Programma concert 19 december 2010 - Soli Deo Gloria Hoorn
←
→
Transkription von Seiteninhalten
Wenn Ihr Browser die Seite nicht korrekt rendert, bitte, lesen Sie den Inhalt der Seite unten
Programma Weihnachts-Oratorium Johann Sebastian Bach (1685 – 1750) Uitvoerenden Diane Verdoodt – sopraan Eleonora Volkert – alt Ludwig van Gijsegem – tenor Frans Fiselier – bas Aukje Broers – orgel C.O.V. Soli Deo Gloria Noordhollands Bach Orkest Marcel Joosen – dirigent Locatie Oosterkerk te Hoorn 1
Voorwoord voorzitter Dames en heren, Ik heet u van harte welkom op ons najaarsconcert. Na de uitvoering vorig jaar van Messiah is dit jaar weer voor een "groot" werk gekozen. En wat past er beter in de kersttijd dan het Weihnachtsoratorium van Johann Sebastian Bach. Verder in dit boekje treft u een beschrijving van het werk aan. De uitvoering van het volledige oratorium neemt bijna drie uur in beslag. Dat zou voor de uitvoerenden en waarschijnlijk voor u een te zware belasting zijn. Daarom is er voor gekozen om deel 4 niet uit te voeren en van deel 5 alleen het openingskoor ten gehore te brengen. Ons koor heeft het werk met plezier ingestudeerd. Ik hoop dat wij, samen met het orkest en de solisten, er in slagen dit enthousiasme op u over te brengen. Ik wens u een plezierige middag toe en ik hoop dat de uitvoering er toe bijdraagt dat u de kersttijd met een goed gevoel beleeft. Kees Molenaar voorzitter Accountantskantoor J.K. Bischoff Registeraccountant Orionstraat 21 tel. 0229 - 24 09 55 1622 BR Hoorn fax 0229 - 24 79 31 2
Johann Sebastian Bach (1685 - 1750) Johann Sebastian Bach is een overbekende componist. Hij begon zijn professionele loopbaan als organist. Later trad hij ook in dienst bij vorsten als kapelmeester. Hij heeft een veelheid aan werken geschreven, zowel wereldlijk als religieus, instrumentaal en vocaal. Daarvan zijn onder andere de Passionen, het Magnificat en ook zijn cantates bekend bij een groot publiek. Dit zijn muziekstukken die tijdens de kerkdiensten op zon- en feestdagen werden uitgevoerd. Ook werden er cantates gecomponeerd ter gelegenheid van bijzondere gebeurtenissen zoals de ambtsaanvaarding van de nieuwe gemeenteraad, begrafenissen of koninklijk bezoek. In 1723 kwam hij in Leipzig in dienst als Cantor. Hiermee had hij de supervisie over het gehele muzikale gebeuren in de stad Leipzig en vooral over de muziek in de verschillende kerken. Één van zijn taken was het schrijven van cantates. Weihnachts-Oratorium Het Weihnachtsoratorium (BWV 248) (Oratorium Tempore Nativitatis Christi) is een oratorium, bestaande uit zes afzonderlijke, maar inhoudelijk verbonden werken, soms aangeduid als cantates, geschreven voor de periode van Kerst 1734 tot en met Driekoningen 1735. De teksten zijn ontleend aan het Evangelie volgens Lucas en het Evangelie volgens Matteüs en waarschijnlijk geschreven door librettist Picander (pseudoniem van Christian Friedrich Henrici), de vaste tekstdichter van Bach. Het Weihnachts-Oratorium ontstond in dezelfde periode als de twee andere werken die Bach als oratorium aanduidde: het Himmelfahtrs-Oratorium (BWV 11) en het Oster-Oratorium (BWV 249). De drie oratoria hebben een doorlopende actie gemeen. In het Oster-Oratorium wordt dit bereikt door de introductie van een quasi-dramatisch spel van mensen die 'live' verslag doen van de Opstanding en de emoties die dat bij hen veroorzaakt. In het Weihnachts- en Himmelfahrts-Oratorium is er een verteller, de evangelist. In alle drie werken maakt Bach gebruik van composities uit voorgaande jaren: het Oster-Oratorium kwam voort uit één enkele verjaardagscantate (Entfliehet, verschwindet, entweichet, ihr Sorgen, BWV 249a), waarvoor, naast het gebruik van een andere tekst, de aria's en het koor werden bewerkt en nieuwe recitatieven werden gecomponeerd; het Weihnachts- en Himmelfahrts- Oratorium werden samengesteld uit verschillende werken van verschillende soort. Toen Bach het oratorium componeerde had hij waarschijnlijk de populaire voorbeelden van de Weihnachtshistorien van Sebastian Knüpfer (Von Himmel 3
