorgt worden; ein langes Be-
een uitvoerig verslag van deze richt dieser Reise ist im Loo-
bijzondere reis bevindt zich in het Archiv.
Loo-Archief.
Kandy, Sri Lanka augustus 2003
V.l.n.r.: Teresa Pieris, Jeroen van de
Loo, de parochiepriester van de Sacred
Heart Church (Heilig Hart kerk).
9
OORLOGSBUIT BEUTEKUNST
ANDERS BEKEKEN EINMAL ANDERS
door Raphaël Freiherr von Loë Von Raphaël Freiherr von Loë
Opmerking vooraf Vorbemerkung
Over het woord oorlogsbuit is in het kader van inven- Über das Wort Beutekunst ist im Zusammenhang mit
tarisstukken (kunst en antiquiteiten) die in de 2e we- jenen beweglichen Inventargegenständen, welche im
reldoorlog uit Duits particulier bezit in Rusland te Zuge des 2. Weltkrieges aus den Herrenhäusern dies-
recht zijn gekomen veel te doen geweest ook op poli- und jenseits von Oder und Neiße entwendet und in
tiek niveau. Al pogingen van de Duitse regering om russisches Gewahrsam gelangt sind, viel diskutiert und
deze stukken terug te krijgen bleven tot nu toe zonder auch auf politischer Ebene lange verhandelt worden.
resultaat. Dit artikel handelt over oorlogsbuit die door Im Ergebnis waren jedoch die Bemühungen der deut-
Brits toedoen in het buitenland is gekomen. schen Bundesregierung erfolglos – die Beutekunst
bleibt in russischem Besitz. Der folgende Artikel be-
Voorgeschiedenis faßt sich mit einer solchen „Beutekunst“ – diesmal
Het is 2 maart 1945. Canadese en Britse troepen ver- durch britische Besatzung ins Ausland geraten.
overen na zware gevechten in de bossen van Kalbeck
en Wissen tenslotte ook Huis (kasteel) Wissen. Vorgeschichte
Op 4 maart krijgt mijn grootmoeder Isabelle Gravin Wir schreiben den 2. März des Jahres 1945 – canadi-
von Loë 1) het bevel het kasteel binnen twee uur te sche und nachfolgend britische Streitkräfte erobern
verlaten. Met alleen het hoogst noodzakelijk vindt zij nach langen Kämpfen in den Wäldern zwischen Wis-
samen met haar beide oudste dochters Christine en sen und Kalbeck das Schloß Wissen.
Elisabeth een tijdelijk onderdak in een van de huizen Am 4. März erklären die Briten meiner Großmutter –
tegenover de voorburcht. De hele oorlogstijd had zij Isabelle Gräfin von Loë 1) – sie habe das Schloß bin-
zich tegen de ontruimingsbevelen van de Nazi's verzet nen 2 Stunden zu räumen! Mit dem Notdürftigsten
en was zij samen met haar rentmeester en enkele tien- sowie den beiden ältesten Töchtern Christine und Eli-
tallen dorpsbewoners op haar post gebleven. Zo kon sabeth findet sie in einem der Häuser in der sogenann-
zij het kasteel dat op het einde van de oorlog dienst ten Boye (vis a´vis der Vorburg) Unterschlupf. Die
deed als hospitaal en pas in het allerlaatste stadium als ganze Kriegszeit hindurch hatte sie sich den wieder-
commandopost van luchtlandingstroepen geheel intact holten Evakuierungsanordnungen der Nationalsozia-
aan de geallieerden overdragen. listen widersetzt – ist zusammen mit
dem damaligen Rentmeister und mehre-
April 1945: de dikke toren is leeg ren Dutzend Wissenern vor Ort geblie-
In de loop van de oorlog waren alle waar- ben. So konnte sie das Schloß – es war
devolle inventarisstukken uit het kasteel während des Kriegsendes Lazarett und
opgeslagen in de dikke toren, waarvan een nur zuletzt Kommandostelle einer Fall-
deel tot kluis was verbouwd. Tafelzilver, schirm-Jäger-Divison – den Alliierten
tafellinnen en schilderijen waren er in vei- unversehrt übergeben.
