Prometheus uit Goethe Lieder - Hugo Wolf - Delft Chamber ...
←
→
Transkription von Seiteninhalten
Wenn Ihr Browser die Seite nicht korrekt rendert, bitte, lesen Sie den Inhalt der Seite unten
Vuurspel
Vr 23 juli 18.00 uur
Za 24 juli 13.30 uur Prometheus uit Goethe Lieder - Hugo Wolf
Za 24 juli 16.30 uur
ArsenaalDelft Tekst: Johann Wolfgang von Goethe
de Bedecke deinen Himmel, Zeus, nl Bedek je hemel, Zeus,
Mit Wolkendunst, met wolkennevels!
Und übe, dem Knaben gleich, En oefen je, net als een knaap
Der Disteln köpft, die distels knakt,
An Eichen dich und Bergeshöhn; aan eiken en aan bergtoppen!
Musst mir meine Erde Moest mij mijn aarde
Doch lassen steh‘n, toch laten staan,
Und meine Hütte, die du nicht gebaut, en mijn hut, die jij niet hebt gebouwd,
Und meinen Herd, en mijn haard,
Um dessen Glut om de gloed waarvan
Du mich beneidest. jij mij benijdt.
Ich kenne nichts Ärmeres Ik weet niets armer
Unter der Sonn’, als euch, Götter! Onder de zon, dan gij goden!
Ihr nähret kümmerlich U voedt pijnlijk,
Von Opfersteuern Met offers
Und Gebetshauch En votieve gebeden,
Eure Majestät, Uwe Majesteit;
Und darbtet, wären Je zou ooit verhongeren
Nicht Kinder und Bettler Als kinderen en bedelaars
Hoffnungsvolle Thoren. We vertrouwden geen dwazen.
Da ich ein Kind war, Terwijl nog een kind,
Nicht wusste wo aus noch ein, En onwetend van het leven,
Kehrt’ ich mein verirrtes Auge Ik wendde mijn dwalende blik af
Zur Sonne, als wenn drüber wär’ Op naar de zon, alsof je bij hem bent
Ein Ohr, zu hören meine Klage, Er was een oor om mijn gejammer te horen,
Ein Herz, wie mein’s, Een hart, zoals het mijne,
Sich des Bedrängten zu erbarmen. Om compassie te voelen voor nood.
Wer half mir Wie heeft mij geholpen
Wider der Titanen Übermut? Tegen de brutaliteit van de Titanen?
Wer rettete vom Tode mich, Die mij heeft gered van een wisse dood,
Von Sklaverei? Van slavernij?
Hast du nicht Alles selbst vollendet, Heb je dit niet allemaal zelf gedaan,
Heilig glühend Herz? Mijn heilig gloeiend hart?
Und glühtest jung und gut, En gloeide, jong en goed,
Betrogen, Rettungsdank Bedrogen met dankbare dank
Dem Schlafenden da droben? Naar ginds sluimerende een?
Ich dich ehren? Wofür? Ik eer u, en waarom?
Hast du die Schmerzen gelindert Hebt u ooit het verdriet verlicht?
Je des Beladenen? Van de zwaar beladen?
Hast du die Tränen gestillet Heb je ooit de tranen opgedroogd?
Je des Geängsteten? Van de door angst geteisterde?
Hat nicht mich zum Manne geschmiedet Was ik niet gevormd om een man te zijn?
Die allmächtige Zeit Door almachtige tijd,
Und das ewige Schicksal, En door het eeuwige lot,
Meine Herrn und deine? Meesters van mij en u?
Vuurspel
1/7Wähntest du etwa, Had je ooit zin
Ich sollte das Leben hassen, Dat leven zou ik moeten leren haten,
In Wüsten fliehen, En vlieg naar woestijnen,
Weil nicht alle Omdat niet alles
Blütenträume reiften? Mijn bloeiende dromen werden rijp?