hoch da komm ich her) en Johann Schelle (Actus musicus auf Weyh-Nachten) voor ogen. Een belangrijke voorloper van de Weihnachtshistorien van Knüpfer en Schelle was de Historie der Geburt Christi (SWV 435) die Heinrich Schütz in 1664 schreef. Ook tijdgenoten van Bach schreven Kerstoratoria, zoals Johann Heinrich Rolle (Oratorium auf die Geburt unsers Heilandes Jesu Christi) en Carl Heinrich Graun (Oratorium in Festum Nativitatis Christi). Een aanzienlijk aantal delen van het Kerstoratorium zijn parodieën van eerder gecomponeerde wereldlijke cantates: • Tönet, ihr Pauken! Erschallet, Trompeten! (BWV 214) Felicitatiecantate voor de Verjaardag van Keurvorstin-Koningin Maria Josepha op 8 december 1733 daaruit de oratoriumdelen 1, 8, 15, 24 • Laßt uns sorgen, laßt uns wachen. Herkules auf dem Scheidewege (BWV 213) cantate voor de verjaardag van de Keurprins Friedrich Christian op 5 september 1733 daaruit de oratoriumdelen 4, 19, 29, 36, 39, 41 • Een verloren geestelijke cantate (BWV 248a) voor een niet bekende bestemming (daaruit de oratoriumdelen 54, 56, 57, 61-64) • Preise dein Glücke, gesegnetes Sachsen (BWV 215) hieruit het oratoriumdeel 47 • een verloren cantate (hieruit het oratoriumdeel 51) • Lasset uns nun gehen gen Bethlehem en Wo ist der neugeborne König zijn mogelijk bewerkingen van Ja nicht auf das Fest en Pfui dich uit de (verloren gegane) Markus-Passion uit 1731. De eerste vier delen van het oratorium zijn dus vooral gebaseerd op de drie wereldlijke cantates, de vijfde is vrijwel helemaal origineel en de zesde is op een enkele, verloren gegane kerkcantate gebaseerd. Met het opnemen van grote delen uit de drie (gelegenheids)cantates in het Kerstoratorium kon Bach ze tevens verduurzamen. Belangrijke redenen voor Bach om deze cantates te kiezen waren de kwaliteit ervan en het feestelijke karakter, dat eenvoudig te vertalen was naar het Kerstverhaal. Het werk is in 1734 ontstaan. Dat bewijst de datering op de autograaf en de bewaard gebleven eerste druk. Die eerste druk geeft ook uitsluitsel over de plaats en tijd waar het werk werd uitgevoerd. Deel 1 werd Frühe (d.i. in de ochtend) zu St. Nicolai, de hoofdkerk van Leipzig, uitgevoerd, waar hoofddominee Deyling predikte, en Nachtmittage zu St. Thomae. De volgende dag was de situatie omgekeerd: deel 2 werd 's morgens in de Thomaskerk uitgevoerd en 's middags in de Nikolaikerk. Deel 3 en 5 verliepen 4
overeenkomstig de gewone zondagen: slechts één uitvoering, en die was in de Nikolaikerk. De delen 4 en 6, voor feestdagen – Nieuwjaarsdag (Besnijdenis) en Driekoningen – zijn weer tweemaal uitgevoerd: 's morgens in de Thomas- en 's middags in de Nikolaikerk. In 1734 viel de zondag na Kerst op de 2e Kerstdag, en daarom is er geen speciaal deel voor deze zondag. Hieruit blijkt de toen geldende praktijk: een componist schreef niet met de gedachte een kunstwerk te schrijven dat voor altijd gebruikt moest worden, maar hij ging uit van de eisen van het moment. Een oratoriumdeel voor deze zondag werd daarom niet achter de hand gehouden voor toekomstig gebruik. Evenmin kon deel 5 (de zondag na Nieuwjaar) weggelaten worden in jaren zonder een zondag na Nieuwjaar: qua inhoud is dat deel onmisbaar. 5
6
7