ligheid gebracht, evenals een monstrans uit
de kerk van Weeze en bezittingen van
dorpsbewoners die zich ook niet hadden April 1945 - der Dicke Turm ist leer
laten evacueren. Bereits während des Krieges waren alle
wertvollen Inventarien - so ihre Größe
"Out of bounds to all troops" stond op de dies zuließ – in das zum Tresor umge-
toegangen tot het Wissener Archief en ook baute Verlies im Dicken Turm ver-
tot de dikke toren. De stalen toegangsdeur Alliantiewapen van Loë - bracht worden – insbesondere das
prikkelde echter de hebzucht: eind april van Arco met de graven- schwere Tafelsilber, Leinen sowie die-
1945 hebben inbrekers zich dwars door het kroon. De ketel was een jenigen Bilder im Haus, welche als be-
gewelf toegang verschaft tot de dikke toren huwelijkscadeau van het sonders schützenswert galten. Auch
en alles geplunderd. De precieze datum echtpaar Max Graf von Loë eine Monstranz aus Weeze sowie Wert-
van de roof is onzeker omdat de familie (1817 - 1879) en Theresw sachen derjenigen, die sich wie sie nicht
pas enkele dagen na het gebeurde, toen Gräfin von Arco-Zinneberg hatten evakuieren lassen, wurden auf
Christine boodschappen deed in Kevelaer, (1835 - 1906) , die huwden diesem Wege im Dicken Turm
door militairen hierop werd geattendeerd. in 1854. Het keurmerk ver- „sichergestellt“.
meldt de Habsburgse dub-
„Out of bounds to all troops“ – mit die-
bele adelaar, de jaarletters
Terug naar Wissen 1855 en de naam van de sem Hinweis waren das Wissener Ar-
Slechts enkele objecten die bewoners en zilversmid: Schiffer chiv wie aber auch der Dicke Turm ver-
gasten altijd plezier hadden gedaan, heb- sehen. Doch die schwere Panzertüre
10ben tot nu toe de weg terug gevonden naar Wissen. machte „begehrlich“ und in einer der letzten/ersten
Enkele zilveren borden, herkenbaar als Wissener bezit März-/Aprilnächte wurde die Gewölbedecke aufge-
door het gegraveerde Loe-wapen, waren in de buurt schlagen und mit Hilfe eines Seiles alles, was Wert zu
van Kevelaer in de modder gevonden. Ook het grote haben schien, geplündert. (Das genaue Datum ist bis
messing kruisbeeld, afkomstig uit de huiskapel en heute ungewiß, da die Familie erst Tage später, als
voorzien van het Loe-wapen, was eind jaren '50 door Christine in Kevelaer zu Besorgungen unterwegs war,
een engelse priester aan mijn ouders terug gegeven. von einem britischen/niederländischen (?) Soldaten
In de jaren '80 van de vorige eeuw werd op een Sothe- darauf angesprochen wurde).
by-veiling in Zwitserland de maarschalksstaf van Wal-
ter Freiherr von Loë 2) aangeboden. Het was deze Loë Zurück nach Wissen
die in 1893 namens de Duitse keizer een verzoenings- Nur wenige Teile dessen, was Bewohner und Gäste
geschenk aanbood aan Paus Leo III in Rome als teken des Hauses bis dahin erfreute, hat in den vergangenen
van het einde van de Kulturkampf. Jahrzehnten den Weg nach Wissen zurückgefunden:
Weliswaar lukte het mijn familie de veiling van deze ganz vereinzelt waren silberne Platten in der Nähe von
staf te verhinderen en in contact te komen met een Kevelaer im Schlamm gefunden und durch das eingra-
vertegenwoordiger van de eigenaar, maar de vraag- vierte Wappen nach Wissen gehörig identifiziert wor-
prijs was dermate hoog dat terugkoop uitgesloten was. den, und auch das große Messingkreuz aus dem Ta-
bernakel der Schloßkapelle wurde aufgrund einer Gra-
20 juli 2001 vur von einem englischen Geistlichen meinen Eltern
De telefoon gaat: Richard van de Loo aan de lijn. Zo- Ende der 50er Jahre zurückgegeben.
juist had zijn neef Pieter bij een veilinghuis in Hilver- Auch zu einem der wohl bedeutendsten Verluste hat es
sum een zilveren theeketel met het alliantiewapen Loë in den 80er Jahren noch einmal Kontakt gegeben, als
- Arco ontdekt. De der Feldherrenstab des
identificatie van het Generalfeldmarschalls
Arco-wapen en daar- Walter Freiherr von
mee de herkomst van Loë 2) – er überreichte
deze ketel was het werk am Ende des Kultur-
van Richard. De theeke- kampfes 1893 Papst
tel heeft een onderstel Leo III. in Rom das
waarin een brandertje Versöhnungsgeschenk
gezet kan worden. De des Kaisers – auf einer
veiling zou 27 juli zijn. von Sothebys durchge-
De theeketel (bouilloir) führten Auktion in der
is voorzien van een zil- Schweiz auftauchte.
vermerk van een juwe- Zwar gelang es meiner
lier uit Wenen Familie, die Versteige-
(Schiffer) en van het rung zu verhindern und
jaartal 1855: dat is één Kontakt aufzunehmen
jaar na het huwelijks- zu einem Mittelsmann
jaar van mijn betover- des Besitzers, dieser
grootouders Max Graf jedoch verlangte für die
von Loë en Therese Herausgabe utopische
Gräfin von Arco Zinne- Summen, welche viel-
berg 3). Zij hebben de leicht über den Samm-
slotkapel laten bouwen lerwert, nicht jedoch
en de grote neogotische aus der Familienscha-
verbouwing van het tulle zu rechtfertigen
kasteel laten uitvoeren. waren.