Hier sitz’ ich, forme Menschen Hier zit ik, stervelingen vormend
Nach meinem Bilde, Naar mijn beeld;
Ein Geschlecht, das mir gleich sei, Een race die op mij lijkt,
Zu leiden, zu weinen, Lijden, huilen,
Zu genießen und zu freuen sich, Om te genieten, om blij te zijn,
Und dein nicht zu achten, En u om te minachten,
Wie ich! Zoals ik!
Tu vois le feu du soir uit Miroirs brûlantes - Francis Poulenc
Tekst: Paul Éluard (vertaling: Peter Low)
fr Tu vois le feu du soir qui sort de sa coquille en You see the fire of evening emerging from its shell
Et tu vois la forêt enfouie dans sa fraîcheur And you see the forest buried in its coolness.
Tu vois la plaine nue aux flancs du ciel traînard You see the bare plain beside the straggling sky,
La neige haute comme la mer The snow as high as the sea,
Et la mer haute dans l’azur And the sea high in the blue heaven.
Pierres parfaites et bois doux secours voilés Perfect stones, gentle woods - veiled assistance.
Tu vois des villes teintes de mélancolie You see cities tinged with golden melancholy,
Dorée des trottoirs pleins d’excuses Sidewalks full of apologies,
Une place où la solitude a sa statue And a square where loneliness has a smiling
Souriante et l’amour une seule maison Statue, and love has only one house.
Tu vois les animaux You see the animals
Sosies malins sacrifiés l’un à l’autre Identical and shrewd, sacrificed one to another -
Frères immaculés aux ombres confondues Immaculate brothers whose shadows are mingled
Dans un désert de sang In a wilderness of blood.
Tu vois un bel enfant quand il joue quand il rit You see a beautiful child, as he plays and laughs;
Il est bien plus petit He is smaller by far
Que le petit oiseau du bout des branches Than the little bird on the tips of the twigs.
Tu vois un paysage aux saveurs d’huile et d’eau You see a landscape tasting of olive oil and water
D’où la roche est exclue où la terre abandonne Where rock is excluded, and where the earth yields up
Sa verdure à l’été qui la couvre de fruits Her greenery to summer which covers her with fruit.
Des femmes descendant de leur miroir ancien There are women descending from their ancient mirrors
T’apportent leur jeunesse et leur froi en la tienne Who bring you their youth and their faith in yours;
Et l’une sa clarté la voile qui t’entraîne And one of them (her clear face is the sail that draws you on)
Te fait secrètement voir le monde sans toi. Makes you secretly see the world without your presence.
Vuurspel
2/7Rayons des yeux uit La fraîcheur et le feu - Francis Poulenc
Tekst: Paul Éluard (vertaling: Richard Stokes)
fr Rayons des yeux et des soleils en Beams of eyes and suns
Des ramures et des fontaines Of branches and of fountains
Lumière du sol et du ciel Light of earth and sky
De l’homme et de l’oubli de l’homme Of man and man’s oblivion
Un nuage couvre le sol A cloud covers the earth
Un nuage couvre le ciel A cloud covers the sky
Soudain la lumière m’oublie Suddenly the light forgets me
La mort seule demeure entière Death alone remains entire
Je suis une ombre je ne vois plus I am a shadow I no longer see
Le soleil jaune le soleil rouge The yellow sun the red sun
Le soleil blanc le ciel changeant The white sun the changing sky
Je ne sais plus I no longer know
La place du bonheur vivant Where living joy abides
Au bord de l’ombre sans ciel ni terre. At the shadow’s edge with neither earth nor sky.
Unis la fraîcheur et le feu uit La fraîcheur et le feu - Francis Poulenc
Tekst: Paul Éluard (vertaling: Richard Stokes)
fr Unis la fraîcheur et le feu en Unite the coolness and the fire
Unis tes lèvres et tes yeux Unite your lips and my eyes
De ta folie attends sagesse From your folly await wisdom
Fais image de femme et d’homme. Make an image of woman and man.
Der Feuerreiter uit Mörike Lieder - Hugo Wolf
Tekst: Eduard Mörike (vertaling: Richard Stokes)
de Sehet ihr am Fensterlein en See, at the window
Dort die rote Mütze wieder? There, his red cap again?