Onze uitvoering Vandaag zullen wij de delen 1, 2, 3, het openingskoor van deel 5 en deel 6 uitvoeren. tekst ERSTER TEIL EERSTE DEEL Am ersten Voor Eerste Kerstdag Weihnachtsfeiertage 1. Chor 1. Koor Jauchzet, frohlocket, auf, preiset die Juicht nu en jubelt! Komt, prijst deze Tage, dagen. rühmet, was heute der Höchste Roemt wat heden d'Allerhoogste getan! heeft gedaan! Lasset das Zagen, verbannet die Weest niet bevreesd en staakt uw Klage, klagen, stimmet voll Jauchzen und Heft nu uw lofzang vol vrolijkheid Fröhlichkeit an! aan! Dienet dem Höchsten mit herrlichen Dient de Allerhoogste met Chören, luisterrijke koren. laßt uns den Namen des Herrschers Laat ons de naam van de Koning verehren! vereren! 2. Recitativ (Evangelista) 2. Recitatief (Evangelist) Es begab sich aber zu der Zeit, daß En het geschiedde in die dagen, dat ein Gebot von dem Kaiser Augusto er een bevel uitging van keizer ausging, daß alle Welt geschätzet Augustus, dat in het gehele rijk een würde. Und jedermann ging, daß er volkstelling moest worden gehouden. sich schätzen ließe, ein jeglicher in En allen gingen op reis om zich in te seine Stadt. Da machte sich auch auf laten schrijven, ieder naar zijn eigen Joseph aus Galiliäa, aus der Stadt stad. Ook Jozef vertrok van Galilea, Nazareth, in das jüdische Land zur uit de stad Nazareth, naar het Stadt Davids, die da heißet Joodse land, naar de stad van Bethlehem; darum, daß er von dem David, die Bethlehem heet, omdat hij Hause und Geschlechte Davids war, uit het huis en het geslacht van auf dass er sich schätzen ließe mit David was, om zich te laten Maria, seinem vertrauten Weibe, die inschrijven met Maria zijn war schwanger. Und als sie daselbst ondertrouwde vrouw, die zwanger waren, kam die Zeit, dass sie was. En toen zij daar waren, kwam gebären sollte. de tijd dat zij baren zou. 8
3. Recitativ (alto) 3. Recitatief (alt) Nun wird mein liebster Bräutigam, Nu zal mijn liefste bruidegom, nu zal nun wird der Held aus Davids de held uit Davids stam tot troost, Stamm, zum Trost, zum Heil der tot heil der mensen weldra geboren Erden einmal geboren werden. Nun worden. Nu zal de ster uit Jacob wird der Stern aus Jakob scheinen, schijnen, zijn straal breekt nu reeds sein Strahl bricht schon hervor. Auf, door. Kom, Sion, staakt het wenen, Zion, und verlasse nun das Weinen, uw heil is thans verzekerd! dein Wohl steigt hoch empor! 4. Aria (alto) 4. Aria (alt) Bereite dich, Zion, mit zärtlichen Bereid u, o Sion, om met teder Trieben, verlangen, den Schönsten, den Liebsten bald de schoonste, de liefste spoedig bij u bei dir zu sehn! te zien. Deine Wangen müssen heut viel Uw aangezicht moet heden veel schöner prangen, blijer stralen. eile, den Bräutigam sehnlichst zu Haast u de bruidegom vol verlangen lieben! lief te hebben. 5. Choral 5. Koraal Wie soll ich dich empfangen, Hoe zal ik U ontvangen, und wie begegn' ich dir? En hoe ontmoet ik U? O aller Welt Verlangen, Der wereld hoogst verlangen, o meiner Seele Zier! des harten heiligst goed? O Jesu, Jesu, setze Oh Jezus, Jezus, draag mir selbst die Fackel bei, de fakkel in onze duisternis, damit, was dich ergötze, opdat wat U behage, mir kund und wissend sei. ons klaar en zeker is. 6. Recitativ (Evangelista) 6. Recitatief (Evangelist) Und sie gebar ihren ersten Sohn, und En zij baarde haar eerste zoon en wickelte ihn in Windeln und legte wikkelde Hem in doeken en legde ihn in eine Krippen, denn sie hatten Hem in een kribbe, omdat voor hen sonst keinen Raum in der Herberge. geen ruimte was in de herberg. 9
7. Choral 7. Koraal Er ist auf Erden kommen arm, Op aard' gekomen was Hij arm, Wer will die Liebe recht erhöhn, Wie kan de liefde op waarde schatten, die unser Heiland vor uns hegt? die onze Heiland voor ons voelt? dass er unser sich erbarm', opdat Hij zich over ons erbarme, Ja, wer vermag es einzusehen, Ja, wie vermag het te doorgronden, wie ihn der Menschen Leid bewegt? hoe Hem het leed van mensen treft? uns in dem Himmel mache reich ons in de hemel make rijk, Des Höchsten Sohn kömmt in die Des Hoogsten Zoon komt op aarde, Welt; weil ihm ihr Heil so wohl gefällt, daar Hem haar heil zozeer ter harte gaat, und seinen lieben Engeln gleich. en aan zijn engelen gelijk. so will er selbst als Mensch geboren daarom wil Hij zelfs als mens werden. geboren worden. Kyrieleis! Kyrieleis! 