Foto: J. Clopath - Verkehrsverein Trin
←
→
Transkription von Seiteninhalten
Wenn Ihr Browser die Seite nicht korrekt rendert, bitte, lesen Sie den Inhalt der Seite unten
Revista Trin
In engrazia- Cuntegn/Inhalt
ment per Vies Ina veta a favur dalla publi-
sustegn citad: Discuors cul presi-
Preziada lectura, preziau dent communal partent
lectur dalla Revista Trin. Hans Telli. (pag. 4)
*
Vus tenis enta maun gia “Jeu hai viu tgei che spe-
la numera 33 dalla Revis- tga sin mei igl onn pro-
ta Trin. Quei ei pusseivel xim”: In discuors cul niev
mo grazia a Vies inte- president communal Stefan
ress e sustegn che Vus Cahenzli. (pag. 5-6)
haveis demussau duront *
Cun la Cuminonza ro-
ils davos onns. Mo era
montscha Trin si Veulden.
per saver cuntinuar cun (pag. 7)
ulteriuras numeras dalla *
Revista Trin essan nus Il Chor mischedau Trin conta
dependents da Vies agid. la “Petite Messe solennelle”
Perquei engraziein nus da Gioachino Rossini.
(pag. 8-9)
gia oz da cor sche Vus
saveis sustener la Revis- Die Turnhalle wird zur Mehr-
ta cul cedel da pagament zweckhalle. (pag. 9)
ch’ei aschuntaus a questa *
numera. Il “project uaul da mun-
Cordial engraziel fetg gi togna” festivescha il giubi-
la Cuminonza leum da 25 onns.
(pag. 10-11)
romontscha Trin *
Baghetgs fan plaz al traffic
sin via. (pag. 12-13)
REVISTA TRIN *
Glisch pli favoreivla per las
Editura: vias da Trin. (pag 17)
Cuminonza romontscha Trin *
Rapport annual dalla Cumi-
Collavuraziun: nonza romontscha Trin.
Uniun da traffic Trin
Redacziun:
LaCuminonza romontscha *
(pag. 18-19)
Trin e Flem sesemtgan per
Johann Clopath
www.johannclopath.ch Trin giavischa bialas in ulteriur pass dalla liberali-
saziun dalla fiera d’energia.
Contribuziuns san vegnir fiastas da Nadal ed in (pag. 21-23)
tarmessas a: / Beiträge kön- *
nen gesendet werden an:
johann.clopath@bluewin.ch
ventireivel 2013! Novitads dalla Uniun da
traffic Trin (pag. 26-28)
Construcziun da pegnas | Construcziun da tgamins aviarts
| Construcziun da tgamins | Lavurs cun crap natural
7016 Trin-Mulin
T 081 635 20 10 | M 079 437 46 37 | F 081 635 20 11
INFO@FELIXCAFLISCH.CH | WWW.FELIXCAFLISCH.CH
2Revista Trin
La CRT resta activa Die CRT und die
Revista Trin?
CRT. Die Revista Trin wird
jc. Vendergissera, ils 9 gest quei temps ha formau portan dallas activitads digl von der Cuminonza romon-
da november 2012, ha la Remo Casty. Il virus dallas Artgin. Grazia al sustegn tscha Trin seit 15 Jahren he-
Cuminonza romontscha alps ha tschaffau il giuven dalla vischnaunca e dalla rausgegeben. Sie erscheint
Trin salvau sia 22avla pur da Trin per sia entira CRT stat igl Artgin sin ina ein- bis zweimal im Jahr und
radunonza generala. veta (tgi che vul saver dapli buna basa finanziala. Era beschäftigt sich vor allem
25 commembras e dalla veta sillas alps da Trin, igl interessa dils geniturs ei mit Ereignissen im und um
commembers ein sera- raquintau da Remo Casty, avon maun. Las elecziuns das Dorf herum. Mit ihren
dunai ella Mirada. legi il Cudisch da Trin). portan neginas midadas. Texten und Zusammenfas-
Dalla suprastonza fan part sungen in romanischer und
Denter las commembras Las tractandas era ils dus proxims onns deutscher Sprache möchte
ed ils commembers ha il statutaricas Carl Caflisch-Eggenberger sie den deutsch sprechenden
president dalla Cuminon- All’entschatta dalla ra- (president), Johann Clopath Teil der Bevölkerung an ihre
za romontscha Trin, Carl dunonza seregordan ils (vicepresident), Vreni Cap- Arbeit beteiligen.
Caflisch-Eggenberger, sa- presents en in cuort memen- rez (actuara), Catrina Bono- Die CRT organisiert eigene
viu far in beinvegni special to dils dus commembers rand (cassiera) ed Elsa Cap- Veranstaltungen. Dazu ge-
al niev president communal trapassai Florian Spreiter rez (assessura). Revisurs dil hören Vorträge, aber auch
Stefan Cahenzli ed a Remo e Gieri Capatt. Siu rapport quen restan Werner Riesch e eine jährliche Exkursion und
Casty che ha raquintau quei annual presenta il president Christian Christoffel. Ruth die Beteiligung am Trinser
e tschei dallas alps da Trin dalla CRT, Carl Caflisch, en Keller e Priska Cathomas Markt. Die CRT beteiligt
e dil svilup da quellas. Las duas parts. El dat ina sur- tgiran vinavon igl Artgin. sich aber auch an Veranstal-
empremas experientschas vesta dallas activitads dalla tungen anderer Vereine und
sillas alps da Trin ha Remo Surselva romontscha e rap- Las activitads unterstützt diese mit finan-
Casty fatg cun otg onns. porta dallas activitads dal- La CRT porscha era pigl ziellen Beiträgen. Als Ge-
A moda interessanta ha el la Cuminonza romontscha onn proxim differents ar- genleistung integrieren die
raquintau da las lavurs ch’el Trin (il rapport annual mira ranschaments, naven d’in Vereine Teile in romanischer
haveva da far, denton era dil las paginas 18 e 19 en ques- referat tochen tier sia excur- Sprache in ihren Publikatio-
schar encrescher. Forsa che ta Revista). Ruth Keller rap- siun. nen.
Calonder el calender PMG 2013
jc. Il sulet cusseglier federal che Felix Calonder ei ve-
romontsch, Felix Calonder, gnius elegius el cussegl fede-
savess festivar igl onn 2013 ral. Suenter biebein sis onns
siu 150avel anniversari. Igl e miez ella regenza svizra ha
onn 2013 eis ei era 100 onns Calonder surpriu incumben-
sas ella Ligia dils pievels. La
primavera vargada ha Adolf
Bundesrat Felix
Collenberg (Trin-Mulin) re-
Calonder feriu sin invitaziun dalla Cu-
Im Jahre 1913 - also vor
minonza romontscha Trin
100 Jahren - wurde Felix
davart la veta e la lavur dil
Calonder aus Trin in den
cusseglier federal Calonder.
Bundesrat gewählt. Er
Il calender Per mintga gi
war der einzige Bundesrat
2013 porscha ussa ina versi-
romanischer Muttersprache
un adattada dil referat.
in der Schweizer Regierung.
Tgi che havess interess da
Adolf Collenberg aus Trin-
quella lavur sa retrer il calen-
Mulin beschäftigt sich in
der Per mintga gi da Giuan-
einer längeren Arbeit im
na Clopath a Trin-Mulin.
calender Per mintga gi mit
Telefon 081 635 15 59 ni
dem Leben und dem Werk
e-mail «johann.clopath@
des berühmten Trinsers.
bluewin.ch.
3Revista Trin
Ina veta a favur dalla publicitad
jc. Cun la fin digl onn ca che crescha fetg ferm.
seretrai Hans Telli dalla Nua va il svilup dalla
politica communala. vischnaunca da Trin?