Pieter had met zijn ken-
nersblik meteen opge- Der 20. Juli 2001
merkt dat de vraagprijs Das Telefon klingelt –
gunstig was. Richard am Apparat.
Soeben hat sein Vetter
De volgende dagen was Pieter in einem Aukti-
er intensief telefoonver- onshaus in Hilversum
keer. Omdat het in Ne- eine mit den Wappen
derland niet mogelijk Loë und Arco versehe-
was langs juridische Zilveren bouilloire (waterketel met comfoort), gestolen in 1945, ne silberne Teekanne
weg dit familiestuk ontdekt in 2001 op een veiling in Hilversum door Pieter van de entdeckt, welche am 27.
weer in bezit te krijgen, Loo en nu weer terug in de familie Von Loë Juli versteigert werden
11was dit alleen mogelijk door mee te bieden op de vei- soll. Richard hat das Arco-wappen identifizieren kön-
ling. Pieter en Richard gaven te kennen niet in de gele- nen und damit die Wissener Herkunft des Teekessels.
genheid te zijn aan de veiling mee te doen. Daarom Die Kanne trägt die Prägung eines Wiener Juweliers
legden zij contact met een bevriende notaris, die goed (Schiffer), datiert 1855 – also ein Jahr nach der Hoch-
bekend is met dit veilinghuis. Voorzien van een vol- zeit meiner Ur-Urgroßelten Max Graf von Loë und
macht met een limiet gaat deze notaris op de theeketel Therese geb. Gräfin Arco-Zinneberg 3), die Erbauer
bieden. Eindelijk komt de theeketel aan de buurt. Het der Schloßkapelle und Bauherren des neugotischen
geluk is met onze familie: er zijn geen andere bieders - Umbaues von Schloß Wissen. Pieter – versierter Ken-
misschien is men minder geïnteresseerd omdat in de ner solchen Inventars – hat sofort erkannt, dass der
veilingcatalogus foutief 1955 staat in plaats van 1855 geforderte Preis deutlich unter dem realen Endver-
of omdat het alliantiewapen dit zilverstuk minder braucherpreis liegt.
gangbaar maakt- : na 56 jaren keert de theeketel - In den nächsten Tagen glühen die (Telefon-)Drähte
onderdeel van een theeservies- voor de eerste biedprijs heiß: da es in den Niederlanden rechtlich keine Mög-
weer terug naar Wissen. lichkeit gibt, seitens der Familie auf das Diebesgut
zurückzugreifen, bleibt nur der Weg der Versteige-
Nawoord rung. Pieter und Richard geben beide zu erkennen, daß
De feitelijke terugkeer naar Wissen is het werk van sie weder für sich steigern wollen, noch für mich stei-
Pieter, die de theeketel persoonlijk komt terugbrengen gern können, da beide zum Versteigerungstermin nicht
in het bijzijn van vier generaties Loë. Vergelijking met vor Ort sind. So wird Kontakt hergestellt zu einem
een notitie in een inventarislijst die in jaren '20 van de guten Freund, einem pensionierten Notar, selbst häufig
vorige eeuw door mijn grootmoeder is opgesteld, Kunde in besagtem Auktionshaus. Ausgestattet mit
maakt duidelijk dat deze theeketel onderdeel is ge- einer entsprechenden Vollmacht sowie einem Limit
weest van een omvangrijk thee- en koffieservies, beginnt die Auktion, an deren Ende das begehrte
waartoe ook een theepot, koffiepot, melkkannetje en Stück „unter den Hammer“ kommt. Doch – ist es die
suikerpot hebben behoord. hohe Nummer im Katalog, die dort erfolgte fälschliche
Maar Pieter vertelt nog meer. Vergelijking van de Ausweisung des Prägejahres 1955 oder das doppelsei-
jaarletter en de huwelijksdatum van Max en Therese tig eingravierte Wappen – es fehlen Bieter und so
maken duidelijk dat dit stuk pas na het huwelijk is ver- kehrt die silberne Kanne 56 Jahre nach der Plünderung
vaardigd. Was dit een huwelijksgeschenk, wellicht van des Dicken Turmes zum Eingangspreis plus Aufschlag
het huis Habsburg (van de Oostenrijkse keizerlijke wieder nach Wissen zurück.
familie) waarmee Therese verwant was? Bovendien
had volgens Pieter de keizerlijke familie de regel om Nachtrag
huwelijkscadeaus pas na voltrekking van het huwelijk Dies geschieht über seinen „Wiederentdecker“ Pieter,
der es sich nicht nehmen läßt, es persönlich in Gegen-
wart von 4 Generationen an seinen Bestimmungsort
zurückzubringen. Der dort vorgenommene Abgleich
mit einem Inventarverzeichnis, welches meine Groß-
mutter in den 20er Jahren handschriftlich erstellt hatte,
macht deutlich, daß das kostbare Stück Teil eines um-
fangreichen Services gewesen ist, zu dem ursprünglich
noch die eigentliche Teekanne, eine Kaffeekanne so-
wie Sahnekännchen und Zuckerbehälter gehörten.