Nicht geheuer muß es sein, Something must be wrong,
Denn er geht schon auf und nieder. For he’s pacing to and fro.
Und auf einmal welch Gewühle And all of a sudden, what a throng
Bei der Brücke, nach dem Feld! At the bridge, heading for the fields!
Horch! das Feuerglöcklein gellt: Listen to the fire-bell shrilling:
Hinterm Berg, Behind the hill,
Hinterm Berg Behind the hill
Brennt es in der Mühle! The mill’s on fire!
Vuurspel
3/7Schaut! da sprengt er wütend schier Look, there he gallops frenziedly
Durch das Tor, der Feuerreiter, Through the gate, the fire-rider,
Auf dem rippendürren Tier, Straddling his skinny mount
Als auf einer Feuerleiter! Like a fireman’s ladder!
Querfeldein! Durch Qualm und Schwüle, Across the fields! Through thick smoke and heat
Rennt er schon und ist am Ort! He rides and has reached his goal!
Drüben schallt es fort und fort: The distant bell peals on and on:
Hinterm Berg, Behind the hill,
Hinterm Berg, Behind the hill
Brennt es in der Mühle! The mill’s on fire!
Der so oft den roten Hahn You who have often smelt a fire
Meilenweit von fern gerochen, From many miles away,
Mit des heilgen Kreuzes Span And blasphemously conjured the blaze
Freventlich die Glut besprochen – With a fragment of the True Cross –
Weh! dir grinst vom Dachgestühle Look out! there, grinning at you from the rafters,
Dort der Feind im Höllenschein. Is the Devil amid the flames of hell.
Gnade Gott der Seele dein! God have mercy on your soul!
Hinterm Berg, Behind the hill,
Hinterm Berg, Behind the hill
Rast er in der Mühle! He’s raging in the mill!
Keine Stunde hielt es an, In less than an hour
Bis die Mühle borst in Trümmer; The mill collapsed in rubble;
Doch den kecken Reitersmann But from that hour the bold rider
Sah man von der Stunde nimmer. Was never seen again.
Volk und Wagen im Gewühle Thronging crowds and carriages
Kehren heim von all dem Graus; Turn back home from all the horror;
Auch das Glöcklein klinget aus: And the bell stops ringing too:
Hinterm Berg, Behind the hill,
Hinterm Berg, Behind the hill
Brennts! A fire!
Nach der Zeit ein Müller fand Some time after a miller found
Ein Gerippe samt der Mützen A skeleton, complete with cap,
Aufrecht an der Kellerwand Upright against the cellar wall,
Auf der beinern Mähre sitzen: Mounted on the fleshless mare:
Feuerreiter, wie so kühle Fire-rider, how coldly
Reitest du in deinem Grab! You ride in your grave!
Husch! da fällts in Asche ab. Hush! Now it flakes into ash.
Ruhe wohl, Rest in peace,
Ruhe wohl Rest in peace
Drunten in der Mühle! Down there in the mill!
Vuurspel
4/7Das feurige Männlein uit Lieder aus der Reifezeit nr.4 - Franz Schreker
Tekst: Alfons Petzold (vertaling: Koos Jaspers)
de Ein feuriges Männlein reit’ über die Welt, nl Een vurig ventje dat over de wereld sjouwt
Zündt’ an jeden Wald, zündt’ an jedes Feld, Sticht brand op de akkers en in ieder woud
Reit’ die Kreuz und die Quer Dwars raast hij door alles heen
Durch die Dörfer und die Städt’, Door dorpen en door steden
Ach wenn das Männlein sein Rössel nit hätt! Ook zonder zijn paardje te hebben bereden!
Doch das Rössel ist eilig wie der stinkigte Blitz; Als razende bliksem ijlt dat paard zonder dralen,
Tät Menschenblut saufen, das berget viel Hitz, Het wil mensenbloed drinken, waar veel hitte in zit,
Tät Menschenfleisch fressen, das hält’s in der Kraft, Het wil mensenvlees eten, voor meer kracht en pit,
Auf daß es tausend Meilen in einem Zug schafft. Om in één klap wel duizenden mijlen te halen.