Hans Telli ei staus activs Nus essan posiziunai fetg
duront passa 30 onns central. Nus essan datier
ella politica communala dall’aglomeraziun da Cue-
e cantunala. Quei ra cun plazs da lavur e nua
engaschament ei stau ch’ins catta tut quei ch'ins
motiv avunda per la drova mintga gi. E quei
Revista Trin per far in ei quei che fa che nossa
discuors cun Hans Telli. vischnaunca ei fetg attracti-
va, naturalmein sper nossa
Revista Trin: Varga 30 bellezia cuntrada. E jeu hai
onns politica activa. Hans spronza che la restricziun da
Telli, tgei ha motivau Vus baghegiar secundas avdonzas
da s’engaschar aschi gitg a hagi in effect positiv. Quella
favur dalla publicitad? decisiun duess dar la pus-
Hans Telli: Entschiet ha tut seivladad a famiglias giuv-
cul survetsch da pumpiers. nas da saver cumprar funs,
Jeu sundel staus entgins da saver surbaghegiar quel
onns cumandant dils pum- e da vegnir aschia tier agen
piers da Trin. Lu ha ei giu Il president communal Hans Telli duront l’avertura dalla punt possess. Jeu quentel che
sur il Rein il matg 2012. (Foto: Johann Clopath)
num ch’ina persuna giuv- mintga vischnaunca sappi
na stoppi era sedar neu per surviver mo sch’ei vegn neu-
incumbensas publicas. Jeu pintgas duess la partida buca Tgei projects ch’ein vegni tier glieud giuvna, famiglias.
hai giu tschaffen da saver giugar ina rolla ella lavur da realisai duront quels 30 Nus vein deplorablamein re-
far quella lavur cugl intent mintga gi dallas autoritads onns ein ils pli impurtonts giuns che mieran gleiti ora
da s’engaschar pil beinstar politicas. per Vus? perquei ch’ei dat strusch pli
dall’entira vischnaunca. Ed Auter eis ei naturalmein sil infrastructura ch’ei attractiva
ussa eis ei vegniu varga 30 camp cantunal ni era federal. Jeu creiel che jeu seigi staus per famiglias giuvnas. E quei
onns. Senza ch'ins ha il sustegn dal- politicamein adina il dretg ei in svilup trest. Denton
la partida ella fracziun ni era mument el dretg liug. Ed da tschella vart, viu empau
Il president communal el parlament contonsch’ins aschia eis ei era stau culs pro- egoistic, va il svilup na-
a Trin vegn elegius sco insumma pauc ni nuot. jects. Igl emprem eis ei stau turalmein en favur d’ina
commember d’ina partida. da baghegiar la serenera, via- vischnaunca sco Trin. Tgei
Tgei rolla gioga quella den els onns 80. Lu la casa che vegn ad esser era ina gada
partida lu ella lavur pra- communala, surtut la casa la damonda per Trin, suenter
tica dil president commu- communala ei stau in grond la restructuraziun cantunala,
nal? 35 onns ella project che ha era muntau in ei la damonda dalla fusiun.
En nies sistem dalla politi- grond buordi finanzial per la Quei ei denton in svilup che
ca communala ei la partida politica vischnaunca. Igl ei denton ha aunc peda per nus. Oz e
il mied per insumma vegnir Hans Telli ei vegnius stau necessari da realisar quei damaun, ils proxims onns
candidat. Sch’ins ha cletg, elegius igl onn 1978 ella project. Lu havein nus aunc ei quei aunc negin tema
vegn ins allura era elegius. suprastonza commu- saviu lantschar la sanaziun per Trin. Era Trin vegn a
En vischnaunca bunamein nala. da 1984 - 1992 e dil grond project per sanar la stuer sefatschentar in gi cun
mintga affon che sa che jeu da 2000 tochen 2012 halla plurivalenta. Jeu crei- la damonda da restar suve-
sundel commember dalla ha el presidiau quella. el che jeu seigi adina sedaus rans ni sda stuer ir ensemen
Partida liberala. Ella caussa, Igl 0nn 1987 ei Hans breigia da realisar projects cun enzatgi auter.
ella lavur sco president com- Telli vegnius elegius ch'ein stai necessaris, buca
munal creiel jeu ch’ins hagi el cussegl grond. Igl projects da prestisch. Hans Telli, cordial engra-
mai sentiu tier mei che jeu onn 2003/2004 ha el ziament per quei discuors
sundel commember d’ina presidiau il parlament La vischnaunca da Trin e tut il bien pigl avegnir.
partida. Quei sto era es- cantunal. ei ina vischnaunca fetg
ser aschia. En vischnauncas preferida, ina vischnaun-
4Revista Trin
Stefan Cahenzli: “Jeu hai viu tgei che
spetga sin mei igl onn proxim.”
Ils 5 d’october 2012 ha la lavur futura sco president Sco quei che Vus havevas scha cantunala. La pratica dil
radunonza communala communal. informau a caschun d'ina cantun ei actualmein dad es-
elgiu Stefan Cahenzli radunonza communala ser precauts cun arver novas
sco niev president Tgei temas vegnan sin la daventa il terren da ba- zonas da baghegiar. En vesta
communal. El entra en gliesta da tractandas dalla ghegiar pli e pli scarts. a quella situaziun stuein nus
uffeci il schaner 2013. emprema sesida dil cus- Sch'ei vegni baghegiau vi- mirar da trer a nez meglier
segl? navon sco ils davos diesch las zonas existentas.
Revista Trin: Stefan Ca- Ell'emprema sesida dalla onns, tonschi il terren che
henzli, vus essas vegni suprastonza vegnin nus a sappi aunc vagnir surba- Tgei pusseivladads da
elegi avon dus meins sco s'organisar. Nus havein lu in ghegiaus per quater onns. baghegiar vesis Vus en
president communal da niev commember che fa part Baghegiar vegn pia era ad vischnaunca.
Trin. Tgei veis vus fatg dalla suprastonza. Lu lein esser in tema. Ina pusseivladad ei per ex-
en quels dus meins per nus sefatschentar cugl ave- Nus stuein far igl emprem in empel d'empruar da trer a
sepreparar per quei niev gnir dalla vischnaunca. Nus inventari dil terren ellas zonas nez baghetgs vits el dretg
uffeci? ella suprastonza vegnin ad ir da baghegiar. Nus lein saver da reconstrucziun. Ulte-
Stefan Cahenzli: Jeu hai en clausura per discutar igl tgei terren che sa vegnir sur- riuras pusseivladads pertuc-
cuntinuau mia lavur sco cau avegnir, per discutar visiuns. baghegiaus e tgeinin buca. can l'altezia dils baghetgs
dil departament da baghe- Jeu emprovel era d'encurir Cura che nus savein quei, e la cefra d'utilisaziun. Las
giar. Jeu hai denton era sa- sligiaziuns co activar il con- stuein nus seser ensemen pusseivladads ein denton re-
viu accumpignar il president tact culs vischins. Ina pus- cun nies planisader per schar strenschidas.
communal Hans Telli. Quei seivladad che jeu pondere- cussegliar. Sin fundament da
ha dau la caschun a mi da schel fuss da fixar in miez gi quels resultats vegnin nus Ina consequenza da quella
veser tgei che spetga sin mei che jeu stess a disposiziun sin ad eleger ina cumissiun che situaziun ei ch'il terren
igl onn proxim. Jeu hai era canzlia. Il vischin duess ha- sto era sefatschentar cun la vegn pli cars. Tgei fageis
saviu far part da differentas ver la pusseivladad da saver lescha da baghegiar. Quella Vus per che famiglias
sesidas che pertuccan mia far damondas e propostas. corrispunda buca pli alla le- giuvnas sappien era aunc
baghegiar en tschun onns
a Trin?
In problem ei ch'il cumin sez
posseda negin funs. Sche la
vischnaunca possedess funs,
savess ella controllar aschia
il prezi. In secund problem
ei ch'ils terren da baghegiar
a Trin ei scarts e ch'el vegn
aschia aunc pli cars.
Trin ha pia gleiti conton-
schiu ses cunfins...
Ora Trin dat ei aunc parcel-
las pintgas ch'ein adattadas
per casas d'ina famiglia. Leu
vegnan era famiglias giuvnas
aunc a saver baghegiar ina
casa. Enta Mulin dat ei aunc
entginas parcellas ch'ein
adattadas per baghetgs pli
gronds. Cun la restricziun
da baghegiar secundas ha-
bitaziuns dess quei habita-
Stefan Cahenzli stat naven dall’entschatta da 2013 alla testa dalla vischnaunca da Trin. ziuns per habitar sur onn. Ei
(Foto: Johann Clopath) Cuntinuaziun pag. 6...
5Revista Trin
Stefan Cahenzli: “Jeu hai viu tgei che spetga sin mei igl onn proxim.”