Aber Pieter erzählt noch mehr: der Abgleich zwischen
Hochzeitsdatum von Max und Therese sowie Prägeda-
tum machen deutlich, dass die Fertigung des wertvol-
len Services der Hochzeit nachgelagert war. War es
ein Hochzeitsgeschenk, möglicherweise des Hauses
Habsburg (zu dem Therese unmittelbare Verwandt-
schaft verband), welches seine Hochzeitsgeschenke –
so weiß Pieter zu berichten – grundsätzlich erst nach
der Hochzeit in Auftrag gab? Gewißheit wird hier si-
cherlich nur ein Blick in die alten Auftragsbücher des
Wiener Juweliers geben können ..........- wenn es sie
Wissen zomer 2001: v.l.n.r.: Fritz Graf von Loë met noch gibt .........!
kleinzoon Gratian, Maria von Loë, Isabelle Gräfin von
Loë geboren Prinzessin zu Salm-Salm, Raphaël Frei- Wissen, im Februar 2002
herr von Loë, Emmanuel von Loë, Inez Gräfin von Loë
geboren Freiin von Boeselager, Pieter van de Loo.
(foto: Nicola von Loë)
12te geven. Zekerheid hierover is pas te krijgen uit de
kasboeken van de Weense juweliers, als die er nog
zijn……
Wissen, februari 2002
Noten:
1. Isabelle Gräfin von Loë, geb. Prinzessin zu Salm-Salm,
geb. 13 februari 1903, huwde in Schloss Anholt 8 sep-
tember 1925 Felix Graf von Loë, geb. 1 september 1896
en 25 juli 1944 overleden aan zijn verwondingen. Ten
tijde van de roof was zij dus net weduwe.
2. Friedrich Karl Walter Degenhard Freiherr von Loë,
1828-1908. Hij was generaal-veldmaarschalk. Over hem
o.a. W. Kisky: Generalfeldmarschall Freiherr von Loë;
aanwezig in bibliotheek Stichting Loo-Archief.
3. Max Graf von Loë, 1817-1879, huwde München 6 juni
1854 Therese Gräfin von Arco-Zinneberg 1835-1906.
Het Arco-wapen is een sprekend wapen: drie handbogen
boven elkaar.
RAADSELS ROND "JAN VAN RÄTSEL UM "JAN VAN DE
DE LOO UYT CLEEF" LOO UYT CLEEF"
Door Gerard van der Loo, Den Haag Von Gerard van der Loo in Den Haag
De Tak Emmerik/Duisburg is een tot nu toe niet Der Zweig Emmerich-Duisburg ist ein bis Heute
aan de hoofdstammen Von Loë, Van de Loo en noch nicht an den Hauptstämmen Von Loë und
Van der Loo aangesloten tak. (Zie het artikel van Van de(r) Loo angeschlossener Zweig (sehe dafür
Richard van de Loo in Loo-Kroniek 38). Teke- Loo-Kroniek 38). Bezeichnent ist dass Joost van
nend is dat Joost van der Loo in de jaren vijtig en der Loo in den fünfziger Jahren und auch ich in
ook ik in de jaren tachtig, op dezelfde plaats met den achtziger Jahren an der selben Stelle scheiter-
ons onderzoek vastliepen namelijk bij de vermel- ten, nähmlich bei der Erwähnung von Jan van de
ding van "Jan van de Loo uyt Cleef" als getuige Loo "uyt Cleef" als Zeuge bei der Hochzeit (in
bij het huwelijk te Gendringen (Nederland) van Gendringen, Niederlande) seines Sohnes Petrus/
zijn zoon Petrus/Peter met Dorothea Beugel op 4 Peter mit Dorothea Beugel am 4. September
september 1768. 1768.