Wo sein Hufschlag tut klappen, da dörrt alles Kraut, Waar je zijn hoeven hoort kletteren, verdort ieder kruid,
Kein Weib und kein Kind mehr zur Sonn’ hinauf schaut; Dooft voor vrouwen en kindren de zonneschijn uit,
Da ist alles Leben keinen Blechbatzen wert Daar is alles wat leeft geen stuiver meer waard
Und brennen die Häuser wie Holz auf dem Herd. En branden de huizen als hout in de haard.
Weh! Schrei’n die Menschen, die Bäum’ und die Stein’, De bomen, de stenen! schreeuwt de mens, Ach en wee!
Und das feurige Männlein lacht grausig hinein. En het vurige ventje, hij lacht er gruwelijk mee.
Prométhée - Fant de Kanter
Tekst: Simone Weil (vertaling: Koos Jaspers)
fr Un animal hagard de solitude, nl Een dier, verwilderd en eenzaam,
Sans cesse au ventre un rongeur qui le mord, Met een gedurig knagende maag, die hem bijt
Le fait courir, tremblant de lassitude, En doet rennen, bevend van moeheid,
Pour fuir la faim qu’il ne fuit qu’à la mort; Vluchtend voor honger, die pas wijkt met de dood;
Cherchant sa vie au travers des bois sombres; Zijn leven zoekend, dwars door sombere wouden;
Aveugle quand la nuit répand ses ombres; En blind als de nacht zijn schaduwen spreidt;
Au creux des rocs frappé de froids mortels; In rotsholen geteisterd door dodelijke kou;
Ne s’accouplant qu’au hazard des étreintes; Op goed geluk parend bij elke omhelzing;
En proie aux dieux, criant sous leurs atteintes – Ten prooi aan de goden, krijsend onder hun slagen -
Sans Prométhée, hommes, vous seriez tels. Zo, zonder Prometheus, zouden jullie mensen zijn.
Feu créateur, destructeur, flamme artiste! Scheppend vuur, vernieler, vlammenkunstenaar!
Feu, héritier des lueurs du couchant! Vuur, erfgenaam van ondergaande zonnegloed!
L’aurore monte au cœur du soir trop triste; De dageraad klimt op een te trieste avond,
Le doux foyer a joint les mains; le champ Zacht haardvuur heeft handen ineen doen slaan;
A pris le lieu des broussailles brûlées. In plaats van geschroeid kreupelhout komt het veld.
Le métal dur jaillit dans les coulées, Het harde metaal schiet in de goten,
Le fer ardent plie et cède au marteau. Het gloeiende ijzer vouwt en zwicht voor de hamer.
Une clarté sous un toit comble l’âme. Onder een dak vervult helderheid de ziel.
Le pain mûrit comme un fruit dans la flamme. In het vuur rijpt het brood als een vrucht.
Qu’il vous aima, pour faire un don si beau! Wat had Hij jullie lief, dat Hij zoiets moois schonk!
Vuurspel
5/7Il donna roue et levier. O merveille! Raders en hendels gaf Hij, wat een wonder!
Le destin plie au poids faible des mains. Het noodlot buigt onder lichtgewicht handen.
Le besoin craint de loin la main qui veille De behoefte vreest al van verre de hand die waakt
Sur les leviers, maîtresse des chemins. aan de hendels, heerseres van de wegen.
O vents des mers vaincus par une toile! O zeewind onderworpen aan zeildoek!
O terre ouverte au soc, saignant sans voile! O land open en blootgelegd, bloedend ontsluierd!
Abîme où frêle une lampe descend! Afgrond waarin een zwak lampje afdaalt!
Le fer court, mord, arrache, étire et broie, Het vuur loopt, bijt, rukt, verrekt en vermaalt,
Docile et dur. Les bras portent leur proie, Volgzaam en streng. Armen dragen hun prooi,
L’univers lourd qui donne et boit le sang. Het loodzware uitspansel, dat bloed schenkt èn drinkt.