...cuntinuaziun da pag. 5 laziun da Trin sezza savess finamira sto ei esser da saver Co haveis Vus reglau la
dat investaders che havessen profitar dil bonus dad indi- salvar il stan actual, da saver lavur dalla fatschenta?
interess da realisar tals pro- gens. Ils carschi survegnes- mantener quei che nus vein Jeu hai stuiu reorganisar
jects. sen igl abonnament digl onn aunc. entginas caussas, surtut ad-
per 250.- francs, ils affons ministrativas. Jeu dundel
La vischnaunca da Trin ei savessen far diever gratui- Tgei ha motivau Vus da giu 20 % da mia lavur a mes
plazzada agl ur d'ina re- tamein dils indres dad ir cun surprender igl uffeci dil collavuraturs. Quei vul gir
giun turistica. Co vesa igl skis. Nus cheu a Trin havein president communal? per exempel che nus havein
avegnir agl ur dall'Arena era saviu profitar dil svilup Jeu hai saviu surprender avon slargau la reit dalla posta
alva ora? turistic en la regiun. Cheu dus onns il departament da electronica en fatschenta.
Nus vegnin a sefatschentar savessen nus separticipar baghegiar ed hai era saviu Cunquei ein ils collavuraturs
en nossa radunonza com- concretamein ad in dils pro- emprender d'enconuscher la colligiai pli fetg cun la fa-
munala dils 17 da decem- jects. La vischnaunca vegn lavur dil cussegl. La lavur el tschenta e san era communi-
ber cun la damonda da se- sper quei naturalmein era a cussegl ha fascinau mei adi- car directamein cun la clien-
participar alla «finanz-infra sustener vinavon las organi- na pli fetg. Lu sundel jeu era tella. Entochen oz mava tut
SA», l'organisaziun ch'ei saziuns turisticas el vitg. quel ch'enquera da temps sur mei. Cunquei survegnan
responsabla per ils indrezs en temps ina nova sfida. ils collavuraturs naturalmein
da far neiv, cun in milliun Trin ei ina vischnaunca bi- Igl emprem hai jeu denton era dapli responsabladad.
francs. Plinavon stuessen lingua. Co giudicheis Vus stuiu mirar che la famiglia
nus star garants per treis mil- la lavur dalla Cuminonza sustegni quels plans e che Stefan Cahenzli, cordial
liuns. L'Arena alva prenda romontscha? jeu sappi reorganisar la fat- engraziament per quei
a tscheins ils indrezs da far Jeu quentel ch'ei drovi la schenta, aschia che era quella discuors e tut il bien el
neiv dalla «finanz-infra». La Cuminonza romontscha, part funcziuni. Cunquei che niev uffeci.
vischnaunca havess la cun- gest cheu a Trin. La Cumi- jeu hai buns collavuraturs eis
tervaleta dallas aczias ed il nonza romontscha vesa il ei era stau negin problem
dretg d'in mandat el cussegl svilup dil lungatg e sa era d'organisar quei aschia.
d'administraziun. La popu- reagir el dretg liug. Nossa
Von Hans Telli... ...zu Stefan Cahenzli
jc. Ende Jahr übergibt nala. Dieses Projekt habe jc. Am 1. Januar 2013 den letzten Jahren stand
Hans Telli das Amt des eine grosse finanzielle Last übernimmt Stefan Ca- Stefan Cahenzli dem Bau-
Gemeindepräsidenten an für die Gemeinde bedeu- henzli das Amt des Ge- departement vor. «Bauen»
Stefan Cahenzli. Hans Tel- tet. Es sei jedoch wichtig meindepräsidenten von wird auch in den nächsten
li stand von 1984 - 1992 gewesen, dieses Projekt Hans Telli. Cahenzli konn- Jahren ein wichtiges The-
und von 2000 bis 2012 als zu realisieren. Hans Telli: te sich seit seiner Wahl am ma sein. Da das Bauland
Gemeindepräsident an der «Ich war immer bestrebt 5. Oktober auf sein Amt in Trin knapp ist, wird sich
Spitze der Gemeinde. Im Projekte zu realisieren, vorbereiten: «Ich konnte der Gemeindevorstand
Jahre 1987 wurde Hans die notwendig waren.» den Gemeindepräsidenten auch andere Möglichkei-
Telli in den Grossen Rat Hans Telli hofft, dass sich begleiten und ich konn- ten überlegen müssen:
gewählt. die Gemeinde auch in den te auch an verschiedenen «Eine Möglichkeit ist der
Seit 1984 wurden vie- nächsten Jahren so entwi- Sitzungen Teilnehmen, Neubau von Wohnhäusern
le Projekte realisiert. Es ckeln kann, dass sich auch welche die Arbeit des Ge- im Hofstattrecht, dann
sei schwierig, die wich- weiterhin junge Familien meindepräsidenten betref- werden wir uns auch über
tigsten zu nennen, meint Eigentum leisten können. fen.» Für Stefan Cahenzli die Ausnützungsziffer un-
Hans Telli, im Gespräch Telli ist überzeugt, dass ist es wichtig, den Kontakt terhalten müssen.» Ein
mit der Revista Trin. In sich auch die Gemeinde zur Bevölkerung pflegen wichtiges Thema für die
den 80-ziger Jahren stan- Trin, in weiterer Zukunft, zu können. Er überlegt Zukunft ist die Rolle der
den unter anderem die mit der Frage der Fusion sich «Sprechstunden» ein- Gemeinde Trin am Rande
Abwasserreinigungsanla- auseinandersetzen muss: zuführen: «Der Bürger soll der Tourismusregion Are-
gen im Vordergrund. In «In den nächsten Jahren die Gelegenheit haben, na alva: «Wir müssen den
den 90-ziger Jahren war wird dies jedoch noch kein direkt mit den Behörden Kontakt zu dieser Region
e dann die Casa commu- Thema sein.» verkehren zu können.» In pflegen.»
6Revista Trin
Cun la Cumionza romontscha Trin si Veulden
cb. La dumengia, ils la historia da Veulden. Cun
9 da settember 2012, humor lai el reviver episodas
ei in gi da splendur. curiosas ed extraordinarias
Temperaturas migeivlas avon ils egls dils visitaders.
tochen sillas altezias, in Ses maletgs precis da casas,
suffel migeivel, strusch stallas, mulins e misés - per
in nibelet egl azur, ed ina part svani – dattan perdet-
vista clara d’atun... ga dalla veta el vitg munta-
gnard duront tschentaners.
Pilver ina fin d’jamna da Plasch Barandun ha embel-
bial’aura sco i s’auda! En ro- liu casas, scolas e baselgias
schadas semetta la glieud sin cun scartiras d’art e maletgs
via alla tscherca dil sulegl - d’uoppens da famiglia.
en muntogna, sils lags, en Plasch Barandun ha era scret
parcs ed uauls – per tancar differents cudischs sur da siu
energias novas ora ella nati- vitg patern.
ra, a pei ni cul velo. El num dalla CRT ha Catri-
na Bonorand astgau prender
Culla Cuminonza encunter il cudesch ”Veul-
romontscha si Veulden den agl spievel da scartiras
Aschia ei era ina gruppetta veglias a documaints”, in
da 22 persunas suandada igl schenghetg da gronda valeta
invit dalla Cuminonza ro- per tgi che vul seprofundar
montscha per far in’excursiun ella materia historica d’in
a Veulden. Suenter il priedi vitg muntagnard tut special.
romontsch cun plevon Luzi
Battaglia ella baselgia da Satisfatgs a casa
Trin, part’ins per Razén e vi- Il tgau plein impressiuns ed
navon culla pendiculara sur informaziuns serimnan ils
il Rein vi si Veulden. Il vitget commembers dalla CRT tier
schai sin 1480 m sin ina biala in café ed in dultschet, avon
terrassa sulegliva. che prender la pendiculara
Duront ina marenda el res- anavos giu Razén.
taurant Mira Tödi, alla quala Pendent ell’aria denter Veul-
era ser Luzi Battaglia e sia den e Razèn, ault sur las ser-
consorta prendan part, vegn pentinas dil Rein posteriur,
tschintschau e discussiunau gi l’Onda Margret: ”Ei fuss
vivamein – ils egls denton veramein donn sche nus des-
van adina puspei giu la val san ussa tuts giu cun quella
e viers il tschupi da cuolms cabina, jeu sai gnanc senu-
entuorn ed entuorn. dar, epi 16 romontschs pli
pauc a Trin...aschia fuss il
Gudiu in gi sulegliv ed romontsch spert miert ora
il museum da Plasch leu.”