Van Jan/Joannes/Joes, geboren omstreeks 1700, Von Jan (Joannes, Joes) geboren etwa 1700, sind
zijn inmiddels vier huwelijken bekend, namelijk inzwischen vier Eheschliessungen bekannt,
met Catharina Dammers, met Maria Elisabeth nähmlich mit Catharina Dammers, mit Maria Eli-
Coenders, met Aleyda van Rooy en met Aaltje sabeth Coenders, mit Aleyda van Rooy und mit
Simons. Elf van zijn kinderen, namelijk degenen Aaltje Simons. Elf seiner Kinder sind inzwischen
die geboren zijn in Kleef, zijn inmiddels getra- auch erforscht. Von Petrus aus Gendringen gehen
ceerd,. Zweige dieser Familie über Nieuwer Amstel nach
Den Haag, über Millingen am Rhein nach Deut-
13Via Petrus/Peter uit Gendringen lopen takken van schland und über Emmerich nach Duisburg und
deze familie via Nieuwer-Amstel naar Den Haag, Dortmund. Ziemlich kürzlich sind auch noch in
via Millingen naar Duitsland en via Emmerik naar New York Nachkommen (Vanderloo) eines 1854
Duisburg en Dortmund. Vrij recent zijn nog in von Gendringen nach Amerika emigrierten Theo-
New York nakomelingen (Vanderloo) van een in dorus Arnoldus van der Loo zurückgefunden.
1854 vanuit Gendringen naar Amerika geëmi-
greerde Theodorus Arnoldus van der Loo terugge-
vonden.
In Kleve habe ich auch einen Petrus van de Loo
In Kleef heb ik ook een Petrus van de Loo ge- gefunden, geboren etwa 1680, Müller-Meister zu
vonden, geboren omstreeks 1680, molenaar Kleve, vermählt mit Hendrina Reesing. Von einer
(Meister) te Kleef, gehuwd met Hendrina Erwähnung in einem Taufregister konnten wir
Reesing. Door een vermelding in een doopregister sogar ein Bild seiner Wohnung erhalten. Von ihm
konden we zelfs een afbeelding van zijn woning sind sieben Kinder bekannt, wovon eins in Em-
bemachtigen. Van hem zijn zeven kinderen be- merich, und sechs in Kleve geboren wurden. Eini-
kend, waarvan één in Emmerik en zes in Kleef ge von ihnen waren Zeuge bei der Taufe der Kin-
werden geboren. Enkele van hen waren getuige der von Jan uyt Cleef. Verwantschaft zwischen
bij de doop van kinderen van Jan uit Kleef. Er Jan uyt Cleef und Petrus aus Kleve ist sehr
bestaat vrijwel zeker verwantschap tussen Jan uit wahrscheinlich. Möglicherweis war Jan uyt Cleef
Kleef en Petrus uit Kleef; mogelijk was Jan een ein Sohn von Petrus.
zoon van Petrus.
Om de raadsels rond de herkomst van Jan en Pe- Um die Rätsel angehend Herkunft von Jan und
trus uit Kleef op te lossen en deze tak te kunnen Petrus zu klären und diesen Zweig hoffentlich
aansluiten, willen wij langs deze weg een oproep anschliessen zu können, wollen wir über diesen
doen aan allen die tot deze tak behoren, maar ook Weg alle die zu diesem Zweig gehören aufrufen,
de hulp van anderen is welkom. aber auch die Hilfe von andern ist willkommen.
Um anzufangen werde ich gerne jedem der mit-
Om te beginnen zal ik aan iedereen die mee wil wirken will eine Kopie schicken von den mir be-
werken een uitdraai zenden van de bij mij beken- kannten Daten dieses Zweiges. Diese Daten wer-
de gegevens van deze tak. Deze gegevens zullen den mit den Daten im Loo-Archiv verglichen
binnenkort met de gegevens van het Loo-archief werden, zum Beispiel um Unterschiede in dem
vergeleken worden, bijvoorbeeld om verschillen Tagesdatum des Standesamtes und der Kirche
in de datums van burgerlijke stand en kerk op te ausfindig zu machen. Ihnen frage ich um Ihre re-
sporen. levante Familiedaten dieses Zweiges (besonders
Aan u vraag ik om uw relevante familiegegevens diejenigen von vor 1900) mir zu senden. Es
van deze tak (met name die van vóór 1900) aan würde im Voraus gut sein wenn wir jemanden
mij te zenden. Het zou bij voorbaat prettig zijn finden können der, wegen des Ortes wo er oder
indien wij iemand zouden kunnen vinden die, ge- sie wohnt, falls nötig, bereit ist in Kleve oder Em-
zien de plaats waar zij of hij woont, als dat nodig merich weitere Archivforschung zu machen. Ihre
mocht zijn, bereid is om in Kleef of Emmerik de
originele registers te raadplegen. Reaktionen gerne an:
Uw reacties gaarne aan:
de heer G.J. van der Loo,
Medemblikstraat 306,
2547 HE Den Haag NL
Telefoon 070-3687454
of 0031-70-3687454
email g.j.vanderloo@net.hcc.nl
14DE NAKOMELINGEN VAN DIE NACHKOMMEN VON
CAROLUS EN WILHELMINA CAROLUS UND WILHELMI-
VAN DE LOE, STAMOUDERS NA VAN DE LOE, STAMM-
VAN DE LOO-TAK UEDEM- ELTERN DES LOO-STAM-
KOBLENZ MES UEDEM-KOBLENZ
Deel 1 Teil 1
Heinz Rodenberg, Jürgen van de Loo en Richard van Heinz Rodenberg (Nachfarentafel), Jürgen van de Loo
de Loo (Ergänzungen und Koblenzkapitel) und Richard van
de Loo (Einleitung)
Inleiding (Richard van de Loo, Soest)
De stam Uedem-Koblenz is één van de hoofdtakken Einleitung (dr Richard van de Loo, Soest)
van onze familie. In het familietijdschrift Loo-Blätter, Der Stamm Uedem-Koblenz hat seine Würzeln in As-
uitgegeven door Leo van de Loo (Essen) in de jaren perden .In der von Leo van de Loo (Essen) von 1934
1943-1941, heeft deze tak een paar maal aandacht ge- bis 1941 herausgegebenen Familienzeitschrift Loo-
had (1). De toen gepubliceerde gegevens zijn echter Blätter ist dieser Stamm öfters erwähnt (1). Leider
onvolledig en deels onjuist (2). Ook de uitwerking van sind die damals publizierten Daten unvollständig und
de tak Koblenz in het Nederlands Patriciaat (Blauwe nicht fehlerfrei (2). Auch der kurze Überblick dieses
boekje, 1965) is onvolledig (3). De redactie van de Stammes in "Nederlands Patriciaat" von 1965 ist nicht
Loo-Kroniek is daarom bijzonder ingenomen met deze vollständig (3), Die Redaktion der Loo-Kroniek freut
bijdrage van Heinz Rodenberg (Borken, Westfalen), sich deswegen besonders, dass Heinz Rodenberg
die een volledig beeld geeft van deze hoofdtak. Heinz (Borken, Westfalen), der selbst ein Nachkomme dieses
Rodenberg, zelf behorend tot deze tak en trouw deel- Ehepares ist und mehrmals unsere Familientage be-
nemer aan onze familiereünies, heeft alle nakomelin- sucht hat, ein komplettes Bild dieses Stammes aufge-
gen, ook in vrouwelijke lijn, van de stamouders van stellt hat, einschliesslich der Nachkommen in wei-
deze tak in kaart gebracht. Een nazaat in mannelijke blicher Linie. Ein Nachkomme in männlicher Linie,
lijn, Jürgen van de Loo (Bremen), heeft de door Heinz Jürgen van de Loo (Bremen) hat diese von Heinz Ro-
Rodenberg verzamelde gegevens gecontroleerd en denberg gesammelten Daten überprüft und ergänzt.
aangevuld. Ook heeft hij het hoofdstuk over Koblenz Auch hat er das Kapitel über Koblenz geschrieben.
geschreven. Over de in Nederlands Indië terecht geko- Die bei diesem Aufsatz veröffentlichten Fotos sind im
men staak van deze tak hebben Pieter en Richard van Besitz von Jürgen van de Loo, Heinz Rodenberg und
de Loo ons nog niet bekende gegevens gevonden in der Stiftung Loo-Archief.
het Indisch Archief en in het Centraal Bureau voor
Genealogie, beiden te Den Haag. De bij dit artikel ge- Wuzeln in Asperden
reproduceerde foto's zijn afkomstig van Jürgen van de Der Stamm Uedem-Koblenz verdankt seinen Namen
Loo, Heinz Rodenberg en de fotocollectie van de den Orten, an denen dieser Stamm geblüht hat. Die
Stichting Loo-Archief. Geschichte fängt an mit der grossen Familie von Jo-
hannes (Johann) Friedericus van de Loe (1717-1778)
Geworteld in Asperden und Johanna Catharina Burgers (1734-1782). Johann
De tak Uedem-Koblenz is vernoemd naar de plaatsen war Erbpächter der Aspermühle und Grundherr zu
Asperden (4). Er hatte die Aspermühle in Erbpacht des
Uedem in de 18de eeuw, twee gravures van Jan de Beyer (collectie Loo-archief)
15Het land van Kleef met Asperden en Uedem
waar deze tak heeft gebloeid. Het verhaal begint bij adligen Frauenklosters Graefenthal. Seine erste Frau
het grote gezin van Johannes (Johann) Friedericus van (Anna van Boeckent) schenkte ihm drei Töchter, von
de Loe (1717-1778) en Johanna Catharina Burgers denen zwei jung verstorben sind. Seine zweite Gattin
(1734-1782). Johann was erfpachter van de Aspermo- (Catharina) schenkte ihm sieben Kinder; auch von
len en grondbezitter te Asperden (4). Hij pachtte de ihnen sind zwei im jugendlichem Alter verstorben.