8. Aria (Basso) 8. Aria (bas) Großer Herr, o starker König, Grote Heer, o sterke Koning, liebster Heiland, o wie wenig lieve Heiland, o hoe gering achtest du der Erden Pracht! acht Gij de aardse pracht! Der die ganze Welt erhält, Hij, die de ganse wereld onderhoudt, ihre Pracht und Zier erschaffen, haar pracht en rijkdom heeft geschapen, muß in harten Krippen schlafen. moet in een harde kribbe slapen. 9. Choral 9. Choral Ach mein herzliebes Jesulein, Ach, Jezuskind, zo teer bemind, mach' dir ein rein sanft Bettelein, maak dat Gij in mij een rustplaats vindt; zu ruhn in meines Herzens Schrein, Maak in mijn hart een plaats gereed, dass ich nimmer vergesse dein! opdat ik nimmer U vergeet! 10
ZWEITER TEIL TWEEDE DEEL Am zweiten voor Tweede Kerstdag Weihnachtsfeiertage 10. Sinfonia 10. Sinfonia 11. Recitativ (Evangelista) 11. Recitatief (Evangelist) Und es waren Hirten in derselben En er waren herders in diezelfde Gegend auf dem Felde bei den landstreek, die zich ophielden in het Hürden, die hüteten des Nachts ihre veld, en des nachts hun kudde Herde. Und siehe, des Herren Engel bewaakte. Opeens stond een engel trat zu ihnen, und die Klarheit des des Heren bij hen en de heerlijkheid Herren leuchtete um sie, und sie des Heren omstraalde hen, en zij fürchteten sich sehr. vreesden met grote vreze. 12. Choral 12. Koraal Brich an, o schönes Morgenlicht, Breek aan o helder morgenlicht und lass den Himmel tagen! en laat de hemel dagen! Du Hirtenvolk, erschrecke nicht, Gij, herdersvolk schrik niet, weil dir die Engel sagen, omdat de engelen u zeggen, dass dieses schwache Knäbelein dat dit zwakke mensenkind soll unser Trost und Freude sein, ons tot troost en vreugde zal zijn, dazu den Satan zwingen dat het de Satan zal bedwingen und letzlich Friede bringen. en eindelijk vrede zal brengen. 13. Recitativ (Evangelista, 13. Recitatief (Evangelist, Soprano) sopraan) Und der Engel sprach zu ihnen: En de engel sprak tot hen: Fürchtet euch nicht, siehe, ich Weest niet bevreesd, want zie, ik verkündige euch große Freude, die verkondig u grote vreugde, die heel allem Volke widerfahren wird. Denn het volk ten deel zal vallen: U is euch ist heute der Heiland geboren, heden de Heiland geboren, namelijk welcher ist Christus, der Herr, in der Christus de Here, in de stad van Stadt Davids. David. 11
14. Recitativ (Basso) 14. Recitatief (bas) Was Gott dem Abraham verheißen, Wat God Abraham beloofde, das lässt er nun dem Hirtenchor daarvan toont Hij nu het koor van erfüllt erweisen. Ein Hirt hat alles herders de vervulling. Een herder das zuvor von Gott erfahren müssen. heeft voorheen dit alles van God Und nun muß auch ein Hirt die Tat, vernomen. En nu mag ook een was er damals versprochen hat, herder als eerste weten, dat de zuerst erfüllet wissen. belofte van eertijds nu in vervulling is gegaan. 15. Aria (Tenor) 15. Aria (tenor) Frohe Hirten, eilt, ach eilet, Blijde herders, haast u, haast u, eh' ihr euch zu lang verweilet, treuzel niet langer, eilt, das holde Kind zu sehn.! haast u om het lieflijke Kind te zien! Geht, die Freude heißt zu schön, Gaat, de vreugde is te groot, sucht die Anmut zu gewinnen, probeer de liefde te winnen, Geht und labet Herz und Sinnen! gaat en laaft uw hart en zinnen. 16. Recitativ (Evangelista) 16. Recitatief (Evangelist) Und das habt zum Zeichen: En dit krijgt u als teken: Ihr werdet finden das Kind in Gij zult een Kind vinden in doeken Windeln gewickelt und in einer gewikkeld en liggende in een kribbe. Krippen liegend. 17. Choral 17. Koraal Schaut hin, dort liegt im finstern Ziet, daar ligt Hij in de donk're stal, Stall, dess' Herrschaft gehet überall! wiens heerschappij alles te boven gaat! Da Speise vormals sucht ein Rind, waar eerst een rund zijn voedsel zocht, Da ruhet jetzt der Jungfrau'n Kind. daar rust nu het kind van de maagd. 12