Barandun Grondas risadas – ils turists
Tgi va suenter a spassegiar da Trin atterran denton
Passentau ina biala dumengia d’atun a Veulden.
sur il vitg, tgi va a visitar il sauns e salvs puspei a Razén.
(Fotos: Catrina Bonorand)
museum Sontg Hippolytus Quei gi vegn a star en buna
da Plasch Barandun. En siu
museum privat ha Plasch
memoria a mintgin che ha
priu part a l’excursiun dal- Mit der CRT in Feldis
rimnau cun slontsch ed anim la fin dalla stad, organisada jc. Die diesjährige Exkur- einen schönen Herbsttag im
scartiras veglias ed objects da dalla Cuminonza romon- sion der Cuminonza ro- Domleschger Dorf mit Blick
diever dad avon biars onns. tscha Trin. montscha Trin führte nach auf Trin. Dazu gehörte auch
En siu plaid plein fiug ra- Veulden/Feldis. 22 Trinse- ein Besuch im Museum von
quenta el fin e manedel dal- rinnen und Trinser genossen Plasch Barandun.
7Revista Trin
Die “Petite Messe solennelle” von Gioachino
Rossini: Ein ganz besonderes Werk
Der Chor mischedau Trin
führt die „Petite Messe So-
lennelle“ von Gioachino
Rossini auf. Die Messe be-
sticht durch ihre ungewöhn-
liche Besetzung: „Man muss
sich vorstellen: 60 Sängerin-
nen und Sänger, links und
rechts zwei Flügel und in der
Mitte ein Harmonium – eine
unglaubliche akkustische
Wirkungs aufs Publikum,
etwas ganz Spezielles“, er-
läutert Michael Berndonner,
Dirigent des Chor Mische-
dau Trin. Dazu kommen
vier Gesangssolisten. Mit
Stefania Gniffke (Sopran),
Ingrid Alexandre (Alt),
Christoph Metzger (Tenor)
und Clemens Morgenthaler
(Bassbariton) konnten vier
professionelle Sängerinnen Las emprovas duront biebein in miez onn ein stadas fetg intensivas ed han preteniu bia
und Sänger für das Projekt dallas cantaduras e dils cantadurs.
gewonnen werden. An den
Flügeln wirken Gaudens samen Musizierens zu stel- lichkeit, mit einem Extrabus 40.--/32.--/27.—können
Bieri und Elena Bürkli aus len, gemeinsam zu Mittag zu CHF 12.-- nach Ilanz- beim Verkehrsverein Trin,
Trimmis, das Harmonium zu essen von der „Langen retour zu fahren. Abfahrt ist der Papeterie Maggi, Ilanz,
spielt Andrea Kuratle, Chur. Tafel“, zu der jedes Mitglied um 18.45 Uhr an den Post- in der Buchhandlung Kun-
etwas beigesteuert hatte, ge- autohaltestellen in Trin Post, fermann in Thusis oder im
Spezielle Erfahrungen meinsam im wahrsten Sin- Trin Porclis und Trin Mu- Internet auf www.rossini
Für den Chor mischedau ne des Wortes Höhen und lin. Konzerttickets zu CHF 2012.com gekauft werden.
Trin hiess es mit dieser Mes- Tiefen zu durchsingen und
se, eine neue Gesangstech- abends müde, aber sehr zu-
nik zu lernen. Der klassische frieden und entspannt nach
Kunstgesang unterschei- Hause zu gehen – das sind
det sich stark vom Pop- & Erfahrungen, welche die
Rockgesang, dem sich der Chorgemeinschaft zusam-
Chor an seinem Konzert im menschweissen.
letzten März gewidmet hat-
te. So mussten unter ande- Zwei Aufführungen
rem Imitationseinsätze und Die Konzerte finden am
Läufe erarbeitet werden. Samstag, 8. Dezember 2012
Um das rund 90minütige um 20.00 Uhr in der Klos-
Werk in nur sechs Monaten terkirche Ilanz sowie am
einzustudieren, waren meh- Sonntag, 9. Dezember 2012
rere Probetage notwendig. um 17.00 Uhr in der katho-
Aber genau diese intensi- lischen Kirche Thusis statt.
ven Momente stellten eine Die Kirche Trin ist für diese
Bereicherung für den Chor Besetzung leider zu klein.
dar. Ein Wochenende ganz Für einheimische Konzert-
in den Dienst des gemein- besucher besteht die Mög- Era la tgira dalla cumpagnia ei buca vegnida alla cuorta.
8Revista Trin
Die Turnhalle wird zur Mehrzweckhalle
Ab Anfang Januar 2013 ist es
so weit und der Umbau der
Turnhalle kann beginnen.
Die Projektierungsarbeiten
liegen schon eine Weile zu-
rück und das Projekt musste
für einige Zeit aufgeschoben
werden. Jetzt aber wird der
Abbruchhammer ans Werk
gehen können.
Der Umbau bringt einige
Veränderungen mit sich,
die alle Beteiligten heraus-
fordern werden. Dies gilt
für unsere Schule, die Ver-
eine und die Gemeinde, die
während der 1 ½-jährigen
La halla vegn sanada naven dall’entschatta da schaner 2013. Per biebein in onn e miez ston
Bauzeit grösste Flexibilität la scola, las uniuns e la vischnaunca salvar lur arranschaments pilpli en provisoris.
an den Tag legen müssen.
So werden wir beispielsweise Für die Sportvereine konnte zu haben. Umso mehr wird Sanaziun dalla
unsere Gemeindeversamm- ebenfalls eine Lösung mit man sich in 1 ½ Jahren freu-
lungen in dieser Zeit in die Tamins gefunden werden, en können in die umgebaute
halla plurivalenta
Kirche oder in den Saal des so dass ein Minimum an Mehrzweckhalle einzuziehen jc. L’entschatta da schaner
Ringels verlegen müssen. Vereinsaktivitäten für diese und dort die Aktivitäten mit 2013 entscheivan las lavurs
Die Schule hat die Möglich- Zeit aufrecht erhalten wer- dem gewohnten Schwung per sanar la halla plurivalen-
keit erhalten einen Teil der den kann. weiterführen zu können. ta. Duront quei temps ve-
Turnstunden nach Tamins Alle Beteiligten müssen in Nun bitten wir alle Betroffe- gnan las activitads che have-
zu verlegen, wofür wir der dieser Zeit etwas vom ge- nen um Verständnis für die van liug ella halla disloccadas
Gemeinde Tamins recht wohnten Komfort aufgeben auftretenden Unannehm- en provisoris. La suprastonza
herzlich danken möchten. und sich auf diese Über- lichkeiten und den Verän- communala ed il cussegl da
Natürlich bringt dieser Um- gangslösungen einstellen. Es derungen, die uns in dieser scola speran dad haver anflau
stand im Stundenplan eini- ist wichtig, dass die Aktivi- Bauphase begleiten werden. sligiaziuns adattadas. Las la-
ges durcheinander, so dass täten aufrecht erhalten wer- Gemeinderat und vurs duein cuzzar biebein in
dieser an die neue Situation den können, um weiterhin Schulrat Trin onn e miez.
angepasst werden muss. intakte Vereinsstrukturen
In’ovra extraordinaria dil Chor mischedau Trin
Cun la „Petite Messe solen- Metzger (tenor) e Clemens nica da cantar. Igl ei stau Ils concerts han liug la son-
nele” da Gioachino Rossini Morgenthaler (bassbariton) ina gronda provocaziun. Il da, ils 8 da december 2012,
va il Chor mischedau Trin havein nus saviu engaschar cant classic sedifferenziescha allas 20.00 uras ella baselgia
vias novas. Ei setracta d’ina quater cantaduras e canta- numnadameing fetg ferm dil dalla claustra da Glion ed
ovra extraordinaria. „Ins durs professiunals. Il clava- pop e rock ch’il chor mische- ils 9 da december 2012, al-
s’imagini: 60 cantaduras e zin sunan Gaudens Bieri ed dau ha giu sil program en las 17.00 uras ella baselgia
cantadurs, dus clavazins ed in Elena Bürkli, il harmonium siu concert dil mars vargau. catolica a Tusaun. Cartas
harmonium - in effect accus- Andrea Kuratle. La represen- Perquei han la formaziun d’entrada à 40.-/32.-/27.-
tic pil publicum fetg special,” taziun originala corrispunda dalla vusch e la tecnica da francs san vegnir cumpradas
declara Michael Berndonner, alla tradiziun neapolitana dil trer il flad giu ina fetg gron- tier l’Uniun da traffic Trin,
il dirigent dil Chor mische- 18avel tschentaner. da impurtonza duront las la Papetaria Maggi a Glion,
dau Trin. Quella formaziun Per il Chor mischedau Trin emprovas da cant. Per du- la stizun da cudischs Kun-
vegn cumpletada da quater ch’ei vegnius rinforzaus mignar l’ovra che cuoza 90 fermann a Tusaun ni egl
solistas e solists. Cun Stefa- cun cantaduras e canta- minutas en biebein in miez internet sut l’adressa „www.
nia Gniffke (sopran), Ingrid durs dalla regiun, eis ei stau onn ha ei era duvrau plirs gis rossini.com”.