Aspermolen van het adellijke vrouwenklooster Gre- Der älteste überlebende Sohn (Engelbert) bekam
vendaal. Uit zijn eerste huwelijk (met Anna van Boec- später den Familienbesitz in Asperden. Der zweite
kent, 1726-1759) had hij drie dochters, van wie er Sohn (Johannes Petrus) wurde Pfarrer zu Asperden.
twee jong overleden. Uit zijn tweede huwelijk had hij Sein schönes Porträt ist noch immer im Pfarrhaus zu
zeven kinderen, van wie er ook twee op jeugdige leef- Asperden aufbewahrt (5). Der dritte Sohn (Johann
tijd overleden. De oudste, overlevende zoon Heinrich) zog nach Wetten (Haus Neumühle) und
(Engelbert) zou het familiebezit in Asperden overne- wurde der Stammvater des Stammes Wetten, mit den
men. De tweede zoon (Johannes Petrus) werd pastoor Zweigen Brummen-Dieren, Venlo und Maasbree.
te Asperden. Van hem is een fraai portret bewaard Auch von ihm sind noch Porträts erhalten geblieben
gebleven (5). De derde zoon (Johannes Henricus) ves- (6). Der vierte Sohn (Gerardus) nahm als Wohnsitz
tigde zich te Wetten op huize Neumühle; ook van hem Haus Roepaen zu Ottersum und ist der Stammvater
zijn nog portretten in omloop (6). Hij werd de stamva- des Stammes Asperden, weil sein Sohn Johann Wil-
der van de tak Wetten, met de afsplitsingen Brummen- helm Lambert, wieder nach Asperden heimkehrte und
Dieren, Venlo en Maasbree. De vierde zoon dort den alten Familienbesitz von seinem kinderlosen
(Gerardus) vestigde zich op huize Roepaen te Otter- Ohm Engelbert übernahm. Auch Gerardus' Bildnis ist
sum en is de stamvader van de huidige tak Asperden, im Porträt und Daguerrotype noch erhalten (7).
omdat zijn zoon Johann Wilhelm Lambert, zijn kin-
derloze oom Engelbert in Asperden zou opvolgen. Jüngster von zehn Kinder und Patenkind einer Äb-
Ook Gerardus' beeltenis is in portret en daguerrotypes tissin
bewaard gebleven (7). Der jüngste Sohn, Carolus Josephus, würde 1777 ge-
16Carl Anton van de Loo (1825-1890),
olieverfportret 70 x 58 cm.,
door F. Heising, 1866
(particuliere collectie)
Catharina van de Loo,
geboren Flöck
(1830-1892),
olieverfportret 70 x 58 cm.,
door F. Heising, 1866
(particuliere collectie).
boren und ist der
Jongste van tien kinderen en een abdis als peettan- Stammvater des Stammes Uedem-Koblenz. Ein Bild-
te nis von ihm ist leider nicht bekannt. Carolus war ein
De jongste zoon, Carolus Josephus (geboren 1777), is halbes Jahr alt, als sein Vater starb und fünf Jahre alt,
de stamvader van de tak Uedem-Koblenz. Van hem is als seine Mutter starb. Carolus ist unzweifelhaft nach
tot nu toe helaas geen afbeelding bekend. Carolus was seiner Patin: Caroline (Maria Carolina Bernardina)
een half jaar oud toen zijn vader kwam te overlijden. von Geldern-Arcen (1706-1781), benannt, die Äbtissin
Carolus is ongetwijfeld genoemd naar zijn peettante des Klosters Graefenthal war (8). Ihr Auftreten als
Caroline (Maria Carolina Bernardina) von Geldern- Patin illustriert die Verbindungn zwischen Kloster
Arcen (1706-1781), abdis van het klooster Grevendaal Graefenthal und der Erbpächterfamilie. Sie wurde
te Asperden (8). Dat zij peettante was illustreert de noch weiter dadurch vertieft, dass der Rentmeister
band tussen de erfpachterfamilie en het klooster Gre- dieses Klosters, Christoph Strauven, Patenonkel des
vendaal. Deze band werd nog verstevigd doordat de kleinen Carolus war. Die Äbtissin war bei der Taufe
rentmeester van dit klooster (Christoph Strauwen) von Carolus in der Vinzentiuskirche zu Asperden
peetoom was van de kleine Carolus. De abdis liet zich nicht anwesend; an ihrer Steller vertrat Sibilla Getru-
overigens bij het doopsel van haar petekind in de Vin- dis Keysers die Äbtissin. Die Äbtissin von Geldern
centiuskerk te Asperden vertegenwoordigen door Si- war auch Patin des ersten Kindes von Johannes Frie-
billa Gertrudis Keysers. Ook bij het eerste kind van dericus. Ein Bildnis dieser Äbtissin ist mir leider nicht
Johannes Friedericus was deze abdis peettante. Een bekannt. Ihr Totenschild gibt es noch heute (9).