Il fut l’auteur des rites et du temple, Hij ontwierp de riten en tempels,
Cercle magique à retenir les dieux Magische cirkels om goden vèr te houden
Loin de ce monde; ainsi l’homme contemple, Van deze wereld; en zo overpeinst de mens,
Seul et muet, le sort, la mort, les cieux. Verstomd en alleen, het noodlot, de dood en de hemel.
Il fut l’auteur des signes, des languages. Hij ontwierp de tekens en talen.
Les mots ailés vont à travers les âges Gevleugelde woorden, die over tijdperken reizen
Par monts, par vaux, mouvoir les cœurs, les bras. Over bergen en dalen, bewegen harten en armen.
L’âme se parle et tâche à se comprendre. De ziel spreekt zich uit en wil zichzelf begrijpen.
Ciel, terre et mer se taisent pour entendre Hemel, aarde en zeeën zwijgen om te luisteren
Deux amis, deux amants parler tout bas. Als twee vrienden, twee verliefden fluisteren.
Plus lumineux fut le présent des nombres. Nog schitterender was de komst van getallen.
Les spectres, les démons, s’en vont mourant. Spoken en demonen vluchten stervend heen.
La voix qui compte a su chasser les ombres. De stem die rekent weet hoe schimmen te verjagen.
L’ouragan même est calme et transparent. Zelfs de orkaan is kalm en doorzichtig.
Au ciel sans fond prend place chaque étoile; Aan de eindeloze hemel krijgt elke ster een plaats;
Sans un mensogne elle parle à la voile. Zonder één leugen spreekt ze tegen het spansel.
L’acte s’ajoute à l’acte; rien n’est seul; Daden rijgen zich aaneen, niets staat nog op zichzelf;
Tout se répond sur la just balance. Alles zoekt een rechtvaardig evenwicht.
Il naît des chants purs comme le silence. Hymnen worden geboren, zuiver als stilte.
Parfois du temps s’entrouve le linceul. En nu en dan wordt de lijkwade geopend.
L’aube est par lui une joie immortelle. Door Hem is het morgenrood onsterfelijke vreugd.
Mais un sort sans douceur le tient plié. Maar een hardvochtig lot houdt het verborgen.
Le fer le cloue au roc; son front chancelle; Het ijzer spijkert Hem aan de rots; zijn voorhoofd zijgt;
En lui, pendant qu’il pend crucifié, In Hem, terwijl hij gekruisigd hangt,
La douleur froide entre comme une lame. Snijdt als een mes een ijskoude pijn.
Heures, saisons, siècles lui rongent l’âme, Uren, seizoenen, eeuwen knagen aan zijn ziel,
Jour après jour fait défaillir son cœur. En met de dag verkommert meer zijn hart.
Son corps se tord en vain sous la contrainte; Zijn lijf kronkelt vruchteloos in zijn boeien;
L’instant qui fuit disperse aux vents sa plainte; Ogenblikkelijk verwaait zijn weeklacht met de wind;
Seul et sans nom, chair livrée au malheur. Eenzaam en naamloos, zijn vlees uitgeleverd aan ellende.
Vuurspel
6/7Himmelsfunken - Franz Schubert
Tekst: Johann Peter Silbert
de Der Odem Gottes weht! nl De adem van God waait!
Still wird die Sehnsucht wach; Het verlangen wordt stilletjes gewekt;
Das trunkne Herz vergeht Het dronken hart vergaat
In wundersüßem Ach! In een heerlijk zoete oh!
O süßer Hochgenuß! O zoete verrukking!
Mild, wie des Himmels Thau, Mild als de dauw van de hemel
Winkt Gottes Feyergruß Gods groet zwaaien
Hoch aus dem stillen Blau! Uit het stille blauw!
Und das verwaiste Herz En het verweesde hart
Vernimmt den stillen Ruf, Hoorde de stille roep
Und sehnt sich heimathwärts En verlangt naar huis
Zum Vater, der es schuf! Aan de vader die het gemaakt heeft!
Vuurspel
7/7Sie können auch lesen