Alexandre (alt), Christoph d’emprender ina nova tec- d’emprova.
9Revista Trin
Bergwald - Wirkung von der Waldgrenze bis ans Meer
25 Jahre Jubiläum des Bergwaldprojektes
Wie ein Wassertropfen von der Waldgrenze bis zum Städte, ist Holzlieferant, bietet chenholz von Giar Lunghi,
Meer, ist das Bergwaldprojekt am 9. November 2012, Erholung und bindet CO2. Künstler und Projektleiter
bei strahlend schönem Wetter, von der Waldgrenze Die Konsequenz, mit der beim Bergwaldprojekt im
bis ans „Meer“ gewandert. In drei symbolischen das Bergwaldprojekt seine Beisein von Gemeindeförster
Aktionen wurde an die Bedeutung des Bergwaldes Grundidee seit 1987 um- Hitsch Malär und den anwe-
und an die Arbeit der über 30'000 Freiwilligen in 25 setzt, ist radikal: Über die senden Gästen aufgestellt.
Jahren Bergwaldprojekt in 6 Ländern erinnert. Natur wird nicht debattiert. Die Gruppe ist dann von der
Draussen im Bergwald, am Waldgrenze bis nach Runca,
Hat vor 25 Jahr en das hat sich für den Bergwald Ort des Geschehens, fern je- mitten im steilen Schutz-
„Waldsterben“ die Menschen also nicht viel geändert. Und der Theorie und Politik, wird wald von Trin gewandert.
bewegt, ist es heute die noch heute wie vor tausend persönlich und eigenverant- Die Worte von Regierungs-
Klimaerwärmung. Seit 1987 Jahren schützt er Täler und wortlich gehandelt. In den rat Mario Cavigelli, Gemein-
25 Jahren nach der Grün- depräsident Hans Telli und
dung des Bergwaldprojektes Stiftungsratspräsident Alan
wurden in 150'000 Arbeits- Kocher haben die Pflanzung
tagen in 6 Ländern nachhal- einer Bergföhre umrahmt.
tige Spuren zugunsten der Zitat Dr. Mario Cavigelli:
Schutzwirkung des Waldes „Das Bergwaldprojekt hat
hinterlassen. 30'000 Freiwil- in 25 Jahren die Wurzeln
lige vertreten den Bergwald der Bäume im Bergwald ge-
in der Gesellschaft. stärkt und dadurch gleich-
zeitig auch den Menschen
Eine internationale Wurzeln gegeben.“ Gestärkt
Organisation mit der traditionellen Berg-
Aus diesem Grund hat das waldsuppe sind die 60 Gäste
Bergwaldprojekt heute mit dann bis zur Ruinaulta auf
Mitarbeitenden aus der Uk- 660 m ü.M. gewandert. Die
raine, aus Katalonien (E), Schüler und Schülerinnen
Deutschland, Österreich, der der 3. Klasse aus Trin ha-
Schweiz und vielen Gästen ben dort ihr selbst gebautes
eine Wanderung gemacht Floss mit einer persönlichen
unter dem Motto: „Berg- Botschaft für den Bergwald
wald – Wirkung von der oberhalb der Hängebrücke
Waldgrenze bis zum Meer“ dem Rhein übergeben. Dies
und sein 25 Jahre Jubiläum drückt die Hoffnung aus,
gefeiert. Denn der Bergwald dass auch die zukünftigen
schützt vor Steinschlag, Generationen Sorge zum
Lawinen und Erosion und Bergwald haben und in sei-
wirkt dadurch weit in die nem Schutz leben können.
Zentren des Flachlandes.
Der Einfluss des Bergwal- Eine wichtige Botschaft
des auf den Pegelstand der Mit dieser Botschaft ruft das
grossen Flüsse wirkt sogar Bergwaldprojekt zum nach-
bis zum Meer! sichtigen Umgang mit dem
sensiblen Ökosystem Berg-
Von der Alp Mora zur wald auf und verkündet, dass
Ruinaulta es auch in den nächsten 25
Am frühen Morgen wurde Jahren weiterhin einen wert-
auf Platt’alva, 2’100 m ü.M. vollen Beitrag durch Ein-
an der Waldgrenze ober- sätze mit Freiwilligen zum
halb von Trin bei Schnee- Erhalt des Schutzwaldes in
La sculptura da Giar Lunghi simbolisescha igl uaul da
sturm und eisiger Kälte eine Berggebieten leisten will.
muntogna cun sias ragischs che tonschan tochen alla mar,
simbolisada dallas undas e d’in pesch. 3m hohe Skulptur aus Lär-
10’Revista Trin
La sculptura da Giar Lunghi silla Platt’alva suvigilescha
simbolicamein l’entira cuntrada. Martin Kreiliger, il
meinafatschenta dil “project uaul da muntogna”, declara
l’impurtonza digl uaul da muntogna als scolars da Trin
(dretg sisum). Il selvicultur communal Christian Malär,
il cusseglier guvernativ Mario Cavigelli, il president
communal da Trin, Hans Telli ed il president dil cussegl da
fundaziun Alan Kocher, han plantau in tieu... (dretg) ...el
territori fetg teis sur Trin-Mulin (dretg giudem).
Survesta totala sin la Platt’alva
jc. L’entschatta da novem- muntogna dil cunfin digl
ber 2012 ha il «project uaul tochen alla mar. Cun
uaul da muntogna» festi- in marsch dall’Alp Mora
vau siu giubileum da 25 tochen giu sper il Rein
onns. L’organisaziun ei han ils 60 participonts digl
vegnida fundada duront arranschament simbolisau
il temps dalla muria digl quei viadi dall’aua, digl
uaul. Oz eis ella activa uaul tochen alla mar. Cun
era egl exteriur. La sculp- ina puntera han ils scolars
tura da Giar Lunghi silla dalla 3. classa da Trin lu
Platt’alva simbolisescha tarmess il messadi sil Rein
l’impurtonza digl uaul da en direciun dalla mar.
11Revista Trin
Ils plans per slargar la via atras Trin-Mulin ein exponi aunc tochen ils 19 da december 2012 en Casa communala.
Baghetgs ston far plaz al traffic sin via
jc. Las lavurs per sanar e Mulin sappi buca pli satisfar onn 2007. Ils responsabels a Trin-vitg stoppi traversar la
slargar la via cantunala allas pretensiuns dil traffic. tier il cantun han entschiet via principala.
denter Flem e Trin-Mulin Alla staziun da dumbrar il ad experimentar cun in ac-
s’avonzan pli e pli fetg. traffic ch’ei montada a Tu- cess cumplein. Quel preve- In project realistic
Dapresent ei il project mein eis ei vegniu dumbrau deva denter auter ch’il traffic Il project ch’ei exponius ac-
exponius ella Casa ils onns vargai varga 10’000 da Flem a Trin-vitg bandu- tualmein ella Casa commu-
communala. vehichels per gi. nass la via sper la fermada nala preveda da slargar la via
dalla posta a Mulin e traver- cantunala dalla fermada dalla
Atgnamein eis ei stau da Projects naven da 2007 sass il quartier da Parlatsch. posta da Mulin tochen alla
quintar gia igl onn 1987 cun Culs projects concrets per In secund project prevedeva fin dil vitg en direcziun da
l’emprema badellada pil tun- slargar la via atras Trin-Mu- da construir ina rondella per Flem. Per construir ina via
nel da Trin ch’era la via atras lin ei vegniu entschiet igl impedir ch’il traffic da Flem che corrispunda allas preten-
siuns dil traffic ston entgins
baghetgs far plaz alla via.