afbeelding van deze abdis is mij niet bekend, maar
haar rouwbord bestaat nog wel (9). Uedem
Uedem Uedem (bei Goch, Niederrhein) liegt etwa 15 Km ost-
Uedem (bij Goch) ligt ongeveer 15 km. oostelijk van lich von Asperden. Das Dorf ist um die uralte St. Lau-
Asperden. Het dorp is gesitueerd rond de St. Laurenti- rentiuskirche
uskerk, waar- gebaut. Der
Dr. Leopold van de Loo
(1863-1916),
olieverfportret 26,5 x 37 cm.,
niet gedateerd,
gesigneerd: Rolle.
Helena van de Loo,
geboren de Lorenzi
(1872-1944),
olieverfportret 26,5 x 37 cm.,
niet gedateerd,
gesigneerd: Rolle.
17älteste Kirchbau datiert aus dem 9. Jahrhundert (10).
Es ist gut zu verstehen, dass Carolus nach Uedem zog.
Seine Mutter war in Uedem geboren und ein Bruder
seines Vaters, Willem, war dort Wirt und Kirchenrat.
Aussserdem hat sein Vater kurz vor seinem Sterben
eine Ölmühle "met syne toebehoor" in Uedem gekauft.
Diesen Besitz hätte, wie eine alte in Staatsarchiv Düs-
seldorf aufbewahrte Akte zeigt, einen geschätzten
Wert von "twee duysent daeler Cleefs" (11). Vielleicht
ist Carolus als Waise sogar bei seinem Oheim Willem
in Uedem aufgewachsen. Am wichtigsten ist jedoch,
dass er ein Mädchen aus Uedem heiratete: Johanna
Wilhelmina van (de) Loe, Enkelin von Willem van de
Loe (12). Sie war also seine Halbcousine. Carolus
wurde später Landoeconom, das heisst Grossgrundbe-
sitzer. Der Sohn Carl Anton (1825-1890) aus dieser
Ehe würde auch Landoeconom (in Werne) und zog
schliesslich nach Koblenz, weil seine vierte Ehefrau,
Catharina Flöck (1830-1892) aus Kärlich, einem klei-
nen Ort in der Nähe von Koblenz stammte.
Koblenz (Jürgen van de Loo, Bremen)
Die am Zusammenfluss von Rhein und Mosel gelege-
ne Stadt Koblenz, die bereits von den alten Römern
Confluentes genannt wurde, ist für fünf Generationen
Heimat der van de Loo's aus dem Stamm Uedem-
Het gezin van Leopold en Helena van de Loo in 1899.
Kinderen v.l.n.r. Margreth, Hella, Carl.
van de oudste voorganger dateert uit de 9e eeuw (10).
Dat Carolus zijn bestaan in Uedem zou opbouwen is
niet verwonderlijk. Zijn moeder was er geboren en een
broer van zijn vader, Willem, was er herbergier en
kerkmeester. Bovendien blijkt uit een in het staatsar-
chief te Düsseldorf bewaard gebleven acte, dat Caro-
lus' vader vlak voor zijn dood nog een oliemolen "met
syne toebehoor" in Uedem had gekocht die werd ge-
taxeerd op "twee duysent vijfhondert daeler
Cleefs" (11). Belangrijker nog lijkt mij dat Carolus
huwde met een meisje uit Uedem: Johanna Wilhelmi-
na van de Loe, kleindochter van Willem van de Loe
(12). Carolus huwde dus een achternichtje. Hij ont-
wikkelde zich tot "landoeconoom", dat wil zeggen
grootgrondbezitter. Zoon Carl uit dit huwelijk werd
eveneens landoeconoom( in Werne) en vestigde zich
tenslotte in Koblenz, omdat zijn vierde echtgenote
Catharina Flöck (1830-1892) afkomstig was uit Kär-
lich, een dorp in de buurt van Koblenz.
Koblenz (Jürgen van de Loo, Bremen)
Koblenz ligt aan de samenvloeiing van Rijn en Moezel
en dankt haar naam aan de Romeinen: Confluentes. In
deze stad hebben vijf generaties Van de Loo van de
stam Uedem-Koblenz gewoond. Carl Anton en Catha-
rina van de Loo kregen vier kinderen: Leopold (1863-
1916), Maria (1864-1868), Heinrich (1865-1926) en De kinderen Magreth (1894), Carl (1898) en Hella (1896)
Josef (1866-1868). Allereerst aandacht voor Heinrich. Foto circa 1900
18Sie können auch lesen