18. Recitativ (Basso) 18. Recitatief (bas) So geht denn hin, ihr Hirten, geht, Dus ga dan heen, gij herders gaat, dass ihr das Wunder seht; opdat gij het wonder ziet; und findet ihr des Höchsten Sohn en vindt gij de Zoon van d'Allerhoogste in einer harten Krippe liegen, in een harde kribbe liggen, so singet ihm bei seiner Wiegen zing dan bij zijn wieg aus einem süßen Ton op zoete toon, und mit gesamtem Chor met het gehele koor dies Lied zur Ruhe vor. dit lied ter ruste voor. 19. Aria (Alto) 19. Aria (alt) Schlafe, mein Liebster, genieße der Slaap, mijn liefste, geniet van de Ruh, rust, wache nach diesem vor aller zorg, dat je hierna gezond opgroeit. Gedeihen! Labe die Brust, Laaf je aan de borst, empfinde die Lust, voel de vreugde, wo wir unser Herz erfreuen! als onze harten zich verblijden. 20. Recitativ (Evangelista) 20. Recitatief (Evangelist) Und alsobald war da bei dem Engel En plotseling was er bij de engel een die Menge der himmlischen grote hemelse legermacht, die God Heerscharen, die lobten Gott und loofde en zeiden: sprachen: 21. Chor 21. Koor Ehre sei Gott in der Höhe und Friede Ere zij God in de hoge, en vrede op auf Erden und den Menschen aarde en laat het de mensen ein Wohlgefallen. goed gaan. 22. Recitativ (Basso) 22. Recitatief (bas) So recht, ihr Engel, jauchzt und Welnu gij engelen heft nu uw loflied singet, dass es uns heut so schön aan, omdat ons nu dit heil omringt! gelinget! Auf denn! wir stimmen mit Komt dan, wij stemmen met u in, euch ein, uns kann es, so wie euch, ons kan het net als u verblijden. erfreun. 13
23. Choral 23. Koraal Wir singen dir in deinem Heer Wij zingen U in uw engelenscharen Aus aller Kraft Lob, Preis und Ehr, uit alle macht: lof, prijs en eer dass du, o lang gewünschter Gast, dat U, zo lang verwachte gast, dich nunmehr eingestellet hast. uw plaats onder ons hebt ingenomen. PAUZE 14
DRITTER TEIL DERDE DEEL Am dritten voor Derde Kerstdag Weihnachtsfeiertage 24. Chor 24. Koor Herrscher des Himmels, erhöre das Heerser des hemels, verhoor het Lallen gestamel. lass dir die matten Gesänge gefallen, Laten de zwakke gezangen u welgevallig zijn wenn dich dein Zion mit Psalmen als uw Sion U met psalmen erhöht! verhoogt! Höre der Herzen frohlockendes Hoor onze harten U jubelend Preisen, prijzen, wenn wir dir itzo die Erfurcht nu wij u thans onze eerbied erweisen, bewijzen, weil unsre Wohlfahrt befestiget omdat ons heil verzekerd is! steht! 25. Recitativ (Evangelista) 25. Recitatief (Evangelist) Und da die Engel von ihnen gen En toen de engelen van hen Himmel fuhren, sprachen die Hirten weggevaren waren naar de hemel, untereinander: spraken de herders tot elkander: 26. Chor 26. Koor Lasset uns nun gehen gen Bethlehem Laten wij naar Bethlehem gaan om und die Geschichte sehen, die da te zien hetgeen geschied is en ons geschehen ist, die uns der Herr door de Here is bekend gemaakt. kundgetan hat. 27. Recitativ (Basso) 27. Recitatief (bas) Er hat sein Volk getröst', Hij heeft zijn volk getroost, er hat sein Israel erlöst, Hij heeft zijn Israël verlost, die Hülf aus Zion hergesendet de hulp uit Sion ons gezonden, und unser Leid geendet. ons lijden heeft beëindigd. Seht, Hirten, dies hat er getan; Ziet herders, dit heeft Hij gedaan. geht, dieses trefft ihr an! Gaat zien, dit treft gij aan. 15
28. Choral 28. Koraal Dies hat er alles uns getan, Dit heeft Hij allemaal voor ons gedaan, sein groß Lieb zu zeigen an; zijn grote liefde toont Hij aan; dess' freu sich alle Christenheit verheugt u daarom Christenheid, und dank ihm dess' in Ewigkeit. en dank Hem daarvoor in eeuwigheid. Kyrieleis! Kyrieleis! 29. Duet (Soprano und Basso) 29. Duet (sopraan en bas) Herr, dein Mitleid, dein Erbarmen Heer, uw medelijden, uw erbarmen tröstet uns und macht uns frei. troosten ons en maken ons vrij. Deine holde Gunst und Liebe, Uw trouwe genegenheid en liefde, deine wundersamen Triebe Uw wonderbare drijfveren machen deine Vatertreu wieder neu. maken Uw vaderlijke trouw weer nieuw. 