Ei setracta dallas garaschas
seniester dalla via, cuort su-
enter la fermada dalla posta,
dallas treis casas el Tuff, sur
la via, e dil clavau visavi quel-
las treis casas. Il medem mu-
ment duein ils quartiers novs
sut via vegnir protegi entras
preits dalla canera dil traffic.
Semtgada igl onn 2017
Suenter la consultaziun ac-
tuala duei la regenza gri-
schuna approbar il project
igl atun 2014. La via duei
lu vegnir construida ils onns
2015 e 2016, aschia ch’ils
emprems vehichels duessen
saver carar igl onn 2017 cun
Ils baghetgs sil Tuff miran aunc giu sco ina fortezia sils quartiers novs da Trin-Mulin. Ussa
ston era las treis casas sur via (davos la casa cotschna) ed in clavau (seniester dalla casa
ina spertadad da 60 km per
cotschna) untgir al traffic. (Foto: J. Clopath) ura atras Trin-Mulin.
12Revista Trin
Die Pläne der Umfahrung in Trin-Mulin sind noch bis zum 19. Dezember 2012 in der Casa communala ausgestellt.
Ohne “Hindernisse”
durch Trin-Mulin Segirau la via da Digg
jc. Im Jahre 2007 erarbeite-
te der Kanton Graubünden
ein erstes Project, um die
Strasse durch Trin-Mulin
zu verbreitern. Dieses Pro-
jekt sah einen Vollanschluss
bei der Abzweigung nach
Trin vor. Auch ein zweites
Projekt, welches eine Ron-
delle bei der Abzweigung
von Flims nach Trin vor-
sah, wurde ebenfalls als zu
gross empfunden. Das nun
vorliegende dritte Projekt
sieht vor, die Strasse von der
Postautohaltestelle bis zum
Dorfausgang nach Flims zu
verbreitern. Im Tuff müs-
sen dabei drei Häuser und
ein Stall weichen. Das Pro-
jekt kostet rund 8 Millionen
Franken und wird in den
Jahren 2015/16 realisiert.
La lavur per montar ils rempars ella plaunca ei stentusa. (Foto: J. Clopath)
Die Strasse nach
jc. La via da Porclis giu Digg Ils onns 1950/60 vegneva la plaunca daventada pli e pli
Digg gesichert
ei daventada pli segira. El de- gudignau gera en quei liug. instabila.
jc. Im August und Septem- cuors dalla stad e digl atun ei Ils purs da Trin havevan La via da Porclis a Digg ei
ber wurde der Hang bei vegniu baghegiau terrassas e montau in rumpa-crappa ina via cantunala. Perquei
der Abzweigung der Strasse rempars che duein proteger e producevan aschia il ma- ha il cantun da surpren-
nach Digg gesichert. Da es la via da crappa che sedistac- terial per mantener las viad der la gronda part dils cu-
sich um eine Kantonsstra- ca e che periclitescha la via. da funs. Els fagevan quei en osts. Il cantun paga bie-
sse handelt, wird der grosse Plontas, salischs, ch’ein ve- lavur cumina. Culs onns ei bein 500’000.- francs, la
Teil der Kosten vom Kanton gni plantai, duein augmen- quella producziun vegnida vischnaunca aunc 20’000.-
übernommen. tar la segirtad a liunga vesta. sistida ed entras l’erosiun ei francs.
13Revista Trin 14 al Lag la Cresta / Herbst am Crestasee. Atun
Revista Trin
15
(Foto: Johann Clopath)Revista Trin
- cumpletaziun interna,
renovaziuns
- lavurs da lennari
- lavurs da parchet
- mobiglias
- construcziuns specialas
tenor giavisch
- fax 081 635 17 72
- natel 079 216 49 09
- cahenzli@kns.ch
16Revista Trin
Glisch pli favoreivla
per las vias da Trin
jc. Dapresent vegnan las as ein vegnidas montadas
cazzolas dallas vias da en connex cun la sanaziun
Trin remplazzadas. Ei dalla via da Scarneras. La
setracta era d’ina mesira lavur cuntinueschi a Mulin
per spargnar energia. da quartier tier quartier, de-
clara Spreiter. Las cazzolas
La stad han ils emploiai da via ell’entira vischnaun-
dall’Ovra electrica Mulin ca vegnan remplazzadas en-
fatg tests, l’entschatta da tochen igl onn 2014.
settember han els allura
entschiet a remplazzar las Distanza denter las
cazzolas da via el quartier cazzolas buca favoreivla
da Parlatsch a Trin-Mulin. Cunquei che las cazzolas no-
Cun las cazzolas novas seigi vas vegnan montadas sin las
ei pusseivel da spargnar bie- stangas dallas cazzolas ve-
bein la mesadad dall’energia glias ei la distanza denter las
che l’illuminauiun dallas cazzolas buca optimala. Il
vias duvravi entochen ussa, contuorn dallas cazzolas ei
ha Christian Spreiter, il me- fetg clars, la part denter las
nader dall’OE Mulin, getg a cazzolas en cumparegliaziun
la Revista Trin. stgira. Per saver meglierar
quei disequiliber stuessi la
Da quartier tier quartier distanza denter las singulas
Entochen ussa ein diesch cazzolas vegnir reducida, gi
cazzolas el quartier da Par- Christian Spreiter. Quei ca-
latsch a Trin-Mulin e duas schunassi denton cuosts fetg
a Scarneras a Trin-Digg aults. Ils cuosts per remplaz-
vegnidas remplazzadas. Las zar ina cazzola fan biebein
duas cazzolas da Scarner- 1200.- francs.
Neue Beleuchtung für
die Trinser Strassen
jc. In den nächsten Jah- alle Quartierstrassen der Ge-
ren bekommen die Trinser meinde beleuchten.
Strassen eine neue Beleuch- Die neuen Lampen wer-
tung. Im Quartier Parlatsch den auf den Stangen der al-
in Trin-Mulin sind die ers- ten Lampen montiert. Das
ten zehn Lampen anfangs Licht der neuen Lampen
September ersetzt worden. ist punktuell heller als jenes
„Mit der neuen Strassenbe- der alten. Trotzdem werden
leuchtung können wir rund die Zwischenstücke nicht
50 % der Energie, die wir für optimal ausgeleuchtet. Um
die aktuelle Strassenbeleuch- dies zu erreichen, müssten
tung brauchen, sparen,” die Abstände zwischen den
sagt Christian Spreiter, der Lampen verkleinert werden.
Betriebsleiter des EW Mu- Dies sei jedoch eine Frage
Las cazzolas veglias ston far plaz allas novas. Erwin Caprez lin. Bis im Jahre 2014 sollen der Kosten, sagt Christian
e Christian Spreiter duront la lavur. (Foto: J. Clopath) die neuen Strassenlampen Spreiter.
17Revista Trin
Cuminonza Romontscha T
Rapport annual 2011/12 ella Casa Selva nossa radu-
nonza generala, la 21avla.
Sut il motto “In viadi atras
igl onn 2011“ ha Johann
Sco ils davos onns adina, Trin, nua ch’ei vegn instru- ni idiom en scolas romon- Clopath mussau ina seleczi-
selubeschel da presentar miu iu dapi entgins onns mo pli tschas ein era leu stadas vi- un da sias bellezias fotogra-
rapport annual era uonn en en RG, stuessen nus lu forsa navon dominantas. Daspe- fias. Dapli dalla radunonza
duas parts. Igl emprem ca- returnar parzialmein puspei ras ha l’uniun surpriu d.a. generala ha Vreni Caprez gia
petel ei dedicaus a schabetgs tier igl idiom sursilvan? l’in-carica per l’ediziun dil menziunau en siu protocol.
ni eveniments, succedi ordei- Sonda, ils 27 da november, bellezia cudischet “Da la Vendergis, ils 13 d’avrel
fer ils cunfins da nies vitg, ha giu liug a Casti l’elecziun vita da Ludmilla Cahenzli”. 2012 ha il historicher, dr.
ed ella secunda part rappor- dil niev parsura dalla Ligia Plein schlontsch e humor Adolf Collenberg, sesents
teschel sur da nossas occur- Romontscha (LR), il suc- raquenta Ludmilla Cahenz- dapi biebein dus onns a Mu-
renzas ed activitads digl onn cessur da Vincent Augus- li – dil reminent in pseudo- lin, referiu avon in vast pu-
passau. tin, chel ha stuiu abdicar nim – davart siu mintgagi, blicum en moda e maniera
muort limitaziun dil temps da sias emprovas d’anflar in fetg interessanta e divertenta
Emprema part: d’uffeci. Candidau per quel- equiliber denter siu pensum sur dalla veta e la carriera
Las discussiuns davart la la scharscha ha legreivlamein sco mumma e casarina e sia politica da dr. Felix Calon-
damonda lungatg unifi- era “in dils nos”, numna- lavur professiunala. La ver- der, senza dubi la persuna-
cau ni idioms sco lungatg damein Martin Mathiuet, a nissascha ha giu liug sonda litad la pli enconuschenta
d’instrucziun en scola han nus tuts zun enconuschents vargada a caschun dils “Dis da Trin e dil reminent igl
cuntinuau. Quellas debattas sco anteriur scolast a Trin, da litteratura a Domat”. Ina emprem – ed entochen oz
ein sesplegadas vinavon en dirigent dil chor d’affons proxima presentaziun ha liug – era il sulet cusseglier fede-
moda e maniera fetg emozi- Las Vuschettas e dalla Musi- mesjamna proxima, ils 14 da ral romontsch. Nus da Trin
unala, cun far renfatschas e ca da Trin. Dil reminent eis november, a Glion. seregurdein era aunc oz cun
reproschas vicendeivlamein. el era commember da nossa luschezia da nos renomau
Las Pro Idioms e la Pro Ru- uniun. Sin fundament da Secunda part: anteriur conburgheis. Per il
mantsch Grischun (RG) ein sias vastas experientschas e Nus havein puspei empru- divertiment musical han ils
vegnidas fundadas ed adver- ses gronds merets en favur au da contonscher igl intent chors virils Trin e Flem sut
saris dil RG han lantschau dil romontsch, fuss el staus e las finamiras tenor noss la bitgetta da nossa cassiera,
iniziativas e contonschiu per mei la persuna cun las statuts, pia da mantener e Catrina Bonorand, procu-
che differentas vischnaun- meglieras qualificaziuns e promover il lungatg ro- rau.
cas, las qualas havevan ils premissas per quei uffeci. montsch el vitg sco era da Cun ina contribuziun sut
davos onns gia introdu- Las delegadas ed ils delegai sensibilisar e da sustener la la cundiziun, che era il ro-
ziun igl RG en scola, vulan dalla LR han denton preferiu populaziun el diever dil ro- montsch vegni risguar-
returnar tier l’instrucziun il cuntercandidat, numna- montsch, e quei cun las su- daus quei gi adequatamein,
els idioms, e quei senza ils damein igl Engiadinais Duri andontas occurenzas ed ac- sponsurescha la CRT dapi
mieds d’instrucziun adattai Bezzola da Samedan. Deci- tivitads: entgins onns il gi sportiv,
a disposiziun! Enzacu ha siv per quei resultat ei den- Sonda, ils 29 d’october 2011 organisaus dallas uniuns da
final-mein lu tuttina il saun ter auter stau, che buca tut ei la CRT tradiziunalmein sport da Trin. Gia per la
giudezi priu surmaun ed ins las delegadas ed ils delegai puspei stada presenta alla fie- scunda ga suenter ils 2010,
ei secunvegniu, d’encurir dalla Surselva han susteniu ra da Trin cun la vendita da han ins denton stuiu desister
communablamein la via per Martin. Al nievelegiu vu- cudischs e discs cumpacts ro- era igl onn vargau da quei
sligiar il problem. La solu- lein nus tuttina giavischar in montschs e quella ga cun in eveniment, quei puspei per-
ziun duess il schinumnau bien maun e la perseveronza success respectabel, tgei che via dalla mal’aura.
model da coexistenza RG– necessaria per dumignar las ei lu era seresultaus en in pu- Excursiun da dumengia, ils
idioms purtar. Quei model incumbensas buca gest aschi lit recav net a favur da nossa 9 da settember 2012: Suen-
preveda ch’ei vegni instruiu semplas che spetgan sin el. cassa. Allas vendidras, Catri- ter il priedi romontsch cun
– u activ ni receptiv – en tut Era nossa uniun affiliada dal- na Bonorand, Vreni Caprez plevon Luzi Battaglia, ein
las scolas romontschas RG la LR, la Surselva Romont- e Vreni Caflisch, grazia fetg biebein 20 persunas seradu-
ed idioms. Cheu tschentel scha, ei stada pulit activa igl per lur engaschament. nadas avon la Casa Commu-
jeu la damonda: Tgei mun- onn vargau. Las discussiuns Vendergis, ils 11 da novem- nala per serender a Razèn e
tass quei p.ex. per la scola da arisguard l’instrucziun RG ber 2011 havein nus salvau da leu vinavon culla pendi-
18Revista Trin
Trin (CRT)
culara viasi a Veulden, il vitg turs conferman e laudan zun
che schai sin 1480 m.s.m. fetg. Il pareri annual dalla
Da bellezia aura havein nus gruppa da giugs Artgin vegn
passentau leu in’emperneivel presentaus a nus dallas me-
suentermiezgi en buna cum- nadras, Ruth Keller e Priska
pignia tier ina marenda Cathomas, gest suenter miu
ell’ustria Mira Tödi e silsu- rapport.
enter cun spassegiadas atras La suprastonza ei sera-
il vitg ni cun ina viseta el dunada igl onn vargau a
museum Sontg Hippolytus quatter sesidas. Il president
da Plasch Barandun. Dapli ha plinavon priu part alla
da quell’excursiun interveg- radunonza da delegai dalla
nis vus ord igl artechel da Ligia Romontscha a Casti
Catrina Bonorand, il qual ed alla radunonza generala
cumpara en questa Revista. dalla Surselva Romontscha
Cuort avon Nadal digl a Breil.
onn vargau ei cumparida la Ils 30 da zercladur 2012
Revista numera 32. Era dumbra la CRT 108 com-
quell’ediziun cuntegna fetg members e commembras
interessantas contribuziuns. singul(a)s e 7 commem-
P.ex.descriva Johann Clo- bers collectivs (cussegl com-
path ina sentupada nunspe- munal, cussegl scola, pleiv,
tgada cun in tgiet selvadi, ei uniun da traffic, chor mische-
vegn rapportau dil stemprau dau, chor viril e societad da
che ha sdernau varga 4000 musica).
plontas, dils baus da niesse- E la finala engraziel jeu
gner asiatics che ein era ar- cordialmein allas cunsupras-
rivai tier nus, dalla sanaziun tontas, Elsa Caprez, Catrina
e la colligiaziun dallas sere- Bonorand e Vreni Caprez
neras Isla e Dabi, dalla sana- ed al vicepresident, Johann
ziun dalla halla da gimnastica Clopath, per lur sustegn e
e l’amplificaziun ad ina halla la buna collaboraziun. In
polivalenta, d’occurrenzas grazia fetg era als revisurs,
da nossa Cuminonza ro- Christian Christoffel e Wer-
montscha ed auter pli. Quel- ner Riesch, allas menadras
la revista cuntegn era novi- digl Artgin, Ruth Keller e
tads dall’Uniun da traffic e Priska Cathomas, a tut las
vegn embellida cun dabia ulteriuras persunas che su-
bellezia fotografias da Jo- stegnan nus en ina fuorma
hann Clopath. Ad el descha ni l'autra e secapescha era al
ina ga dapli in cordial grazia cussegl communal per il su-
fetg per sia gronda lavur da stegn finanzial.
redacziun. La Revista numer
33 cumpara proximamein. Digg, ils 9 da november 2012
Enteifer igl onn vargau hai Il president:
jeu visitau inaga igl Art- Carl Caflisch-Eggenberger
gin ed hai priu part ad
in’informaziun dils geniturs
e saviu seperschuader da
quellas caschuns dalla fetg
buna lavur che las duas me-
nadras prestan per ils affons 9 + 1 ni 10. Jamna internaziunala da balluns a Flem cun
pigns, tgei che era ils geni- participaziun ord concurrenza. (Foto: Giuanna Clopath)
19Revista Trin
100 Jahre Samariterverein Trin
Seit 100 Jahren im
Dienste der Ersten Hilfe
- der Samariterverein
Trin beging sein
Jubiläum mit einem
abwechslungsreichen
Festakt. Eine informative
Festschrift gibt
Auskunft über die
geschichtsträchtige Zeit
des Vereins.