30. Recitativ (Evangelista) 30. Recitatief (Evangelist) Und sie kamen eilend und funden En zij gingen haastig en vonden beide, Mariam und Joseph, dazu das Maria en Jozef en het Kind dat in de Kind in der Krippe liegend. Da sie kribbe lag. En toen zij het gezien es aber gesehen hatten, breiteten sie hadden, maakten zij bekend hetgeen das Wort aus, welches zu ihnen von tot hen gesproken was over dit kind. diesem Kind gesaget war. Und alle, En allen, die er van hoorden, für die es kam, wunderten sich der verbaasden zich over hetgeen door Rede, die Ihnen die Hirten gesaget de herders tot hen gezegd werd. hatten. Maria aber behielt alle diese Maria echter bewaarde al deze Worte und bewegte sie in ihrem woorden en overlegde ze in haar Herzen. hart. 31. Aria (Alto) 31. Aria (alt) Schließe, mein Herze, dies selige Sluit, mijn hart, dit zalige wonder Wunder fest in deinem Glauben ein! vast in uw geloof in. Lasse dies Wunder, die göttlichen Laat dit wonder, de werken van Werke God, immer zur Stärke steeds tot sterking zijn deines schwachen Glaubens sein! van uw zwak geloof! 16
32. Recitativ (Alto) 32. Recitatief (alt) Ja, ja, mein Herz soll es bewahren, Ja, ja mijn hart moet het bewaren, was es an dieser holden Zeit wat het in deze gelukkige tijd zu seiner Seligkeit tot zijn zaligheid für sicheren Beweis erfahren. als zeker bewijs heeft ervaren. 33. Choral 33. Koraal Ich will dich mit Fleiß bewahren, Ik wil U met liefde vervuld bewaren, ich will dir leben hier, voor U wil ik hier leven, dir will ich abfahren, voor U wil sterven, mit dir will ich endlich schweben voor U wil ik eindelijk vol vreugd voller Freud ohne Zeit blij altoos, tijdeloos dort im andern Leben. ginds in 't andere leven. 34. Recitativ (Evangelista) 34. Recitatief (Evangelist) Und die Hirten kehrten wieder um, En de herders keerden terug, God preiseten und lobten Gott um alles, lovende en prijzende om alles wat ze das sie gesehen und gehöret hatten, hadden gehoord en gezien, zoals het wie denn zu ihnen gesaget war. hun gezegd was. 35. Koraal 35. Koraal Seid froh dieweil, dass euer Heil Weest verheugd, omdat uw heil ist hie ein Gott und auch ein Mensch hier als God en ook als Mens geboren, geboren is; der, welcher ist der Herr und Christ Hij, die de Heer en Christus is, in Davids Stadt, von vielen in Davids stad, uit velen uitverkoren. auserkoren. 24. Chor da capo 24. Koor da capo Herrscher des Himmels, erhöre das Heerser des hemels, verhoor het Lallen gestamel. lass dir die matten Gesänge gefallen, Laten de zwakke gezangen u welgevallig zijn wenn dich dein Zion mit Psalmen als uw Sion U met psalmen erhöht! verhoogt! Höre der Herzen frohlockendes Hoor onze harten U jubelend Preisen, prijzen, wenn wir dir itzo die Erfurcht nu wij u thans onze eerbied erweisen, bewijzen, weil unsre Wohlfahrt befestiget omdat ons heil verzekerd is! steht! 17
FÜNFTER TEIL VIJFDE DEEL Am Sonntag nach Neujahr voor de zondag na Nieuwjaar 43. Chor 43. Koor Ehre sei dir, Gott, gesungen, Eer zij U, God, toegezongen; dir sei Lob und Dank bereit'. U zij lof en dank gebracht. Dich erhebet alle Welt, De gehele wereld prijst U, weil dir unser Wohl gefällt, omdat ons heil U behaagt, weil anheut unser aller Wunsch omdat heden ons aller wens is gelungen, vervuld, weil uns dein Segen so herrlich omdat Uw zegen ons zo heerlijk erfreut. verheugt. SECHSTER TEIL ZESDE DEEL Am Feste der Erscheinung voor zondag Driekoningen Christi 54. Chor 54. Koor Herr, wenn die stolzen Feinde Heer, als de trotse vijanden razen, schnauben, so gib, dass wir im festen Glauben geef, dat wij in een vast geloof nach deiner Macht und Hülfe sehn. naar Uw macht en hulp uitkijken. Wir wollen dir allein vertrauen; Wij willen alleen maar op U vertrouwen, so können wir den scharfen Klauen dan kunnen wij aan de scherpe klauwen des Feindes unversehrt entgehn. van onze vijanden ongedeerd ontkomen. 55. Recitativ (Evangelista und 55. Recitatief (Evangelist en bas) Basso) Da berief Herodes die Weisen Toen riep Herodes de wijzen in het heimlich und erlernet mit Fleiß von geheim en deed bij hen nauwkeurig ihnen, wenn der Stern erschienen navraag, wanneer de ster wäre? Und weiset sie gen Bethlehem verschenen was. En hij zond hen und sprach: naar Bethlehem en zei: Ziehet hin und forschet fleißig nach Gaat heen en doet nauwkeurig dem Kindlein, und wenn ihr's findet, onderzoek naar dat kind; en zodra sagt mir's wieder, dass ich auch gij het vindt, bericht het mij, opdat komme und es anbete. ook ik Hem hulde kan bewijzen. 18
56. Recitativ (Soprano) 56. Recitatief (sopraan) Du Falscher, suche nur den Herrn zu Gij, valsaard, tracht maar de Heer fällen, te doden. nimm alle falsche List, Neem elke valse list te baat dem Heiland nachzustellen; om de Heiland te vervolgen, der, dessen Kraft kein Mensch Hij, wiens kracht geen mens kan ermißt, meten, bleibt doch in sich'rer Hand. blijft toch in veilige handen. Dein Herz, dein falsches Herz ist Uw hart, uw valse hart is reeds schon, nebst aller seiner List, des Höchsten met al zijn listigheid, bij de Zoon Sohn, van de Allerhoogste, den du zu stürzen suchst, sehr wohl die gij tracht ten val te brengen, zeer bekannt. wel bekend. 57. Aria (Soprano) 57. Aria (sopraan) Nur ein Wink von seinen Händen Slechts een wenk van zijn handen stürzt ohnmächt'ger Menschen stort de macht van machteloze Macht. mensen neer. Hier wird alle Kraft verlacht! Hier lacht men om alle kracht! Spricht der Höchste nur ein Wort, Spreekt de Allerhoogste maar één woord seiner Feinde Stolz zu enden, om de trots zijner vijanden te breken, oh, so müssen sich sofort o, dan moeten terstond sterblicher Gedanken wenden. de gedachten der stervelingen zich tot Hem keren. 58. Recitativ (Evangelista) 58. Recitatief (Evangelist) Als sie nun den König gehöret Toen zij nu de koning gehoord hatten, zogen sie hin. Und siehe, der hadden, gingen zij op weg; en zie, de Stern, den sie im Morgenlande ster, die zij in het Oosten gezien gesehen hatten, ging für ihnen hin, hadden, ging hun voor, totdat zij bis dass er kam und stund oben über, kwam en stond boven de plaats, da das Kindlein war. waar het kind was. Da sie den Stern sahen, wurden sie Toen zij de ster zagen, verheugden hoch erfreuet und gingen in das zij zich en zij gingen het huis binnen Haus und funden das Kindlein mit en vonden het kind met Maria, zijn Maria, seiner Mutter, und fielen moeder, en vielen neer en aanbaden nieder und beteten es an und täten het. En maakten hun schatten open ihre Schätze auf und schenkten ihm en gaven hem geschenken: goud, Gold, Weihrauch und Myrrhen. wierook en mirre. 19
59. Choral 59. Koraal Ich steh an deiner Krippen hier, Ik kniel aan uw kribbe neer o Jesulein, mein Leben! o Jezus, Gij mijn leven! Ich komme, bring und schenke dir, Ik kom tot U en breng U, Heer, was du mir hast gegeben. wat Gij mij hebt gegeven. Nimm hin! es ist mein Geist und O, neem mijn leven, geest en hart, Sinn, Herz, Seel und Mut, nimm alles hin, en laat mijn ziel in vreugd' en smart und lass dir's wohl gefallen. bij U geborgen wezen. 60. Recitativ (Evangelista) 60. Recitatief (Evangelist) Und Gott befahl ihnen im Traum, En van Godswege in de droom dass sie sich nicht sollten wieder zu gewaarschuwd om niet tot Herodes Herodes lenken, und zogen durch terug te keren, trokken zij langs een einem anderen Weg wieder in ihr andere weg naar hun land terug. Land. 61. Recitativ (Evangelista) 61. Recitatief (Evangelist) So geht! Genug, mein Schatz geht Gaat heen! Genoeg, mijn schat gaat nicht von hier, niet van hier, er bleibet da bei mir, Hij blijft bij mij, ich will ihn auch nicht von mir ik wil Hem ook niet laten gaan. lassen. Sein Arm wird mich aus Lieb Zijn arm zal mij uit liefde, mit sanftmutsvollem