„Notfälle und Unfälle gab es
vor 100 Jahren, gibt es heu-
te und wird es in 100 Jah-
ren noch geben – die Arbeit
geht uns also nicht aus!“
Das waren die einleitenden
Worte zum Theatersketch
„Rettung früher und heu-
te“, der am Jubiläumsfest
des Samaritervereins Trin
am vergangenen Samstag-
abend das geladene Publi- Szene aus dem Sketch „Rettung früher und heute“.
kum zum Nachdenken und
Lachen anregte. ter Linie von Veranstaltern übernehmen. Je nach Grösse Kantonalverbandes Bündner
sportlicher und kultureller der Anlässe findet dabei eine Samaritervereine, gratulier-
Eine lange Geschichte Anlässe angefragt, um anfal- enge Zusammenarbeit mit te den Vereinsmitgliedern
1912 gegründet, hat der lende Sanitätsaufgaben zu den Samaritervereinen der zum runden Geburtstag.
Verein 100 bewegte Jahre Nachbargemeinden, insbe- Mit seinen 100 Jahren zählt
hinter sich. Nach dem ersten sondere mit Flims statt. Auch der SV Trin unter den 72
Weltkrieg wurde der noch die regelmässigen Übungen aktiven Samaritervereinen
junge Verein mit der Grip- mit der Feuerwehr Trin ha- im Kantonalverband zu den
peepidemie der frühen 20er- ben sich bewährt wie bei- ältesten. Verstaubt ist der
Jahre konfrontiert. Die Mit- spielsweise beim Waldbrand Verein deswegen jedoch kei-
glieder wurden von Haus- 2010 im Trinser Oberwald. neswegs. Das Jubiläumsfest
ärzten der Umgebung in der Da sich die Wissensansprü- wartete auf mit amüsanten
Betreuung und Pflege von che an die Samariter laufend Theatereinlagen der Sama-
Grippeerkrankten ausgebil- verändern, stellt die kon- riterinnen, ausgezeichnetem
det. Beim Felssturz in Fidaz tinuierliche Weiterbildung Essen der Firma „Hausma-
1939 wurde der Verein mit der Mitglieder eine der cher“ aus Bonaduz, einem
der grössten Naturkatastro- Hauptaufgaben des Vereins selbstgezauberten Dessert-
phe seiner Geschichte kon- dar. Daneben bietet der SV buffet sowie einer mitreis-
frontiert. Am Vorabend des Trin die Ausbildungskurse senden musikalischen Dar-
zweiten Weltkrieges wurden „Nothelferkurs“, „Nothilfe bietung des Chor mische-
die Samariter zum Sanitäts- bei Kleinkindern“, „Not- dau Trin. Christina Anliker,
dienst an der Front einge- helfer Refresher“ sowie bei Präsidentin des SV Trin,
teilt. Während der Kriegs- genügender Nachfrage den und Dagmar Casty, Trinser
jahre wurden Wäsche genäht „Samariterkurs“ sowie die Samariterlehrerin, sind denn
und Kleider gesammelt. „BLS-AED-Kurse“ an. auch rundum zufrieden: „Es
war ein würdiges Fest für
Aufgaben haben sich Ein amüsantes unseren aktiven, traditions-
gewandelt Jubiläummsfest reichen Verein.“
Hatte alles unter Kontrolle:
Heute wird der Verein in ers- Der Türsteher. Mathias Egger, Präsident des
20Revista Trin
Die «Flims Trin Energie AG» rüstet sich für
die zweite Stufe der Marktöffnung
jc. Für das Jahre 2015 ist die zweite Stufe der Strom- fizienz in der Versorgung zu die zweite Stufe der Markt-
marktöffnung geplant. Diese betrifft die Kunden, erhöhen und die Effizienz- öffnung geplant. Ab dann
welche unter 100’000 KWh im Jahr verbrauchen. Die gewinne den Konsumenten sollen alle Stromkunden in
Gemeinde Trin und die Flims Electric AG haben sich weiterzugeben. Um diese der Schweiz den Energielie-
für diesen Schritt vorbereitet. Die Gemeindeversamm- Ziele zu erreichen, ist der feranten frei wählen können.
lung in Trin hat am 20. Juni 2012 der Gründung einer Zusammenschluss der bei- Das Stromnetz selbst bleibt
Netzgesellschaft «EW Mulin/Flims Electric AG» zuge- den bisherigen Energiever- beim lokalen Stromversor-
stimmt. Martin Maron, der Direktor der Flims Electric sorger, dem EW Mulin und gungsunternehmen.
AG und Geschäftsführer der «Flims Trin Energie AG» der Flims Electric AG in eine
hat der Revista Trin erklärt, worum es geht. neue Gesellschaft unter dem
Namen Flims Trin Energie
Revista Trin: Warum Stromnetz getrennt. Neben AG erfolgt. Die Produkti-
braucht es eine Netzwerk- der Sicherstellung der Ver- onsanlagen und die übrigen
gesellschaft? sorgungssicherheit geht es Dienstleistungsbereiche der
Martin Maron: Mit der dabei um die Realisierung Flims Electric AG und des
Einführung des eidgenössi- einer effizienten Stromver- EW Mulin verbleiben bei
schen Stromversorgungsge- sorgung zu Gunsten der den bisherigen Unterneh-
setzes (StromVG) im Jahre Kunden. Im Rahmen der men.
2008 wurde die Stromver- Regulierung hat der Druck
sorgung in die beiden Ge- auf die Energieversorger Welche Aufgaben hat die
schäftsfelder Energie und stark zugenommen, die Ef- neue Gesellschaft?
Die neue Gesellschaft be-
sorgt eine sichere und zuver-
Semtgai per ulteriurs pass dalla libera- lässige Stromversorgungs-
lisaziun dalla fiera d’energia electrica und Kabelkommunikations- Martin Maron ist Direktor
jc. Naven digl onn 2015 da cabel. L’Ovra electri- infrastruktur. Dabei geht es der Flims Electric AG und
duei la fiera electrica ve- um den Bau, Betrieb und Geschäftsführer der «Flims
ca Mulin resta en possess
Trin Energie AG»
gnir liberalisada era per dalla vischnaunca da Trin. Unterhalt der Netze sowie
consuments pigns. La La societad communab- um die Versorgung all je-
vischnaunca da Trin e la la da Flem e da Trin hagi ner Kunden mit elektrischer
Flims Electric han fundau consequenzas positivas Energie, welche sich nicht Wie sind die beiden EW,
ina societad, la «Flims Trin pil consument, gi Martin im freien Markt mit Energie Flims und Trin, vertreten?
energia SA», che duei ga- Maron, ils meinafatschen- eindecken können oder wol- Die Gemeinde Trin wird
rantir in provediment segir ta dalla nova societad. En len. Der Strommarkt ist seit voraussichtlich in der Grö-
dallas duas vischnauncas dus seigi ei pli sempel da 2009 für Kunden mit einem ssenordnung von 18% und
cun energia electrica e cun survegnir bunas cundizi- Jahresverbrauch von über Flims Electric AG von 82%
reits da communicaziun uns sin la fiera d’energia. 100’000 KWh liberalisiert.
Ab 2015 ist vom Bundesrat Fortsetzung Seite 23...
Spassegiada d’unviern a Prada.
21Revista Trin
USTRIA PARLATSCH Robert Casty
7016 Trin-Mulin, Tel. 081 635 15 66
E-Mail: essen@parlatsch.ch 7014 Trin
Internet: www.parlatsch.ch
La casa - installaziuns sanitaras
pintga e scaldaments
cun sia
tempra
- accessoris per
speciala vehichels da 4X4
Ein herzliches Dankeschön an alle
unsere Gäste. Wir freuen uns auf viele tel. 081 635 11 69
schöne Stunden mit Ihnen im Jahr 2013.
fax 081 635 16 61
Ueli und Agnes Kreilos und Team
Werner Riesch
cussegliader agentura generala
d‘assicuranzas Helvetia-Passage
caum postal via dalla staziun 7
7016 Trin-Mulin 7001 Cuera
fon 081 630 45 60 fon 081 255 38 55
fax 081 630 45 61 fax 081 255 38 50
Winterspaziergang in Prada.
22Sie können auch lesen