Trieb zachtmoedig und größter Zärtlichkeit umfassen; en met grote tederheid omvatten; er soll mein Bräutigam verbleiben, Hij zal mijn bruidegom blijven; ich will ihm Brust und Herz ik wil Hem hart en ziel toewijden. verschreiben. Ich weiß gewiß, er liebet mich, Ik weet het zeker, Hij heeft mij lief, mein Herz liebt ihn auch inniglich mijn hart bemint Hem ook innig und wird ihn ewig ehren. en zal Hem eeuwig eren. Was könnte mich nun für ein Feind Welke vijand zou mij nu, bei solchem Glück versehren! bij zo'n groot geluk, kunnen kwetsen? Du, Jesu, bist und bleibst mein Gij, Jezus, bent en blijft mijn vriend, Freund; und werd ich ängstlich zu dir flehn: en als ik angstig tot U smeek: "Herr hilf!" so lass mich Hülfe sehn! "Heer, help!" laat mij dan hulp ervaren! 20
62. Aria (Tenor) 62. Aria (tenor) Nun mögt ihr stolzen Feinde Nu kunt gij, trotse vijanden, schrecken; schrikken. was könnt ihr mir für Furcht Wat voor vrees kunt ge bij mij erwecken? oproepen? Mein Schatz, mein Hort ist hier bei mijn schat, mijn toeverlaat is hier bij mir. mij. Ich mögt euch noch so grimmig Gij moogt u nog zo grimmig stellen, opstellen, droht nur, mich ganz und gar zu en dreigen mij geheel ten val te fällen, brengen, doch seht! mein Heiland wohnet ziet hier, mijn Heiland woont in mij. hier. 63. Recitativ (Soprano, Alto, 63. Recitatief (sopraan, alt, tenor, Tenor, Basso) bas) Was will der Höllen Schrecken nun, Wat kan de angst voor de hel nu doen. Was will uns Welt und Sünde tun, Wat zal ons wereld en zonde doen, da wir in Jesu Händen ruhn? nu wij in Jezus handen zijn? 64. Choral 64. Koraal Nun seid ihr wohl gerochen Nu hebt ge wel gewroken an eurer Feinde Schar, de horde vijanden; Denn Christus hat zerbrochen, Want Christus heeft gebroken was euch zuwider war. de weerstand van het kwaad. Tod, Teufel, Sünd und Hölle Dood, duivel, zonde en hel sind ganz und gar geschwächt; zijn totaal verzwakt. Bei Gott hat seine Stelle Bij God is Zijn plek das menschliche Geschlecht. van het menselijke geslacht.. 21
Houdt u van zingen? Nieuwe leden zijn van harte welkom! Vooral onze mannenstemmen kunnen uitbreiding gebruiken. U kunt vrijblijvend eens een paar avonden komen luisteren en meezingen. Onze repetitie is iedere dinsdagavond van 20.00 tot 22.00 uur. adres: West-Friese Vrije School Parcival Nachtegaal 146 Hoorn U kunt Soli ook steunen door donateur te worden: gironummer 14.79.43.280 t.n.v. de penningmeester van Soli Deo Gloria te Hoorn onder vermelding van "donatie" Ons volgende concert hopen wij te geven op Witte Donderdag 21 april 2011. Uitgevoerd wordt dan opnieuw de Johannes Passion van J.S. Bach in de Oosterkerk te Hoorn, aanvang 20.00 uur. Wilt u meer informatie, bel dan met de voorzitter, de heer K. Molenaar, tel. 0228-313280 Bezoek ook eens onze homepage: www.solideogloria-hoorn.nl 22
De Provincie Noord-Holland heeft de regels voor subsidieverlening veranderd. Daardoor is niet alleen de subsidie voor deze uitvoering vervallen. Maar ook de subsidie voor onze jaarlijkse uitvoering van de Johannes Passion van J.S. Bach! Naast C.O.V. Soli Deo Gloria zijn vele andere amateurkoren in onze provincie door deze maatregel getroffen. Wilt u dit soort uitvoeringen in Hoorn behouden? Dan kunt u ons steunen door • een protestmail naar de Provincie Noord-Holland te sturen post@noord-holland.nl • een protestbrief naar de Provincie Noord-Holland te sturen Provincie Noord-Holland Postbus 123 2000 MD Haarlem • donateur van Soli Deo Gloria te worden. Nadere informatie kunt u elders in dit programmaboekje vinden. • ons in contact te brengen met een bedrijf of een particulier om sponsoring tot stand te brengen Gelukkig zijn er instanties die ons wel financieel blijven steunen: • hoofdsponsor Intermaris Hoeksteen • Gemeente Hoorn • onze adverteerders Colofon grafische verzorging: Jaap Hardy bronnen: www.wikipedia.com
Sie können auch lesen